کاهش منابع زیرزمینی آب شهرستان شیراز؛ در برخی از سفره‌ها امکان برداشت آب وجود ندارد
کاهش بارندگی بیش از ۵۰ درصدی، افت سفره‌های آب زیرزمینی و همچنین افت کیفی چاه‌ها به ویژه در جنوب از چالش‌های تامین آب شیراز است به گونه‌ای که در برخی از سفره‌ها امکان برداشت آب دیگر وجود ندارد.
استان فارس سال‌ها است که درگیر پدیده خشکسالی است و این موضوع همواره مشکلات بسیاری را برای مردم این استان به ویژه کشاورزان ایجاد کرده است.
هر چند در یکی دو سال اخیر بارش باران در این استان قابل توجه بوده به گونه‌ای که گاه منجر به بروز سیل و سیلاب شد اما سال 1400 و زمستان سال گذشته بارش باران در استان به شدت کاهش داشته است. این شدت کاهش به گونه‌ای بوده که مسئولان استان فارس آن را در 50 سال اخیر بی‌سابقه دانسته و خواهان مدیریت بهتر مصرف شدند.
براساس آمار اعلام شده از سوی هواشناسی استان فارس تا صبح 6 تیرماه میانگین بارندگی استان در سال زراعی 154.1 میلی‌متر بوده است در حالی که در سال گذشته در همین زمان میانگین بارندگی 448.3 میلی‌متر بوده که 66 درصد کاهش را نشان می‌دهد.
افزایش مصرف آب در کنار خشکسالی، کاهش بارندگی و افزایش دما سبب شده که ذخیره سدهای استان به ویژه سد درودزن به عنوان یکی از منابع اصلی تامین آب شیراز نیز با کاهش روبه‌رو شود. به گونه‌ای که براساس گزارش آب منطقه‌ای استان فارس در تاریخ 31 خردادماه حجم آب قابل استفاده در سد درودزن در سال آبی جاری 121.6 میلیون مترمکعب بوده که این رقم در سال گذشته 277.6 بوده است که کاهش بیش از 150 میلیون مترمکعبی را نشان می‌دهد.
همین عامل سبب شده که بهمن بهروزی، مدیرعامل آبفای شیراز در مراسم صبح امروز گزارشی از وضعیت آب این کلانشهر ارائه دهد. به گفته وی نزدیک 800 هزار مشترک در شهرستان شیراز وجود دارد و در فصل تابستان با توجه به مهاجرت‌هایی که از نواحی جنوبی کشور رخ می‌دهد شیراز 2 میلیون و 400 هزار نفر جمعیت دارد.
سومین حرم اهل بیت بودن، آب و هوای معتدل و قطب پزشکی در کشور سبب شده که شیراز هر سال جمعیت زیادی را به عنوان مهاجر به خود بپذیرد که همین امر به گفته بهروزی منجر به افزایش سالانه 25 هزار مشترک جدید در حوزه آب می‌شود.
مدیرعامل آبفای شیراز درباره تامین آب این کلانشهر نیز چنین گفت: آب شیراز 24 درصد از آب‌های سطحی و 76 درصد آب‌های زیر زمینی تامین می‌شود و تولید آب نیز 670 هزار مترمکعب است اما نیاز به 772 هزار مترمکعب آب برای شیراز وجود دارد.
به گفته وی میزان کمبود آب هزار و 190 لیتر بر ثانیه است که بخشی از این کمبود با پروژه‌های در حال اجرا جبران شده اما بخشی هنوز تامین نشده است. بهروزی در ادامه به چالش‌های موجود بر سر راه تامین آب اشاره می‌کند که یکی از آنها مصرف زیاد آب توسط کولرهای آبی است.
براساس گفته‌های مدیرعامل آبفای شیراز بیش از 90 درصد از مشترکین از کولر آبی استفاده می‌کنند و مصرف یک کولر آبی 250 تا 300 لیتر مصرف در روز است یعنی یک کولر 14لیتر بر دقیقه مصرف آب دارد که این موضوع در کنار نشت آب از این کولرها منجر به هدررفت بخش زیادی از آب تولید شده برای شرب می‌شود.
کاهش بارندگی بیش از 50 درصدی، افت سفره‌های آب زیرزمینی و همچنین افت کیفی چاه‌ها به ویژه در جنوب کلانشهر شیراز از دیگر چالش‌هایی است که بهروزی در صحبت‌هایش به آن اشاره می‌کند.
وی اظهار داشت: نوسانات تراز آب زیر زمینی نسبت به اسفند 95 به کمترین میزان رسیده رو به نزول است به صورتی که در سفره چمران 50 متر افت سفره مشاهده می‌شود و در برخی از سفره‌ها امکان برداشت آب دیگر وجود ندارد.
