هیس! دانش آموزان خوابیده اند!
روز گذشته علی‌اکبر زین‌العابدین، معلم مدرسه‌ای در تهران ویدیویی را از کلاس درسش منتشر کرد که واکنش‌های فراوانی به دنبال داشت. در این ویدیو بچه‌های کلاس خسته از مراسم شب یلدا خوابیده‌اند. او پس از انتشار این ویدیو در اینستاگرامش نوشت «این همه تعطیلی داره تقویم ما که خیلی‌‌هاش نبود هم نبود، ولی شب یلدا که بیشتر خانواده‌ها بیدارند، اون وقت فرداش تعطیل نیست!
روز گذشته علی‌اکبر زین‌العابدین، معلم مدرسه‌ای در تهران ویدیویی را از کلاس درسش منتشر کرد که واکنش‌های فراوانی به دنبال داشت. در این ویدیو بچه‌های کلاس خسته از مراسم شب یلدا خوابیده‌اند. او پس از انتشار این ویدیو در اینستاگرامش نوشت «این همه تعطیلی داره تقویم ما که خیلی‌‌هاش نبود هم نبود، ولی شب یلدا که بیشتر خانواده‌ها بیدارند، اون وقت فرداش تعطیل نیست! این بچه‌ها توی مهمونی که اضطراب صبح رو دارن، توی مدرسه هم خوابشون می‌آد. امروز صبح وارد کلاسی شدم و این صحنه را دیدم. فیلم را گرفتم و نشستم به کارهام تا خودشون بیدار شدن و شروع کردیم.» با زین‌العابدین گفت‌وگویی داشتیم و از او درباره ماجرای این فیلم پرسیدیم:
ماجرای این فیلم چیست؟ بعد از انتشارش انتقاداتی مطرح شد که این فیلم ساختگی است.
فیلم ساختگی نیست و کاملا واقعی است، اما ماجرا از این قرار است که در این مدرسه کلاس تک زنگ دارم. یک کلاس ساعت هفتم و نیم تا هشت و بیست دقیقه است و بعد هم بدون وقفه کلاس بعد شروع می‌شود که در این کلاس‌ها اندیشه و زندگی که تلفیقی از ادبیات و هنر و روان‌شناسی است تدریس می‌کنم و البته درس اندیشه و زندگی که خودم آن را طراحی کرده‌ام و پیش از این فقط در مدرسه غیردولتی بوده -مدارس دولتی از نظر تنوع درسی چنین امکانی ندارند- وقتی کلاس اول تمام شد و من به کلاس بعدی رفتم با این صحنه مواجه شدم. بچه‌ها برق را خاموش کرده بودند، پرده‌ها را کشیده بودند و خوابیده بودند. به همان ترتیبی که در فیلم می‌بینید.
بعد از ورودتان به کلاس و فیلم گرفتن چه واکنشی نشان دادید؟
ابتدا خیلی تعجب کردم. کلاس تاریک بود و این فیلم هم با فلش ضبط شده. تعدادی از بچه‌ها واقعا خواب بودند. بعضی از آنها هم بیدار بودند اما خودشان را به خواب زده بودند. من هم بعد از فیلم گرفتن وسایل کلاس را آماده کردم و منتظر ماندم.
بچه‌ها خودشان از خواب بلند شدند؟
بله. بعد از ده دقیقه خودشان از خواب بلند شدند و کلاس را شروع کردیم. البته باید بگویم که در کلاس‌های تک‌زنگ همیشه ١٠دقیقه فرصت به بچه‌ها می‌دهم تا استراحت کنند و این لازم است تا از فضای درس قبلی خارج شوند و به فضای جدید بیایند.
