برنامه‌ریزی برای واکسیناسیون معلمان تا مهرماه
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت ضمن اشاره به وضعیت بروز کرونا در کودکان، در عین حال از اقدامات و برنامه‌ریزی‌ها برای بازگشایی مدارس از مهرماه و در شرایط ایمن خبر داد.
دکتر سیدحامد برکاتی درباره میزان ابتلای کودکان به کرونا، گفت: کودکان هم مثل بزرگسالان در معرض خطر ابتلا به کرونا هستند اما احتمال ابتلای کودکان به موارد علامتدار و یا شدید کرونا کمتر است. نکته مهم، شدت این بیماری در گروه‌های سنی مختلف است که در مورد کودکان این خطر بیماری شدید، بسیار کمتر از سالمندان است. هرچند هنوز علت دقیق ریسک بسیار کمتر این بیماری در کودکان شناخته نشده است، در مورد این اختلاف نظریه‌های متفاوتی مطرح است. به عنوان مثال فاکتورهای محافظتی در کودکان بیشتر است و سیستم ایمنی به دلیل واکسن‌های متعددی که در کودکی دریافت می‌کنند فعال‌تر است.
وی در ادامه تاکید کرد: در واقع علت فعال‌تر بودن سیستم ایمنی به دو دلیل است، اول جوان بودن سیستم ایمنی که حدودا در ۳ سالگی به بلوغ کامل می‌رسد و دوم به دلیل واکسن‌های متعددی که کودک دریافت می‌کند سیستم ایمنی تحریک شده و کارایی بیشتری دارد. از سوی دیگر این مطرح است که این فاکتورهای محافطتی در مورد آنفلوانزا هم وجود دارد که اما کودکان هم بیشتر و هم شدیدتر به آنفلوانزا درگیر می شوند. یکی از نظریه های دیگر این است که ریه کودکان گیرنده کمتری برای ویروس کووید دارد.
وی افزود: خصلت ویروس کرونا برخلاف آنفلوآنزا است و این بیماری علائم و شدت کمتری را در کودکان دارد. درگیری شدید کودکان و مرگ و میر در آنها به مراتب کمتر از گروه سنی بزرگسال و بویژه سالمندان است. موارد معدود مرگ و میر در کودکان عمدتا در آنهایی بوده است که بیماری زمینه‌ای داشتند یا به شدت چاق بودند.
برکاتی درباره تزریق واکسن کرونا به کودکان، اظهار کرد: عمده موارد مرگ و میر کرونا در سالمندان بالای ۶۰ سال و افراد دچار بیماری‌های مزمن است. استراتژی اول وزارت بهداشت این است که با توجه به محدودیت واکسن کرونا و تا رسیدن به مصرف واکسن ایرانی جلوی چرخه مرگ را بگیرد و استراتژی دوم توقف زنجیره انتقال بیماری است.
وی افزود: دانسته‌های قبلی ما از بیماری‌های واگیردار که با واکسن کنترل شدند این است که بیش از ۷۰ درصد یک جامعه باید واکسینه شوند تا چرخه بیماری در جامعه قطع شود. طبیعتا با پیشروی در برنامه و سند ملی واکسیناسیون در نیمه دوم سال، به این هدف می‌رسیم و با افقی که از واکسیناسیون داریم، به طرف قطع چرخه بیماری می‌رویم. طبیعتا تصمیم معقول این است که ابتدا به سراغ گروه‌هایی که در معرض خطر بیشتری هستند برویم. در مورد تزریق واکسن به گروه کودکان اساسا کودکان گروهِ هدفِ تزریق واکسن در هیچ کشوری نبوده اند. کشور کانادا اخیرا تزریق یکی از واکسن‌ها را به گروه معدودی از کودکان آغاز کرده است ولی هنوز نتایجی از آن (اثر بخشی و یا عوارض) منتشر نشده است.
وی درباره احتمال بازگشایی مدارس از مهرماه سال جاری، تصریح کرد: مباحث مختلفی در مورد مدارس وجود دارد. یکی سرکلاس رفتن و تجمع بچه‌ها هنگام ورود و خروج به مدرسه است و دومی تجمع ابتدای صبح و هنگام ظهر است که با بازگشایی و تعطیلی مدارس در سیستم حمل و نقل عمومی رخ می‌دهد. برنامه این است که بتوانیم تا مهرماه استانداردهای لازم برای بازگشایی مدارس عملی کنیم و بتوانیم ابتدا به سراغ گروه‌های در معرض خطر و کارکنان و معلمان مدارس برویم و سپس به مرور معلمین را واکسینه کنیم و مطابق سند ملی واکسیناسیون روند تزریق واکسن که از سالمندان و بیماران خاص آغاز شده به مرور و تا قبل بازگشایی مدارس به کارکنان و معلمان مدارس خواهد رسید و چرخه انتقال بیماری به مرور قطع می‌شود. علت اصلی عدم بازگشایی مدارس به جز موضوع سلامت دانش‌آموزان فعال شدن چرخه انتقال بیماری بوده است چرا که این بحث مطرح است که علیرغم بیماری بی علامت یا خفیف کودکان، احتمال لنتقال بیماری از کودکان به گروه‌های سالمند و پر ریسک وجود دارد.