مدیرعامل آبفای شیراز معتقد است اگر خط دوم انتقال آب از سد درودزن به بهره‌برداری برسد سطح تامین از آب سطحی به 50 درصد می‌رسد یعنی از 220 حلقه چاه که در حال حاضر در مدار است حداقل 50 درصد خاموش خواهد شد.
بهروزی عدم به موقع تخصیص اعتبارات یا پرداخت اعتبارات به صورت اسناد در کنار عدم ثبات قیمت‌ها را عاملی دانست که مناقصه‌ها و پروژه‌های پیمانکاری را تعطیل کرده یا روند آن را کند می‌کند.
وی با اشاره به اضافه شدن 157 روستا به شبکه زیر پوشش آبفای شیراز از ارائه 3 مدل پروژه برای حل مشکلات آب شیراز و روستاهای تابعه سخن می‌گوید، بر این اساس یک مدل پروژه مدیریت تامین است که با حفاری چاه، تجهیز، مهندسی مجدد چاه و بهسازی 577 لیتر آب ذخیره شده و سهم کمبود آب به 553 لیتر بر ثانیه رسیده است.
بهروزی که معتقد است شبکه آب مانند یک موجود زنده است از احیا و اجرای خطوط اصلی در شهر خبر می‌دهد که بر این اساس خطی از مخزن معالی آباد شروع شده که توان انتقال حدود 700 لیتر دارد و همچنین خطی در مخزن دراک قرار داده شده که معروف به خط 600 و 800 و یک خط استراتژیک است.
به گفته مدیرعامل آبفای شیراز اگر زمانی خط یک از مدار خارج شود از این خط 600 امکان اینکه آب به شرق شیراز برسد و به عنوان مسیر برگشت هم وجود دارد که از این لحاظ مهم است.
وی همچنین از اجرای هوشمندسازی شبکه توزیع شهر شیراز خبر می‌دهد و می‌گوید: بیش از 145 نقطه در سطح شهر فشارسنج‌های آنلاین قرار داده شده که هم اطلاعات فشار را می‌دهد و هم کیفیت و دلیل این امر این بود که 220 حلقه چاه و بیش از 3 هزار شبکه را نمی‌توان به صورت سنتی کنترل کرد باید سیستم هوشمند باشد.
بهروزی البته از انشعابات غیرمجاز هم اسم برد که بر این اساس 10 هزار انشعاب غیرمجاز وجود دارد که با تاکید مدیرعامل آبفای شیراز در حوزه جنوب در روستاهای جدید بیش از 20 هزار انشعاب غیرمجاز وجود دارد.
در پایان وی با تاکید بر اینکه کمبود 553 لیتری آب با مدیریت مصرف قابل جبران است از شهروندان درخواست کرد 5 تا 10 درصد صرفه‌جویی کنند تا تابستان بدون مشکل سپری شود.
هر چند در یکی دو سال اخیر بارش باران در این استان قابل توجه بوده به گونه‌ای که گاه منجر به بروز سیل و سیلاب شد اما سال 1400 و زمستان سال گذشته بارش باران در استان به شدت کاهش داشته است. این شدت کاهش به گونه‌ای بوده که مسئولان استان فارس آن را در 50 سال اخیر بی‌سابقه دانسته و خواهان مدیریت بهتر مصرف شدند.
براساس آمار اعلام شده از سوی هواشناسی استان فارس تا صبح 6 تیرماه میانگین بارندگی استان در سال زراعی 154.1 میلی‌متر بوده است در حالی که در سال گذشته در همین زمان میانگین بارندگی 448.3 میلی‌متر بوده که 66 درصد کاهش را نشان می‌دهد.
افزایش مصرف آب در کنار خشکسالی، کاهش بارندگی و افزایش دما سبب شده که ذخیره سدهای استان به ویژه سد درودزن به عنوان یکی از منابع اصلی تامین آب شیراز نیز با کاهش روبه‌رو شود. به گونه‌ای که براساس گزارش آب منطقه‌ای استان فارس در تاریخ 31 خردادماه حجم آب قابل استفاده در سد درودزن در سال آبی جاری 121.6 میلیون مترمکعب بوده که این رقم در سال گذشته 277.6 بوده است که کاهش بیش از 150 میلیون مترمکعبی را نشان می‌دهد.
همین عامل سبب شده که بهمن بهروزی، مدیرعامل آبفای شیراز در مراسم صبح امروز گزارشی از وضعیت آب این کلانشهر ارائه دهد. به گفته وی نزدیک 800 هزار مشترک در شهرستان شیراز وجود دارد و در فصل تابستان با توجه به مهاجرت‌هایی که از نواحی جنوبی کشور رخ می‌دهد شیراز 2 میلیون و 400 هزار نفر جمعیت دارد.
