سینه پهلو یا ذات الریه در کودکان : همه آنچه باید بدانید
سینه پهلو یا ذات الریه نوعی بیماری است که در نتیجه سرما خوردگی یا نوع دیگری از عفونت دستگاه تنفسی فوقانی رخ می دهد. این بیماری اغلب در فصل زمستان یا بهار ممکن است رخ دهد. در این مقاله به بررسی این بیماری و شیوع آن در بین کودکان می پردازیم و راه های درمان آن را معرفی می کنیم.
سینه پهلو یا ذات الریه در کودکان
بیماری ذات الریه در کودکان به صورت ناگهانی بروز می کند. علائم آن گاهی اوقات شبیه سرما خوردگی شدید است و به همین علت تشخیص آن از سرماخوردگی شدید گاهی اوقات بسیار دشوار می شود.
یکی از نشانه های ابتلای کودک به این بیماری سرفه کردن می باشد. اما علائمی مانند موارد زیر نیز می تواند نشانه ابتلای کودک به این بیماری باشد:
• تب بالای 9/38 درجه به همراه لرز و درد عضلانی
• احساس کسالت، ضعف، خستگی و خواب آلودگی
• مشکل در تنفس؛ کودک مبتلا به ذات الریه به صورت سریع و سطحی نفس می کشد، این تنفس همراه با صدای خس خس سینه می باشد.
• سرفه های مرطوب و خلط دار؛ گاهی اوقات خلط همراه با خون می باشد.
• مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، اسهال و استفراغ
• کبود شدن رنگ پوست به ویژه در قسمت صورت و اطراف لبها، که به علت نرسیدن اکسیژن کافی به کودک می باشد و باید فورا بستری شود.
• درد شکم یا قفسه سینه، که در این مورد محل درد بستگی به محل عفونی شدن ریه ها دارد.
اگر ذات الریه در قسمت های پایین تر و نزدیک به شکم ایجاد شود، کودک دچار تب و شکم درد و استفراغ می شود ولی ممکن است مشکلات تنفسی نداشته باشد.
اگر عامل ایجاد ذات الریه باکتریایی باشد، کودک سریع مبتلا شده و دارای علائمی مانند تب ناگهانی بالا و تنفس سریع می باشد.
کودکانی که مبتلا به ذات الریه با عامل ویروسی هستند، علائم آن ها به تدریج و با شدت کمتری بروز می کند اما تنفس آن ها به صورت صدا دار می باشد.
انواع مختلف سینه پهلو در کودکان
سینه پهلو یا ذات الریه نوعی عفونت ریه ای است که عامل آن می تواند میکروبی و یا سایر ارگانیسم ها باشد.کودکان و خردسالان ممکن است بر اثر ویروس به این بیماری مبتلا شوند و یا نوزادان ممکن است در هنگام تولد مبتلا به ذات الریه ناشی از باکتری شوند. ممکن است برخی از خردسالان کودکان بزرگتر نیز در نتیجه دیگر عفونت های باکتریایی یا ویروسی دچار سینه پهلو شوند. اما اگر بخواهیم به طور کلی انواع بیماری ذات الریه را تقسیم بندی کنیم به دو گروه تقسیم بندی می شوند:
ذات الریه یا سینه پهلوی باکتریایی
عامل این نوع ذات الریه یک نوع باکتری به اسم استرپتوکوک پنومونیه یا پنوموکوک می باشد. اما باکتری های دیگری مانند استافیلوکوک اورئوس یا مایکوپلاسما پنومونیه می توانند باعث به وجود آمدن این بیماری شوند.کودکانی که به این نوع ذات الریه مبتلا هستند ممکن است دچار علائمی مانند تب بالا، تنفس سریع و سرفه شوند. میل به غذا خوردن در آنها از بین رفته و اشتهایی برای خوردن غذا ندارند و حالت بیمار گونه و کسل دارند. هنگام نفس کشیدن ممکن است پره های بینی آن ها باز شود و یا پوست قفسه سینه شان فرو برود.
