بالاخره نفهمیدیم کدام سؤال کنکور اشکال داشت/هشت روز است منتظر مستندات هستیم
در پی اعتراض سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی آموزش پرورش به سختی سئوالات کنکور ۱۴۰۰ و اینکه برخی سؤالات آزمون سراسری در محتوای کتابهای درسی نبوده است، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور با تاکید بر اینکه دوستانی که ادعای مشکل‌دار بودن سؤالات کنکور را دارند صرفا در رسانه‌ها حرف‌های خود را بیان می‌کنند، گفت: بالاخره نفهمیدیم کدام سؤال کنکور مشکل دارد و هشت روز است که منتظر ارائه مستندات هستیم.
ابراهیم خدایی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن بیان این مطلب در خصوص حواشی اخیر سؤالات آزمون سراسری ۱۴۰۰ اظهار کرد: من بالاخره نفهمیدم چند سؤال کنکور اشکال دارد؟ زیرا دوستانی که معتقد هستند سؤالات کنکور ایراد داشت فقط در رسانه صحبت می‌کنند. در واقع ما سه‌شنبه هفته گذشته از طریق رسانه‌ها با خبر می‌شویم که سؤالات کنکور ایراد دارد و الان هشت روز است که منتظر هستیم به صورت مستند این ایرادات به ما اعلام شود که هنوز خبری نیست.
وی در ادامه تاکید کرد: در رابطه با سؤالات کنکور دو مطلب را مطرح می‌کنند اول اینکه خارج از کتاب است و دوم اینکه مغایر با اهداف آموزش است که باید بگویم اهداف آموزشی دو وزارتخانه علوم و بهداشت با آموزش و پرورش متفاوت است. ما یک آزمون رقابتی برگزار می‌کنیم که شرایط متفاوتی دارد. بنابراین طبیعی است که اهداف آموزشی ما متفاوت و آزمون نیز دشوار باشد.
دکتر خدایی تاکید کرد: ما منتظر هستیم دوستان ما به صورت مستند اعلام کنند کدام یک از سؤالات کنکور مشکل دارد. در واقع این دوستان از حدود ۱۵۰۰ سؤال کنکور اعلام می‌کنند که ۱۰ سؤال خارج از کتاب است. لذا ما منتظر این می‌مانیم که این ۱۰ سؤال را مستند برای سازمان سنجش اعلام نمایند.
رئیس سازمان سنجش در ادامه گفت: ما در کنکور همانطور که عنوان کردیم مجموعه سه هزار سؤال طرح کردیم سیستم و ساز و کار طراحی سؤال به این شکل است چون سیستم این سؤالات رو انتخاب میکند قاعدتا ممکن است دو یا سه سؤال پاسخ صحیحی نداشته باشد و یا اینکه پاسخ‌های مشترک داشته باشد که این هر ساله بوده و امسال نیز اتفاق خواهد افتاد.
خدایی تاکید کرد: اما به طور کلی سؤالات خارج از کتاب نداشتیم. با این وجود اگر این سؤالات به ما اعلام شود و بگویند کدام سؤال در سرفصل نبوده ما حذف و به طور مثبت به نفع داوطلب اعمال خواهیم کرد.
این در حالی است که روز گذشته دکتر حسن ملکی معاون وزیر آموزش و پرورش در تشریح مشکلات سؤالات کنکور سراسری ۱۴۰۰ و میزان سؤالات طراحی شده از بخش حذفیات کتب درسی و یا خارج از کتاب های درسی، اظهارکرد: از اینکه امکان روشنگری برای مردم عزیزمان فراهم شده خدا را شکر می کنم و از شما متشکرم؛ دانش آموزان مطمئن باشند که سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در جهت منافع و مصالح آن ها حساس است و موضع گیری لازم را خواهد داشت.
معاون وزیر آموزش و پرورش با تاکید مجدد بر تشکیل کارگروهی مشترک برای رسیدگی به اعتراضات دانش آموزان بیان کرد: پیشنهادم این است که کارگروهی با حضور کارشناسان سازمان پژوهش، صاحب نظران و سازمان سنجش تشکیل شود و به طور دقیق و علمی مشخص شود که آیا این مسائلی که مطرح می‌کنیم واقعی هستند؟ آن چه که اعلام کردیم منطبق بر واقعیت بوده و با استانداردهای معین کاملا منطبق است.
