آئین به یادماندنی شب یلدا سنتی چند هزار ساله است که در طولانی‌ترین شب سال یعنی شب چله توسط مردم ایران جشن گرفته می‌شود و با نزدیک شدن به روزهای پایانی پاییز سطح شهر آرام آرام بوی یلدا به خود می‌گیرد، بعد از اسلام نیز این سنت به خاطر وجود صله رحم همچنان پابرجا ماند.
تصور می‌شد، یلدای امسال با کمرنگ شدن شیوع ویروس کرونا و استقبال مردم به واکسن، نسبت به دو سال گذشته که بیشتر به صورت مجازی برگزار می‌شد، در میان خانواده‌های ایرانی پرشورتر برپا شود و آنها برای یک دورهمی و جشن خانوادگی تمایل بیشتری نشان دهند اما قیمت اقلامی مانند میوه، آجیل و شیرینی در بازار روند افزایشی در پیش گرفته و گرانی بازار این شب، آه و حسرت خانواده‌های کم‌درآمد را به دنبال دارد که به لحاظ مالی، حتی توان خرید یک کیلو انار یا یک هندوانه را ندارند.
با وجود اینکه مسئولان ذی ربط سعی در کنترل و نظارت بازار دارند اما به اذعان شهروندان و حتی فروشندگان نظارت‌ها کافی نیست و این امر نارضایتی و گلایه‌مندی شهروندان را به دنبال دارد.
هم فروشنده ناراضی و هم خریدار
یکی از آجیل‌فروشان کلانشهر کرج در خصوص افزایش قیمت‌ها در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: به علت گرانی کالاها و به خصوص پسته و مغزیجات مشتری‌ها نیز به تبع کمتر شدند و اکثر مردم تخمه آفتاب گردان را به آجیل ترجیح می‌دهند که البته قیمت آن نیز کیلویی ۷۰ هزار تومان است.
وی با بیان اینکه هر سال با نزدیک شدن به شب یلدا با افزایش قیمت اقلام میوه، خشکبار و شیرینی مواجه هستیم، تصریح کرد: این امر نظارت جدی متولیان را می‌طلبد، زیرا بنده به عنوان یک فروشنده دوست دارم سایر همشهریان نیز، در این شب از قیمت‌ها راضی و در کنار خانواده خوش بگذرانند.
شهروند کرجی دیگر بیان کرد: طبق سنت دیرینه ایرانی‌ها در شب یلدا هندوانه، انار و آجیل می‌خوردند اما در حال حاضر با افزایش تورم بازار قدرت خرید مردم به خصوص قشر کارگر جامعه کاهش چشمگیری داشته است.
وی گفت: افزایش سرسام آور قیمت‌ها حتی موجب نارضایتی طبقه مرفه جامعه شده است.
خانم جوانی برای خرید مایحتاج منزل به یکی از بازار روزهای سطح شهر کرج آمده بود تصریح کرد: اختلاف قیمت نه تنها برای اقلام مربوط به شب یلدا بلکه در مورد اقلام مصرفی دیگر در بازار به وضوح مشاهده می‌شود و مشخص است که نظارتی از سوی مسئولان صورت نگرفته است.
وی گفت: یک دورهمی کوچک بدون شام و تشریفات هزینه ۵۰۰ هزار تومانی روی دستمان می‌گذارد که در این شرایط اقتصادی برای همه اقشار جامعه مقدور نیست.
نظارت می‌کنیم اما گرانی اجتناب‌ناپذیر است!
سعید نورالهی معاون تعزیرات حکومتی استان البرز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در خصوص نظارت این سازمان بر بازار شب یلدا در استان البرز اظهار کرد: به رسم هر ساله ۱۰ روز مانده به شب یلدا طرح نظارتی که از سوی سازمان مرکزی ابلاغ شده است در البرز اجرا می‌شود.
وی بیان کرد: بر این اساس دو اکیپ مشترک بازرسی در مرکز استان وجود دارد که متشکل از رئیس شعبه یعنی قاضی تعزیرات حکومتی، بازرسان صنعت، معدن و تجارت و همچنین اتاق اصناف استان البرز است.
معاون تعزیرات حکومتی استان البرز با بیان اینکه همچنین در هر کدام از شهرستان‌های استان نیز روزانه یک اکیپ وظیفه نظارت جدی بر بازار شب یلدا و اقلام پر مصرف مانند آجیل، خشکبار، میوه و شیرینی دارند، ادامه داد: بنابراین در صورت مشاهده تخلف گزارش تنظیم و به صورت خارج از نوبت در شعب ما رسیدگی می‌شود.
وی تصریح کرد: همچنین به منظور افزایش سطح دسترسی فیزیکی مردم، شعبه سیار تعزیرات حکومتی البرز با نصب پلاکارد و بنر در دو نقطه از شهر مستقر هستند و پیگیری شکایت و تخلفات گران فروشان اقتصادی را بر عهده دارند.
نورالهی با بیان اینکه هم استانی‌ها می‌توانند با ورود به سامانه اینترنتی ۱۳۵ با تلفن همراه شخصی خود موارد تخلفات اقتصادی را در این سامانه ثبت کنند، خاطرنشان کرد: بر این مبنا روزانه این گزارش‌ها توسط مسئولان ذی‌ربط پیگیری و نتایج آن در سامانه ثبت و قابل مشاهده است.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر گلایه‌مندی شهروندان از نوسان قیمت اقلام مصرفی، گفت: بخشی از اختلاف قیمت اجتناب ناپذیر و به نوعی قابل توجیه است. اما در خصوص میوه، درجه بندی از نظر کیفیت همچنین زمان مراجعه مغازه‌دارها به میدان بزرگ میوه و تره بار نیز حائز اهمیت است و در این میان تفاوت قیمت‌هایی به وجود می‌آید.