نبض آن ها تند می زند و رنگ لب ها یا ناخن هایشان مایل به آبی می شود. کودکان مبتلا به این نوع ذات الریه ضعیف به نظر می رسند و ممکن است دچار اسهال و استفراغ شوند. در موارد نادر تر ممکن است دچار درد در ناحیه شکم و انقباض عضله گردن شوند.
ذات الریه یا سینه پهلوی ویروسی
عامل ایجاد این نوع ذات الریه ویروس هایی مانند سن سیشیال تنفسی، پارا آنفلوآنزا، آدنوویروس و ویروس آنفلوآنزا می باشد.این نوع ذات الریه معمولا شبیه سرما خوردگی است و علائم آن به تدریج بدتر می شود. در این نوع سینه پهلو، کودک دچار تب بالای 38/6 درجه می شود که همراه با سرفه های شدید و رو به وخامت، خس خس سینه و تنفس سریع می باشد.
از دیگر علائم سینه پهلوی ویروسی حالت ضعف و اسهال و استفراغ می باشد. این نوع سینه پهلو نسبت به سینه پهلوی باکتریایی دارای شدت کمتری است و نمی تواند تبدیل به نوع باکتریایی شود اما ممکن است کودک را مستعد ابتلا به نوع باکتریایی کند.
راه های سرایت ذات الریه در کودکان
برای تشخیص ذات الریه، پزشکان کودک را تحت معاینه فیزیکی قرار می دهند. پزشک از طریق توجه به ظاهر کودک، الگوی تنفسی و نشانه های حیاتی او را چک می کنند و به صدای ریه ها گوش می دهند تا هر گونه عامل غیر طبیعی را شناسایی کند.
گاهی اوقات نیز ممکن است پزشک برای تشخیص این بیماری، آزمایش اشعه ایکس و آزمایش خون و یا کاشت باکتری از مخاط تولید شده توسط سرفه ها را تجویز کند.
درمان بیماری ذات الریه در کودکان
بسته به نوع و عامل ایجاد بیماری ذات الریه، پزشک ممکن است برای درمان راه های مختلفی را پیشنهاد و تجویز کند. آنها معمولا برای درمان سینه پهلوی باکتریایی آنتی بیوتیک تجویز می کنند. سینه پهلوی ایجاد شده توسط ویروس به آنتی بیوتیک پاسخ نمی دهد در نتیجه پزشک ممکن است برای درمان، استراحت و نوشیدن مایعات فراوان را تجویز کند.یکی از عوارض جانبی ناشی از این بیماری کم شدن آب بدن در نتیجه تنفس سریع و تب می باشد که برای درمان آن باید به قدر کافی مایعات به بدن برسد و این امر خیلی مهم است.
ممکن است برای درمان کودک مبتلا به ذات الریه که در بیمارستان بستری است، مایعات و آنتی بیوتیک ها از طریق تزریق در رگ داده شود. سطح اکسیژن خون اندازه گیری می شود و بینی او به کمک مکش مرتب تخلیه می شود. برای تنفس راحت تر ممکن است یک لوله اکسیژن یا ماسک اکسیژن به او وصل شود.
بیماری ذات الریه اغلب در عرض یک هفته بهبود پیدا می کند اما ممکن است سرفه تا هفته ها ادامه داشته باشد.
روش های درمان خانگی ذات الریه در کودکان
اغلب موارد بیماری ذات الریه منشأ باکتریایی دارد و سرایت نمی کند، اما توصیه می شود برای جلوگیری از انتشار و گسترش باکتری ها نکات بهداشتی لازم رعایت شود.
هنگام عطسه و یا سرفه باید جلوی بینی و دهان خود را با دستمال بگیرید. بعد از استفاده از دستمال، آن را دور بیندازید زیرا میکروب ها تا چند ساعت پس از خارج شدن از دهان و بینی نیز زنده می مانند.
شستن مرتب دست ها با آب و صابون را همیشه مد نظر بگیرید تا از انتقال میکروب ها به دیگران و اشیای اطراف جلوگیری شود.
از کشیدن سیگار و مصرف دخانیات در محلی که کودکان زندگی می کنند خودداری کنید. زیرا این کار سبب آسیب رساندن به ریه ها می شود و احتمال ابتلا به ذات الریه را افزایش می دهد.
برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری باید کودکان را واکسینه کنید.