علائم خطر ابتلا به «کرونا لامبدا» چیست؟
پس از شیوع پاندمی بزرگ ویروس کرونا در سراسر دنیا، علاوه بر نحوه پیشگیری و درمان شاهد پیدایش سویه‌های جدید این ویروس نیز هستیم، گونه جدید این ویروس به نام لامبدا در ۲۹ کشور شناسایی‌شده است، گونه لامبدا اولین بار در دسامبر ۲۰۲۰ در کشور پرو شناسایی شد. سویه لامبدا با نام علمی C۳۷، نخستین بار در پرو شناسایی شد، نمونه‌هایی از آن نیز در تاریخ دسامبر ۲۰۲۰ میلادی پیداشده. این ویروس، عامل ابتلای بیش از ۸۰ درصد از مبتلایان جدید در آمریکا جنوبی است.
علائم ابتلاء به کرونا لامبدا کدام است؟
به باور برخی از متخصصان عفونی علائم مبتلایان به کرونا لامبدا با دیگر سویه‌ها مشترک است، علائم اصلی شامل تب، سرفه خشک، تنگی نفس، گلودرد، اسهال، ورم ملتحمه، سردرد، از دست دادن حس بویایی و چشایی، بثورات پوستی یا تغییر رنگ انگشتان دست‌وپا است.
کرونا لامبدا نوع جدید کووید ۱۹ است که در ایالات متحده و آمریکای جنوبی رو به گسترش است اما بر اساس اطلاعات تا ۲۰ مرداد ماه هیچ موردی از این نوع جدید در داخل ایران مشاهده نشده است. با این حال، دانشمندان هشدار داده‌اند که این نوع، که با نام C.۳۷ نیز شناخته می‌شود، قابلیت انتقال بیشتری نسبت به کرونا دلتا دارد که در حال حاضر در کشور شایع است.
در شیلی، ۵۰ دنباله جدید لامبدا در چهار هفته گذشته شناسایی شده است، به گفته محققان دانشگاه کیوتو، گسترش این گونه در سراسر شیلی می‌تواند باعث نگرانی شود، چون نسبت افرادی که حداقل یک دوز واکسن کرونا در شیلی تزریق کرده‌اند نسبتاً زیاد است، افزایش موارد نشان می‌دهد که کرونا لامبدا در فرار از ایمنی ناشی از واکسیناسیون مهارت دارد، با این حال، رایج‌ترین واکسنی که در شیلی استفاده می‌شود CoronaVac است، که متفاوت از واکسن‌های فایزر، مدرنا و آسترازنکا عمل می‌کند.
درگیری بیشتر جوانان با کرونا لامبدا
متخصصان بیماری‌های عفونی اظهار کردند که واریانت جدید لامبدا جوانان را بیشتر از نوع‌های قبلی درگیر می‌کنند، اگر مردم فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت نکنند، باعث می‌شود تا ابتلای یکی از اعضا، همه افراد خانواده را درگیر کند، افراد تا قبل از انجام واکسیناسیون در هنگام خروج از منزل و حضور در مراکز شلوغ باید از ماسک استفاده کنند و به هیچ‌وجه شستن دست‌ها با آب و صابون را فراموش نکنید. مردم باید از برگزاری دورهمی‌های خانوادگی بپرهیزند تا زنجیره انتقال بیماری کرونا قطع شود.
کارشناسان اعلام کردند تاکنون گزارش موثقی در خصوص ورود ویروس لامبدا به کشور نداشتیم و در مورد شایعاتی هم که عنوان می‌کنند این موتاسیون در استان‌های شمالی دیده شده و باید بگویم که این استان‌ها درگیر پیک پنجم کرونا هستند، به ویژه بعد از تعطیلات تهران و البرز میزان درگیری در استان‌های گلستان، مازندران و مقداری هم گیلان افزایش یافته است اما تا الان در آن‌ها شاهد سکانس تأیید شده سویه لامبدا نبودیم.
لامبدا در کدام کشورهای اروپایی شناسایی شده است؟
این گونه به سرعت در شیلی، آرژانتین، برزیل، کلمبیا، اکوادور و مکزیک در حال شیوع است. در اروپا نیز این گونه در کشورهای هلند، اسپانیا، فرانسه و پرتغال گزارش شده است.
تحقیقات اخیر روی سویه لامبدا، جهش‌های متعددی را در پروتئین اسپایک (سنبله) آن نشان می‌دهد، بخشی از ویروس که با سلول‌های انسانی در تماس است و به آن‌ها متصل شده و آن‌ها را آلوده می‌کند.
پابلو تسوکایاما، میکروبیولوژیستی که گونه لامبدا را بررسی کرده است به نیویورک تایمز گفت که «شکاف اطلاعات» نگرانی‌ها درباره لامبدا را افزایش می‌دهد و ظرفیت محدود آمریکای لاتین برای نظارت و تحقیق درباره گونه‌های جدید باعث نگرانی می‌شود.
چه واکسن‌هایی در مقابل کرونا لامبدا مؤثر هستند؟
محققان دریافتند که واکسن‌های mRNA در برابر نوع لامبدا مؤثر است. هر دو واکسن کرونا فایزر و مدرنا که در آمریکا تولید می‌شوند، mRNA هستند، به این معنی که حاوی مواد ژنتیکی هستند که به سلول‌های بدن دستور می‌دهد تا کرونا ویروس تولید کنند که پس از آن واکنش ایمنی بدن را برمی‌انگیزد، نتایج نشان می‌دهد که واکسن‌های مورد استفاده فعلی در برابر نوع لامبدا محافظت ایجاد می‌کنند.
