اختلال فتیشیستیک :علل ، علایم و درمان
تفاوت اختلال فتیشیستیک و فتیش در چیست؟
اختلال فتیشیستیک (به انگلیسی : fetishistic disorder) یا اختلال فتیشیم ، جذابیت جنسی شدید اشیا یا قسمت های غیر جنسی بدن برای فرد است است.
اصطلاح فتیش (به انگلیسی : Fetish) در اواخر دهه 1800 مورد استفاده قرار گرفت که ریشه پرتغالی به معنی "جاذبه وسواسی" دارد.
فتیش زمانی به عنوان مشکل یا اختلال مطرح می شود که در عملکرد جنسی طبیعی یا زندگی اجتماعی فرد مشکلی ایجاد کند و تحریک جنسی در فرد بدون شیء مورد نظر ، غیر ممکن باشد.
فرد مبتلا به فتیش برای تحریک جنسی به اشیاء غیرزنده مثل لباس زیر یا کفش پاشنه بلند نیاز دارند.
یا در رابطه جنسی تمرکز ویژه ای بر قسمتی خاص از بدن به جز اندام جنسی ، داشته و برای تحریک و رسیدن به لذت جنسی به آن قسمت از بدن نیاز دارد.
فتیش به عنون اختلال شناخته نمی شود ولی زمانی که فرد دچار ناراحتی شده یا تمرکز بیش از حد او روی اندام غیر جنسی برای شریک جنسی اش ناراحتی ایجاد کند یا عملکردهای شغلی یا اجتماعی اش تحت تاثیر قرار بگیرد ، مشکل او به عنوان اختلال فیتیشیسم یا اختلال فتیشیستیک شناخته می شود.
علایم اختلال فتیشیستیک
همه افراد در رابطه جنسی با قسمت خاصی از بدن یا وسیله خاص برانگیخته می شوند ولی این رفتار در تعامل جنسی ان ها با شریکشان است و روی آن شیء یا قسمت از بدن متمرکز نمی شوند ولی در اختلال فتیش ، رفتار و اعمال جنسی فرد فقط بر شیء یا یک قسمت بدن متمرکز می شود.
در فرد مبتلا به اختلاط یادگار خواهی ممکن است تحریک جنسی یا رسیدن به اوج لذت جنسی بدون یادگار امکان پذیر نباشد یا این که فرد یادگار خواه با خیالپردازی در مورد آن شیء بتواند سطوح پایین تری از لذت جنسی را تجربه کند.
حداقل 6 ماه فرد در مورد اشیا غیر زنده مانند لباس زیر زنانه یا کفش خیالپردازی کند یا با وجود این اشیا تحریک جنسی را تجربه کند با تمرکز بسیار ویژه به قسمت غیر جنسی بدن نشان دهند.
خیال پردازی و میل جنسی نامتعارفی که دارد موجب اختلال در عملکرد اجتماعی ، شغلی و شخصی فرد شود.
علت اختلال فتیشیستیک
اختلال جنسی معمولا در دروان بلوغ آغاز می شوند ولی ممکن است در نوجوانی هم دیده شود ولی دلیل قطعی برای شان به اثبات نرسیده است.
به عقیده برخی کارشناسان یادگار خواهی را به تجربیات دوران کودکی مرتبط می دانند که در آن شیء مورد نظر با نوعی خاص و قدرتمند از تحریک و رضایت جنسی مرتبط بوده است.
برخی دیگر عقیده دارند که فرد در نوجوانی نسبت به این شیء شرطی شده و خودارضایی می کرده ست.
کودکانی که قربانی یا مشاهده کننده رفتارهای جنسی نامتناسب باشند ، می اموزند که این رفتار را تقلید کنند و کم کم این رفتار در ان ها تقویت می شود.
برخی معتقدند ک این افراد از تماس جنسی طبیعی محروم شده اند بنابراین یاد گرفته اند از ابزار های دیگر برای لذت جنسی استفاده کنند.
برخی مردان به دلیل شک و تردید در مورد قدرت و مردانگی خود یا ترس از تحقیر و عدم پذیرش، دچار اختلال فتیش می شوند. این افراد با تسلط بر اشیا بی جان احساس بی کفایتی خودشان را جبران می کنند.
درمان اختلال فتیشیستیک یا اختلال فتیش
درمان اختلال فتیشیستیک
فتیش اگر تبدیل به اختلال شود و در برای زندگی فرد و رضایت شریک جنسی او مشکل ایجاد کند باید درمان شود.
اختلال فتیش مغمولا به صورت پیوستهاست و فراوانی و رفتار فتیش در طول دوره متغیر است بنابراین برای دران موثر باید در بلند مدت اقدام کرد.
درمان اختلال فتیش تا حد بسیار زیادی باعث کاهش تنش های زندگی شخصی و اجتماعی فرد می شود و مانع از ابتلای فرد به سایر بیماری های روحی روانی می شود.
درمان اختلال فتیشیسم عبارتند از :
- روانکاوی
- هیپنوتیزم
- درمان شناختی و رفتاری
- درمان دارویی برای کاهش تفکر اجباری و کمتر شدن تمایل های جنسی منحرف
- درمان SSRI
- درمان محرومیت از آندروژن که به طور موثر سطح تستسترون را به صورت موقت کاهش میدهند و باعث کاهش میل جنسی در مردان میشود و در نتیجه فراوانی تصورات ذهنی تحریک کننده را کاهش می دهد.
مشاوره جنسی
شرطی سازی آزار دهنده و استفاده از محرک های منفی
حساس سازی مخفی با آرام سازی بیمار و تجسم صحنه های رفتار منحرف که منجر به یک رویداد منفی در ادامه می شود.
شرطی سازی آزارنده که رویداد منفی به صورت واقعی ایجاد می شود مثلا پخش کردن بوی نامطبوع