درواقع بچه‌ها از کلاس قبلی خواب بودند؟
بعد از کلاس از معلم تک‌زنگ قبل پرسیدم. او گفت بچه‌ها از ابتدای کلاس گفتند خیلی خسته‌اند و دوست دارند بخوابند و معلم هم به آنها گفته آخر کلاس فرصت خوابیدن می‌دهد. بعد هم چون بچه‌ها روحیه من را می‌شناختند به راحتی خوابیدند و البته می‌خواستند عکس‌العملم را هم ببینند. امروز بچه‌ها با استرس به مدرسه آمدند و حرف این بود که حداقل حتی اگر تعطیل نمی‌کنید روز را دو سه ساعت دیرتر شروع کنیم. خواب سلامت اول جسمی و روانی بچه است. بچه‌ها با این حرکات شجاعانه خودشان خواستند مبارزه کنند و خوابیدنشان کف کلاس حرکتی اعتراضی و نمادین بود. حتی در کلاس ساعت یک بعدازظهر هم وضع همین طور بود. در این کلاس با بچه‌ها مدیتیشن کار می‌کنم و هرگز در این بخش بچه‌ها نمی‌خوابیدند اما امروز دو تا از بچه‌های کلاس پنجم خوابشان برد.
نظرتان درباره تعطیلات حال حاضر چیست؟
تعطیلات در ایران خیلی مناسبتی است. اما آن‌چه در کشورهایی که نظام پیشرفته آموزش دارند وجود دارد، این است که علاوه بر تعطیلات مناسبتی، تعطیلات فصلی هم دارند. در این کشورها تابستان کوتاه‌تری دارد، اما پایان ترم دو هفته تعطیلات است و بچه‌ها غیراز کریسمس سه نوبت تعطیلات طولانی دارند و ما به اصلاحی دراین‌باره نیاز داریم. درحالی‌که چنین تعطیلاتی را دانشجوها دارند اما دانش‌آموزان نه. شب یلدا جشنی است که سن و‌سال نمی‌شناسد و همه آن را برگزار می‌کنند و بچه‌ها اغلب بیدارند. امسال هم برای اولین بار وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد امتحان فردای شب یلدا حذف شود. آن هم در شرایطی که رسانه‌ها تبلیغ می‌کنند که شب یلدا خانواده‌ها به خانه پدربزرگ‌ها ومادربزرگ‌ها بروند و بیدار باشند، اما فردا صبحش باید سر وقت بروند مدرسه و از میهمانی و از مدرسه لذت نمی‌برند.
نظرتان درباره مشق شب که این روزها بسیار درباره‌اش صحبت می‌شود چیست؟
مشق شب در کنار چند اتفاق دیگر عملی شد که از آن جمله می‌توان به کتاب‌های کمک‌درسی و پیک نوروزی اشاره کرد که در مدارس ممنوع شد. البته استنباط من این است که می‌خواهند رویکرد مهارت‌محوری را گسترش دهند؛ چرا که تاریخ سنتی مدارس ما همواره به سمت تئوری بوده و مهارت‌محور نبوده. این اقدامات نشان می‌دهد که می‌خواهند مهارت را تقویت کنند و از این منظر موافقم. اما آن‌چه مطرح است این است که بسیاری از معلم‌ها با مقوله مهارت‌آموزی آشنایی ندارند و بدنه آموزشی ما در این باره توانایی‌های لازم را ندارد که از این منظر بر این اتفاق نقد وارد است. اما درنهایت ازجمله کارهای بسیار خوب است که مقدمه اتفاقات بهتر در آینده
خواهد بود.
ماجرای این فیلم چیست؟ بعد از انتشارش انتقاداتی مطرح شد که این فیلم ساختگی است.
فیلم ساختگی نیست و کاملا واقعی است، اما ماجرا از این قرار است که در این مدرسه کلاس تک زنگ دارم. یک کلاس ساعت هفتم و نیم تا هشت و بیست دقیقه است و بعد هم بدون وقفه کلاس بعد شروع می‌شود که در این کلاس‌ها اندیشه و زندگی که تلفیقی از ادبیات و هنر و روان‌شناسی است تدریس می‌کنم و البته درس اندیشه و زندگی که خودم آن را طراحی کرده‌ام و پیش از این فقط در مدرسه غیردولتی بوده -مدارس دولتی از نظر تنوع درسی چنین امکانی ندارند- وقتی کلاس اول تمام شد و من به کلاس بعدی رفتم با این صحنه مواجه شدم. بچه‌ها برق را خاموش کرده بودند، پرده‌ها را کشیده بودند و خوابیده بودند. به همان ترتیبی که در فیلم می‌بینید.
