ثبت ملی تالاب‌های قم
مدیرکل حفاظت محیط زیست قم با بیان اینکه تالاب مُره، دریاچه نمک و حوض سلطان از تالاب‌های شناخته شده قم است گفت: ثبت ملی تالاب‌های قم در دست مطالعه است.
به گزارش مهر، سید رضا موسوی مشکینی در سیصد و شصت و یکمین جلسه بیناد قم پژوهی که با حضور اعضای این بنیاد با موضوع بررسی وضعیت تالاب‌های قم در مؤسسه طلوع مهر برگزار شد، گفت: کار ثبت تالاب‌ها آسان نیست برای اثبات آنها به مطالعات فراوانی نیاز داریم ولی ما در سازمان این موضوع را با جدیت پی گیری می‌کنیم.
وی بیان کرد: ما برای دسترسی به حقابه‌های زیست محیطی نیاز به ثبت تالاب‌ها داریم چراکه چندین سال است که طبق مصوبه مجلس در زمینه حقابه‌های زیست محیطی سالانه ۱۵۴ میلیون مکعب باید حقابه به تالاب‌های قم تعلق بگیرد که هنوز یک قطره آب هم از این مصوبه به تالاب‌های قم نرسیده است.
مدیر کل حفاظت محیط زیست قم با تأکید بر لزوم حمایت مسئولان قم از مصوبه حقابه‌های زیست محیطی قم افزود: هرچند که با بارندگی‌های اخیر وضعیت تالاب‌های قم مطلوب شده ولی حقیقت این است که نمی‌تواینم به بارش‌های اخیر دلخوش باشیم بنا براین با توجه به اهمیت دریاچه نمک به لحاظ زیست محیطی و همچنین جلوگیری از مشکلات گرد و غبار لازم است که حقابه‌های زیست محیطی قم پیگیری شود در غیر این صورت هم با مشکل گرد و غبار مواجه خواهیم شد وهم زیست گاه‌های گونه‌های مختلف جانوری در قم به خطر خواهد افتاد.
وی با اشاره به نقش و اهمیت تالاب‌ها در پیشرفت و توسعه قم گفت: در تالاب مُره قم که به مساحت ۶۶ هزار هکتار در مسیر قم - گرمسار ایجاد شده و آب آن از رود خانه شور تغذیه می‌شود، در آن گونه‌های مختلفی از پرندگان و گیاهان شناسایی شده است و همچنین تعدادی از گونه‌های پرنده درآن زاد و ولد می‌کنند که گویای وضعیت خوب این تالاب برای زیست انواع پرندگان مناسب است و جز تالاب‌های حفاظت شده شکار ممنوع قم محسوب می‌شود.
موسوی مشکینی در خصوص تالاب بهشت معصومه اظهار داشت: این تالاب با ۳۷ هزار هکتار یکی از ظرفیت‌های خوبی است که می‌تواند به عنوان یک ظرفیت گردشگری باشد و با توجه اینکه در حریم شهر قم قرار دارد و اگر تغییراتی رخ دهد ممکن است این تالاب در داخل شهر واقع شود و اگر نگاه تالابی به آن حفظ شود می‌تواند از نظر اقتصادی و جاذبه گردشگری برای قم آورده‌های خوبی داشته باشد و باید مراقب بود تا این تالاب خشک نشود.
زیبایی گنبد نمکی منحصر به فرد است
وی اظهار داشت: گنبد نمکی یکی دیگر از ظرفیت‌های تالابی قم است که در کف گنبد نمکی چیزی در حدود یک هکتار گودی وجود دارد که در طول همه سال آب دارد که فراشور است و بسیار زیبا و منحصر به فرد است و برای اینکه این تالاب نیز به ظرفیت‌های قم افزوده شود نیاز به تعامل و همکاری دستگاه‌های اجرایی داریم.
