بازار ارز در انتظار تغییرات جدید

به گزارش تسنیم، بازار متشکل ارزی با هدف شناسایی و هویت بخشی به بازیگران اصلی بازار ارز به‌زودی آغاز به کار خواهد کرد. ایده راه‌اندازی این بازار برگرفته از تجربه جهانی است.

تجربه جهانی نشان داده که بر اساس نیازهای بازار، بازیگران مداخله کرده و نیازهای ارزی را پوشش می‌دهند؛ در ایران نیز بناست به زودی بازار متشکل ارزی رسما فعالیت خود را آغاز کند؛ هیئت‌مدیره این بازار طبق اعلام بانک مرکزی هفته قبل تشکیل شده و هم‌اکنون صراف‌ها در حال تکمیل اطلاعات برای عضویت در بازار متشکل ارزی هستند.

بازیگران اصلی بازار متشکل ارزی، صرافی‌های مجاز، بانک‌ها و صرافی‌های بانک‌ها هستند؛ تمام بازیگران موظف به معرفی حساب ارزی به بانک مرکزی هستند. صرافی‌هایی که در این بازار خریدوفروش عمده را انجام می‌دهند باید یک درصد بالاتر از نرخ بازار متشکل، نیازهای خُرد ارزی را بر اساس فهرست مصارف 24 گانه پوشش دهند.

هم‌زمان با آغاز به کار بازار متشکل ارزی، نرخ ارز بر اساس عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد و در پایان هر روز نیز بر اساس میانگین قیمت ارز در همان روز، نرخ پایه ارز برای روز بعد تعیین می‌شود. بناست نرخ‌های معاملاتی در این بازار آنلاین برای اطلاع مردم نمایش داده شود.

قیمت ارز در این بازار، بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود؛ این بازار، امنیتی به بازیگران می‌دهد که بر اساس آن، وجوه بین خریدار و فروشنده به‌صورت ضمانت یافته رد و بدل می‌شود.

صرافی‌های عمده‌فروش در بازار متشکل ارزی می‌توانند ارز خود را عرضه نمایند؛ در سایت این بازار فقط مبلغ و قیمت نمایش داده خواهد شد. سامانه بازار به‌گونه‌ای طراحی شده است که پایین‌ترین قیمت فروش را در بالاترین سطح نمایش قرار می‌دهد و درعین‌حال، بالاترین قیمت خرید را در بالاترین سطح نمایش می‌دهد. بر همین اساس قیمت‌ها به‌صورت آنلاین در سیستم مَچ می‌شود و کشف نرخ صورت می‌گیرد.

راهکار بانک مرکزی برای جلوگیری از ثبت نرخ‌های کاذب در این بازار تدوین آئین‌نامه معاملاتی از سوی بازیگران اصلی است؛ در آئین‌نامه به هیئت‌مدیره بازار متشکل اجازه داده می‌شود نرخ را بر اساس کلوز آخر وقت روز قبل با نوسان 5 درصد تعیین کند.

از جمله اهداف بازار متشکل ارزی این است که افرادی که در این بازار فعالیت می‌کنند و مجوز نیز دارند، گرداننده اصلی بازار شوند ولی تحت نظارت و رصد دقیق بانک مرکزی! گفتنی است، بناست بخشی از ساختمان شماره یک بانک مرکزی واقع در خیابان فردوسی، محل استقرار و فعالیت بازار متشکل ارزی باشد.

پیش از ایده شکل‌گیری و راه‌اندازی بازار متشکل ارزی، نگاه تمام بازاری‌ها به دبی و سلیمانیه بود ولی با راه‌اندازی این بازار، بانک مرکزی بنا دارد که نقش این بازارها را در تعیین نرخ ارز به حداقل ممکن برساند.

مدافعان شکل‌گیری بازار متشکل ارزی می‌گویند که این بازار برای حذف هیچ بازاری ایجاد نخواهد شد بلکه برای کشف نرخ و تضمین امنیت معاملات، اعمال نظارت بانک مرکزی و رعایت قانون در عرصه‌ی بازیگران تشکیل خواهد شد.

«مقررات مربوط به بازار متشکل معاملات ارزی» که به تصویب شورای پول و اعتبار رسیده است، بازار متشکل معاملات ارزی، برای ساماندهی و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارا تشکیل شده تا ارزها در آن به‌صورت نقد مطابق مقررات این مصوبه و سایر مقررات مرتبط با آن در بستر الکترونیکی مورد معامله قرار گیرند.

در مصوبه شورای پول و اعتبار آمده است که در بازار متشکل ارزی، ارزها به‌صورت نقد معامله می‌شوند و با توجه به اینکه کارگزاران مجاز بازار ارز (اعم از بانک‌ها و صرافی‌های مجوز دار) بازیگران این بازار هستند، می‌توان انتظار داشت معاملات انجام شده در بازار متشکل ارز بر همان سبک و سیاق معاملات جاری بازار باشد که بر اساس نرخ کشف‌شده در سنا و با اخذ کارمزد انجام می‌شود با این تفاوت که در بازار متشکل جدید، نرخ ارز نیز تحت نظارت بانک مرکزی کشف می‌شود.

این مسئله می‌تواند به واقعیت و شفافیت نرخ ارز کمک کند چراکه کل عرضه و تقاضای بازار ارز در یک پلتفرم جمع می‌شود و نرخ کشف‌شده از طریق معاملات این بازار، بیش از نرخ کشف‌شده در سامانه سنا واقعیت دارد.

دستاورد دیگری که راه‌اندازی بازار متشکل معاملات ارزی می‌تواند داشته باشد، زمینه‌سازی برای کاهش تعداد نرخ‌هایی است که اینک برای ارز وجود دارد. به‌عبارت‌دیگر، با ایجاد این بازار، قیمتی در معاملات توافقی کشف می‌شود که عمیق‌تر و با اعتبارتر از نرخ‌های صرافی، سنا، بانکی، غیررسمی و … است و احتمالا جایگزین همه آنها خواهد شد.