وی تاکید کرد: کتاب های درسی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تولید شده و خانواده‌ها و دانش‌آموزان نیز از ما انتظار دارند مدافع منافع یادگیری آنها باشیم، ما قبلاً حذفیات را به سازمان سنجش اعلام کرده بودیم اگر این طور نبود سازمان سنجش می توانست بگوید که حذفیات را به آنها اعلام نکرده بودیم یا دیر اعلام کردیم؛ انتظار نداشتیم این موارد مورد بی اعتنایی قرار بگیرد. مسئله این است که دانش آموزان نتوانستند این سؤالات پاسخ دهند؛ مشخصاً دانش آموزان اولین تستی که می زنند مربوط به درس ریاضی است و با سؤالاتی مواجه می شود که در حذفیات اعلام شده و به طور طبیعی از نظر روانی بهم می ریزند و به احتمال زیاد نتوانستند دیگر سؤالات را پاسخ دهد.
وی در خصوص اینکه با توجه به اتمام کنکور انتظارتان از سازمان سنجش چیست و آیا آنها می توانند در پذیرش داوطلبان کنکور ۱۴۰۰ تغییراتی ایجاد کنند؟ افزود: انتظار داریم تدبیری بیندیشند. مسئله دار بودن این سؤالات را سازمانی بیان می کند که کتابهای درسی را تالیف کرده است. وقتی سازمانی که خودش کتاب های درسی را تولید کرده به این نتیجه رسیده که برخی از سؤالات خارج از اهداف کتاب و برخی از سؤالات از بخش حذفیات اعلام شده طراحی شده؛ بر خودمان وظیفه می دانیم از منافع دانش آموزان دفاع کنیم. فکر می‌کنم کارگروه مشترک ما و سازمان سنجش و تعدادی از صاحب نظران موارد را بررسی کرده و با توجه به قوانین موجود راهکارهایی ارائه دهند؛ آنچه مسلم است هرگز صلاح نمی دانم که این قضیه به سال آینده موکول شود چون الان خانواده ها و دانش آموزان نگران هستند و الان باید به آنان پاسخ داد.
ملکی ادامه داد: با توجه به آموزش مجازی دانش آموزان در شرایط کرونایی قاعدتاً باید مراعات حال دانش آموزان را می‌کردند که متاسفانه نه تنها مد نظر قرار ندادند بلکه سؤالاتی با دشواری بسیار بالا و تعداد قابل توجهی نیز خارج از کتاب درسی بوده است. تقاضا دارم بیانیه صادر شده مولفان را که جمع قابل توجهی از صاحبنظران حوزه ریاضی و دبیران صاحب‌نظر در این عرصه امضا کرده اند، ملاحظه کنند.
وی افزود: سال گذشته در نامه ای رسمی به سازمان سنجش اشکالات سؤالات درس شیمی را اعلام کرده و اعتراض کردیم؛ اعلام کردیم به دلیل شرایط خاص خانواده‌ها و دانش آموزان در دوران کرونا، برگزاری کنکور در سطح دشوار مخصوصاً در درس شیمی به مسائل عاطفی و روانی دانش آموزان می افزاید. امسال سؤالات کنکور هم از بعد کیفی و هم از بعد کمّی دارای مسائل و مشکلات متعدد بود. طی بررسی که انجام شد در درس ریاضی رشته ریاضی ۸ سؤال (معادل ۱۴ درصد) خارج از کتاب درسی و ۱۳ سؤال (معادل ۲۴ درصد) خارج از اهداف کتاب درسی و یک سؤال اشتباه بوده است.
وی ادامه داد: براساس همین مستندات، یک سؤال خارج از کتاب و بدون گزینه صحیح، هفت سؤال (معادل ۱۳درصد) با دشواری بسیار بالا، ۱۶ سؤال(معادل ۲۹ درصد) که این موارد مربوط به سؤالات درس ریاضی در رشته ریاضی است.
ملکی ادامه داد: با بررسی که در درس ریاضی رشته تجربی داشتیم مشخص شد ۲ سؤال (معادل ۷ درصد)، ۹ سؤال معادل ۳۰درصد خارج از اهداف کتاب، ۲ سؤال بدون گزینه صحیح و ۳ سؤال با دشواری بسیار بالا را به خود اختصاص می‌دهد. البته در اینجا بیشترین تاکید ما به سؤالاتی است که یا خارج از کتاب یا خارج از اهداف کتاب درسی می‌باشد که این ها به طور مشخص و طی کار کارشناسی به دست آمده است.
