وام دهی چاره کاهش تورم نیست/ اقتصاددان‌ها بر سر نرخ معقول تورم اختلاف نظر دارند!
کارشناس اقتصادی گفت: اگرچه اقتصاددان‌ها بر سر ابرتورم بودن این نرخ موافق هستند، اما بر سر اینکه چه نرخ تورمی برای اقتصاد ما مفید است، اختلاف نظر دارند.
کامران ندری کارشناس اقتصادی ، با اشاره به بالا بودن بیش از حد شاخص فلاکت در کشور اظهار کرد: نرخ بیکاری به علاوه نرخ تورم شاخص فلاکت را تشکیل می‌دهد که اکنون با در نظر گرفتن نرخ بیکاری ۱۰ درصدی، این شاخص حدود ۵۳ درصد است. این شاخص نسبت به سایر کشور‌ها بسیار بالاتر است و در بیشتر این کشور‌ها حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد است، زیرا نرخ تورم در اغلب آن ها تک رقمی است.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: مسئله تورم نشان دهنده این است که بخشی از چالش‌هایی که در اقتصاد داریم را با استفاده از فرآیند خلق پول حل می‌کنیم. البته ممکن است که مستقیما دولت برای حل مشکلات خودش از منابع پولی بانکی استفاده نکند، اما به طور غیر مستقیم بخش عمده چالش‌هایی که در اقتصاد با آن مواجه هستیم، از طریق خلق پول حل می‌شود.او افزود: به عنوان مثال، بنگاه‌هایی که مشکل دارند را به سیستم بانکی ارجاع می‌دهند و می‌خواهند که به این بنگاه‌ها وام و تسهیلات دهند و این تسهیلات یعنی رشد نقدینگی. همچنین خود بانک‌ها نیز ممکن است در پایان روز با کسری منابع مواجه باشند، در این صورت اگر خارج از قاعده بانکداری عمل کنید و بانک‌ها برای سرپا ماندن از منابع بانک مرکزی ارتزاق کنند، به این معنی است که شما مشکل بانک‌ها را با خلق پول حل می‌کنید.
او افزود: ممکن است اکنون در اقتصاد ما دقیقا مشخص نباشد که به چه شکل از فرآیند خلق پول برای رفع نیاز‌های خود استفاده می‌کنیم و نیاز به یک مطالعه جامع و دقیق دارد. متوسط رشد نقدینگی ما در اقتصاد بالاست و نشان می‌دهد که برنامه‌ها و مشکلات خود را در اقتصاد با رشد بالای نقدینگی حل می‌کنیم. در اغلب کشور‌های دنیا که موفق شده اند تورم را مهار کنند، در حال عادی متوسط رشد نقدینگی آن‌ها بسیار پایین‌تر از ماست.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: می‌دانیم چالش‌هایی که در بانک‌ها با آن‌ها مواجه هستیم و کسری بودجه دولت یکی از عوامل رشد نقدینگی است، اما نمی‌دانیم کمکی که برای سرپا ماندن به بنگاه‌های تولیدی می‌کنیم، در واقع از طریق چاپ پول حل می‌کنیم. مشکل اصلی این است که به دلیل مداخلاتی که منشا آن‌ها ممکن است قوانین مجلس یا بخشنامه‌های دولت باشد و یا مداخلاتی که در حوزه نظام پولی بانکی می‌کنیم، باعث شده که رشد نقدینگی از حالت طبیعی و استاندارد خود خارج شود.
او در ادامه تصریح کرد: مسئله اصلی که شاخص فلاکت را در اقتصاد ما بالا برده همین تورم است. تورم نیز یک پدیده جدیدی نیست. اگرچه در این سه سال اوج گرفته و بالاتر از حد متوسط خود رفته است، اما پنج دهه است که تورم بالای دو رقمی را تجربه می‌کنیم؛ بنابراین مسئله اصلی این است که اولا؛ سیستم پولی بانکی را براساس دانش روز و به صورت علمی اداره نمی‌کنیم. ثانیا، با مداخلات و دستکاری‌هایی که در نظام پولی بانکی انجام دادیم این وضعیت فعلی را به وجود آوردیم.