مدیر کل حفاظت محیط زیست قم با توجه به اهیمت حفظ تالاب‌ها اظهار کرد: کلید توسعه پایدار حفظ محیط زیست است و ما معتقد هستیم بهترین قوانین در طبیعت قوانین الهی است که در چرخه طبیعت است و وقتی این چرخه توسط انسان دستکاری شود خسارت‌های زیان باری را به دنبال خواهد داشت بنابراین نباید در تالاب‌ها دخل و تصرفی صورت گیرد چراکه باید حقوق همه زیستمندان را در نظر بگیریم که آنها هم حق حیات دارند و اگر چرخه طبیعی دچار مشکل شود زندگی ما انسان‌ها نیز به تبع آن با مشکلات عدیده زیست محیطی مواجه خواهد شد.
وی ساخت سدهای متعدد و وجود چاهای غیر مجاز را دلایل خشکی تالاب‌ها دانست و افزود: برای نمونه در مشکل دریاچه ارومیه معلوم شد که در اطراف این دریاچه هزاران حلقه چاه غیر مجاز وجود داشت و در بالا دست آن تعداد زیادی سد ساخته شده بود که ضمن خالی شدن سفره‌های زیر زمینی مانع از ورود آب به دریاچه شده بود.
موسوی مشکینی نگاه اقتصادی صرف به دریاچه نمک را مورد انتقاد قرارداد و تأکید کرد: برداشت غیر اصولی از این دریاچه می‌تواند خسارت جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد و اگر برداشتی هم قرار است از آن صورت گیرد باید بر اساس روش‌های اصولی روز دنیا صورت گیرد تا تبعاتی در پی نداشته باشد.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قم تصریح کرد: در بازدید رئیس سازمان محیط زیست کشور نگرانی در خصوص خشکی دریاچه نمک قم وجود داشت چرا که ۴۵۰ میلیون مترمکعب حقابه این دریاچه که از طریق حوضه آبریز تأمین می‌شد، سالهاست قطع شده و اگر حقابه آن احیا نشود، دریاچه خشک شده و حریم آن تبدیل به کانون ریزگرد خواهد شد و در نتیجه سلامت ۲۵ درصد جمعیت کشور که در مرکز کشور زندگی می‌کنند را تهدید خواهد کرد.
موسوی مشکینی گفت: برنامه این است که به تالاب‌ها به صورت زیست بومی نگاه شود. این مکان‌ها وارد چرخه اقتصادی شوند و همه مردم بخصوص بومی‌های منطقه بتوانند از تالاب‌ها منتفع شوند که امیدواریم با همکاری و پیگیری مسئولان استانی این مهم حاصل شود.
وی بیان کرد: ما برای دسترسی به حقابه‌های زیست محیطی نیاز به ثبت تالاب‌ها داریم چراکه چندین سال است که طبق مصوبه مجلس در زمینه حقابه‌های زیست محیطی سالانه ۱۵۴ میلیون مکعب باید حقابه به تالاب‌های قم تعلق بگیرد که هنوز یک قطره آب هم از این مصوبه به تالاب‌های قم نرسیده است.
مدیر کل حفاظت محیط زیست قم با تأکید بر لزوم حمایت مسئولان قم از مصوبه حقابه‌های زیست محیطی قم افزود: هرچند که با بارندگی‌های اخیر وضعیت تالاب‌های قم مطلوب شده ولی حقیقت این است که نمی‌تواینم به بارش‌های اخیر دلخوش باشیم بنا براین با توجه به اهمیت دریاچه نمک به لحاظ زیست محیطی و همچنین جلوگیری از مشکلات گرد و غبار لازم است که حقابه‌های زیست محیطی قم پیگیری شود در غیر این صورت هم با مشکل گرد و غبار مواجه خواهیم شد وهم زیست گاه‌های گونه‌های مختلف جانوری در قم به خطر خواهد افتاد.
وی با اشاره به نقش و اهمیت تالاب‌ها در پیشرفت و توسعه قم گفت: در تالاب مُره قم که به مساحت ۶۶ هزار هکتار در مسیر قم - گرمسار ایجاد شده و آب آن از رود خانه شور تغذیه می‌شود، در آن گونه‌های مختلفی از پرندگان و گیاهان شناسایی شده است و همچنین تعدادی از گونه‌های پرنده درآن زاد و ولد می‌کنند که گویای وضعیت خوب این تالاب برای زیست انواع پرندگان مناسب است و جز تالاب‌های حفاظت شده شکار ممنوع قم محسوب می‌شود.