وی افزود: در درس ریاضی رشته انسانی ۶ سؤال خارج از اهداف کتاب درسی و ۸ سؤال معادل ۴۰ درصد با دشواری بالا وجود داشت.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با تاکید بر اینکه این اشکالات در سؤالات مختص سؤالات ریاضی نیست، تصریح کرد: ما در سؤالات فارسی هم این مسائل را دیدیم؛ به عنوان مثال در سؤال ۵ درس فارسی گروه هنر نکاتی آمده که از حذفیات کتب درسی بوده، سؤال ۱۵ در گروه آزمایشی هنر همین وضعیت را دارد، سؤالات ۷ و ۱۳ فارسی گروه آزمایشی علوم انسانی نیز از بخش حذفیات بوده است. این ها مواردی نیست که حدس و گمان باشد بلکه مستنداتش موجود است و به طور دقیق بررسی شده است.
این مقام مسئول ادامه داد: سؤالات شیمی هم توسط همکارانم بررسی شد که آنها هم مشکل داشت؛ به عنوان مثال پرسش های ۲۶۹ و ۲۳۸جزء اهداف آموزشی کتاب نیست و پرسش های ۲۰۱ و ۲۲۲ خارج از اهداف کتاب درسی است. مایل نبودیم این موارد را به رسانه‌ها بکشیم.
رئیس سازمان پژوهش در خصوص گفته رئیس سازمان سنجش که اعلام کرده فقط ۵ سؤال خارج از کتاب درسی بوده است، یادآور شد: جالب این است که این ۵ سؤال هم بعد از نامه ای که ما به سازمان سنجش نوشتیم مورد پذیرش قرار گرفت. اول این را هم نمی پذیرفتند ولی بعداً این پنج سؤال را پذیرفتند. حرفمان این است که استانداردهایی که اعلام کردند بالاتر از ۵ سؤال بوده و محدود به ریاضی نیست بلکه در سایر دروس هم اشکالات وجود دارد منتها بیشترین اشکالات مربوط به درس ریاضی است.
وی در پاسخ به این سؤال که در کنکور امسال چه تعداد سؤال از بخش حذفیات کتاب های درسی بود؟ گفت: در رشته ریاضی ۸ سؤال، در رشته تجربی ۲ سؤال و در رشته انسانی ۶ سؤال بوده است که جمعاً ۱۴ سؤال می شود. در رشته ریاضی ۱۲ و در رشته تجربی ۹ سؤال خارج از اهداف کتاب درسی طرح شده بود. همچنین در رشته ریاضی یک سؤال و در رشته تجربی دو سؤال اشتباه بود. ۷ سؤال در رشته ریاضی، ۳ سؤال در رشته تجربی و ۸ سؤال در رشته انسانی با دشواری بسیار بالا بود.
وی در ادامه تاکید کرد: در رابطه با سؤالات کنکور دو مطلب را مطرح می‌کنند اول اینکه خارج از کتاب است و دوم اینکه مغایر با اهداف آموزش است که باید بگویم اهداف آموزشی دو وزارتخانه علوم و بهداشت با آموزش و پرورش متفاوت است. ما یک آزمون رقابتی برگزار می‌کنیم که شرایط متفاوتی دارد. بنابراین طبیعی است که اهداف آموزشی ما متفاوت و آزمون نیز دشوار باشد.
دکتر خدایی تاکید کرد: ما منتظر هستیم دوستان ما به صورت مستند اعلام کنند کدام یک از سؤالات کنکور مشکل دارد. در واقع این دوستان از حدود ۱۵۰۰ سؤال کنکور اعلام می‌کنند که ۱۰ سؤال خارج از کتاب است. لذا ما منتظر این می‌مانیم که این ۱۰ سؤال را مستند برای سازمان سنجش اعلام نمایند.
رئیس سازمان سنجش در ادامه گفت: ما در کنکور همانطور که عنوان کردیم مجموعه سه هزار سؤال طرح کردیم سیستم و ساز و کار طراحی سؤال به این شکل است چون سیستم این سؤالات رو انتخاب میکند قاعدتا ممکن است دو یا سه سؤال پاسخ صحیحی نداشته باشد و یا اینکه پاسخ‌های مشترک داشته باشد که این هر ساله بوده و امسال نیز اتفاق خواهد افتاد.
