مشکلی رایج و نگران کننده در کودکان به نام " تب "
تب داشتن کودک در هرسنی می تواند برای او خطرناک باشد و دیدن تب کودکان برای مادرانی که تجربه نکافی ندارند معمولا سخت است.
تب پاسخ طبیعی بدن در مبارزه با عفونت هایی مانند سرفه و سرماخوردگی است . بسیاری از بیماری های مختلف باعث ایجاد درجه حرارت بالا در کودکان می شود مانند آبله مرغان، آنفولانزا، عفونت گوش و ... . دمای طبیعی بدن نوزادان و کودکان در حدود 36.4 درجه سانتی گراد است ؛ البته این دما در کودکان مختلف متفاوت است . به طور کلی، به درجه حرارت بالای 38 درجه سانتی گراد تب گفته می شود . چنانچه پیش از این هم در نمناک گفتیم درجه حرارت بالا در کودکان خردسال بسیار متداول است . درجه حرارت معمولا طی 3 یا 4 روز به حالت عادی باز می گردد .
کودکان معمولا برای مبارزه با عفونت تب می کنند زیرا تب سیستم ایمنی بدن کودک را تحریک می کند و به مبارزه با عفونت ها کمک می کند.
لباس زیاد
کودکان تازه متولد شده به این دلیل که بدنشان نمی تواند به اندازه کودکان بزرگتر دمای خود را تنظیم کند ، در صورت پوشیدن لباس زیاد یا قرار گرفتن در محیط گرم تب می کنند.
واکسیناسیون
واکیسناسیون در بیشتر موارد باعث بروز تب در کودک می شود زیرا سیستم ایمنی بدن کودک می خواهد در برابر ارگانیسم ضعیف شده موجود در واکسن از خود حفاظت نماید.
دندان درآوردن
دندان درآوردن سبب افزایش دمای بدن کودک می شود. معمولا تب ناشی از دندان در آوردن اندک است و اگر تب کودک بالای 37.8 درجه سانتیگراد باشد علت آن دندان درآوردن نیست.
چگونه می توان تب را در کودک تشخیص داد ؟
با لمس کردن پیشانی ، پشت و شکم کودک می توان به راحتی تب را تشخیص داد . هنگامی که کودک دچار تب می شود تعریق بدن او افزایش می یابد و گونه هایش سرخ می شوند . معمولا در چنین شرایطی کودک بی حال شده و نسبت به انجام بازی و فعالیت های جسمی بی میل می شود . برای تعیین درجه حرارت بدن می توان از دماسنج های دیجیتالی نیز استفاده کرد .
چه زمانی درجه حرارت بالا و تب در کودکان خطرناک است؟
معمولا با انجام مراقبت های مناسب ، درجه حرارت بدن کودک بعد از گذشت چند روز پایین میاید. این مراقبت ها عبارتند از :
دادن مایعات بیشتر به کودک :
برای جلوگیری از دهیدراته شدن بدن ، به کودک مایعات فراوان مانند آب و آبمیوه دهید.
نگهداری کودک در خانه
برای اینکه بدن کودک خنک نگه داشته شود بهتر است او را به بیرون از خانه نبرید .
استراحت کودک
کودک دچار تب باید در خانه استراحت کافی نماید تا بدن بتواند با عوامل بیماری زا مبارزه کند.
پا شویه کودک
برای پایین آوردن تب کودک بهتر است او را با آب ولرم (نه آب سرد) حمام کنید و او را پاشویه کنید و بر بدن او پارچه نمناک بگذارید.
مصرف دارو البته فقط و فقط با اجازه ی پزشک
اگرتب بالاتر از 38.9 درجه سانتیگراد باشد بهتر است به کودک داروی مناسب جهت کاهش تب داده شود . در صورت داشتن درد و یا ناخوشی به دستور پزشک به کودک پاراستامول و یا ایبوپروفن دهید .
مصرف دوز مناسب استامینوفن در کودکان بالای سه ماه و ایبوپروفن در کودکان بالای 6 ماه مجاز است. هرگز به کودکان یا نوجوانان آسپرین ندهید.