بعد از ورودتان به کلاس و فیلم گرفتن چه واکنشی نشان دادید؟
ابتدا خیلی تعجب کردم. کلاس تاریک بود و این فیلم هم با فلش ضبط شده. تعدادی از بچه‌ها واقعا خواب بودند. بعضی از آنها هم بیدار بودند اما خودشان را به خواب زده بودند. من هم بعد از فیلم گرفتن وسایل کلاس را آماده کردم و منتظر ماندم.
بچه‌ها خودشان از خواب بلند شدند؟
بله. بعد از ده دقیقه خودشان از خواب بلند شدند و کلاس را شروع کردیم. البته باید بگویم که در کلاس‌های تک‌زنگ همیشه ١٠دقیقه فرصت به بچه‌ها می‌دهم تا استراحت کنند و این لازم است تا از فضای درس قبلی خارج شوند و به فضای جدید بیایند.
درواقع بچه‌ها از کلاس قبلی خواب بودند؟
بعد از کلاس از معلم تک‌زنگ قبل پرسیدم. او گفت بچه‌ها از ابتدای کلاس گفتند خیلی خسته‌اند و دوست دارند بخوابند و معلم هم به آنها گفته آخر کلاس فرصت خوابیدن می‌دهد. بعد هم چون بچه‌ها روحیه من را می‌شناختند به راحتی خوابیدند و البته می‌خواستند عکس‌العملم را هم ببینند. امروز بچه‌ها با استرس به مدرسه آمدند و حرف این بود که حداقل حتی اگر تعطیل نمی‌کنید روز را دو سه ساعت دیرتر شروع کنیم. خواب سلامت اول جسمی و روانی بچه است. بچه‌ها با این حرکات شجاعانه خودشان خواستند مبارزه کنند و خوابیدنشان کف کلاس حرکتی اعتراضی و نمادین بود. حتی در کلاس ساعت یک بعدازظهر هم وضع همین طور بود. در این کلاس با بچه‌ها مدیتیشن کار می‌کنم و هرگز در این بخش بچه‌ها نمی‌خوابیدند اما امروز دو تا از بچه‌های کلاس پنجم خوابشان برد.
نظرتان درباره تعطیلات حال حاضر چیست؟
تعطیلات در ایران خیلی مناسبتی است. اما آن‌چه در کشورهایی که نظام پیشرفته آموزش دارند وجود دارد، این است که علاوه بر تعطیلات مناسبتی، تعطیلات فصلی هم دارند. در این کشورها تابستان کوتاه‌تری دارد، اما پایان ترم دو هفته تعطیلات است و بچه‌ها غیراز کریسمس سه نوبت تعطیلات طولانی دارند و ما به اصلاحی دراین‌باره نیاز داریم. درحالی‌که چنین تعطیلاتی را دانشجوها دارند اما دانش‌آموزان نه. شب یلدا جشنی است که سن و‌سال نمی‌شناسد و همه آن را برگزار می‌کنند و بچه‌ها اغلب بیدارند. امسال هم برای اولین بار وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد امتحان فردای شب یلدا حذف شود. آن هم در شرایطی که رسانه‌ها تبلیغ می‌کنند که شب یلدا خانواده‌ها به خانه پدربزرگ‌ها ومادربزرگ‌ها بروند و بیدار باشند، اما فردا صبحش باید سر وقت بروند مدرسه و از میهمانی و از مدرسه لذت نمی‌برند.
نظرتان درباره مشق شب که این روزها بسیار درباره‌اش صحبت می‌شود چیست؟
مشق شب در کنار چند اتفاق دیگر عملی شد که از آن جمله می‌توان به کتاب‌های کمک‌درسی و پیک نوروزی اشاره کرد که در مدارس ممنوع شد. البته استنباط من این است که می‌خواهند رویکرد مهارت‌محوری را گسترش دهند؛ چرا که تاریخ سنتی مدارس ما همواره به سمت تئوری بوده و مهارت‌محور نبوده. این اقدامات نشان می‌دهد که می‌خواهند مهارت را تقویت کنند و از این منظر موافقم. اما آن‌چه مطرح است این است که بسیاری از معلم‌ها با مقوله مهارت‌آموزی آشنایی ندارند و بدنه آموزشی ما در این باره توانایی‌های لازم را ندارد که از این منظر بر این اتفاق نقد وارد است. اما درنهایت ازجمله کارهای بسیار خوب است که مقدمه اتفاقات بهتر در آینده
خواهد بود.