خدایی تاکید کرد: اما به طور کلی سؤالات خارج از کتاب نداشتیم. با این وجود اگر این سؤالات به ما اعلام شود و بگویند کدام سؤال در سرفصل نبوده ما حذف و به طور مثبت به نفع داوطلب اعمال خواهیم کرد.
این در حالی است که روز گذشته دکتر حسن ملکی معاون وزیر آموزش و پرورش در تشریح مشکلات سؤالات کنکور سراسری ۱۴۰۰ و میزان سؤالات طراحی شده از بخش حذفیات کتب درسی و یا خارج از کتاب های درسی، اظهارکرد: از اینکه امکان روشنگری برای مردم عزیزمان فراهم شده خدا را شکر می کنم و از شما متشکرم؛ دانش آموزان مطمئن باشند که سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در جهت منافع و مصالح آن ها حساس است و موضع گیری لازم را خواهد داشت.
معاون وزیر آموزش و پرورش با تاکید مجدد بر تشکیل کارگروهی مشترک برای رسیدگی به اعتراضات دانش آموزان بیان کرد: پیشنهادم این است که کارگروهی با حضور کارشناسان سازمان پژوهش، صاحب نظران و سازمان سنجش تشکیل شود و به طور دقیق و علمی مشخص شود که آیا این مسائلی که مطرح می‌کنیم واقعی هستند؟ آن چه که اعلام کردیم منطبق بر واقعیت بوده و با استانداردهای معین کاملا منطبق است.
وی تاکید کرد: کتاب های درسی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تولید شده و خانواده‌ها و دانش‌آموزان نیز از ما انتظار دارند مدافع منافع یادگیری آنها باشیم، ما قبلاً حذفیات را به سازمان سنجش اعلام کرده بودیم اگر این طور نبود سازمان سنجش می توانست بگوید که حذفیات را به آنها اعلام نکرده بودیم یا دیر اعلام کردیم؛ انتظار نداشتیم این موارد مورد بی اعتنایی قرار بگیرد. مسئله این است که دانش آموزان نتوانستند این سؤالات پاسخ دهند؛ مشخصاً دانش آموزان اولین تستی که می زنند مربوط به درس ریاضی است و با سؤالاتی مواجه می شود که در حذفیات اعلام شده و به طور طبیعی از نظر روانی بهم می ریزند و به احتمال زیاد نتوانستند دیگر سؤالات را پاسخ دهد.
وی در خصوص اینکه با توجه به اتمام کنکور انتظارتان از سازمان سنجش چیست و آیا آنها می توانند در پذیرش داوطلبان کنکور ۱۴۰۰ تغییراتی ایجاد کنند؟ افزود: انتظار داریم تدبیری بیندیشند. مسئله دار بودن این سؤالات را سازمانی بیان می کند که کتابهای درسی را تالیف کرده است. وقتی سازمانی که خودش کتاب های درسی را تولید کرده به این نتیجه رسیده که برخی از سؤالات خارج از اهداف کتاب و برخی از سؤالات از بخش حذفیات اعلام شده طراحی شده؛ بر خودمان وظیفه می دانیم از منافع دانش آموزان دفاع کنیم. فکر می‌کنم کارگروه مشترک ما و سازمان سنجش و تعدادی از صاحب نظران موارد را بررسی کرده و با توجه به قوانین موجود راهکارهایی ارائه دهند؛ آنچه مسلم است هرگز صلاح نمی دانم که این قضیه به سال آینده موکول شود چون الان خانواده ها و دانش آموزان نگران هستند و الان باید به آنان پاسخ داد.
ملکی ادامه داد: با توجه به آموزش مجازی دانش آموزان در شرایط کرونایی قاعدتاً باید مراعات حال دانش آموزان را می‌کردند که متاسفانه نه تنها مد نظر قرار ندادند بلکه سؤالاتی با دشواری بسیار بالا و تعداد قابل توجهی نیز خارج از کتاب درسی بوده است. تقاضا دارم بیانیه صادر شده مولفان را که جمع قابل توجهی از صاحبنظران حوزه ریاضی و دبیران صاحب‌نظر در این عرصه امضا کرده اند، ملاحظه کنند.
