جمهوری اسلامی در تعریف امام خمینی در نوفل لوشاتو و سپس در ایران عبارت بود از جمهوریت به معنای حاکمیت اراده مردم بر سرنوشت خویش و اداره کشور در قالب رفراندوم، انتخابات و اعتراضات قانونی و اسلامیت به معنی انطباق قوانین و مقررات با موازین دینی.
علی مطهری: شهید مطهری اصرار داشت روحانیون پستهای اجرایی دولتی را نپذیرند و وارد دولت نشوند، ولی من فکر میکنم که مرحوم آقای هاشمی نظر دیگری داشتند و مایل به پذیرفتن این پستها بودند.
یادگار امام در تجدید بیعت روحانیون با آرمان های امام خمینی(ره) اطلاق در بحث ولایت فقیه را نسبت به احکام اولی دانست، نه نسبت به قانون اساسی؛ سید حسن خمینی با بیان آنکه طرح این بحث در محل تضاد حکم اولیه شرعی با مصالح حکومت اسلامی است بیان کرد: بعضا مطلق را به