معاون تعزیرات حکومتی استان البرز ادامه داد: متأسفانه شرایط بازار طوری است که وقتی با مناسبتی مانند شب یلدا روبه‌رو می‌شویم، برخی از صنوف با ایجاد به هم ریختگی در بازار در تلاشند به زعم خودشان سود بیشتری ببرند، اما این فروشندگان از سوی تعزیرات استان البرز شناسایی و با متخلفان برخورد خواهد شد.
وی در خصوص قیمت شیرینی اظهار کرد: شیرینی‌های مرسوم قیمت مصوب شده‌ای را دارند، اما ممکن است یک شیرینی فروشی میزان سهمیه‌ی آردی که دریافت می‌کند، متفاوت باشد.
نورالهی بیان کرد: اختلاف قیمت در آجیل و خشکبار نیز به ندرت وجود دارد، اما درجه بندی متفاوت می‌تواند قیمت متفاوتی را نیز رقم بزند.
وی با اشاره به فعالیت ۱۳۰ هزار واحد صنفی در کرج تصریح کرد: با این بضاعت نیروی انسانی که مجموعه‌های نظارتی مانند اتاق اصناف و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان دارند، امکان رصد ماهانه تمام این واحدها وجود ندارد.
معاون تعزیرات حکومتی استان البرز خاطرنشان کرد: به همین دلیل از مردم می‌خواهیم تخلفات صنفی را به سامانه ۱۳۵ تعزیرات حکومتی و ۱۲۴ صنعت، معدن و تجارت گزارش دهند تا رسیدگی لازم انجام شود.
وی با اشاره به اینکه سه نوع قیمت بر اقلام مصرفی معین شده است، گفت: نخست قیمت رسمی مصوب کالاهای اساسی مردم که شامل برنج، روغن، شکر، مرغ و تخم مرغ است و از سوی ستاد تنظیم بازار قیمت گذاری شده است که در بازار روزها میوه‌ها دارای قیمت مصوب هستند.
نورالله‌اظهار کرد: دیگری قیمت ارشادی است که شامل میوه و آجیل خشکبار است که بر اساس فاکتور خرید است و قانونگذار برای هر کدام از حلقه‌های توزیع کالا درصد سودی بر اساس کیفیت کالا تعیین کرده است و مغازه دار تا ۱۲ درصد سود مجاز است روی قیمت کالاها بیاورد، اما مشکل از آنجایی شروع می‌شود که خیلی‌ها این درصد را رعایت نمی‌کنند تا با گران فروشی به درآمد بالاتری برسند.
وی با اشاره به نوع سوم قیمت گذاری اقلام مصرفی متذکر شد: قیمت‌های متعارف برای کالاهایی تعریف می‌شود که فاکتور خرید ندارند و قیمت هم مصوب نیست و بر اساس عرف بازار تعیین می‌شود.
آجیل شب یلدا ویژه پولدارها
بهروز حصاری رئیس اتاق اصناف استان البرز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: هر سال در آستانه شب یلدا روند نظارت بر بازار اقلام مصرفی همشهریان به ویژه بازار آجیل، میوه و شیرینی افزایش می‌یابد.
وی بیان کرد: بر این اساس قیمت‌ها به تمام واحدهای صنفی و اتحادیه‌های ذی‌ربط اعلام شده است.
رئیس اتاق اصناف استان البرز تصریح کرد: تیم‌های متعددی با همکاری بازرسین اصناف تمام کالاهای مرتبط با شب یلدا مشتمل بر میوه، آجیل، شیرینی، گل و… را، در سطح شهر و بازار رصد می‌کنند و به هیچ عنوان تضییع حقوق مصرف کننده را نخواهیم داد.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر اینکه بازرسان شهر را رصد می‌کنند، شهروندان در صورت مشاهده تخلف از سوی واحد صنفی، مراتب را به شماره تلفن ۳۶۱۱۷ واحد بازرسی اصناف استان البرز گزارش دهند و همان روز به موضوع رسیدگی و برخورد قانونی لازم صورت می‌گیرد.
حصاری در خصوص قیمت گذاری آجیل گفت: هر کیلو آجیل با باسلق ۱۵۰ هزار تومان و بدون باسلق ۱۸۰ هزار تومان قیمتگذاری شده است.
وی اظهار کرد: اگر به دلخواه و سلیقه مشتری تغییراتی در این ترکیب ایجاد شد، هر کیلو آجیل با باسلق ۲۵۰ هزار تومان و آجیل بدون باسلق ۲۸۰ هزار تومان قیمتگذاری شده است. این امر سفارش آن مشتری خاص است و ریالی بالاتر از قیمت یادشده تخلف محسوب می‌شود.
رئیس اتاق اصناف استان البرز در خصوص قیمت گذاری میوه بیان کرد: ملاک قیمت گذاری میوه فاکتوری است که فروشنده از میادین میوه و تره‌بار دریافت کرده است.
وی متذکر شد: بر این اساس در قیمت میوه باید سود متعارف لحاظ شود و در غیر این صورت با متخلف برخورد قانونی لازم صورت می‌گیرد.
سفره‌های بی‌رنگ یلدا
برای تهیه گزارش میدانی سری هم به بازار روز کمال‌شهر زدیم اما با وجود ازدحام جمعیت، مردم با خرید بسیار جزئی بر می‌گشتند که با آن مقدار حتی نیاز روزمره خود را به سختی می‌توان برطرف کرد چه برسد به رنگی کردن سفره‌ی یلدا…