وی افزود: سال گذشته در نامه ای رسمی به سازمان سنجش اشکالات سؤالات درس شیمی را اعلام کرده و اعتراض کردیم؛ اعلام کردیم به دلیل شرایط خاص خانواده‌ها و دانش آموزان در دوران کرونا، برگزاری کنکور در سطح دشوار مخصوصاً در درس شیمی به مسائل عاطفی و روانی دانش آموزان می افزاید. امسال سؤالات کنکور هم از بعد کیفی و هم از بعد کمّی دارای مسائل و مشکلات متعدد بود. طی بررسی که انجام شد در درس ریاضی رشته ریاضی ۸ سؤال (معادل ۱۴ درصد) خارج از کتاب درسی و ۱۳ سؤال (معادل ۲۴ درصد) خارج از اهداف کتاب درسی و یک سؤال اشتباه بوده است.
وی ادامه داد: براساس همین مستندات، یک سؤال خارج از کتاب و بدون گزینه صحیح، هفت سؤال (معادل ۱۳درصد) با دشواری بسیار بالا، ۱۶ سؤال(معادل ۲۹ درصد) که این موارد مربوط به سؤالات درس ریاضی در رشته ریاضی است.
ملکی ادامه داد: با بررسی که در درس ریاضی رشته تجربی داشتیم مشخص شد ۲ سؤال (معادل ۷ درصد)، ۹ سؤال معادل ۳۰درصد خارج از اهداف کتاب، ۲ سؤال بدون گزینه صحیح و ۳ سؤال با دشواری بسیار بالا را به خود اختصاص می‌دهد. البته در اینجا بیشترین تاکید ما به سؤالاتی است که یا خارج از کتاب یا خارج از اهداف کتاب درسی می‌باشد که این ها به طور مشخص و طی کار کارشناسی به دست آمده است.
وی افزود: در درس ریاضی رشته انسانی ۶ سؤال خارج از اهداف کتاب درسی و ۸ سؤال معادل ۴۰ درصد با دشواری بالا وجود داشت.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با تاکید بر اینکه این اشکالات در سؤالات مختص سؤالات ریاضی نیست، تصریح کرد: ما در سؤالات فارسی هم این مسائل را دیدیم؛ به عنوان مثال در سؤال ۵ درس فارسی گروه هنر نکاتی آمده که از حذفیات کتب درسی بوده، سؤال ۱۵ در گروه آزمایشی هنر همین وضعیت را دارد، سؤالات ۷ و ۱۳ فارسی گروه آزمایشی علوم انسانی نیز از بخش حذفیات بوده است. این ها مواردی نیست که حدس و گمان باشد بلکه مستنداتش موجود است و به طور دقیق بررسی شده است.
این مقام مسئول ادامه داد: سؤالات شیمی هم توسط همکارانم بررسی شد که آنها هم مشکل داشت؛ به عنوان مثال پرسش های ۲۶۹ و ۲۳۸جزء اهداف آموزشی کتاب نیست و پرسش های ۲۰۱ و ۲۲۲ خارج از اهداف کتاب درسی است. مایل نبودیم این موارد را به رسانه‌ها بکشیم.
رئیس سازمان پژوهش در خصوص گفته رئیس سازمان سنجش که اعلام کرده فقط ۵ سؤال خارج از کتاب درسی بوده است، یادآور شد: جالب این است که این ۵ سؤال هم بعد از نامه ای که ما به سازمان سنجش نوشتیم مورد پذیرش قرار گرفت. اول این را هم نمی پذیرفتند ولی بعداً این پنج سؤال را پذیرفتند. حرفمان این است که استانداردهایی که اعلام کردند بالاتر از ۵ سؤال بوده و محدود به ریاضی نیست بلکه در سایر دروس هم اشکالات وجود دارد منتها بیشترین اشکالات مربوط به درس ریاضی است.
وی در پاسخ به این سؤال که در کنکور امسال چه تعداد سؤال از بخش حذفیات کتاب های درسی بود؟ گفت: در رشته ریاضی ۸ سؤال، در رشته تجربی ۲ سؤال و در رشته انسانی ۶ سؤال بوده است که جمعاً ۱۴ سؤال می شود. در رشته ریاضی ۱۲ و در رشته تجربی ۹ سؤال خارج از اهداف کتاب درسی طرح شده بود. همچنین در رشته ریاضی یک سؤال و در رشته تجربی دو سؤال اشتباه بود. ۷ سؤال در رشته ریاضی، ۳ سؤال در رشته تجربی و ۸ سؤال در رشته انسانی با دشواری بسیار بالا بود.