شربت سرماخوردگی کودکان برای پایین آوردن تب کودکانی که تمایلی به خوردن داروها به شکل قرص و کپسول ندارند، مفید است . این شربت ها حاوی ترکیبات استامینوفن می باشند و به درمان تب کودک، درد عضلانی، درد ناشی از دندان درآوردن و گوش درد در کودکان کمک می کنند.
تب، سبب عرق کردن کودک می شود پس لباسی از جنس نخ را انتخاب کنید که هوای کافی به پوست کودک برساند و او را خنک نگه دارد.
لباسی به کودک بپوشانید که بتوانید سریعا آن را از تن کودک درآورید زیرا ممکن است لازم باشد لباس کودک را تعویض کنید.
به کودک مبتلا به تب ، لباس های نو نپوشانید، زیرا تب در کودکان معمولا با استفراغ و اسهال همراه است.
بثورات یا لکه های بنفش که مانند کبودی روی پوست است (که قبل از بیمار شدن کودک در آنجا نبود)
سردرد شدید
درد شکم متوسط تا شدید
علت تب کودک چیست؟
عفونتکودکان معمولا برای مبارزه با عفونت تب می کنند زیرا تب سیستم ایمنی بدن کودک را تحریک می کند و به مبارزه با عفونت ها کمک می کند.
لباس زیاد
کودکان تازه متولد شده به این دلیل که بدنشان نمی تواند به اندازه کودکان بزرگتر دمای خود را تنظیم کند ، در صورت پوشیدن لباس زیاد یا قرار گرفتن در محیط گرم تب می کنند.
واکسیناسیون
واکیسناسیون در بیشتر موارد باعث بروز تب در کودک می شود زیرا سیستم ایمنی بدن کودک می خواهد در برابر ارگانیسم ضعیف شده موجود در واکسن از خود حفاظت نماید.
دندان درآوردن
دندان درآوردن سبب افزایش دمای بدن کودک می شود. معمولا تب ناشی از دندان در آوردن اندک است و اگر تب کودک بالای 37.8 درجه سانتیگراد باشد علت آن دندان درآوردن نیست.
چگونه می توان تب را در کودک تشخیص داد ؟
با لمس کردن پیشانی ، پشت و شکم کودک می توان به راحتی تب را تشخیص داد . هنگامی که کودک دچار تب می شود تعریق بدن او افزایش می یابد و گونه هایش سرخ می شوند . معمولا در چنین شرایطی کودک بی حال شده و نسبت به انجام بازی و فعالیت های جسمی بی میل می شود . برای تعیین درجه حرارت بدن می توان از دماسنج های دیجیتالی نیز استفاده کرد .
چه زمانی درجه حرارت بالا و تب در کودکان خطرناک است؟
- تب بالای 38 درجه در کودکان زیر 3 ماه
- تب بالای 2/38 در کودکان 3 تا 6 ماه
- تب بالای 38/8 در کودکان بالای 6 ماه خطرناک است.
درمان تب در کودک
در شرایطی که کودک دچار تب می شود چه باید کرد ؟معمولا با انجام مراقبت های مناسب ، درجه حرارت بدن کودک بعد از گذشت چند روز پایین میاید. این مراقبت ها عبارتند از :
دادن مایعات بیشتر به کودک :
برای جلوگیری از دهیدراته شدن بدن ، به کودک مایعات فراوان مانند آب و آبمیوه دهید.
نگهداری کودک در خانه
برای اینکه بدن کودک خنک نگه داشته شود بهتر است او را به بیرون از خانه نبرید .
استراحت کودک
کودک دچار تب باید در خانه استراحت کافی نماید تا بدن بتواند با عوامل بیماری زا مبارزه کند.
پا شویه کودک
برای پایین آوردن تب کودک بهتر است او را با آب ولرم (نه آب سرد) حمام کنید و او را پاشویه کنید و بر بدن او پارچه نمناک بگذارید.
مصرف دارو البته فقط و فقط با اجازه ی پزشک
اگرتب بالاتر از 38.9 درجه سانتیگراد باشد بهتر است به کودک داروی مناسب جهت کاهش تب داده شود . در صورت داشتن درد و یا ناخوشی به دستور پزشک به کودک پاراستامول و یا ایبوپروفن دهید .