سومین حرم اهل بیت بودن، آب و هوای معتدل و قطب پزشکی در کشور سبب شده که شیراز هر سال جمعیت زیادی را به عنوان مهاجر به خود بپذیرد که همین امر به گفته بهروزی منجر به افزایش سالانه 25 هزار مشترک جدید در حوزه آب می‌شود.
مدیرعامل آبفای شیراز درباره تامین آب این کلانشهر نیز چنین گفت: آب شیراز 24 درصد از آب‌های سطحی و 76 درصد آب‌های زیر زمینی تامین می‌شود و تولید آب نیز 670 هزار مترمکعب است اما نیاز به 772 هزار مترمکعب آب برای شیراز وجود دارد.
به گفته وی میزان کمبود آب هزار و 190 لیتر بر ثانیه است که بخشی از این کمبود با پروژه‌های در حال اجرا جبران شده اما بخشی هنوز تامین نشده است. بهروزی در ادامه به چالش‌های موجود بر سر راه تامین آب اشاره می‌کند که یکی از آنها مصرف زیاد آب توسط کولرهای آبی است.
براساس گفته‌های مدیرعامل آبفای شیراز بیش از 90 درصد از مشترکین از کولر آبی استفاده می‌کنند و مصرف یک کولر آبی 250 تا 300 لیتر مصرف در روز است یعنی یک کولر 14لیتر بر دقیقه مصرف آب دارد که این موضوع در کنار نشت آب از این کولرها منجر به هدررفت بخش زیادی از آب تولید شده برای شرب می‌شود.
کاهش بارندگی بیش از 50 درصدی، افت سفره‌های آب زیرزمینی و همچنین افت کیفی چاه‌ها به ویژه در جنوب کلانشهر شیراز از دیگر چالش‌هایی است که بهروزی در صحبت‌هایش به آن اشاره می‌کند.
وی اظهار داشت: نوسانات تراز آب زیر زمینی نسبت به اسفند 95 به کمترین میزان رسیده رو به نزول است به صورتی که در سفره چمران 50 متر افت سفره مشاهده می‌شود و در برخی از سفره‌ها امکان برداشت آب دیگر وجود ندارد.
مدیرعامل آبفای شیراز معتقد است اگر خط دوم انتقال آب از سد درودزن به بهره‌برداری برسد سطح تامین از آب سطحی به 50 درصد می‌رسد یعنی از 220 حلقه چاه که در حال حاضر در مدار است حداقل 50 درصد خاموش خواهد شد.
بهروزی عدم به موقع تخصیص اعتبارات یا پرداخت اعتبارات به صورت اسناد در کنار عدم ثبات قیمت‌ها را عاملی دانست که مناقصه‌ها و پروژه‌های پیمانکاری را تعطیل کرده یا روند آن را کند می‌کند.
وی با اشاره به اضافه شدن 157 روستا به شبکه زیر پوشش آبفای شیراز از ارائه 3 مدل پروژه برای حل مشکلات آب شیراز و روستاهای تابعه سخن می‌گوید، بر این اساس یک مدل پروژه مدیریت تامین است که با حفاری چاه، تجهیز، مهندسی مجدد چاه و بهسازی 577 لیتر آب ذخیره شده و سهم کمبود آب به 553 لیتر بر ثانیه رسیده است.
بهروزی که معتقد است شبکه آب مانند یک موجود زنده است از احیا و اجرای خطوط اصلی در شهر خبر می‌دهد که بر این اساس خطی از مخزن معالی آباد شروع شده که توان انتقال حدود 700 لیتر دارد و همچنین خطی در مخزن دراک قرار داده شده که معروف به خط 600 و 800 و یک خط استراتژیک است.
به گفته مدیرعامل آبفای شیراز اگر زمانی خط یک از مدار خارج شود از این خط 600 امکان اینکه آب به شرق شیراز برسد و به عنوان مسیر برگشت هم وجود دارد که از این لحاظ مهم است.
وی همچنین از اجرای هوشمندسازی شبکه توزیع شهر شیراز خبر می‌دهد و می‌گوید: بیش از 145 نقطه در سطح شهر فشارسنج‌های آنلاین قرار داده شده که هم اطلاعات فشار را می‌دهد و هم کیفیت و دلیل این امر این بود که 220 حلقه چاه و بیش از 3 هزار شبکه را نمی‌توان به صورت سنتی کنترل کرد باید سیستم هوشمند باشد.
بهروزی البته از انشعابات غیرمجاز هم اسم برد که بر این اساس 10 هزار انشعاب غیرمجاز وجود دارد که با تاکید مدیرعامل آبفای شیراز در حوزه جنوب در روستاهای جدید بیش از 20 هزار انشعاب غیرمجاز وجود دارد.
در پایان وی با تاکید بر اینکه کمبود 553 لیتری آب با مدیریت مصرف قابل جبران است از شهروندان درخواست کرد 5 تا 10 درصد صرفه‌جویی کنند تا تابستان بدون مشکل سپری شود.