لامبدا دارای جهش‌هایی بود که توانایی فرار از خنثی سازی آنتی بادی‌های ایجاد شده توسط CoronaVac را داشت. CoronaVac یک واکسن است که در چندین کشور آسیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و با تزریق نسخه غیر فعال ویروس کرونا عمل می‌کند که سپس باعث واکنش ایمنی می‌شود، محققان تأکید کرده‌اند که برای تأیید اثربخشی واکسن‌ها مطالعات بیشتری لازم است.
" ژائیر مندز ریکو"، ویروس‌شناس سازمان جهانی بهداشت گفت: «ما هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه سویه لامبدا تهاجمی‌تر باشد مشاهده نکردیم. اما این احتمال وجود دارد که مسری‌تر باشد ولی هنوز اطلاعات معتبر کافی برای مقایسه آن با گاما و دلتا نداریم.»
سویه‌های آلفا (که در بریتانیا شناسایی شد)، بتا (آفریقای جنوبی)، دلتا (هند) و گاما (برزیل) از سوی سازمان جهانی بهداشت در فهرست سویه‌های «نگران‌کننده» طبقه‌بندی شده‌اند. بسیاری از دانشمندان معتقدند که همه‌گیری ویروس کرونا تا زمانیکه ۸۰ درصد مردم جهان واکسینه نشده باشند به پایان نخواهد رسید. آمریکای لاتین با بیش از ۱.۴ میلیون مرگ بر اثر ویروس کرونا، می‌تواند مرکز جدیدی از انواع جهش‌های ویروس کرونا باشد.
اگرچه به‌طور کلی لامبدا مانند همه جهش‌های ویروس کرونا نگران‌کننده است اما در حال حاضر دلیلی وجود ندارد که باور کنیم لامبدا به‌طور خاص آسیب بیشتری خواهد رساند. علاوه بر لامبدا، سه جهش دیگر ویروس کرونا با نام‌های اتا (در چندین کشور شناسایی شده است)، آیوتا (در ایالات متحده آمریکا شناسایی شده است) و کاپا (هند) نیز در فهرست جهش‌های قابل توجه دسته‌بندی شده‌اند.
وضعیت ابتلاء به کرونا لامبدا در ایران
تا به امروز گزارشی از ابتلاء به گونه جدید لامبدا در ایران وجود ندارد. اما با توجه به بالا بودن مراودات بین‌الملل امکان ورود تمامی گونه‌های جدی از بیماری کووید ۱۹ به ایران وجود دارد. مانند زمان ابتدای شیوع همه‌گیر که بیماری تنها در کشور چین وجود داشت، اما پس از مدتی تمامی دنیا درگیر این ویروس شد. بنابراین به دلیل مسافرت و رفت‌وآمدهای موجود در سطح دنیا امکان ورود هر یک از گونه‌های بیماری کووید ۱۹ از هر کشور و نقطه‌ای در جهان به ایران وجود دارد.
تقریباً هرروز ایجاد تغییر در وضعیت ویروس کووید ۱۹ مشاهده می‌شود. مانند آلفا، دلتا، لامبدا اگر به گذشته دقت کنیم در ابتدا ویروس کووید ۱۹ وجود داشت و به مرور زمان سویه انگلیسی، آفریقایی، برزیلی و… شیوع پیدا کرد، بنابراین پیش‌بینی می‌شود در آینده نیز این روند ادامه داشته باشد و سویه‌های جدید ویروس باقدرت‌های متفاوت در انتقال و بیماری‌زایی به وجود آید.
تأثیر رژیم غذایی در برابر گونه لامبدا
متخصصان معتقدند که مهمترین سپر دفاعی در برابر گونه لامبدا و عفونت ناشی از آن تغذیه و رژیم غذایی مناسب است، همان طور که مشخص است عملکرد سیستم ایمنی بدن نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های تنفسی از جمله بیماری کووید -۱۹ دارد که با تغذیه مناسب تقویت می‌شود.
نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی و بیماری‌های ریوی خطر ابتلاء به بیماری کووید -۱۹ را افزایش می‌دهد، کمبود مواد مغذی و ویتامین‌ها مانند ویتامین A، C و D باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن و افزایش خطر ابتلاء به بیماری‌ها می‌شود. میوه‌ها و سبزیجات مانند پرتقال، نارنگی، لیمو، کیوی، کلم، کلم پیچ، فلفل سبز و گوجه فرنگی سرشار از ویتامین C است. هویج، کدو سبز، اسفناج، برگ چغندر و کاهو نیز منبع خوبی از ویتامین A است.
روش‌های پیشگیری از آلوده شدن به گونه لامبدا
مرکز کنترل و پیشگیری از بروز بیماری‌ها در آمریکا (CDC) اعلام کرده است که افراد باید به منظور پیشگیری از بروز بیماری کووید -۱۹ اقدامات پیشگیرانه توصیه شده را رعایت کنند، از ماسک استفاده کنند، فاصله اجتماعی خود از دیگران را حفظ کنند، دستان خود را به صورت مرتب بشویند و از حضور در مکان‌های شلوغ با تهویه نامناسب پرهیز کنند. علاوه بر این دریافت واکسن کرونا یکی از مؤثرترین روش‌های پیشگیری از بروز بیماری کووید -۱۹ در نظر گرفته شده است به همین دلیل افراد باید در زمان تعیین شده واکسن کرونا را دریافت کنند.