مازندران| کابوس ممتد سیل
پیش‌بینی هواشناسی مبنی بر احتمال بارش مجدد باران و طغیان رودخانه‌ها در روزهای آینده به‌خصوص رودخانه تلار که بیشترین خسارت سیل اخیر مربوط به این حوزه آبریز بود، ساکنان حاشیه این رودخانه دائمی را دل‌نگران کرده است.
رودخانه تلار از کوه‌های البرز سرچشمه می‌گیرد و پس از گذشتن از شهرستان‌های سوادکوه، سوادکوه شمالی، سیمرغ، قائم‌شهر و جویبار به دریای خزر می‌ریزد.
آمار اولیه حاکی است براثر طغیان رودخانه تلار در 2 سیل اخیر اسفند 97 و 12 فروردین 98 در شهرستان‌های سیمرغ و سوادکوه که در حاشیه این رودخانه قرار دارند به 6 هزار و 300 واحد مسکونی از 30 تا 100 درصد خسارت وارد شد که افزون بر 500 واحد مسکونی حاشیه این آبریز تخریبی گزارش شد.
علاوه بر آن طبق گزارش بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مازندران صرفا در شهر زیرآب در شهرستان سوادکوه یکی از مناطق سیل‌زده حاشیه رودخانه تلار حدود 500 واحد مسکونی در حاشیه این رودخانه همچنان در معرض خطر سیل قرار دارند و خطر برای 40 واحد مسکونی با طغیان مجدد قطعی است.
تجاوز به حریم رودخانه
بررسی اولیه کارشناسان ستاد مدیریت بحران در مازندران علت اصلی خسارت ناشی از بارش شدید باران در شهرستان‌های سیمرغ و سوادکوه که در حاشیه رودخانه تلار قرار دارند، تجاوز حریم و بستر رودخانه برای ساخت‌وساز و کشت و زرع اعلام‌شده است.
بر اساس این گزارش راهکار پیشگیری از خسارت‌های احتمالی ناشی از طغیان این رودخانه بر اراضی کشاورزی و واحدهای مسکونی و تجاری آزادسازی حریم و بستر رودخانه است که باوجود وعده چندین ساله مسئولان همچنان در بلاتکلیفی قرار دارد.
در حدود 7 ماهه اخیر (مهر 97 تا فروردین 98) سیل حدود 20 هزار میلیارد ریال به زیرساخت‌ها، تأسیسات زیربنایی، مزارع کشاورزی و واحدهای مسکونی و تجاری مازندران خسارت وارد کرد که علت اصلی این ضرر و زیان به اموال عمومی و دولتی تجاوز به حریم رودخانه‌ها از سوی مردم و رعایت نکردن اصول استقرار زیرساخت ازجمله پل و سایر تأسیسات زیرساختی دیگر در بستر رودخانه‌ها اعلام شد.
در مازندران 120 رودخانه با وسعت 7 هزار کیلومتر حریم جریان دارد که افزون بر 6 هزار کیلومتر از حریم رودخانه در مسیر تصرف غیرمجاز قرار دارد.
کابوس سیل در سوادکوه
تعدادی از خسارت دیدگان سیل ناشی از طغیان رودخانه تلار در زیرآب شهرستان سوادکوه می‌گویند: باوجود فروکش کردن آب این رودخانه همچنان در کابوس سیل هستند و با تغییر 100 متری مسیر رودخانه به دلیل وجود گل‌ولای و نخاله‌ها ازجمله تنه درختان هرلحظه با احتمال بارش باران طغیان رودخانه وجود دارد.
ساکنان حاشیه رودخانه تلار خواهان اجرای طرح لایروبی رودخانه تلار، جابجایی واحدهای مسکونی و تجاری در معرض خطر از حاشیه رودخانه شدند و بر همکاری خود با دستگاه‌های مسئول تأکیددارند.
کم‌کاری پاک‌سازی حریم رودخانه
استاندار مازندران گفت: در پاک‌سازی حریم رودخانه‌های استان به‌خصوص تلار که در چند سال اخیر طغیانش خسارت‌های زیادی را به مزارع و واحدهای مسکونی مردم وارد کرد، کم‌کاری شد.
احمد حسین زادگان افزود: در سیل سال 95 تصمیم استانی مبنی بر جابجایی واحدهای مسکونی حاشیه رودخانه و آزادسازی بستر تلار بود که به دلایلی اجرایی نشد و سیل سال جاری بار دیگر به این واحدهای مسکونی حاشیه رودخانه خسارت زد.
او اضافه کرد: باید یک‌بار برای همیشه طبق مصوبه شورای هماهنگی مدیریت بحران استان آزادسازی و ساماندهی بستر رودخانه‌ها ازجمله تلار در دستور کار شرکت آب منطقه‌ای قرار گیرد و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان با همکاری شهرداری‌ها باید کار شناسایی واحدهای مسکونی حاشیه این رودخانه و انتقالشان را به نقطه دیگری اجرایی کند.
تسهیلات برای انتقال واحدهای مسکونی حریم رودخانه
او خاطرنشان کرد: مالکان واحدهای مسکونی حاشیه رودخانه تلار در صورت توافق برای انتقال طبق مصوبه دولت از کمک‌های بلاعوض و تسهیلات ارزان‌قیمت ساخت برخوردار می‌شوند.
رئیس شورای مدیریت بحران مازندران افزود: علاوه بر آن باید لایروبی و ساماندهی رودخانه‌ها به‌صورت جدی از سوی شرکت آب منطقه‌ای پیگیری شود تا در سال‌های آینده دچار چنین خسارتی نشویم.
حسین زادگان اظهار داشت: برخی تصرف حریم و بستر رودخانه تلار از چند دهه قبل صورت گرفت و در این مدت بخشی از کسب‌وکار وزندگی مردم در چرخه حریم رودخانه با کشاورزی و حتی دامداری می‌چرخید که باید برای اشتغال جدید از محل تسهیلات ارزان‌قیمت کمک شود تا آن‌ها ترغیب به جابجایی شوند.
بر اساس اعلام بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مازندران حدود 500 واحد مسکونی صرفا در شهر زیرآب یکی از مناطق سیل‌زده حاشیه رودخانه تلار در معرض خطر سیلاب قرار دارند که باید جابجا شود.