۲۵ مورد آتشسوزی در مناطق تحت حفاظت استان فارس؛ با هر آتشسوزی تجدید حیات ۱۰ ساله جنگل از بین میرود
مدیرکل محیط زیست استان فارس با بیان اینکه امسال ۲۵ مورد آتشسوزی در مناطق حفاظت شده استان فارس رخ داده است، گفت: با هر بار آتشسوزی تجدید حیات ۱۰ سال گذشته جنگلها از بین میرود.
«مسئله محیط زیست، مسئله این دولت یا آن دولت، مسئله این شخص یا آن شخص و مسئله این جریان و آن جریان نیست بلکه موضوعی کشوری و ملی است که باید برای حل مشکلات مرتبط با آن همه دست به دست یکدیگر دهند. جنگلها و مراتع ریههای تنفسی شهرها و عوامل نگهدارنده خاک است، دستگاههای مسئول باید قاطعانه با تعدی به جنگلها به هر بهانه مقابله کنند».
این عبارات بخشی از فرمایشات مقام معظم رهبری درباره منابع طبیعی و جنگلها در اسفندماه 93 است. این مسئله علاوه بر اینکه اهمیت حفظ جنگلها را میرساند نشان میدهد که برای حفظ و نگهداشت جنگل و محیط زیست یک عزم ملی نیاز است.
با وجود اهمیت این مسئله اما هر ساله جنگلها، مراتع و منابع طبیعی در کشور به ویژه استان فارس دچار آتشسوزی میشود که علاوه بر اینکه سرمایه ملی را از بین میبرد برای کشور و استان نیز هزینههای زیادی دارد.
امسال نیز آتشسوزیها در استان فارس از تقریبا نیمه بهار شروع شده و سبب از بین رفتن بخش زیادی از مراتع و جنگلهای زاگرس شده است اما موضوعی که شاید مهمتر از دیگر نقاط باشد، مناطق حفاظت شده و پارکهای ملی است که به سبب قرار گرفتن گونههای گیاهی و جانوری آسیب جدیتری از آتشسوزیها میبینند.
در همین رابطه حمید ظهرابی، مدیرکل محیط زیست استان فارس در گفتوگو با تسنیم به تشریح آخرین وضعیت مناطق حفاظت شده و پارکهای ملی استان در آتشسوزیهای اخیر پرداخت. وی با بیان اینکه آتشسوزیها یکی از عوامل اصلی از بین رفتن تنوع زیستی به ویژه در محدوده زاگرس است که این روزها در هر استان چندین نقطه درگیر آتش شده است، اظهار داشت: آثار تخریبی این آتشسوزیها در آینده خود را به شکل وسیعی نشان میدهد.
مدیرکل محیط زیست استان فارس با بیان برخی از این آسیبها گفت: افزایش فرسایش خاک، تخریب و از بین رفتن جنگل و گونههای گیاهی و جانوری و تخریب زیستی محیط از جمله آسیب ناشی از آتشسوزی است.
ظهرابی با بیان اینکه با هر بار آتشسوزی تجدید حیات 10 سال گذشته جنگلها از بین میرود، افزود: درختان و نهالهایی که در عرض 10 - 15 سال شکل گرفتهاند و منجر به حیات مجدد جنگل میشوند با آتشسوزی از بین میروند و با این امر تجدید حیات جنگل به خطر می افتد.
وی بیان کرد: علاوه بر مسئله تجدید حیات جنگل و آسیب جدی به آن در هر آتشسوزی بوتهها و جانوران آسیب 100 درصدی میبینند و گونههای جانوری به ویژه حشرات و خزندگان یا گونههایی که امکان حرکت سریع ندارند مانند لاکپشتها در آتش از بین میروند.
مدیرکل محیط زیست استان فارس با بیان اینکه امسال 25 مورد آتشسوزی در مناطق حفاظت شده استان فارس رخ داده است، عنوان کرد: استان فارس از استانهای مهم در تنوع زیستی است و 3 پارک ملی، 2 پناهگاه حیات وحش، 8 منطقه حفاظت شده و 20 منطقه شکار ممنوع دارد که مجموع مساحت آن بیش از 2 میلیون هکتار است.
ظهرابی تصریح کرد: این مناطق به دلیل تنوع زیستی و اینکه سالها مورد حفاظت بودند از نظر پوشش گیاهی و مراتع شرایط مناسبی دارند و اگر آتشسوزی در آنها رخ دهد هم به ذخایر ژنتیکی آسیب جدی وارد میشود و هم مهار حریق سختتر است.
وی با بیان اینکه در آتشسوزیهایی که از ابتدای امسال رخ داده هیچ موردی بیش از 12 ساعت نبوده و خیلی زود مهار شده است، خاطرنشان کرد: محیطبانان، مردم محلی، بسیج و گروههای جهادی، نیروهای نظامی، آتشنشانی و نیروهای منابع طبیعی در اطفای حریق نقش مهمی دارند.