ندری افزود: اگر سیستم بانکی را متناسب با دانش روز و تجربه کشور‌های موفق باز مهندسی کنیم و مداخلات و دستکاری‌ها را در این سیستم به حداقل برسانیم، تورم مسئله قابل حلی است. البته به سادگی امکان پذیر نیست و اقتصاد ما به این نقدینگی معتاد شده و این رشد بالای نقدینگی است که اقتصاد را سر پا نگه می‌دارد. شاید ما تنها کشوری باشیم که پنج دهه است تورم بالای دو رقمی داریم، البته به جز چند سال محدود که تورم نزدیک به ۱۰ درصد بود. خوشبختانه تورم راه حل دارد و می‌توان آن را کنترل کرد.
او ادامه داد: سال قبل صحبت از حمایت دولت از زیان دیدگان بورس بود. جبران کسانی که وارد بازار سرمایه شدند در هیچ کجای دنیا به عهده دولت‌ها نیست. مگر اینکه دولت بسیار ثروتمند باشد. اول دولت باید ببیند منبع لازم را برای این گونه حمایت‌ها دارد یا خیر. پس طبیعتا زمانی که منبع لازم را ندارد، با چاپ پول نیز تورم ایجاد می‌شود.
ندری در پایان بیان کرد: البته اقتصاددان‌ها نیز بر سر اینکه چه نرخ تورمی برای اقتصاد ما مفید است، اختلاف نظر دارند. اما هیچ اقتصاد دانی را پیدا نمی‌کنید که معتقد باشد تورمی که در سطح اقتصاد ما وجود دارد، به اقتصاد کمک می‌کند؛ بنابراین باید در هزینه‌ها و تعهداتی که دولت در اقتصاد پذیرفته یا نمایندگان مجلس به گردن دولت نهاده اند، یک بازنگری صورت گرفته و مشخص شود که آیا این هزینه‌ها ضرورتی دارد یا خیر.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: مسئله تورم نشان دهنده این است که بخشی از چالش‌هایی که در اقتصاد داریم را با استفاده از فرآیند خلق پول حل می‌کنیم. البته ممکن است که مستقیما دولت برای حل مشکلات خودش از منابع پولی بانکی استفاده نکند، اما به طور غیر مستقیم بخش عمده چالش‌هایی که در اقتصاد با آن مواجه هستیم، از طریق خلق پول حل می‌شود.او افزود: به عنوان مثال، بنگاه‌هایی که مشکل دارند را به سیستم بانکی ارجاع می‌دهند و می‌خواهند که به این بنگاه‌ها وام و تسهیلات دهند و این تسهیلات یعنی رشد نقدینگی. همچنین خود بانک‌ها نیز ممکن است در پایان روز با کسری منابع مواجه باشند، در این صورت اگر خارج از قاعده بانکداری عمل کنید و بانک‌ها برای سرپا ماندن از منابع بانک مرکزی ارتزاق کنند، به این معنی است که شما مشکل بانک‌ها را با خلق پول حل می‌کنید.
حل مشکلات اقتصادی با افزایش نقدینگی انجام می شود!
