باغ‌های دهاقان در خطر خشکسالی/چاه‌های غیرمجاز مقصر اصلی هستند
آب یکی از نعمت‌های خداوند به شمار می‌رود و حیات انسان‌ها به آن وابسته است، از این رو در همه دوران‌های زندگی بشریت هر جا که آب چشم نوازی می‌کرده آبادانی هم به دنبال داشته است؛ متأسفانه چند سالی است که در ایران کم آبی یا بهتر بگوییم خشکسالی عجیب و حاصل دست بشریت در حال تاخت و تاز است و موجب برهم خوردن زندگی آرام هم وطنانمان شده است.
آب همواره مایه حیات انسان بوده است اما طی این سال‌هایی که به نام سال‌های خشکسالی پشت سر گذاشتیم بسیاری از مناطق کشور با مشکل کمبود آب شرب مواجه بودند و حتی با تانکر اقدام به تأمین آب مورد نیاز خود می‌کردند.
شهرستان دهاقان نیز از جمله شهرهایی است که در سال جاری به سبب کمبود بارش برف و باران، بحران کم آبی در آن بار دیگر تکرار شده و صدای اعتراض کشاورز و باغداران را در آورده است تا جایی که مدام با مراجعه به فرمانداری شهرستان و ملاقات با فرماندار خواهان چاره‌جویی و رفع مشکل هستند.
این باغداران از نجات درختان ۲۰۰ ساله باغ‌های خود حرف می‌زنند و راه نجاتی حتی موقت برای زنده نگه داشتن درختان می‌خواهند؛ به گفته کارشناسان مسدود شدن چاه‌های بحران خطر جدی و عامل مرگ درختان باغات در مناطق «کوشک سنگر» و «محمود آباد» دهاقان است.
بحران خشکسالی و متضرر شدن باغداران
یک باغدار دهاقانی در این ارتباط در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: بیشتر مردم دهاقان به شغل شریف کشاورزی مشغول هستند و از این راه امرار معاش می‌کنند اما متأسفانه طی چند سال اخیر با بحران خشکسالی مواجه و به شدت متضرر شده‌ایم.
یدالله حیدری با بیان اینکه گذشته از حال و روز ما درختان باغات در حال زجر کشیدن و و حتی مرگ هستند، افزود: به طور مثال ما در منطقه کوشک سنگر عطا آباد با بحران کم آبی مواجه شده‌ایم و طی چندین سال با بحران خشکسالی دست و پنجه نرم کرده‌ایم و با وعده‌های مسئولان کنار آمده‌ایم.
مرگ درختان ۲۰۰ ساله دهاقان در سایه بی توجهی مسئولان
وی افزود: اما این بار ماجرا بسیار بحرانی شده است و ما شاهد مرگ درختان خود هستیم و جز غصه خوردن هیچ کاری از دستمان بر نمی‌آید.
این باغدار دهاقانی با اشاره به اینکه مسئولان باید چاره‌ای برای رفع مشکلات باغداران و کشاورزان استان اصفهان بیاندیشند، گفت: البته ما چندین بار با مسئولان از رده‌های بالا تا پایین طی جلسات متعدد خصوصی و رسمی صحبت کرده‌ایم اما هنوز مشکل ما رفع نشده است و خبری از بازگشایی زاینده‌رود نیست.
وی با بیان اینکه برگ درختان ضعیف شده و به راحتی از شاخه جدا می‌شود، گفت: نکته‌ای که وجود دارد این است که ما در اغلب باغ‌های دهاقان چاه بحران داریم که هنوز از آب برخوردار هستند و بر این اساس مشکل کم آبی نداریم.
در منطقه «کوشک سنگر» دهاقان فقط یک چشمه داریم که آن‌هم به شکل کامل خشک شده است، بر این اساس تنها امکان استفاده از چاه‌های بحران را داریم اما مسئولان مدام رسیدگی به این مشکل را به هفته‌های آینده موکول می‌کنندحیدری ادامه داد: در ماه گذشته یک هفته چاه‌های بحران باز شد و درختان را آبیاری کردیم اما مجدداً مسدود شده است و این در حالی است که درختان ما به شدت نیازمند آبیاری هستند و از مسئولان این درخواست را داریم که بار دیگر به مدت یک هفته این چاه‌ها برای برداشت آب موردنیاز آبیاری درختان باز شود.
وی در پاسخ به این سوال که علاوه بر چاه بحران از چشمه یا قناتی برای آبیاری درختان می‌توان استفاده کرد، گفت: ما در منطقه «کوشک سنگر» فقط یک چشمه داریم که آن‌هم به شکل کامل خشک شده است، بر این اساس تنها امکان استفاده از چاه‌های بحران را داریم اما مسئولان مدام رسیدگی به این مشکل را به هفته‌های آینده موکول می‌کنند.
