کتابخوانی؛ راهی برای حفظ محیط‌زیست توسط ناجیان زمین
مادر محیط‌زیست ایران و مدیرعامل جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط‌زیست که صد و یکمین سال زندگی خود را سپری می‌کند، باور دارد که کتابخوانی راهی است تا کودکان به‌عنوان ناجیان زمین به حفظ محیط‌زیست تشویق شوند.
به گزارش ایرنا، آلاینده‌های زیست‌محیطی که منجر به تغییرات اقلیمی شده، نیاز به پاک‌کننده قوی دارند تا زمین دوباره نفس بکشد و به‌راحتی زیر پای میلیاردها انسان بچرخد، انسان‌هایی که هر یک سهمی در سیاه شدن آسمان و کمرنگ‌شدن سبزی زمین‌دارند.
در این میان، هستند افرادی که تمامی دقایق زندگی خود را به حفظ محیط‌زیست می‌اندیشند و باوجود نامهربانی‌ها و بداخمی‌های روزگار، همچون سروی ایستاده و برای گره نخوردن نفس زمین تلاش می‌کنند.
ازجمله این افراد، «مه‌لقا ملاح» ملقب به مادر محیط‌زیست ایران و مدیرعامل جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط‌زیست است که با گذر بیش از یک قرن از عمرش، همچون مادربزرگی دلسوز برای نوه‌های خود کتاب محیط‌زیستی تهیه می‌کند تا به امید ایجاد فضای کتابخوانی در پارک‌ها، بتواند برایشان بخواند. این مادر دلسوز محیط‌زیست، بارها به مسئولان شهرداری و به‌تازگی به «زهرا بهروز آذر» سرپرست اداره کل امور بانوان شهرداری پیشنهاد داده است که در پارک‌ها امکانی فراهم کنید مادران بیایند با همان زبان مادرانه برای کودکان کتاب بخوانند. کتاب‌هایی که آنها را با محیط‌زیست آشنا و به حفاظت محیط‌زیست تشویق کند.
کودکان، ناجیان زمین می‌شوند اگر برایشان وقت کتابخوانی بگذاریم
این مادربزرگ صمیمی، در توضیح این پیشنهاد به خبرنگار ایرنا گفت: پیشنهاد من این است که در چندین پارک، فضایی دوستانه و صمیمی برای کودکان ایجاد کنیم تا علاوه بر بودن کنار مادر یا مادربزرگ خود، از شنیدن کتاب‌های محیط‌زیستی در دل طبیعت لذت ببرند و به حفظ آن تشویق شوند؛ زیرا کودکان در حکم پاس دارندگان زمین، روی پدران و مادران هم تأثیر گذاشته و حتی می‌توانند از اثر ویرانگری آنان کاسته و پیشگیری کنند.
او ادامه داد: مادران و زنان را مدنظر قرار دادم چراکه معتقد هستم زنان در نهاد خود آموزگار و پرورنده هستند و به همین دلیل نقش اصلی را در تخریب یا حفظ محیط ریست ایفا می‌کنند.
مه‌لقا ملاح خاطرنشان کرد: در این فضا، مادران از نحوه بیان داستان با زبانی کودکانه هم اطلاع می‌یابند؛ چراکه خواندن کتاب برای کودکان با کتابخوانی دانش آموزان و دانشجویان بسیار متفاوت است و همین امر تشویق کتابخوانی می‌شود. آموزش کتابداری هم ازجمله آموزه‌های فرهنگی دیگری است که در این فضا می‌توان تعلیم داد.
این پیشنهاد به دلیل مخارجی که برای مسئولان شهری دارد، رد شد. موضوعی که مادر محیط‌زیست ایران ضمن گلایه از آن گفت: خیلی بر روی اجرایی شدن این طرح امید داشتم و کتاب‌های محیط‌زیستی بسیاری هم با هزینه شخصی فراهم کردم تا برای کودکان مناسب باشد. همچنین پیشنهاد دادم تا میز و صندلی‌های مخصوص کودکان و مادران هم در پارک‌ها تعبیه شود تا فضا کاربردی‌تر و دوستانه‌تر شود اما به من گفتند این پیشنهاد هزینه بالایی دارد و نیروی متخصص برای درست انجام دادن می‌خواهد که بودجه برای آن نداریم.
رد این پیشنهاد هم نتوانست این بانوی زمین را از جمع‌آوری کتاب محیط‌زیست برای کودکان بازدارد و بنا به گفته او، باوجود هزینه‌های بالای امروزی، چند صد جلد کتاب جمع‌آوری کرده است.
او که ضمن تقاضا از حمایت مردم در اجرایی شدن این امر گفت: فقط یک نفر نمی‌تواند این مسیر را هموار کند و نیاز به حمایت عمومی است. نزدیک به چهل سال است که درباره محیط‌زیست جهان و ایران کار می‌کنیم. به مردم می‌گویم که فقط یک زمین‌داریم که در آن چند میلیارد جمعیت زندگی می‌کنند پس باید بدانیم که چه‌کاری برای حفظ آن لازم است و در راستای آن تلاش کنیم که در این میان زنان به‌عنوان الگوسازان خانواده، نقش برجسته‌ای در حفظ محیط‌زیست دارند.
مادر محیط‌زیست ایران کیست
بانویی هوشمند، دانا و توانا که یک قرن را پشت سر گذاشته اما همانند یک جوان توانمند، هنوز ازنظر جسمی و روحی در بالاترین رویه توانمندی قرار دارد.
مه‌لقا ملاح متولد 1296 هجری شمسی و از فعالان محیط‌زیست است که پس از تحصیل در رشته فلسفه و علوم اجتماعی در دانشگاه تهران تا مقطع فوق‌لیسانس، از دانشگاه سوربن فرانسه مدرک دکترای خود را در رشته جامعه‌شناسی دریافت کرد.
او در فرانسه در کنار تحصیل در رشته جامعه‌شناسی، دوره کتابداری را نیز در کتابخانه ملی فرانسه گذرانده بود و کمی پس از بازگشتش به ایران به ریاست کتابخانه موسسه تحقیقات روانشناسی برگزیده شد و سپس کتابخانه موسسه تحقیقات روانشناسی را نیز در همان سال‌ها راه‌اندازی کرد.
بعدها، ملاح به همراه همسر خود «حسین ابوالحسنی» و سایرین «جمعیت مبارزه با آلودگی محیط‌زیست» را تشکیل دادند و به تحقیق و بررسی پیرامون آلودگی هوا به‌وسیله کارخانه‌ها و خودروها و سوزاندن بی‌رویه بنزین پرداختند و در سال 1352 هجری شمسی یک موسسه محیط‌زیستی تأسیس کردند که درنهایت به دانشکده محیط‌زیست فعلی تبدیل شد.
او توانست در سال 1374 با همکاری دانشکده محیط‌زیست و سازمان محیط‌زیست، جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط‌زیست را تأسیس کند. وی درباره اینکه چرا اسم این جمعیت را بانام زنان گره‌زده است می‌گوید: البته مردان هم می‌توانند در این جمعیت عضو شوند و فعالیت کنند اما ازنظر من زنان نقش مهم‌تری در این زمینه‌دارند.
او اظهار داشت: یک زن و یک مادر بهتر می‌تواند به فرزندانش و به جامعه آموزش دهد. از آن‌طرف زن مسئول سیر کردن شکم فرزندان و پخت‌وپز است درنتیجه مواد خام را می‌گیرد و بعدازآن زباله تولید می‌کند. برای همین ما بیشتر می‌خواهیم روی زنان کارکنیم که کمتر زباله تولید کنند.