برکاتی تاکید کرد: در وضعیت تعطیلی مدارس به جز موضوع کرونا ما بسیار نگران وضعیت ِآینده بچه‌ها هستیم، زیرا مدرسه فقط محل یادگیری علم نیست، مدرسه محل تعامل کودکان با یکدیگر و با مربی و محل اجتماعی شدن و آموختن بسیاری از جتبه های زندگی برای بچه‌ها است. در یک کلانشهر، کودک معمولا در آپارتمان کوچکی زندگی می‌کند و در این دوران والدین اجازه خروج از منزل به وی را نمی دهند و وی نمی‌تواند اجتماعی شدن را تجربه کند. مدرسه محل اجتماعی شدن کودک است و مدرسه نرفتن کودک از این منظر بسیار محل نگرانی است. به همین دلیل حضور کودکان در مدرسه باید خواسته خانواده باشد که دولت و حاکمیت مدرسه رفتن را ایمن کند تا کودک بتواند به مدرسه برود.
وی افزود: مطمئن هستم نسلی که پس از کرونا آسیب خواهند دید همین نسلی هستند که سالهای آغازین تحصیل بودند و نتوانستند حضور در این محیط را تجربه کنند. الان کودک با فضای مجازی درس می‌خواند، صفحاتی مجازی که برخی مواقع معلوم نیست به کجا ختم شود و چه تاثیراتی بر روح و روان کودک دارد. ما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا کودکان بتوانند در شرایط ایمن از مهرماه به مدرسه بروند. مهم تر این است که خانواده ها اهمیت این موضوع را برای آینده فرزندانشان بدانند و این را بخواهد.
وی افرود: همکاری بسیار خوبی بین حوزه سلامت آموزش و پرورش و ما در وزارت بهداشت وجود دارد. به دنبال نظام مراقبت مبتنی بر مدرسه هستیم تا اگر قرار باشد پس از بازگشایی مدارس، تصمیمی گرفته شود مبتنی بر مدرسه باشد و نه استانی و کشوری چون با گسترش واکسیناسیون احتمال می‌دهیم برخی از هموطنان مانند گذشته رعایت‌ها را انجام ندهند و علاوه براین همچون سالهای گذشته، ما به احتمال قوی در ابتدای پائیز شیوع آنفلوآنزا را خواهیم داشت.
برکاتی گفت: سال ۹۹ به دلیل استفاده گسترده مردم از ماسک و رعایت استانداردهای بهداشتی، چرخه انتقال آنفلوآنزا را نداشتیم. ممکن است با گسترش واکسیناسیون بر علیه کرونا، اندکی از حساسیت ها و رعایت مردم نسبت به این استانداردها کاسته شود و شیوع آنفلوآنزا دور از انتظار نباشد و ما باید برای این وضعیت در مدارس نیز آمادگی کافی را داشته باشیم.
وی در ادامه تاکید کرد: در واقع علت فعال‌تر بودن سیستم ایمنی به دو دلیل است، اول جوان بودن سیستم ایمنی که حدودا در ۳ سالگی به بلوغ کامل می‌رسد و دوم به دلیل واکسن‌های متعددی که کودک دریافت می‌کند سیستم ایمنی تحریک شده و کارایی بیشتری دارد. از سوی دیگر این مطرح است که این فاکتورهای محافطتی در مورد آنفلوانزا هم وجود دارد که اما کودکان هم بیشتر و هم شدیدتر به آنفلوانزا درگیر می شوند. یکی از نظریه های دیگر این است که ریه کودکان گیرنده کمتری برای ویروس کووید دارد.
وی افزود: خصلت ویروس کرونا برخلاف آنفلوآنزا است و این بیماری علائم و شدت کمتری را در کودکان دارد. درگیری شدید کودکان و مرگ و میر در آنها به مراتب کمتر از گروه سنی بزرگسال و بویژه سالمندان است. موارد معدود مرگ و میر در کودکان عمدتا در آنهایی بوده است که بیماری زمینه‌ای داشتند یا به شدت چاق بودند.
برکاتی درباره تزریق واکسن کرونا به کودکان، اظهار کرد: عمده موارد مرگ و میر کرونا در سالمندان بالای ۶۰ سال و افراد دچار بیماری‌های مزمن است. استراتژی اول وزارت بهداشت این است که با توجه به محدودیت واکسن کرونا و تا رسیدن به مصرف واکسن ایرانی جلوی چرخه مرگ را بگیرد و استراتژی دوم توقف زنجیره انتقال بیماری است.
