راه ارتباط با فرد «اوتیسمی» چیست؟
یک کارشناس ارشد کودکان استثنایی گفت: مهم‌ترین و مطمئن‌ترین منبع اطلاعاتی در رابطه با برخورد با یک فرد داری اختلال اوتیسم، اطلاعات مراقب اصلی و همراه اوست.
محمدعلی میری در پاسخ به این پرسش که «چطور می‌توانیم یک خانواده دارای فرزند اوتیسمی را همراهی کنیم؟»، اظهار کرد: این افراد به دلیل مشکلات ناشی از اختلال اتیسم، در مراکز درمانی حضور پررنگ‌تری دارند. مطب پزشک، آزمایشگاه‌ها و مراکز توان‌بخشی از جمله این مراکز هستند.
وی ادامه داد: عموماً افراد با اختلال اوتیسم طیف شدید و سن پایین با حضور والدین یا همراه، فقط در مراکز درمانی حضور پیدا می‌کنند. خانواده به دلیل ترس از نگاه اجتماع و قضاوت در مراکز تفریحی حاضر نمی‌شود و عموماً در مواقع تفریح، فرزند مراقب داشته و خانواده بدون حضور فرزند دارای اختلال در این مکان‌ها حاضر می‌شود.
این کارشناس ارشد کودکان استثنایی افزود: در مقابل، طیف خفیف و بزرگسال به دلیل استقلال اندکی که پیدا کرده‌اند در مراکز تفریح یا فروشگاه‌ها نیز حضور پیدا می‌کنند که همچنان به دلیل برچسب‌های اجتماعی این حضور کم‌رنگ است.
میری ادامه داد: بیشترین مکان تردد خانواده افراد درگیر با اختلال اوتیسم، مکان‌های مرتبط با حمل و نقل عمومی است؛ چرا که برای دریافت خدمات درمانی، تردد آن هم در مسافت‌های طولانی اجتناب‌ناپذیر است.
وی اضافه کرد: برای کاهش مشکلات این دسته از افراد در هنگام حضور در اجتماع در ابتدا آموزش خانواده و انجام اقدامات پیشگیرانه از سوی خانواده ضروری است؛ در مرحله دوم محیطی که خانواده اوتیسم قرار هست در آن حاضر شود دارای اهمیت بوده و در مرحله سوم افراد حاضر در آن محل مهم هستند.
کارشناس ارشد کودکان استثنایی گفت: چند عامل مانند مدت زمان صرف شده برای اینکه فرد از محل آرامش (خانه) به یک کلینیک برسد، با چه وسیله‌ای این مسیر را طی کرده باشد و در این مدت زمان به محرک‌های حسی یا تغذیه وی توجه شده باشد، ممکن است باعث بروز رفتار نامناسب شود.
میری گفت: افراد جامعه با بالا بردن آگاهی و شناخت خود در خصوص این اختلال می‌توانند در کنترل شرایط مؤثر باشند. لازم است در مراجعه افراد به مکان‌های درمانی و خدماتی حداقل زمان برای خانواده در نظر گرفته شده، خدمات مورد نیاز به سرعت ارائه شود و در این مدت زمان آرامش محیط حفظ شود.
وی خاطرنشان کرد: بهترین راه حمایت و همراهی یک فرد و خانواده دارای اوتیسم راهنمایی خواستن از اطرافیان شخص دارای اوتیسم است؛ گفتن این جمله که من اوتیسم را درک می‌کنم و چگونه می‌توانم به شما کمک کنم.
کارشناس ارشد کودکان استثنایی گفت: گاهی دادن یک لیوان آب یا کاغذ یا هدفون به فرد دارای اختلال می‌تواند از بروز مشکل جلوگیری کند. بسیار ضروری است تا خانواده با روش‌هایی که آموزش دیده است به فرزند خود کمک کند تا با پیش‌بینی موقعیت و تشریح شرایط نسبت به محیطی که قرار است با آن رو به رو شود آشناتر باشد.
میری با بیان اینکه هرچه فرزند نسبت به محیط جدید اطلاعات بیشتری داشته باشد بهتر و بیشتر همکاری می‌کند، گفت: همچنین می‌توان برخی مراجعات یا خریدها را به اول وقت یا آخر وقت موکول کرد تا حضور افراد کمتر باشد و تجربه خرید راحت‌تری داشته باشند.
وی اضافه کرد: در حال حاضر به جز کلینیک‌های توان‌بخشی که استاندارد شده و مختص بچه‌های طیف اوتیسم است سایر فضاها یا مبلمان شهری مناسب‌سازی نشده‌اند. اما مجموعه‌های دوستدار اوتیسم، فروشگاه‌ها و بعضی رستوران‌ها اقداماتی در این راستا انجام داده‌اند. در مراکز دوستدار پرسنل نسبت به اوتیسم آگاهی دارند؛ نور محیط کمتر هست و صدایی پخش نمی‌شود.
کارشناس ارشد کودکان استثنایی افزود: نکته بسیار مهم توجه به گستردگی طیف اختلال اوتیسم و تنوع به شدت زیاد در این اختلال است. عموماً نسخه از پیش تعیین شده‌ای نمی‌توان ارائه داد؛ به طور مثال در بحث محرک محیطی ممکن است یک کودک به شدت دنبال "دریافت محرک" باشد و رفتار چالشی او در راستای دریافت محرک و تحریک شدن باشد.
