رنگ ادرار نشانه چیست و چه رابطه ای با سلامتی دارد؟
رنگ ادرار نشانه چیست و تشخیص بیماری با رنگ ادرار و نشانه های آن و شناخت انواع رنگ ادرار طبیعی و سالم را می خوانید/
ادرار توسط کلیه ترشح و از طریق مجاری ادراری و مثانه دفع می شود که می توان به کمک آزمایش ادرار برای ارزیابی عملکرد کلیه و تشخیص بیماری های مختلف استفاده می شود
در این آزمایش، مشخصات فیزیکی و شیمیایی ادرار مورد بررسی قرار می گیرد و بسیاری از مشخصات فیزیکی از جمله رنگ ادرار با مشاهده قابل شناسایی است
رنگ ادرار به میزان آب مصرفی بستگی دارد ، هر چقدر آب بیشتری بنوشید، رنگ ادرار شفاف تر است اما تغییر رنگ ادرار به رنگ های غیرطبیعی مثل قرمز، آبی یا سبز می تواند نشانه بیماری باشد
دلایل زیادی برای تغییر رنگ ادرار وجود دارد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم
اگر رنگ ادرار شفاف باشد، احتمالا سالم هستید ، در بعضی موارد، شفاف بودن ادرار نشانه این است که کمی بیش از نیاز بدن آب می نوشید
مصرف زیاد آب مقدار املاح و الکترولیت ها را کاهش می دهد که این موضوع می تواند باعث عدم تعادل شیمیایی در بدن شود
اگر ادرار شما به این رنگ (زرد کم رنگ) باشد، احتمالا سالم هستید و به اندازه کافی آب می نوشید. با این حال، به خاطر داشته باشید حتی ادراری که طبیعی به نظر می رسد نمی تواند 100 درصد سالم بودن شما را نشان دهد
اگر رنگ ادرار شما طبیعی است، اما درد، تب یا هر نوع علائم غیرطبیعی دارید با پزشک صحبت کنید. این موضوع به خصوص وقتی علائم بیش از چند روز طول بکشند، از اهمیت زیادی برخوردار است
رنگ زرد تیره برای ادرار می تواند طبییعی باشد. اما بهتر است با مشاهده این رنگ آب بیشتری بنوشید. وقتی ادرار به رنگ قهوه ای مایل به زرد یا کهربایی در می آید، نشانه کم آبی بدن است
آیا رنگ ادرار شما آن قدر زرد است که شبیه نور نئون به نظر می رسد؟ مصرف مکمل می تواند دلیل تغییر رنگ ادرار به زرد درخشان باشد
اگر مقدار زیادی مکمل به خصوص ویتامین B2 (ریبوفلاوین) مصرف می کنید، ممکن است ادرار به این رنگ در آید
مصرف بیش از حد بعضی مکمل ها برای سلامتی مضر است پس همیشه درباره مکمل هایی که مصرف می کنید با پزشک صحبت کنید
پزشک می تواند شما را در مورد تعداد مکملی که می توانید مصرف کنید، راهنمایی کند
مصرف زیاد بعضی مواد مغذی مثل ویتامین C و کاروتن ممکن است باعث نارنجی شدن ادرار شود ، داروی فنازوپیریدین و آنتی بیوتیک ریفامپیسین هم رنگ ادرار را به نارنجی تغییر می دهند
اگر به بیماری کبدی مبتلا باشید، ماده ای به نام بیلی روبین در ادرار انباشته شده و رنگ آن را نارنجی می کند
ورزش شدید در هوای خیلی گرم یا سرد باعث تجزیه فیبرهای عضلات می شود به این وضعیت رابدومیولیز گفته می شود که مواد زائد حاصل از این فرآیند رنگ ادرار شما را به قهوه ای روشن یا به رنگ چای تغییر می دهد
ادرار قهوه ای روشن می تواند نشانه کم آبی شدید بدن باشد؛ بیماری هایی مانند زردی، سندرم ژیلبرت (یک نوع اختلال کبدی) و بیماری کلیوی هم می توانند در این تغییر رنگ نقش داشته باشند
مصرف غذاهایی مثل لوبیای فاوا (باقالی) و ریواس به خصوص اگر در مقادیر زیاد مصرف شود، ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار به قهوه ای تیره شود
رنگ قهوه ای تیره می تواند عارضه جانبی همچون ورزش شدید یا نشانه ابتلا به بیماری کبدی یا کلیوی باشد
بعضی داروهای ضد مالاریا (کلروکین و پریماکین)، آنتی بیوتیک ها (مترونیدازول و نیتروفورانتوئین)، متوکاربامول (شل کننده عضله) و ملین های حاوی برگ سنا رنگ ادرار را به قهوه ای تیره تغییر می دهند
اگر میوه و سبزی رنگی مثل چغندر و بلوبری مصرف کنید، ممکن است رنگ ادرار قرمز یا صورتی شود ، وجود خون در ادرار هم می تواند باعث قرمز شدن آن شود
معمولا استفاده از رنگ در غذاها دلیل این تغییر رنگ است. البته مارچوبه هم ممکن است رنگ ادرار را به سبز تغییر دهد
باکتری سودومونا که باعث عفونت مجاری ادراری می شود، می تواند باعث سبز رنگ شدن ادرار شود. داروی پروپوفول هم چنین اثری دارد
در آزمایشاتی که عملکرد کلیه ها و مثانه را بررسی می کنند از رنگ هایی استفاده می شود که باعث آبی شدن ادرار می شوند.
