خروج حیات‌وحش اصفهان از مناطق حفاظت‌شده
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان یکی از آثار خشکسالی امسال را خروج حیات‌وحش از مناطق تحت حفاظت اعلام کرد و گفت: بسیاری از فعالان محیط‌زیست و مردم با نگرانی داوطلب تأمین و اهدای علوفه برای گونه‌های جانوری بودند، اما با توجه به اینکه حیات‌وحش در این فصل به‌طور غریزی دنبال علوفه تازه است از مردم خواستیم در حوزه حفاظت به ما کمک کنند.
ایرج حشمتی در بخش دوم گفت‌وگوی اختصاصی با ایسنا به تبعات خشکسالی بر حیات وحش پرداخت و اظهار کرد: با توجه به داده‌های هواشناسی و پیش‌بینی خشکسالی کم‌سابقه از ابتدای سال، برنامه‌های ضروری در زمینه‌های تعمیر، تجهیز، لایروبی چشمه‌ها، ساخت آبشخورها و مخازن جدید، آب‌رسانی سیار و تأمین و توزیع علوفه را در دستور کار قرار داده‌ایم و هم‌زمان با تقویت حفاظت عرصه‌ها و نواحی حساس، از اوایل فروردین با اولویت اول و با توجه به حیاتی بودن تأمین آب پایدار، عملیات اجرایی و اقدام در موارد یادشده را آغاز کرده‌ایم. ازنظر اداری نیز به‌صورت بی‌وقفه و از سطوح مختلف استانی و ملی پیگیر تأمین اعتبارات بودیم که حمایت‌های ارزشمندی هم به عمل آمد و قطعاً موجب گسترش اقدامات فیزیکی و حفاظتی در سطح مناطق حفاظت‌شده و شکارممنوع استان خواهد شد.
وی با بیان اینکه هم‌زمان از مردم، مزرعه‌داران، روستاهای پیرامون مناطق، دامداران و فعالان محیط‌زیست درخواست کردیم با توجه به شرایط ویژه پیش رو در مراقبت از حیات‌وحش، پیشگیری از شکار غیرمجاز و تلفات جاده‌ای کمک کنند، افزود: موضوع تأمین و توزیع علوفه را به‌عنوان اقدام بعدی و لازم در چند منطقه بسیار حساس‌تر و آسیب‌پذیرتر به جد پیگیری کرده و درصدد آمادگی برآمدیم، اما اجرای آن را از اوایل تابستان شروع کردیم، چراکه فصل طولانی خشک در پیش بوده و از طرفی بر اساس مباحث و توصیه‌های علمی و تجربی نیاید به مدت طولانی حیات‌وحش را علوفه دهی دستی کرد و در بهار، ایجاد امنیت برای حفاظت از حیات‌وحش از علوفه دهی بسیار مهم‌تر است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به اینکه ایران از کشورهایی است که به‌شدت از تغییرات اقلیمی متأثر شده است، گفت: افزایش متوسط دما در کشور، کاهش میانگین بارش‌ها و ذخایر آبی، افزایش و تعدد شدت حوادث زیست‌محیطی مثل سیل، خشکسالی، پدیده گردوغبار، فرسایش خاک، فقر پوشش گیاهی و حتی بروز مسائل اجتماعی و مهاجرت از روستاها نشان‌دهنده بروز روزافزون اثرات تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی در ایران است.
وی با بیان اینکه نقشه افزایش دمای سطح زمین طی یک قرن گذشته نشان‌دهنده این است که آسیب‌پذیری ایران از تغییرات اقلیمی بیش از متوسط جهانی است، گفت: مطالعات هواشناسی در ۳۰ سال اخیر نشان‌دهنده کاهش میانگین میزان بارندگی و افزایش سالانه دمای هواست. در دو سده اخیر دمای هوا در جهان سانتی‌گراد و میزان تبخیر آب‌های سطح زمین یک درجه افزایش‌یافته که مشکلات عدیده‌ای به وجود می‌آورد. بر اساس محاسبات انجام‌شده تا سال‌های پایانی قرن ۲۱ غلظت دی‌اکسید کربن دو برابر می‌شود و در ایران نیز میانگین دما ممکن است تا چهار و نیم درجه افزایش داشته باشد، بنابراین شرایط سختی خواهیم داشت.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان با اشاره به پایان‌پذیری منابع آب‌های زیرزمینی در استان، گفت: در شرایط فعلی ۵۵ درصد از نیاز آبی کشور را منابع آب زیرزمینی تأمین می‌کند، درحالی‌که خشکسالی باعث کاهش سطح آب‌های زیرزمینی شده و می‌تواند اثرات سوئی بر توسعه اقتصادی و اجتماعی در کشور داشته باشد.