ندری در ادامه تصریح کرد: مسئله ابر تورم زمانی به وجود می‌آید که دولت بخش عمده نیاز‌های مالی خود را از طریق خلق پول حل کند؛ بنابراین برای حل مشکل تورم باید در تعهداتی که دولت پذیرفته تجدید نظر کنیم. به عبارت دیگر هزینه‌هایی که دولت مستقیم پرداخت می‌کند، اما از محل چاپ پول است، باید شناسایی شوند.او افزود: ممکن است اکنون در اقتصاد ما دقیقا مشخص نباشد که به چه شکل از فرآیند خلق پول برای رفع نیاز‌های خود استفاده می‌کنیم و نیاز به یک مطالعه جامع و دقیق دارد. متوسط رشد نقدینگی ما در اقتصاد بالاست و نشان می‌دهد که برنامه‌ها و مشکلات خود را در اقتصاد با رشد بالای نقدینگی حل می‌کنیم. در اغلب کشور‌های دنیا که موفق شده اند تورم را مهار کنند، در حال عادی متوسط رشد نقدینگی آن‌ها بسیار پایین‌تر از ماست.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: می‌دانیم چالش‌هایی که در بانک‌ها با آن‌ها مواجه هستیم و کسری بودجه دولت یکی از عوامل رشد نقدینگی است، اما نمی‌دانیم کمکی که برای سرپا ماندن به بنگاه‌های تولیدی می‌کنیم، در واقع از طریق چاپ پول حل می‌کنیم. مشکل اصلی این است که به دلیل مداخلاتی که منشا آن‌ها ممکن است قوانین مجلس یا بخشنامه‌های دولت باشد و یا مداخلاتی که در حوزه نظام پولی بانکی می‌کنیم، باعث شده که رشد نقدینگی از حالت طبیعی و استاندارد خود خارج شود.
او در ادامه تصریح کرد: مسئله اصلی که شاخص فلاکت را در اقتصاد ما بالا برده همین تورم است. تورم نیز یک پدیده جدیدی نیست. اگرچه در این سه سال اوج گرفته و بالاتر از حد متوسط خود رفته است، اما پنج دهه است که تورم بالای دو رقمی را تجربه می‌کنیم؛ بنابراین مسئله اصلی این است که اولا؛ سیستم پولی بانکی را براساس دانش روز و به صورت علمی اداره نمی‌کنیم. ثانیا، با مداخلات و دستکاری‌هایی که در نظام پولی بانکی انجام دادیم این وضعیت فعلی را به وجود آوردیم.
ندری افزود: اگر سیستم بانکی را متناسب با دانش روز و تجربه کشور‌های موفق باز مهندسی کنیم و مداخلات و دستکاری‌ها را در این سیستم به حداقل برسانیم، تورم مسئله قابل حلی است. البته به سادگی امکان پذیر نیست و اقتصاد ما به این نقدینگی معتاد شده و این رشد بالای نقدینگی است که اقتصاد را سر پا نگه می‌دارد. شاید ما تنها کشوری باشیم که پنج دهه است تورم بالای دو رقمی داریم، البته به جز چند سال محدود که تورم نزدیک به ۱۰ درصد بود. خوشبختانه تورم راه حل دارد و می‌توان آن را کنترل کرد.
دولت باید در هزینه ها و تعهدات خود تجدید نظر کند
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: تا حدود زیادی اصلاح نظام مالیاتی نیز می‌تواند در کنترل تورم موثر باشد. اما از طرف دیگر، هزینه‌های دولت نیز باید اصلاح شود. یعنی بسیاری از هزینه‌هایی که دولت متقبل شده و پرداخت می‌کند، اصلا جزء وظایف دولت نیست.او ادامه داد: سال قبل صحبت از حمایت دولت از زیان دیدگان بورس بود. جبران کسانی که وارد بازار سرمایه شدند در هیچ کجای دنیا به عهده دولت‌ها نیست. مگر اینکه دولت بسیار ثروتمند باشد. اول دولت باید ببیند منبع لازم را برای این گونه حمایت‌ها دارد یا خیر. پس طبیعتا زمانی که منبع لازم را ندارد، با چاپ پول نیز تورم ایجاد می‌شود.
ندری در پایان بیان کرد: البته اقتصاددان‌ها نیز بر سر اینکه چه نرخ تورمی برای اقتصاد ما مفید است، اختلاف نظر دارند. اما هیچ اقتصاد دانی را پیدا نمی‌کنید که معتقد باشد تورمی که در سطح اقتصاد ما وجود دارد، به اقتصاد کمک می‌کند؛ بنابراین باید در هزینه‌ها و تعهداتی که دولت در اقتصاد پذیرفته یا نمایندگان مجلس به گردن دولت نهاده اند، یک بازنگری صورت گرفته و مشخص شود که آیا این هزینه‌ها ضرورتی دارد یا خیر.