داروهایی مثل آمی تریپتیلین، ایندومتاسین، سایمتیدین و پرومتازین رنگ ادرار را به آبی یا سبز مایل به آبی تغییر می دهند.
هایپرکلسمی خوش خیم خانوادگی که به آن سندرم پوشک آبی هم گفته می شود، یک اختلال ژنتیکی نادر است که باعث آبی شدن ادرار می شود.
چنانچه کلسیم یا فسفات زیادی در ادرار وجود داشته باشد، ممکن است ادرار به صورت ابری به نظر برسد ، وجود این املاح در ادرار احتمال ابتلا به سنگ کلیه را زیاد می کند
در صورت ابتلا به عفونت مجاری ادراری یا سنگ کلیه ممکن است احساس درد داشته باشید که در این شرایط آب بیشتری بنوشید و با پزشک تماس بگیرید ، اگر تب و لرز دارید، مراجعه به پزشک ضروری است
ممکن است برخورد آب با ادرار باعث کف آلود به نظر رسیدن آن شود. اما اگر دائما این اتفاق می افتد، با پزشک مشورت کنید
ادرار کف آلود می تواند نشانه عفونت باشد همچنین ممکن است با دفع پروتئین یا مشکلات کلیوی مرتبط باشد ؛ در حالت طبیعی ادرار فاقد پروتئین است اما آسیب کلیه باعث نشت پروتئین به داخل ادرار می شود
در این آزمایش، مشخصات فیزیکی و شیمیایی ادرار مورد بررسی قرار می گیرد و بسیاری از مشخصات فیزیکی از جمله رنگ ادرار با مشاهده قابل شناسایی است
رنگ ادرار به میزان آب مصرفی بستگی دارد ، هر چقدر آب بیشتری بنوشید، رنگ ادرار شفاف تر است اما تغییر رنگ ادرار به رنگ های غیرطبیعی مثل قرمز، آبی یا سبز می تواند نشانه بیماری باشد
دلایل زیادی برای تغییر رنگ ادرار وجود دارد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم
شفاف
اگر رنگ ادرار شفاف باشد، احتمالا سالم هستید ، در بعضی موارد، شفاف بودن ادرار نشانه این است که کمی بیش از نیاز بدن آب می نوشید
مصرف زیاد آب مقدار املاح و الکترولیت ها را کاهش می دهد که این موضوع می تواند باعث عدم تعادل شیمیایی در بدن شود
زرد کم رنگ
اگر ادرار شما به این رنگ (زرد کم رنگ) باشد، احتمالا سالم هستید و به اندازه کافی آب می نوشید. با این حال، به خاطر داشته باشید حتی ادراری که طبیعی به نظر می رسد نمی تواند 100 درصد سالم بودن شما را نشان دهد
اگر رنگ ادرار شما طبیعی است، اما درد، تب یا هر نوع علائم غیرطبیعی دارید با پزشک صحبت کنید. این موضوع به خصوص وقتی علائم بیش از چند روز طول بکشند، از اهمیت زیادی برخوردار است
زرد تیره
رنگ زرد تیره برای ادرار می تواند طبییعی باشد. اما بهتر است با مشاهده این رنگ آب بیشتری بنوشید. وقتی ادرار به رنگ قهوه ای مایل به زرد یا کهربایی در می آید، نشانه کم آبی بدن است
زرد درخشان
آیا رنگ ادرار شما آن قدر زرد است که شبیه نور نئون به نظر می رسد؟ مصرف مکمل می تواند دلیل تغییر رنگ ادرار به زرد درخشان باشد
اگر مقدار زیادی مکمل به خصوص ویتامین B2 (ریبوفلاوین) مصرف می کنید، ممکن است ادرار به این رنگ در آید
مصرف بیش از حد بعضی مکمل ها برای سلامتی مضر است پس همیشه درباره مکمل هایی که مصرف می کنید با پزشک صحبت کنید
پزشک می تواند شما را در مورد تعداد مکملی که می توانید مصرف کنید، راهنمایی کند