وی با تأکید بر اینکه تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی می‌تواند تأثیر بسزایی بر معیشت، سلامت و امنیت ملی داشته باشد، تصریح کرد: در این شرایط استان اصفهان در مقایسه با استان‌هایی که از بارش خوبی برخوردار هستند می‌تواند دچار آسیب‌های جدی شود.
تلفات آهوان در کشتزارها و حاشیه جاده‌ها
حشمتی با بیان اینکه با خروج حیات‌وحش از مناطق تحت حفاظت استان فشار زیادی به محیط‌بانان، کارشناسان و یگان حفاظت محیط‌زیست استان وارد شده، گفت: مناطق بسیار پراکنده، گسترده و متنوع بوده و به‌جای اینکه درون مناطق حفاظت‌شده مراقب حفظ ذخایر ژنتیکی گونه‌های جانوری استان به‌ویژه آهو و قوچ و میش باشیم ناچاریم در بیرون از مناطق دنبال آن‌ها باشیم. با توجه به اینکه فصل زایمان و شیردهی بره‌ها بود و آهو در این فصل صرفاً علوفه تازه و سبزینه می‌خورد، معمولاً به کشتزارها و کنار جاده‌هایی می‌روند که به دلیل بارش‌های رگباری بر روی آسفالت، شانه‌های خاکی جاده سبز شده و آهو از این سبزینه‌ها تغذیه می‌کند، اما متأسفانه تلفات زیادی از بره‌آهو در این مناطق داشتیم.
وی همکاری بسیار خوب فعالان و دوستداران محیط‌زیست با این اداره کل در راستای حفاظت از گونه‌های جانوری و حیات‌وحش استان را یادآور شد و افزود: در ابتدای سال جاری بسیاری از فعالان محیط‌زیست و مردم تمایل به تأمین و اهدای علوفه برای گونه‌های جانوری داشتند که بر اساس رفتارشناسی حیات‌وحش در فصل زایمان از داوطلبان خواستیم مردم در حوزه آموزش و فرهنگ‌سازی برای حفاظت مشارکت داشته باشند البته در حال حاضر نیاز به تأمین علوفه با تأیید کارشناسان در دستور کار قرارگرفته که خوشبختانه با حمایت دوستداران محیط‌زیست کمک‌های علوفه دریافت و در مناطق توزیع شده است.
دستور ویژه دادستان‌ها برای برخورد با شکارچیان غیرمجاز
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان همچنین به هماهنگی با دادستان اصفهان اشاره و تصریح کرد: محیط‌بانان به‌عنوان ضابط دادگستری اختیارات محدودی دارند و برای گشت و توقیف خودروها و تعقیب متخلفان و شکارچیان غیرمجاز نیاز به هماهنگی با دادستانی داشتیم که خوشبختانه در این راستا دستور ویژه دادستانی را گرفتیم.
وی با بیان اینکه همه دادستان‌های نزدیک به مناطق حفاظت‌شده استان به ما این اختیار را دادند که تفتیش، تعقیب، توقیف و حتی تحت نظر نگه‌داشتن متخلفان را انجام دهیم، گفت: در کنار این اقدام مؤثر، دستگاه قضائی استان، اقدام به صدور احکام سبز کرده که متخلفان مجبور به ساخت آبشخور، تهیه علوفه و حفاظت از گونه‌های جانوری در مناطق تحت حفاظت‌شده باشند.