وی اضافه کرد: سال گذشته از چاه‌های بحران برای آبیاری باغات استفاده کردیم که البته دائمی نبود؛ بر اساس زمان‌بندی یک هفته اجازه برداشت از چاه را داشتیم و یک هفته چاه خاموش بود، اگر امسال هم به همین رویه پیش رویم حداقل درختان را از مرگ نجات می‌دهیم.
گلخانه‌ها مقصر هستند
دیگر باغدار دهاقانی که با با وی به گفت و گو می‌نشینیم چاه‌های غیرمجاز گلخانه‌ها را به شدت مقصر افت آب می‌داند و نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، می‌گوید: روستای محمود آباد دهاقان به شدت با خشکسالی مواجه شده و اگر به این رویه پیش برود شاهد نابودی باغات روستا هستیم.
رضا مرادخانی افزود: این باغات از قدمت طولانی برخوردار و دارای درختان تنومندی با عمر ۵۰ و حتی ۲۰۰ ساله هستند؛ آیا حیف نیست چنین درختانی خشک و نابود شوند.
وی با اشاره به اینکه چاه‌های غیرمجاز گلخانه‌ها مقصر اصلی افت آب در دهاقان هستند، ابراز کرد: متأسفانه همه گلخانه‌های شهرستان دهاقان از جمله گلخانه‌های محمود آباد دارای چاه غیر مجاز هستند و برداشت بی‌رویه و غیرمجاز دارند اما چرا جهاد کشاورزی و اداره آب منطقه‌ای دهاقان چشم خود را بر روی این چاه‌های غیر مجاز بسته و فقط انگشت بر روی چاه‌های بحران باغات روستا گذاشته است سوالی است که هنوز جواب آن را دریافت نکردیم.
مسئولان چاه‌های غیرمجاز را مسدود نمی‌کنند
این باغدار دهاقانی با بیان اینکه مسئولان باید چاه‌های غیرمجاز را مسدود کنند، تصریح کرد: مسئولان به یقین از وجود چنین چاه‌های غیر مجازی مطلع هستند اما چرا برخوردی با آنها انجام نمی‌شود و گلخانه‌داران به راحتی از چاه غیر مجاز برداشت می‌کنند؛ چرا با توجه به بحران خشکسالی چاه بحران روستا را مسدود می‌کنند پس باغداران با کدامین چاه یا قناتی اقدام به آبیاری باغات کنند.
مرادخانی با اشاره به مرگ درختان ۲۰۰ ساله و درخواست برای استفاده از چاه‌های بحران گفت: معضل چاه‌های غیرمجاز گلخانه‌ها فراتر از بحران خشکسالی است اما مسئولان همچنان می‌گویند تا چاهی قابل رؤیت نباشد اقدام نمی‌کنیم؛ طبیعی است که در چاه‌های غیرمجاز در مکان‌های مخفی و دور از چشم قرار دارد اما از رفتار، برداشت و نوع محصولات گلخانه‌ها وجود چنین چاهی مشخص می‌شود.
وی در ارتباط با اقدامات مسئولان در این زمینه گفت: مسئولان آب منطقه‌ای می‌گویند چاه جدیدی به طول ۴۰ کیلومتر و با هزینه خودتان حفاری کنید در صورتی‌که این چاه به آب نمی‌رسد چراکه گلخانه‌های بالا دست به سبب برداشت بی‌رویه آب رگه‌های اصلی قنات را گرفته‌اند.
در واقع ضربه اصلی را گلخانه‌داران به کشاورزان زده‌اند اما مسئولان به دلیل اینکه گلخانه‌های دهاقان را اقتصاد شهرستان و عامل اشتغال می‌دانند با وجود اینکه آنها قانون را دور می‌زنند و چاه‌های غیرمجاز آنها را نادیده گرفته‌انداین باغدار دهاقانی تاکید کرد: در واقع ضربه اصلی را گلخانه‌داران به کشاورزان زده‌اند اما مسئولان به دلیل اینکه گلخانه‌های دهاقان را اقتصاد شهرستان و عامل اشتغال می‌دانند با وجود اینکه آنها قانون را دور می‌زنند و چاه‌های غیرمجاز آنها را نادیده گرفته‌اند.
وی اظهار داشت: سوال ما این است که اگر با خشکسالی مواجه هستیم به چه علت چاه‌های گلخانه‌ها را مسدود نمی‌کنند و چرا همچنان گلخانه‌ها در حال توسعه و پیشروی هستند و اقدام به کشت خربزه و جو در اطراف گلخانه‌ها می‌کنند.
مرادخانی اضافه کرد: اگر با خشکسالی مواجه هستیم پس چرا گلخانه‌ها به کشت گل روی آورده‌اند که به شدت به آبیاری نیاز دارد، متأسفانه اداره امور آب نمی‌تواند چاه‌ها را شناسایی کند و حتی زمانی‌که ما چاه‌های غیرمجاز را نشان می‌دهیم برخوردی انجام نمی‌شود.