نارنجی
مصرف زیاد بعضی مواد مغذی مثل ویتامین C و کاروتن ممکن است باعث نارنجی شدن ادرار شود ، داروی فنازوپیریدین و آنتی بیوتیک ریفامپیسین هم رنگ ادرار را به نارنجی تغییر می دهند
اگر به بیماری کبدی مبتلا باشید، ماده ای به نام بیلی روبین در ادرار انباشته شده و رنگ آن را نارنجی می کند
قهوه ای کم رنگ
ورزش شدید در هوای خیلی گرم یا سرد باعث تجزیه فیبرهای عضلات می شود به این وضعیت رابدومیولیز گفته می شود که مواد زائد حاصل از این فرآیند رنگ ادرار شما را به قهوه ای روشن یا به رنگ چای تغییر می دهد
ادرار قهوه ای روشن می تواند نشانه کم آبی شدید بدن باشد؛ بیماری هایی مانند زردی، سندرم ژیلبرت (یک نوع اختلال کبدی) و بیماری کلیوی هم می توانند در این تغییر رنگ نقش داشته باشند
قهوه ای تیره
مصرف غذاهایی مثل لوبیای فاوا (باقالی) و ریواس به خصوص اگر در مقادیر زیاد مصرف شود، ممکن است باعث تغییر رنگ ادرار به قهوه ای تیره شود
رنگ قهوه ای تیره می تواند عارضه جانبی همچون ورزش شدید یا نشانه ابتلا به بیماری کبدی یا کلیوی باشد
بعضی داروهای ضد مالاریا (کلروکین و پریماکین)، آنتی بیوتیک ها (مترونیدازول و نیتروفورانتوئین)، متوکاربامول (شل کننده عضله) و ملین های حاوی برگ سنا رنگ ادرار را به قهوه ای تیره تغییر می دهند
قرمز یا صورتی
اگر میوه و سبزی رنگی مثل چغندر و بلوبری مصرف کنید، ممکن است رنگ ادرار قرمز یا صورتی شود ، وجود خون در ادرار هم می تواند باعث قرمز شدن آن شود
سبز
معمولا استفاده از رنگ در غذاها دلیل این تغییر رنگ است. البته مارچوبه هم ممکن است رنگ ادرار را به سبز تغییر دهد
باکتری سودومونا که باعث عفونت مجاری ادراری می شود، می تواند باعث سبز رنگ شدن ادرار شود. داروی پروپوفول هم چنین اثری دارد
آبی
در آزمایشاتی که عملکرد کلیه ها و مثانه را بررسی می کنند از رنگ هایی استفاده می شود که باعث آبی شدن ادرار می شوند.
داروهایی مثل آمی تریپتیلین، ایندومتاسین، سایمتیدین و پرومتازین رنگ ادرار را به آبی یا سبز مایل به آبی تغییر می دهند.
هایپرکلسمی خوش خیم خانوادگی که به آن سندرم پوشک آبی هم گفته می شود، یک اختلال ژنتیکی نادر است که باعث آبی شدن ادرار می شود.
ابری یا سفید
چنانچه کلسیم یا فسفات زیادی در ادرار وجود داشته باشد، ممکن است ادرار به صورت ابری به نظر برسد ، وجود این املاح در ادرار احتمال ابتلا به سنگ کلیه را زیاد می کند
در صورت ابتلا به عفونت مجاری ادراری یا سنگ کلیه ممکن است احساس درد داشته باشید که در این شرایط آب بیشتری بنوشید و با پزشک تماس بگیرید ، اگر تب و لرز دارید، مراجعه به پزشک ضروری است
کف آلود
ممکن است برخورد آب با ادرار باعث کف آلود به نظر رسیدن آن شود. اما اگر دائما این اتفاق می افتد، با پزشک مشورت کنید
ادرار کف آلود می تواند نشانه عفونت باشد همچنین ممکن است با دفع پروتئین یا مشکلات کلیوی مرتبط باشد ؛ در حالت طبیعی ادرار فاقد پروتئین است اما آسیب کلیه باعث نشت پروتئین به داخل ادرار می شود