دست یاری محیط‌زیست به‌سوی مردم برای حفاظت از گونه‌های جانوری
حشمتی همچنین از مقدمات هماهنگی با نیروهای نظامی و انتظامی جهت استفاده از تانکرهای آب‌رسان آن‌ها در دو سه ماه آینده برای تأمین آب آبشخورها در مناطق حفاظت‌شده استان خبر داد و گفت: اگر بخش‌های مختلف بخواهند کمکی به تأمین آب و علوفه برای مناطق تحت حفاظت استان داشته باشند با فرمانداری‌های شهرستان‌ها هماهنگی انجام شده و جلسات مشترکی با تشکل‌های رسمی زیست‌محیطی داشته‌ایم که بر اساس نیازهای احصا شده در هر منطقه به ما کمک کنند و اگر اعتباری فراهم شد برای تأمین علوفه، کاشت یونجه و ایجاد لایروبی چاه‌ها و قنات‌ها صرف شود.
وی ادامه داد: افرادی که عضو تشکل‌های رسمی محیط‌زیست نیستند، اما علاقه‌مند به محیط‌زیست هستند و صنایعی که می‌خواهند برای عبور از این بحران به محیط‌زیست کمک کنند نیز می‌توانند از ظرفیت صندوق ملی محیط‌زیست استفاده کنند. سایت صندوق ملی محیط‌زیست بر روی سایت اصلی سازمان حفاظت محیط‌زیست قابل‌دسترسی است و در سایت این صندوق بخشی به نام کمک‌های مردمی وجود دارد که افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند کمک‌های مدنظر خود را از درگاه‌های پیش‌بینی‌شده پرداخت کنند و بدون کسر یک ریال، در ناحیه و مکانی که مدنظر دارند خدمات ارائه می‌کنیم.
مشارکت مردم، راهکاری برای برون‌رفت از چالش‌های زیست‌محیطی
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان مشارکت مردم را یک راهکار ویژه و مستمر برای برون‌رفت از چالش‌های محیط‌زیستی دانست و تأکید کرد: خوشبختانه در سال‌های اخیر حجم مشارکت‌های مردمی در زمینهٔ حفاظت مشارکتی از مناطق تحت مدیریت و پیشگیری از ایجاد آلودگی‌های محیط‌زیستی افزایش پیداکرده است.
وی افزایش آگاهی مردم در موضوعات زیست‌محیطی و توجه آن‌ها به موضوعاتی مثل آلودگی هوا را ارزشمند دانست و افزود: بااین‌وجود معتقدیم آگاهی مردم باید به‌قدری افزایش یابد که فرد فرد ما احساس مسئولیت اجتماعی کرده و در زمینهٔ موضوعاتی مثل کاهش آلودگی هوا قدم برداریم.
وی با بیان اینکه سازمان حفاظت محیط‌زیست در سال‌های اخیر رویکرد حفاظت مشارکتی را به‌صورت علمی در دستور کار قرار داده، خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم مشارکت اقشار مختلف مردم به‌ویژه ساکنان مناطق اطراف عرصه‌های زیست‌محیطی را در تمام ابعاد جلب کنیم، این اقدام بسیار بیشتر از اعمال قانون و برخورد می‌تواند مثمر ثمر باشد.
وی با بیان اینکه هم‌زمان از مردم، مزرعه‌داران، روستاهای پیرامون مناطق، دامداران و فعالان محیط‌زیست درخواست کردیم با توجه به شرایط ویژه پیش رو در مراقبت از حیات‌وحش، پیشگیری از شکار غیرمجاز و تلفات جاده‌ای کمک کنند، افزود: موضوع تأمین و توزیع علوفه را به‌عنوان اقدام بعدی و لازم در چند منطقه بسیار حساس‌تر و آسیب‌پذیرتر به جد پیگیری کرده و درصدد آمادگی برآمدیم، اما اجرای آن را از اوایل تابستان شروع کردیم، چراکه فصل طولانی خشک در پیش بوده و از طرفی بر اساس مباحث و توصیه‌های علمی و تجربی نیاید به مدت طولانی حیات‌وحش را علوفه دهی دستی کرد و در بهار، ایجاد امنیت برای حفاظت از حیات‌وحش از علوفه دهی بسیار مهم‌تر است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به اینکه ایران از کشورهایی است که به‌شدت از تغییرات اقلیمی متأثر شده است، گفت: افزایش متوسط دما در کشور، کاهش میانگین بارش‌ها و ذخایر آبی، افزایش و تعدد شدت حوادث زیست‌محیطی مثل سیل، خشکسالی، پدیده گردوغبار، فرسایش خاک، فقر پوشش گیاهی و حتی بروز مسائل اجتماعی و مهاجرت از روستاها نشان‌دهنده بروز روزافزون اثرات تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی در ایران است.