مدیرکل محیط زیست استان فارس با اشاره به اینکه بیشترین حریق امسال در شیراز و منطقه مله گاله رخ داده است، گفت: از دیگر حریقهای امسال 3 مورد در پارک ملی بمو، یک مورد در ارژن و پریشان و 3 مورد هم در میانجنگل فسا بوده است.
ظهرابی با بیان اینکه 99 درصد عامل اصلی ایجاد حریقها عوامل انسانی است، افزود: از این میان عمدی یا سهوی بودن آتشسوزیها نیاز به مطالعه و بررسی بیشتر دارد اما اغلب موارد سهوی است که به دلیل بیتوجهی در خاموش کردن آتش یا پرت کردن ته مانده سیگار و غیره رخ میدهد.
وی تصریح کرد: علاوه بر این موارد که سهوی است مواردی از سودجویی و سوءاستفاده نیز وجود دارد که اقدام به سوزاندن زمین کرده و پس از آن مدعی میشوند که زمین مذکور مورد استفاده کشاورزی بوده است.
مدیرکل محیط زیست استان فارس با بیان اینکه مورد دیگری نیز وجود دارد که تهدید جدی و اصلی برای جنگلهای زاگرس است، گفت: کورههای غیرمجاز و غیرقانونی ذغال که درختان بلوط را قطع کرده و آنها را داخل چاهها قرار میدهند پس از آن ذغال تهیه کرده و اقدام به فروش میکنند که کل فرایند غیرقانونی و غیرمجاز است.
وی درباره آتشسوزی در مناطق حفاظت شده و پناهگاهها نیز گفت: بسیاری از مواقع شکارچیان غیرقانونی برای اینکه حواس محیطبانان را پرت کنند اقدام به آتش زدن یک نقطه کرده تا از تعقیب فرار کنند یا به کار غیرقانونی خود بپردازند.
ظهرابی با بیان اینکه کورههای ذغال یکی از عوامل اصلی آتشسوزی است، بیان کرد: برای مقابله با آتشسوزیها یا برخورد با متخلفان مهمترین کار شناسایی این افراد است که به سختی انجام میشود و اگر این موضوع محقق شود توسط دستگاه قضایی برخورد جدی با این افراد صورت میگیرد.
وی تاکید کرد: نکته مهم و اصلی اثبات و شناسایی افراد متخلف است که معمولا به سختی انجام میشود و در این میان نیاز به همکاری مردم و جوامع محلی داریم. پس از آن فرهنگ سازی است چراکه اگر آتشی رخ بدهد و در 5 دقیقه اول مهار شود گسترش پیدا نمیکند بنابراین مردم باید مراقب باشند و در صورت دیدن جرقههای آتش یا امکان آتشسوزی در 5 دقیقه اول خود اقدام به مهار و اطفا کنند.
مدیرکل محیط زیست استان فارس با اشاره به دیگر اقداماتی که باید در بحث پیشگیری انجام شود، گفت: آموزش و ساماندهی بهرهبرداران از جمله اقداماتی است که محیط زیست دنبال میکند تا در مواقع لزوم از این نیروی جوان و آموزش دیده محلی بتوان استفاده کرد.
این عبارات بخشی از فرمایشات مقام معظم رهبری درباره منابع طبیعی و جنگلها در اسفندماه 93 است. این مسئله علاوه بر اینکه اهمیت حفظ جنگلها را میرساند نشان میدهد که برای حفظ و نگهداشت جنگل و محیط زیست یک عزم ملی نیاز است.
با وجود اهمیت این مسئله اما هر ساله جنگلها، مراتع و منابع طبیعی در کشور به ویژه استان فارس دچار آتشسوزی میشود که علاوه بر اینکه سرمایه ملی را از بین میبرد برای کشور و استان نیز هزینههای زیادی دارد.
امسال نیز آتشسوزیها در استان فارس از تقریبا نیمه بهار شروع شده و سبب از بین رفتن بخش زیادی از مراتع و جنگلهای زاگرس شده است اما موضوعی که شاید مهمتر از دیگر نقاط باشد، مناطق حفاظت شده و پارکهای ملی است که به سبب قرار گرفتن گونههای گیاهی و جانوری آسیب جدیتری از آتشسوزیها میبینند.
در همین رابطه حمید ظهرابی، مدیرکل محیط زیست استان فارس در گفتوگو با تسنیم به تشریح آخرین وضعیت مناطق حفاظت شده و پارکهای ملی استان در آتشسوزیهای اخیر پرداخت. وی با بیان اینکه آتشسوزیها یکی از عوامل اصلی از بین رفتن تنوع زیستی به ویژه در محدوده زاگرس است که این روزها در هر استان چندین نقطه درگیر آتش شده است، اظهار داشت: آثار تخریبی این آتشسوزیها در آینده خود را به شکل وسیعی نشان میدهد.
مدیرکل محیط زیست استان فارس با بیان برخی از این آسیبها گفت: افزایش فرسایش خاک، تخریب و از بین رفتن جنگل و گونههای گیاهی و جانوری و تخریب زیستی محیط از جمله آسیب ناشی از آتشسوزی است.