مصرف دوز مناسب استامینوفن در کودکان بالای سه ماه و ایبوپروفن در کودکان بالای 6 ماه مجاز است. هرگز به کودکان یا نوجوانان آسپرین ندهید.
شربت سرماخوردگی کودکان برای پایین آوردن تب کودکانی که تمایلی به خوردن داروها به شکل قرص و کپسول ندارند، مفید است . این شربت ها حاوی ترکیبات استامینوفن می باشند و به درمان تب کودک، درد عضلانی، درد ناشی از دندان درآوردن و گوش درد در کودکان کمک می کنند.
همچنین لازم است از انجام چنین اقداماتی خودداری کنید :
- برای خنک کردن بدن کودک خود، لباس های او را از تنش در نیاورید زیرا تب یک واکنش طبیعی و سالم در برابر عفونت ها است
- از پوشاندن تعداد زیادی لباس به تن کودک خودداری کنید
- از پوشاندن کودک با پتوی زیاد خودداری کنید
- به کودکان زیر 16 سال آسپرین ندهید
- ایبوپروفن و پاراستامول را با هم ترکیب نکنید، مگر در صورت تجویز پزشک
- پاراستامول را به کودک زیر 2 ماه ندهید
- به کودک زیر 3 ماه یا کمتر از 5 کیلو ایبوپروفن ندهید
- به کودکان مبتلا به آسم ایبوپروفن ندهید
به کودک تب دار، چه لباسی بپوشانیم؟
برای کودکان مبتلا به تب لباس های گشاد و نخی بپوشانید و از پوشاندن لباس تنگ با بست های فلزی و پر دکمه، خودداری کنید.تب، سبب عرق کردن کودک می شود پس لباسی از جنس نخ را انتخاب کنید که هوای کافی به پوست کودک برساند و او را خنک نگه دارد.
لباسی به کودک بپوشانید که بتوانید سریعا آن را از تن کودک درآورید زیرا ممکن است لازم باشد لباس کودک را تعویض کنید.
به کودک مبتلا به تب ، لباس های نو نپوشانید، زیرا تب در کودکان معمولا با استفراغ و اسهال همراه است.
در صورتی که فرزندتان دارای علائم زیر بود سریعا به پزشک مراجعه کنید :
- در صورتی که کودکتان کمتر از 3 ماه سن دارد و دمای بدن او بیشتر از 38 درجه سانتی گراد است .
- درصورتی که کودک 3 یا 6 ماه سن دارد و دمای بدنش بیشتر از 39 درجه سانتی گراد است .
- در صورتی که علائم دیگری مانند جوش نیز در بدن کودکتان مشاهده می شود .
- در صورتی که تب کودک بیشتر از 5 روز ادامه پیدا کند.
- در صورتی که درجه حرارت بالای بدن کودک با استفاده از پاراستامول و ایبوپروفن پایین نیاید .
- نشانه هایی از کمبود آب در بدن کودک مشاهده شود، مثل زمانی که کودک گریه می کند اما چشمانش خیس نمی شوند و یا خیس نکردن طولانی مدت پوشک.
- مشاهده علائم جدی تر تب در کودکان بسیار نادر است و نشان دهنده هر چیز جدی دیگری مانند مننژیت، عفونت مجاری ادراری و سپسیس است .
علائم جدی تر تب عبارتند از :
توصیه می کنیم با مشاهده ی هریک از این علائم همراه تب در کودکتان فورا به پزشک مراجعه کنید.- سفت شدن گرن
- حساسیت به نور
- تشنج
- سرد بودن غیرمعمول دست و پا ها
- رنگ پریدگی پوست و یا تیره شدن آن
- دشوار بودن تنفس
- خواب آلودگی مضاعف و سخت بیدار شدن کودک
- گریه های مداوم که متوقف نمی شود
در چنین شرایطی نیز باید سریعا به پزشک مراجعه شود :
تحریک پذیری شدید یا سرخوردگیبثورات یا لکه های بنفش که مانند کبودی روی پوست است (که قبل از بیمار شدن کودک در آنجا نبود)
سردرد شدید
درد شکم متوسط تا شدید