وی با بیان اینکه نقشه افزایش دمای سطح زمین طی یک قرن گذشته نشان‌دهنده این است که آسیب‌پذیری ایران از تغییرات اقلیمی بیش از متوسط جهانی است، گفت: مطالعات هواشناسی در ۳۰ سال اخیر نشان‌دهنده کاهش میانگین میزان بارندگی و افزایش سالانه دمای هواست. در دو سده اخیر دمای هوا در جهان سانتی‌گراد و میزان تبخیر آب‌های سطح زمین یک درجه افزایش‌یافته که مشکلات عدیده‌ای به وجود می‌آورد. بر اساس محاسبات انجام‌شده تا سال‌های پایانی قرن ۲۱ غلظت دی‌اکسید کربن دو برابر می‌شود و در ایران نیز میانگین دما ممکن است تا چهار و نیم درجه افزایش داشته باشد، بنابراین شرایط سختی خواهیم داشت.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان با اشاره به پایان‌پذیری منابع آب‌های زیرزمینی در استان، گفت: در شرایط فعلی ۵۵ درصد از نیاز آبی کشور را منابع آب زیرزمینی تأمین می‌کند، درحالی‌که خشکسالی باعث کاهش سطح آب‌های زیرزمینی شده و می‌تواند اثرات سوئی بر توسعه اقتصادی و اجتماعی در کشور داشته باشد.
وی با تأکید بر اینکه تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی می‌تواند تأثیر بسزایی بر معیشت، سلامت و امنیت ملی داشته باشد، تصریح کرد: در این شرایط استان اصفهان در مقایسه با استان‌هایی که از بارش خوبی برخوردار هستند می‌تواند دچار آسیب‌های جدی شود.
تلفات آهوان در کشتزارها و حاشیه جاده‌ها
حشمتی با بیان اینکه با خروج حیات‌وحش از مناطق تحت حفاظت استان فشار زیادی به محیط‌بانان، کارشناسان و یگان حفاظت محیط‌زیست استان وارد شده، گفت: مناطق بسیار پراکنده، گسترده و متنوع بوده و به‌جای اینکه درون مناطق حفاظت‌شده مراقب حفظ ذخایر ژنتیکی گونه‌های جانوری استان به‌ویژه آهو و قوچ و میش باشیم ناچاریم در بیرون از مناطق دنبال آن‌ها باشیم. با توجه به اینکه فصل زایمان و شیردهی بره‌ها بود و آهو در این فصل صرفاً علوفه تازه و سبزینه می‌خورد، معمولاً به کشتزارها و کنار جاده‌هایی می‌روند که به دلیل بارش‌های رگباری بر روی آسفالت، شانه‌های خاکی جاده سبز شده و آهو از این سبزینه‌ها تغذیه می‌کند، اما متأسفانه تلفات زیادی از بره‌آهو در این مناطق داشتیم.
وی همکاری بسیار خوب فعالان و دوستداران محیط‌زیست با این اداره کل در راستای حفاظت از گونه‌های جانوری و حیات‌وحش استان را یادآور شد و افزود: در ابتدای سال جاری بسیاری از فعالان محیط‌زیست و مردم تمایل به تأمین و اهدای علوفه برای گونه‌های جانوری داشتند که بر اساس رفتارشناسی حیات‌وحش در فصل زایمان از داوطلبان خواستیم مردم در حوزه آموزش و فرهنگ‌سازی برای حفاظت مشارکت داشته باشند البته در حال حاضر نیاز به تأمین علوفه با تأیید کارشناسان در دستور کار قرارگرفته که خوشبختانه با حمایت دوستداران محیط‌زیست کمک‌های علوفه دریافت و در مناطق توزیع شده است.