وی افزود: دانسته‌های قبلی ما از بیماری‌های واگیردار که با واکسن کنترل شدند این است که بیش از ۷۰ درصد یک جامعه باید واکسینه شوند تا چرخه بیماری در جامعه قطع شود. طبیعتا با پیشروی در برنامه و سند ملی واکسیناسیون در نیمه دوم سال، به این هدف می‌رسیم و با افقی که از واکسیناسیون داریم، به طرف قطع چرخه بیماری می‌رویم. طبیعتا تصمیم معقول این است که ابتدا به سراغ گروه‌هایی که در معرض خطر بیشتری هستند برویم. در مورد تزریق واکسن به گروه کودکان اساسا کودکان گروهِ هدفِ تزریق واکسن در هیچ کشوری نبوده اند. کشور کانادا اخیرا تزریق یکی از واکسن‌ها را به گروه معدودی از کودکان آغاز کرده است ولی هنوز نتایجی از آن (اثر بخشی و یا عوارض) منتشر نشده است.
وی درباره احتمال بازگشایی مدارس از مهرماه سال جاری، تصریح کرد: مباحث مختلفی در مورد مدارس وجود دارد. یکی سرکلاس رفتن و تجمع بچه‌ها هنگام ورود و خروج به مدرسه است و دومی تجمع ابتدای صبح و هنگام ظهر است که با بازگشایی و تعطیلی مدارس در سیستم حمل و نقل عمومی رخ می‌دهد. برنامه این است که بتوانیم تا مهرماه استانداردهای لازم برای بازگشایی مدارس عملی کنیم و بتوانیم ابتدا به سراغ گروه‌های در معرض خطر و کارکنان و معلمان مدارس برویم و سپس به مرور معلمین را واکسینه کنیم و مطابق سند ملی واکسیناسیون روند تزریق واکسن که از سالمندان و بیماران خاص آغاز شده به مرور و تا قبل بازگشایی مدارس به کارکنان و معلمان مدارس خواهد رسید و چرخه انتقال بیماری به مرور قطع می‌شود. علت اصلی عدم بازگشایی مدارس به جز موضوع سلامت دانش‌آموزان فعال شدن چرخه انتقال بیماری بوده است چرا که این بحث مطرح است که علیرغم بیماری بی علامت یا خفیف کودکان، احتمال لنتقال بیماری از کودکان به گروه‌های سالمند و پر ریسک وجود دارد.
برکاتی تاکید کرد: در وضعیت تعطیلی مدارس به جز موضوع کرونا ما بسیار نگران وضعیت ِآینده بچه‌ها هستیم، زیرا مدرسه فقط محل یادگیری علم نیست، مدرسه محل تعامل کودکان با یکدیگر و با مربی و محل اجتماعی شدن و آموختن بسیاری از جتبه های زندگی برای بچه‌ها است. در یک کلانشهر، کودک معمولا در آپارتمان کوچکی زندگی می‌کند و در این دوران والدین اجازه خروج از منزل به وی را نمی دهند و وی نمی‌تواند اجتماعی شدن را تجربه کند. مدرسه محل اجتماعی شدن کودک است و مدرسه نرفتن کودک از این منظر بسیار محل نگرانی است. به همین دلیل حضور کودکان در مدرسه باید خواسته خانواده باشد که دولت و حاکمیت مدرسه رفتن را ایمن کند تا کودک بتواند به مدرسه برود.
وی افزود: مطمئن هستم نسلی که پس از کرونا آسیب خواهند دید همین نسلی هستند که سالهای آغازین تحصیل بودند و نتوانستند حضور در این محیط را تجربه کنند. الان کودک با فضای مجازی درس می‌خواند، صفحاتی مجازی که برخی مواقع معلوم نیست به کجا ختم شود و چه تاثیراتی بر روح و روان کودک دارد. ما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا کودکان بتوانند در شرایط ایمن از مهرماه به مدرسه بروند. مهم تر این است که خانواده ها اهمیت این موضوع را برای آینده فرزندانشان بدانند و این را بخواهد.
وی افرود: همکاری بسیار خوبی بین حوزه سلامت آموزش و پرورش و ما در وزارت بهداشت وجود دارد. به دنبال نظام مراقبت مبتنی بر مدرسه هستیم تا اگر قرار باشد پس از بازگشایی مدارس، تصمیمی گرفته شود مبتنی بر مدرسه باشد و نه استانی و کشوری چون با گسترش واکسیناسیون احتمال می‌دهیم برخی از هموطنان مانند گذشته رعایت‌ها را انجام ندهند و علاوه براین همچون سالهای گذشته، ما به احتمال قوی در ابتدای پائیز شیوع آنفلوآنزا را خواهیم داشت.
برکاتی گفت: سال ۹۹ به دلیل استفاده گسترده مردم از ماسک و رعایت استانداردهای بهداشتی، چرخه انتقال آنفلوآنزا را نداشتیم. ممکن است با گسترش واکسیناسیون بر علیه کرونا، اندکی از حساسیت ها و رعایت مردم نسبت به این استانداردها کاسته شود و شیوع آنفلوآنزا دور از انتظار نباشد و ما باید برای این وضعیت در مدارس نیز آمادگی کافی را داشته باشیم.