گیلان| تالاب منهای آب

در این میان تالاب انزلی که از نقاط گردشگر پذیر این استان نیز است با مشکلات عدیده‌ای روبه‌روست که پاک‌سازی و احیای آن همکاری دستگاه‌های زیادی را می‌طلبد. ورود رسوبات به حجم تقریبی 600 هزار تن که در صورت نبود مدیریت می‌تواند سالانه نیم متر از عمق تالاب را کاهش دهد، ورود 300 هزار مترمکعب انواع پساب‌ها و فاضلاب‌ها از 7 شهر حوزه تالاب انزلی و معادل 500 هزار مترمکعب پساب کشاورزی و سایر فاضلاب‌ها به این تالاب، شکوفایی جلبکی و افزایش انواع گونه‌های گیاهی و گونه‌های مهاجم نظیر سنبل آبی، آتش‌سوزی، زهکشی و تصرفات، فعالیت‌های عمرانی و اقتصادی در حوزه تالاب‌ها و شکار و صید بی‌رویه همه از چالش‌ها و معضلاتی است که باید برطرف شود.

استفاده غیراصولی از آب تالاب برای آبیاری اراضی کشاورزی

رئیس اداره حفاظت و محیط‌زیست بندرانزلی با بیان اینکه تالاب انزلی سال‌هاست که با چند چالش عمده مواجه است، تأکید کرد: تا چالش‌ها برطرف نشود، تالاب وضعیت مناسبی پیدا نخواهد کرد.

احسان هادی پور کمبود آب ناشی از پس‌روی آب دریای خزر، تغییرات اقلیمی مانند کاهش بارش‌ها و استفاده غیراصولی و غیرمجاز از آب تالاب به‌منظور آبیاری اراضی شالیزارها که در حاشیه تالاب قرار دارند را ازجمله مشکلات اصلی این زیستگاه طبیعی بیان کرد و اظهار داشت: بسیاری از کشاورزان که شالیزارها و اراضی کشاورزی در حاشیه تالاب دارند با استفاده از موتورپمپ‌ها به‌طور غیرمجاز اقدام به آب‌کشی از تالاب می‌کنند که با این کار در هر ثانیه 250 لیتر از آب تالاب برداشت می‌شود. حال تصور کنید این کار طی یک روز از سوی چند کشاورز انجام شود با این حساب آبی برای زنده ماندن تالاب و موجودات آبزی آن باقی نمی‌ماند.

او با اشاره به سوءاستفاده از افرادی که از اداره جهاد کشاورزی بندر انزلی که با اخذ مصوبات موردنیاز موتورپمپ‌های آب‌کشی برای مصارف کشاورزی تهیه‌کرده‌اند؛ یادآور شد: متأسفانه برخی از این افراد با گرفتن مجوز استفاده از این موتورپمپ‌ها اقدام به بهره‌برداری غیرمجاز از آب تالاب می‌کنند و کاملاً آگاهانه به این چرخه محیط‌زیست آسیب می‌رسانند. این در حالی است که هرگونه عملیات محیط‌زیستی که فاقد پیوست زیست‌محیطی باشد، تخریب محیط‌زیست را به دنبال خواهد داشت.

هادی پور تخلیه فاضلاب‌های کلان‌شهر رشت و شهرستان‌های صومعه‌سرا و انزلی را به تالاب انزلی از دیگر معضلات دانست و افزود: تنها متولی جلوگیری از ورود این فاضلاب‌ها به تالاب، اداره کل آب و فاضلاب استان است که باید دستور احداث تصفیه‌خانه را به متولیان این اداره در شهرستان‌های مذکور و کلان‌شهر رشت ابلاغ کند تا مانع تخلیه فاضلاب به تالاب شوند. رئیس اداره حفاظت و محیط‌زیست بندرانزلی «پرغذایی» را از دیگر مشکلات تالاب عنوان کرد که در پی ورود فاضلاب به تالاب اتفاق می‌افتد. به گفته او وقتی فاضلاب به تالاب می‌ریزد مثل کود عمل می‌کند و باعث تکثیر بیش‌ازحد جلبک‌ها می‌شود و به دنبال آن انفجار و رشد بیش‌ازحد گیاهان آبزی رخ می‌دهد و تالاب روبه کم‌آبی و خشک شدن می‌رود، صحنه‌ای که هم‌اکنون به‌وضوح شاهد آن هستیم.

ورود رسوبات معدنی و خاک‌های فرسوده‌ای که از بالادست از طریق رودخانه‌ها به تالاب وارد می‌شود، از معضلات دیگری است که تالاب با آن دست‌به‌گریبان است و رئیس اداره حفاظت و محیط‌زیست بندرانزلی نیز آن را تأیید می‌کند. هادی پور، متولی کنترل این رسوبات را سازمان منابع طبیعی معرفی کرد و گفت: این سازمان باید با اجرای عملیات آبخیزداری در نقاط مشخص از ورود این رسوبات به رودخانه‌ها و تالاب‌ها جلوگیری کند.

کاهش تراز آبی دریای خزر یکی از تهدیدات زیست‌محیطی

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست گیلان هم از تالاب انزلی به‌عنوان یکی از زیباترین تالاب‌های استان یاد کرد و افزود: متأسفانه کاهش تراز آبی دریای خزر یکی از تهدیدات زیست‌محیطی تالاب شده است. این تالاب درگذشته 11 متر عمق داشت، اما در حال حاضر در برخی از نقاط، عمق بخش‌های جنوبی آن به 30 سانتی‌متر رسیده و 45 درصد دچار خشکیدگی شده است.

قربانعلی محمدپور با اشاره به اینکه پساب‌های خانگی، صنعتی و بیمارستانی مرکز سراوان اثرات مخرب زیست‌محیطی بر تالاب گذاشته، گفت: مشکلات زیست‌محیطی ناشی از پسماند و پساب‌ها، صیادان آستارا تا گرگان را هم دچار مشکل کرده است.

با این اوصاف مدیرکل سازمان حفاظت محیط‌زیست گیلان از پاک‌سازی بیش از 400 هکتار از عرصه‌های آبی سطح استان از سنبل آبی خبر داد و عنوان کرد: تالاب چند سالی است که با معضل سنبل آبی دست‌وپنجه نرم می‌کند که به دنبال آن با کمک دولت موفق شدیم بهترین دستگاه روز دنیا را خریداری و کار پاک‌سازی آن را انجام دهیم.

او به ورود سالانه 600 هزار تن رسوب به تالاب انزلی، اشاره و تصریح کرد: این رسوبات عمق تالاب را کاهش داده که باید برای جلوگیری از ورود رسوبات نیز تمهیدات اساسی اندیشیده شود.

محمدپور خبر خوشی را طی سفر اخیر رئیس‌جمهوری به گیلان برای مدیریت پسماند استان‌های شمالی داد و گفت: در این سفر 300 میلیارد تومان اعتبار برای مدیریت پسماند استان‌های شمالی اختصاص داده شد که پیرو آن از سال آینده وارد فاز تفاهم‌نامه و عملیات اجرایی مدیریت پسماند در غرب، شرق و مرکز استان با شرکت‌های ایتالیایی و چینی می‌شویم.