دستور ویژه دادستان‌ها برای برخورد با شکارچیان غیرمجاز
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان همچنین به هماهنگی با دادستان اصفهان اشاره و تصریح کرد: محیط‌بانان به‌عنوان ضابط دادگستری اختیارات محدودی دارند و برای گشت و توقیف خودروها و تعقیب متخلفان و شکارچیان غیرمجاز نیاز به هماهنگی با دادستانی داشتیم که خوشبختانه در این راستا دستور ویژه دادستانی را گرفتیم.
وی با بیان اینکه همه دادستان‌های نزدیک به مناطق حفاظت‌شده استان به ما این اختیار را دادند که تفتیش، تعقیب، توقیف و حتی تحت نظر نگه‌داشتن متخلفان را انجام دهیم، گفت: در کنار این اقدام مؤثر، دستگاه قضائی استان، اقدام به صدور احکام سبز کرده که متخلفان مجبور به ساخت آبشخور، تهیه علوفه و حفاظت از گونه‌های جانوری در مناطق تحت حفاظت‌شده باشند.
دست یاری محیط‌زیست به‌سوی مردم برای حفاظت از گونه‌های جانوری
حشمتی همچنین از مقدمات هماهنگی با نیروهای نظامی و انتظامی جهت استفاده از تانکرهای آب‌رسان آن‌ها در دو سه ماه آینده برای تأمین آب آبشخورها در مناطق حفاظت‌شده استان خبر داد و گفت: اگر بخش‌های مختلف بخواهند کمکی به تأمین آب و علوفه برای مناطق تحت حفاظت استان داشته باشند با فرمانداری‌های شهرستان‌ها هماهنگی انجام شده و جلسات مشترکی با تشکل‌های رسمی زیست‌محیطی داشته‌ایم که بر اساس نیازهای احصا شده در هر منطقه به ما کمک کنند و اگر اعتباری فراهم شد برای تأمین علوفه، کاشت یونجه و ایجاد لایروبی چاه‌ها و قنات‌ها صرف شود.
وی ادامه داد: افرادی که عضو تشکل‌های رسمی محیط‌زیست نیستند، اما علاقه‌مند به محیط‌زیست هستند و صنایعی که می‌خواهند برای عبور از این بحران به محیط‌زیست کمک کنند نیز می‌توانند از ظرفیت صندوق ملی محیط‌زیست استفاده کنند. سایت صندوق ملی محیط‌زیست بر روی سایت اصلی سازمان حفاظت محیط‌زیست قابل‌دسترسی است و در سایت این صندوق بخشی به نام کمک‌های مردمی وجود دارد که افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند کمک‌های مدنظر خود را از درگاه‌های پیش‌بینی‌شده پرداخت کنند و بدون کسر یک ریال، در ناحیه و مکانی که مدنظر دارند خدمات ارائه می‌کنیم.
مشارکت مردم، راهکاری برای برون‌رفت از چالش‌های زیست‌محیطی
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان مشارکت مردم را یک راهکار ویژه و مستمر برای برون‌رفت از چالش‌های محیط‌زیستی دانست و تأکید کرد: خوشبختانه در سال‌های اخیر حجم مشارکت‌های مردمی در زمینهٔ حفاظت مشارکتی از مناطق تحت مدیریت و پیشگیری از ایجاد آلودگی‌های محیط‌زیستی افزایش پیداکرده است.
وی افزایش آگاهی مردم در موضوعات زیست‌محیطی و توجه آن‌ها به موضوعاتی مثل آلودگی هوا را ارزشمند دانست و افزود: بااین‌وجود معتقدیم آگاهی مردم باید به‌قدری افزایش یابد که فرد فرد ما احساس مسئولیت اجتماعی کرده و در زمینهٔ موضوعاتی مثل کاهش آلودگی هوا قدم برداریم.
وی با بیان اینکه سازمان حفاظت محیط‌زیست در سال‌های اخیر رویکرد حفاظت مشارکتی را به‌صورت علمی در دستور کار قرار داده، خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم مشارکت اقشار مختلف مردم به‌ویژه ساکنان مناطق اطراف عرصه‌های زیست‌محیطی را در تمام ابعاد جلب کنیم، این اقدام بسیار بیشتر از اعمال قانون و برخورد می‌تواند مثمر ثمر باشد.