وی اضافه کرد: مگر قانون فقط برای ما قانون است، مسئولان این موضوع را به هم واگذار می‌کنند در صورتی‌که ما روستاییان حق آبه و حق قنات داریم و قنات روستا هم قدمت تاریخی دارد.
این باغدار دهاقانی گفت: دادستان شهرستان شرایط بحرانی ما را نادیده می‌گیرد و می‌گوید چون سال‌های قبل اقدام به گرفتن مجوز برای برداشت از چاه بحران صورت نگرفته دیگر حق برداشت از چاه بحران را نمی‌دهیم.
بازگشایی چاه‌های بحران دهاقان
اما مدیر کل مدیریت بحران استان اصفهان با بیان اینکه زنده نگه‌داشتن درختان باغات دهاقان ضروری است، اظهار داشت: بحران خشکسالی متعلق به همه کشور بوده و فقط مختص شهرستان دهاقان نیست.
وی افزود: متأسفانه در پاییز و فروردین ماه با کمبود و کاهش بارش باران مواجه بودیم و این شرایط منجر به عدم رطوبت سامانه‌های جوی شد و باد و طوفان هم در طی روزهای اخیر هم منجر به خشکی زمین شده است.
خشکسالی بحران جدی بوده و در کل استان اصفهان مشاهده می‌شود و ما از وزارت نیرو درخواست داریم که نگاه ویژه به استان اصفهان داشته باشند تا زاینده رود احیا شودمدیر کل مدیریت بحران استان اصفهان تصریح کرد: خشکسالی بحران جدی بوده و در کل استان اصفهان مشاهده می‌شود و ما از وزارت نیرو درخواست داریم که نگاه ویژه به استان اصفهان داشته باشند تا زاینده رود احیا شود.
وی درباره خشکی باغات دهاقان اذعان کرد: خشکی باغات روستای محمود آباد از نزدیک قابل مشاهده است و حفظ و زنده نگه داشتن این باغات برای ما در اولویت قرار دارد و بسیار حائز اهمیت است.
شیشه فروش: آب رسانی سیار و بازگشایی چاه‌های بحران ضروری است
شیشه فروش خواستار بازگشایی چاه‌های بحران دهاقان شد و گفت: لازم است مسئولان مربوطه برای بازگشایی چاه بحران روستای «محمودآباد» و «کوشک سنگر» عطاآباد دهاقان اقدام کنند و آبرسانی سیار هم با هدف پیشگیری از خشکی باغات شهرستان دهاقان فعال شود.
وی گفت: هم‌چنین جهاد کشاورزی و اداره امور آب شهرستان هم از همه منابع آبی استفاده کنند تا درختان خشک نشوند البته مسائل قانونی را هم رعایت کنند و مطابق با قوانین اقدام شود.
در شرایط خاصی که استان اصفهان دارد و بازگشایی زاینده رود همچنان با اما و اگر روبرو است چاره اندیشی اساسی برای آبیاری باغات مختلف استان اصفهان و جلوگیری از خشکی آنها ضروری است و این در حالی است که به نظر می‌رسد مسئولان در این زمینه اتفاق نظر ندارند؛ در حالی که مدیر کل مدیریت بحران استان اصفهان معتقد است برای جلوگیری از خشک شدن درختان در کنار بازگشایی چاه‌های بحران حتی آبرسانی سیار نیز ضرورت دارد؛ مدیرجهاد کشاورزی دهاقان در حالی از بازگشایی این چاه‌ها، تنها در شرایط بحرانی سخن به میان آورد که باید از وی پرسید مگر شرایطی خاص تر از اکنون و خطر خشکی این همه باغ در دهاقان نیز وجود دارد.
با رعایت قانون اقدام می‌کنیم
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان دهاقان نیز در این ارتباط اظهار داشت: چاه‌های بحران برای زمان‌های بحرانی استفاده می‌شود در غیر این صورت مسدود می‌شود و جای اعتراضی وجود ندارد.
احمد تیموری اظهار داشت: چاه‌های غیرمجاز باغات و گلخانه‌ها در صورت شناسایی به حکم دادستانی مسدود می‌شود.
وی از بازگشایی چاه‌های بحران خبر داد و گفت: باغات دهاقان هم به چاه‌های بحران شهرستان برای آبیاری نیاز دارند اما با تنظیم جدول زمان‌بندی و مطابق قوانین مربوطه بازگشایی می‌شوند.
باغداری و کشاورزی در اصفهان با توجه به جاری بودن قرن‌ها رودخانه زاینده رود در این استان شکل گرفته است و نقش مهمی نیز در اقتصاد کشور دارد به نوعی که بسیاری از شهرستان‌های اصفهان صادرکننده میوه به دیگر استان‌ها و خارج از کشور هستند و خشکی زاینده رود اکنون این بخش از اقتصاد استان و کشور را مورد هجمه قرار داده است و نیازمند توجه جدی مسئولان است تا از راه‌های اساسی برای رفع مشکل اقدام کنند.