سیستان و بلوچستان| حاشیه نشینی معضل این روزهای چابهار

به گزارش تسنیم، سازمان ملی زمین و مسکن و ستاد بازآفرینی شهری، نهادهای مسئول در ساماندهی حاشیه‌نشینی، برآورد کرده‌اند، چابهار پرسرعت‌ترین نرخ رشد حاشیه‌نشینی میان شهرهای حاشیه‌‌نشین ایران را دارد؛ در برآوردهای این دو نهاد آمده ازآنجایی‌که نیمی از جمعیت شهر چابهار حاشیه‌نشینند، بیشترین نسبت جمعیت حاشیه‌نشینی نسبت به جمعیت یک شهر در کشور از آن چابهار است. زمین‌خواری و جذابیت‌های کاذب اقتصادی دو دلیل عمده مردم و مدیران محلی و کشوری برای حاشیه‌نشینی سرسام‌آور در چابهار است، بااین‌حال مردم و مدیران محلی عمدتا متفق‌القولند که حاشیه‌نشینی سرسام‌آور چابهار به خاطر دلیل دوم جذابیت‌های کاذب اقتصادی و آن‌هم به خاطر وجود منطقه آزاد چابهار است که از 1372 تشکیل‌شده و از آن زمان تاکنون حاشیه‌نشینی در چابهار رشدی جهشی یافته است.

از خشکسالی تا جذابیت‌های منطقه آزاد

معین‌الدین سعیدی رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار می‌گوید: روستانشینان چابهار و دشتیاری که بخشی از آن‌ها هم در مناطق مرزی ایران و پاکستان سکونت دارند با بسته شدن مرز ریمدان و هم‌چنین از دست رفتن زمین‌ها و دام‌هایشان در خشکسالی 20 ساله بلوچستان، به خاطر جذابیت‌های اقتصادی کاذبی که به‌واسطه منطقه آزاد و برخی شرکت‌ها و نهادها در چابهار ایجادشده؛ نه‌تنها از روستاهای چابهار بلکه از کل روستاهای بلوچستان به امید یافتن کار و زندگی بهتر به چابهار مهاجرت می‌کنند و همین موجب شده چابهار بالاترین نرخ رشد جمعیت در ایران را داشته باشد. او می‌افزاید: روستانشینان به دلیل نداشتن تمکن مالی با رشد سرطان‌گونه‌ای در مناطق حاشیه شهر سکونت اختیار می‌کنند و موجب رشد سریع حاشیه‌نشینی در چابهار می‌شوند؛ بزرگ‌ترین منطقه حاشیه‌نشین چابهار که به کمپ معروف است سال 85، حدود 5 هزار جمعیت داشته و امسال این جمعیت به 23 هزار نفر رسیده است؛ این خود نمایانگر رشد سریع جمعیت حاشیه‌نشین در چابهار است.

مدیرعامل منطقه آزاد پاسخ‌گو باشد

عبدالواحد بزرگ‌‌زاده امام‌جمعه موقت اهل سنت چابهار می‌گوید: برخی مسئولین به‌جای عمل کردن به وظایف تنها شعار می‌دهند امروز در چابهار باوجود منطقه آزاد مهاجرت‌های غیرقابل‌پیش‌بینی از نقاط مختلف کشور اتفاق افتاده است به‌طوری‌که سرمایه‌داران با ورود به چابهار با استفاده از موقعیت خوب منطقه کسب درآمد کرده‌اند و مراکز اصلی شهر را در اختیار گرفته‌اند به‌طوری‌که مهاجران روستاهای چابهار به دلیل بضاعت کم در حاشیه شهر اسکان‌یافته و با حداقل امکانات یا بدون تجهیزات معیشتی زندگی می‌کنند. او با اشاره به رشد حاشیه‌نشینی در چابهار اضافه کرد: مشاهده نشده است که منطقه آزاد کمک‌رسانی فراوانی به حاشیه‌نشینان کند به‌طوری‌که در حال حاضر مردم بومی چابهار با مشکلات بیکاری و فقر دسته و پنجه نرم می‌کنند و این‌ها همه تبعات وجود منطقه آزاد چابهار است که مدیرعامل مربوطه باید پاسخگو باشد. حجت‌الاسلام سید محمد موسوی امام‌جمعه چابهار هم می‌گوید: منطقه آزاد مسئول اول و آخر این فاصله طبقاتی تأسف‎باری است که در چابهار حاکم شده است، درحالی‌که کنار فنس منطقه آزاد صدها نفر حاشیه‌نشین زندگی می‌کنند، هرروز به بهانه‌های مختلف همایش‌های کذایی میلیاردی می‌گیرند و کاروان‌های خودرو جلوی این مردم محتاج به نان شب جولان می‌دهند. نماینده ولی‌فقیه در چابهار می‌افزاید: منطقه آزاد نه‌تنها کاری برای حاشیه‌نشینی نمی‌کند بلکه جلوی چشم این مردمِ محروم با همایش‌های میلیاردی ریخت‌وپاش می‌کند و نمک بر زخم این مردم رنج‌دیده می‌ریزد.

حاشیه‌نشینی یک پدیده شهری است

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار در پاسخ به انتقادات می‌گوید: پدیده حاشیه‌نشینی یک پدیده شهری است که متأثر و خروجی فرآیندهای توسعه است، این‌که مستقیماً وجود منطقه آزاد و فعالیت‌های منطقه آزاد را دلیل حاشیه‌نشینی بدانیم کاملا یک‌جانبه و تک‌بعدی است و یک قضاوت تخصصی نیست. عبدالرحیم کردی با بیان اینکه باید یک آینده‌نگری برای توسعه صورت بگیرد می‌افزاید: هرکجا که توسعه اتفاق افتاده و پیشرفتی شده و مدیریتی شهری درباره مباحث توسعه برنامه نداشته پدیده حاشیه‌نشینی اتفاق افتاده است. او تصریح می‌کند: طبیعی است وقتی منطقه آزاد درحال‌توسعه است و مردم شرایط آینده کاری را می‌بینند و هرروز در رسانه‌ها درباره پروژه‌ای در چابهار صحبت می‌کنیم، جذابیت کاذب اقتصادی ایجاد می‌شود و همه این‌ها به‌علاوه خشکسالی 18 ساله در بلوچستان موجب می‌شود روستانشینانی که حتی آب برای خوردن ندارند به چابهار جذب شوند و با توجه به اینکه برنامه‌ای برای اشتغال و سکونت نداریم حاشیه‌نشینی ایجاد شود. کردی تأکید می‌کند: برای عمل به تعهدات اجتماعی خود در رفع حاشیه‌نشینی ما سند توسعه اجتماعی منطقه را تدوین کردیم؛ اگر تا دو سال قبل صحبت می‌‌کردیم الآن با عدد رقم و سند می‌گوییم چه کردیم؛ 13 مدرسه با 86 کلاس درس را در مناطق روستایی و حاشیه چابهار با منابع منطقه آزاد در دست ساخت داریم و این مدارس تا مهر 98 تحویل آموزش‌وپرورش می‌شوند، در حوزه بهداشت و درمان در سال گذشته برای خرید دستگاه آنژیوگرافی تنها بیمارستان شهر منابع گذاشتیم و زمین رایگان بیمارستان 540 تختخوابی در محدوده منطقه در اختیار وزارت بهداشت قراردادیم، همچنین سه مجموعه خدمات جامع سلامت را در حال ساخت هستیم.