ظهرابی با بیان اینکه با هر بار آتشسوزی تجدید حیات 10 سال گذشته جنگلها از بین میرود، افزود: درختان و نهالهایی که در عرض 10 - 15 سال شکل گرفتهاند و منجر به حیات مجدد جنگل میشوند با آتشسوزی از بین میروند و با این امر تجدید حیات جنگل به خطر می افتد.
وی بیان کرد: علاوه بر مسئله تجدید حیات جنگل و آسیب جدی به آن در هر آتشسوزی بوتهها و جانوران آسیب 100 درصدی میبینند و گونههای جانوری به ویژه حشرات و خزندگان یا گونههایی که امکان حرکت سریع ندارند مانند لاکپشتها در آتش از بین میروند.
مدیرکل محیط زیست استان فارس با بیان اینکه امسال 25 مورد آتشسوزی در مناطق حفاظت شده استان فارس رخ داده است، عنوان کرد: استان فارس از استانهای مهم در تنوع زیستی است و 3 پارک ملی، 2 پناهگاه حیات وحش، 8 منطقه حفاظت شده و 20 منطقه شکار ممنوع دارد که مجموع مساحت آن بیش از 2 میلیون هکتار است.
ظهرابی تصریح کرد: این مناطق به دلیل تنوع زیستی و اینکه سالها مورد حفاظت بودند از نظر پوشش گیاهی و مراتع شرایط مناسبی دارند و اگر آتشسوزی در آنها رخ دهد هم به ذخایر ژنتیکی آسیب جدی وارد میشود و هم مهار حریق سختتر است.
وی با بیان اینکه در آتشسوزیهایی که از ابتدای امسال رخ داده هیچ موردی بیش از 12 ساعت نبوده و خیلی زود مهار شده است، خاطرنشان کرد: محیطبانان، مردم محلی، بسیج و گروههای جهادی، نیروهای نظامی، آتشنشانی و نیروهای منابع طبیعی در اطفای حریق نقش مهمی دارند.
مدیرکل محیط زیست استان فارس با اشاره به اینکه بیشترین حریق امسال در شیراز و منطقه مله گاله رخ داده است، گفت: از دیگر حریقهای امسال 3 مورد در پارک ملی بمو، یک مورد در ارژن و پریشان و 3 مورد هم در میانجنگل فسا بوده است.
ظهرابی با بیان اینکه 99 درصد عامل اصلی ایجاد حریقها عوامل انسانی است، افزود: از این میان عمدی یا سهوی بودن آتشسوزیها نیاز به مطالعه و بررسی بیشتر دارد اما اغلب موارد سهوی است که به دلیل بیتوجهی در خاموش کردن آتش یا پرت کردن ته مانده سیگار و غیره رخ میدهد.
وی تصریح کرد: علاوه بر این موارد که سهوی است مواردی از سودجویی و سوءاستفاده نیز وجود دارد که اقدام به سوزاندن زمین کرده و پس از آن مدعی میشوند که زمین مذکور مورد استفاده کشاورزی بوده است.
مدیرکل محیط زیست استان فارس با بیان اینکه مورد دیگری نیز وجود دارد که تهدید جدی و اصلی برای جنگلهای زاگرس است، گفت: کورههای غیرمجاز و غیرقانونی ذغال که درختان بلوط را قطع کرده و آنها را داخل چاهها قرار میدهند پس از آن ذغال تهیه کرده و اقدام به فروش میکنند که کل فرایند غیرقانونی و غیرمجاز است.
وی درباره آتشسوزی در مناطق حفاظت شده و پناهگاهها نیز گفت: بسیاری از مواقع شکارچیان غیرقانونی برای اینکه حواس محیطبانان را پرت کنند اقدام به آتش زدن یک نقطه کرده تا از تعقیب فرار کنند یا به کار غیرقانونی خود بپردازند.
ظهرابی با بیان اینکه کورههای ذغال یکی از عوامل اصلی آتشسوزی است، بیان کرد: برای مقابله با آتشسوزیها یا برخورد با متخلفان مهمترین کار شناسایی این افراد است که به سختی انجام میشود و اگر این موضوع محقق شود توسط دستگاه قضایی برخورد جدی با این افراد صورت میگیرد.
وی تاکید کرد: نکته مهم و اصلی اثبات و شناسایی افراد متخلف است که معمولا به سختی انجام میشود و در این میان نیاز به همکاری مردم و جوامع محلی داریم. پس از آن فرهنگ سازی است چراکه اگر آتشی رخ بدهد و در 5 دقیقه اول مهار شود گسترش پیدا نمیکند بنابراین مردم باید مراقب باشند و در صورت دیدن جرقههای آتش یا امکان آتشسوزی در 5 دقیقه اول خود اقدام به مهار و اطفا کنند.
مدیرکل محیط زیست استان فارس با اشاره به دیگر اقداماتی که باید در بحث پیشگیری انجام شود، گفت: آموزش و ساماندهی بهرهبرداران از جمله اقداماتی است که محیط زیست دنبال میکند تا در مواقع لزوم از این نیروی جوان و آموزش دیده محلی بتوان استفاده کرد.