موسوی مشکینی در خصوص تالاب بهشت معصومه اظهار داشت: این تالاب با ۳۷ هزار هکتار یکی از ظرفیت‌های خوبی است که می‌تواند به عنوان یک ظرفیت گردشگری باشد و با توجه اینکه در حریم شهر قم قرار دارد و اگر تغییراتی رخ دهد ممکن است این تالاب در داخل شهر واقع شود و اگر نگاه تالابی به آن حفظ شود می‌تواند از نظر اقتصادی و جاذبه گردشگری برای قم آورده‌های خوبی داشته باشد و باید مراقب بود تا این تالاب خشک نشود.
زیبایی گنبد نمکی منحصر به فرد است
وی اظهار داشت: گنبد نمکی یکی دیگر از ظرفیت‌های تالابی قم است که در کف گنبد نمکی چیزی در حدود یک هکتار گودی وجود دارد که در طول همه سال آب دارد که فراشور است و بسیار زیبا و منحصر به فرد است و برای اینکه این تالاب نیز به ظرفیت‌های قم افزوده شود نیاز به تعامل و همکاری دستگاه‌های اجرایی داریم.
مدیر کل حفاظت محیط زیست قم با توجه به اهیمت حفظ تالاب‌ها اظهار کرد: کلید توسعه پایدار حفظ محیط زیست است و ما معتقد هستیم بهترین قوانین در طبیعت قوانین الهی است که در چرخه طبیعت است و وقتی این چرخه توسط انسان دستکاری شود خسارت‌های زیان باری را به دنبال خواهد داشت بنابراین نباید در تالاب‌ها دخل و تصرفی صورت گیرد چراکه باید حقوق همه زیستمندان را در نظر بگیریم که آنها هم حق حیات دارند و اگر چرخه طبیعی دچار مشکل شود زندگی ما انسان‌ها نیز به تبع آن با مشکلات عدیده زیست محیطی مواجه خواهد شد.
وی ساخت سدهای متعدد و وجود چاهای غیر مجاز را دلایل خشکی تالاب‌ها دانست و افزود: برای نمونه در مشکل دریاچه ارومیه معلوم شد که در اطراف این دریاچه هزاران حلقه چاه غیر مجاز وجود داشت و در بالا دست آن تعداد زیادی سد ساخته شده بود که ضمن خالی شدن سفره‌های زیر زمینی مانع از ورود آب به دریاچه شده بود.
موسوی مشکینی نگاه اقتصادی صرف به دریاچه نمک را مورد انتقاد قرارداد و تأکید کرد: برداشت غیر اصولی از این دریاچه می‌تواند خسارت جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد و اگر برداشتی هم قرار است از آن صورت گیرد باید بر اساس روش‌های اصولی روز دنیا صورت گیرد تا تبعاتی در پی نداشته باشد.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قم تصریح کرد: در بازدید رئیس سازمان محیط زیست کشور نگرانی در خصوص خشکی دریاچه نمک قم وجود داشت چرا که ۴۵۰ میلیون مترمکعب حقابه این دریاچه که از طریق حوضه آبریز تأمین می‌شد، سالهاست قطع شده و اگر حقابه آن احیا نشود، دریاچه خشک شده و حریم آن تبدیل به کانون ریزگرد خواهد شد و در نتیجه سلامت ۲۵ درصد جمعیت کشور که در مرکز کشور زندگی می‌کنند را تهدید خواهد کرد.
موسوی مشکینی گفت: برنامه این است که به تالاب‌ها به صورت زیست بومی نگاه شود. این مکان‌ها وارد چرخه اقتصادی شوند و همه مردم بخصوص بومی‌های منطقه بتوانند از تالاب‌ها منتفع شوند که امیدواریم با همکاری و پیگیری مسئولان استانی این مهم حاصل شود.