میری تصریح کرد: همواره مهم‌ترین و مطمئن‌ترین منبع اطلاعاتی در رابطه با برخورد با یک فرد داری اختلال اوتیسم اطلاعات مراقب اصلی و همراه اوست. قبل از هر اقدامی بهتر است از پدر، مادر یا مراقب بپرسیم چه برخوردی داشته باشیم یا محیط چه استانداری داشته باشد تا آرامش فرزند شما حفظ شود.
وی ادامه داد: عموماً افراد با اختلال اوتیسم طیف شدید و سن پایین با حضور والدین یا همراه، فقط در مراکز درمانی حضور پیدا می‌کنند. خانواده به دلیل ترس از نگاه اجتماع و قضاوت در مراکز تفریحی حاضر نمی‌شود و عموماً در مواقع تفریح، فرزند مراقب داشته و خانواده بدون حضور فرزند دارای اختلال در این مکان‌ها حاضر می‌شود.
این کارشناس ارشد کودکان استثنایی افزود: در مقابل، طیف خفیف و بزرگسال به دلیل استقلال اندکی که پیدا کرده‌اند در مراکز تفریح یا فروشگاه‌ها نیز حضور پیدا می‌کنند که همچنان به دلیل برچسب‌های اجتماعی این حضور کم‌رنگ است.
میری ادامه داد: بیشترین مکان تردد خانواده افراد درگیر با اختلال اوتیسم، مکان‌های مرتبط با حمل و نقل عمومی است؛ چرا که برای دریافت خدمات درمانی، تردد آن هم در مسافت‌های طولانی اجتناب‌ناپذیر است.
وی اضافه کرد: برای کاهش مشکلات این دسته از افراد در هنگام حضور در اجتماع در ابتدا آموزش خانواده و انجام اقدامات پیشگیرانه از سوی خانواده ضروری است؛ در مرحله دوم محیطی که خانواده اوتیسم قرار هست در آن حاضر شود دارای اهمیت بوده و در مرحله سوم افراد حاضر در آن محل مهم هستند.
کارشناس ارشد کودکان استثنایی گفت: چند عامل مانند مدت زمان صرف شده برای اینکه فرد از محل آرامش (خانه) به یک کلینیک برسد، با چه وسیله‌ای این مسیر را طی کرده باشد و در این مدت زمان به محرک‌های حسی یا تغذیه وی توجه شده باشد، ممکن است باعث بروز رفتار نامناسب شود.
میری گفت: افراد جامعه با بالا بردن آگاهی و شناخت خود در خصوص این اختلال می‌توانند در کنترل شرایط مؤثر باشند. لازم است در مراجعه افراد به مکان‌های درمانی و خدماتی حداقل زمان برای خانواده در نظر گرفته شده، خدمات مورد نیاز به سرعت ارائه شود و در این مدت زمان آرامش محیط حفظ شود.
وی خاطرنشان کرد: بهترین راه حمایت و همراهی یک فرد و خانواده دارای اوتیسم راهنمایی خواستن از اطرافیان شخص دارای اوتیسم است؛ گفتن این جمله که من اوتیسم را درک می‌کنم و چگونه می‌توانم به شما کمک کنم.
کارشناس ارشد کودکان استثنایی گفت: گاهی دادن یک لیوان آب یا کاغذ یا هدفون به فرد دارای اختلال می‌تواند از بروز مشکل جلوگیری کند. بسیار ضروری است تا خانواده با روش‌هایی که آموزش دیده است به فرزند خود کمک کند تا با پیش‌بینی موقعیت و تشریح شرایط نسبت به محیطی که قرار است با آن رو به رو شود آشناتر باشد.
میری با بیان اینکه هرچه فرزند نسبت به محیط جدید اطلاعات بیشتری داشته باشد بهتر و بیشتر همکاری می‌کند، گفت: همچنین می‌توان برخی مراجعات یا خریدها را به اول وقت یا آخر وقت موکول کرد تا حضور افراد کمتر باشد و تجربه خرید راحت‌تری داشته باشند.
وی اضافه کرد: در حال حاضر به جز کلینیک‌های توان‌بخشی که استاندارد شده و مختص بچه‌های طیف اوتیسم است سایر فضاها یا مبلمان شهری مناسب‌سازی نشده‌اند. اما مجموعه‌های دوستدار اوتیسم، فروشگاه‌ها و بعضی رستوران‌ها اقداماتی در این راستا انجام داده‌اند. در مراکز دوستدار پرسنل نسبت به اوتیسم آگاهی دارند؛ نور محیط کمتر هست و صدایی پخش نمی‌شود.
کارشناس ارشد کودکان استثنایی افزود: نکته بسیار مهم توجه به گستردگی طیف اختلال اوتیسم و تنوع به شدت زیاد در این اختلال است. عموماً نسخه از پیش تعیین شده‌ای نمی‌توان ارائه داد؛ به طور مثال در بحث محرک محیطی ممکن است یک کودک به شدت دنبال "دریافت محرک" باشد و رفتار چالشی او در راستای دریافت محرک و تحریک شدن باشد.
میری تصریح کرد: همواره مهم‌ترین و مطمئن‌ترین منبع اطلاعاتی در رابطه با برخورد با یک فرد داری اختلال اوتیسم اطلاعات مراقب اصلی و همراه اوست. قبل از هر اقدامی بهتر است از پدر، مادر یا مراقب بپرسیم چه برخوردی داشته باشیم یا محیط چه استانداری داشته باشد تا آرامش فرزند شما حفظ شود.