جولان بحران خشکسالی در استان ایلام / آیا اجرای روش‌های نوین آبیاری برای محروم‌ترین استان ایران صرفه دارد؟
درگذشته روش‌های آبیاری سطحی به دلیل پایین بودن سرمایه‌گذاری اولیه، هزینه کم تعمیر، نگهداری و نیاز به انرژی کمتر یکی از متداول‌ترین روش‌های آبیاری درزمینهٔ ای کشاورزی به شمار می‌رفت.
اما با توجه به مشکلات و مسائلی که در استفاده از نهرهای خاکی برای آب‌رسانی به مزارع وجود دارد و از سوی دیگر کمبود آب در سنوات اخیر، سیستم آبیاری تحت‌فشار (نوین) باهدف حفظ منابع طبیعی، جلوگیری از هدر رفتن آب و... جایگزین آبیاری سنتی شد و در همین راستا استان ایلام نیز با توجه به ظرفیت بالا کشاورزی ازجمله استان‌های پیشرو درزمینهٔ دسترسی به سیستم آبیاری نوین است.
تاثیرآبیاری تحت‌فشار در کاهش مصرف آب
یزدان خدا رحمی کارشناس علوم آب در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت: به‌طورکلی آبیاری‌های نوین به شکل تحت‌فشار و به دو شکل کلی آبیاری قطره‌ای و بارانی انجام می‌شوند که تأثیر بسزایی در کاهش مصرف آب و نیروی کارگری دارند.
وی افزود: با توجه به کمبود بارش‌ها و خشکسالی در سال‌های اخیر سیستم آبیاری نوین به علت اینکه راندمان آبیاری را نسبت به آبیاری سطحی افزایش می‌دهد مزایای زیادی را برای توسعه کشاورزی در استان به دنبال دارد، لذا با استفاده از دستگاه‌های آبیاری تحت‌فشار می‌توان از تلفات آب جلوگیری کرد تا به رشد اقتصادی و به دنبال آن به توسعه پایدار در همه زمینه‌ها دست‌یافت.
اما سیستم آبیاری تحت‌فشار معایبی نیز دارد از قبیل هزینه بالای سرمایه‌گذاری اولیه، هزینه بالا در تعمیر و نگهداری، محدودیت در به‌کارگیری سیستم در بعضی از زمین‌های کشاورزی و محدودیت استفاده در شرایط آب و هوایی خاص که همواره مشکلاتی را برای کشاورزان به وجود آورده است.
افزایش راندمان آبیاری
اقبال گراوند در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: به دلیل اینکه اخیراً بحران کم‌آبی شدت یافته است، استفاده از دستگاه‌های نوین آبیاری که به دو صورت قطره‌ای و بارانی قابل‌اجرا هستند، در استان افزایش‌یافته است.
سرپرست مدیریت آب‌وخاک سازمان جهاد کشاورزی استان افزود: آبیاری بارانی برای زراعت و آبیاری قطره‌ای برای باغات مورداستفاده است و در آبیاری بارانی 70 درصد و در آبیاری قطره‌ای تا 90 درصد راندمان آبیاری افزایش پیدا می‌کند.
هزینه بالای سیستم آبیاری تحت‌فشار
این مسئول تصریح کرد: تنها مشکلی که آبیاری تحت‌فشار دارد، بالا بودن هزینه اولیه آن است که سازمان جهاد کشاورزی با رایگان کردن 85 درصد از فرآیند اجرایی کردن سیستم آبیاری نوین درزمینهٔ ای کشاورزی که به منابع آبی دسترسی دارند، این معضل را تا حد توان مرتفع ساخته است.
گراوند بابیان اینکه سیستم آبیاری تحت‌فشار در طرح‌های ملی کاملاً رایگان است، گفت: سیستم آبیاری نوین در استان ایلام در دهه 90 به اوج رسیده است و تاکنون حدود 34 هزار و 400 هکتار آبیاری تحت‌فشار در زمین‌های شخصی کشاورزان اجراشده است که 27 هزار هکتار آبیاری بارانی و 7 هزار و 400 هکتار شامل آبیاری قطره‌ای است.
اجرا سازی سه طرح ملی سیستم آبیاری نوین در استان
محمد اقدسی نیز در این راستا اظهار داشت: در استان ایلام در دهه گذشته سه طرح آبیاری ملی به نام‌های طرح احیا اراضی، سامانه گرمسیری و مهار آب‌های مرزی انجام‌شده که درمجموع می‌توان گفت 70 هزار هکتار آبیاری تحت‌فشار اجراشده است.
مدیر سازمان جهاد کشاورزی افزود: طرح احیای اراضی ایلام و خوزستان شامل 2 فاز است که بخش اول این طرح بااعتباری بالغ‌بر 10 هزار میلیارد ریال در سطح 47 هزار هکتار به بهره‌برداری رسیده است و فاز دوم این طرح نیز در سطح 9 هزار هکتار با برآورد 4 هزار و 500 میلیارد ریال در ابتدای سال آینده شروع خواهد شد.
این مسئول بابیان اینکه در قالب دو طرح سامانه گرمسیری و مهار آب‌های مرزی، احداث شبکه‌های فرعی آبیاری نوین برای مناطق غرب و شمال غرب استان ایلام انجام می‌گیرد، تصریح کرد: ایلام تنها استان کشور محسوب می‌شود که هم‌زمان سه طرح ملی در نقاط مختلف آن در حال اجرا است.