تبلیغ کلیه فروشی؛ ممنوع
« فروش O+ قیمت توافقی، کلیه سالم ورزشکار و...» فرهنگ حسینی؛ کوچه‌ای که به کوچه «کلیه» معروف شده است. مقابل کوچه منتهی به انجمن حمایت از بیماران کلیوی است. وارد کوچه که می‌شوی، تمام در و دیوار مملو از آگهی فروش کلیه است.
پیام همه دیوارنویسی‌های ساختمان‌های این خیابان یک چیز است، آگهی خرید و فروش کلیه، کبد و حتی قرنیه چشم!! حالا فقط در کوچه فرهنگ‌حسینی نیست که بی‌پروا و در روز روشن اقدام به فروش غیرقانونی کلیه می‌شود، این کار به فضای مجازی هم سرایت کرده و در وب‌سایت‌های مختلف و کانال‌های تلگرامی ناشناس اقدام به انتشار آگهی‌های خرید و فروش کلیه و اعضای بدن می‌کنند که این امر یک اقدام غیرقانونی و غیرانسانی است که دلالان گرداننده این سایت‌ها و کانال‌ها با استفاده از مشکلات مردم نیازمند و ارائه اطلاعات گمراه کننده باعث سرگردانی و گرفتاری‌های فراوان پزشکی، درمانی و نیز شکایات حقوقی فراوان شده‌اند. خرداد سال‌جاری بود که رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی در نامه‌هایی خطاب به دادستان تهران و رئیس پلیس فتا، خواستار توقف سایت‌ها و کانال‌های خرید و فروش کلیه شد. با این جود، محمدحسین قربانی، نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به «آرمان» می‌گوید: در سال‌های اخیر حتی یک مورد هم پیوند غیرقانونی کلیه به ما گزارش نشده است. محمد حسین قربانی تاکید می‌کند: در سال‌های گذشته به علت عدم نظارت دقیق یا عدم اطلاع‌رسانی بحث خرید و فروش کلیه مصطلح بود، اما با بخش‌نامه‌هایی که اجرا شد و با نظارتی که بر بیمارستان‌های دولتی و خصوصی صورت گرفت، هرگونه خرید و فروش کلیه ممنوع شده و جریمه خاصی دارد و هیچ بیمارستان دولتی و خصوصی نمی‌تواند بدون نظارت و بدون مجوز در زمینه پیوند کلیه و اهدای کلیه دخالت داشته باشد. این بخش‌نامه‌ها خرید و فروش کلیه به علت فقر و گرفتاری را تقریبا به صفر رسانده است.
عمل پیوند در زیرپله انجام نمی‌گیرد
این عضو کمیسیون بهداشت مجلس با بیان اینکه پیوند کلیه باید در یک شرایط ویژه، یک تیم پزشکی خاص و در یک فضای بیمارستانی خاص انجام گیرد، توضیح داد: این نیست یک زیرپله باشد یا یک بیمارستان دسته چندم باشد یا یک نفر یک کلیه را بردارد و بیاورد پیوند بزند. شرایط پیوند، حساس است و عمل در سطح بالایی صورت می‌گیرد. کادر درمان مجهز و اتاق عمل مجهزی می‌خواهد. در زیرپله که پیوند نمی‌زنند. قربانی تاکید می‌کند: بنده آمار مستند دارم که در طول یکسال گذشته یک مورد فروش کلیه هم گزارش نشده است. اگر مورد مستند بود، گزارش کنید. حال اینکه یکی به علت فقر روی دیوار یک اطلاعیه بزند، دلیل بر این نیست که در سراسر کشور این کار دارد صورت می‌گیرد. باید نظام، حاکمیت و دولت کمک کنند که این افراد به علت فقر دست به چنین کارهایی نزنند. باید اینها را شناسایی کنیم و زیر پوشش سازمان‌های حمایتی بیاوریم. هیچ پزشک و هیچ بیمارستانی حق ندارد که چنین کار خارج از چارچوب و غیرقانونی را انجام دهد.
تبلیغ فروش کلیه تخلف است
رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت نیز با اشاره به دغدغه خرید و فروش غیرقانونی کلیه، تاکید کرد که تبلیغ درباره فروش کلیه یا ایجاد سایت و شبکه و آگهی کردن در این زمینه تخلف است. او با اشاره به اینکه تعدادی از افراد نیازمند پیوند کلیه به دلیل خروج از چارچوب‌های قانونی و به‌رغم اطلاع‌رسانی انجمن، نه‌تنها مال خود را باخته‌اند، بلکه جان آنها نیز در معرض خطر قرار گرفته، افزود: از آن مقامات محترم قضائی و انتظامی درخواست می‌شود با صدور دستور توقیف سایت‌های اینترنتی و کانال‌های تلگرامی فعال در این زمینه و برخورد انتظامی با دلالان و گردانندگان این شبکه‌های غیرقانونی، مانع از بروز مشکلات جدی برای بیماران نیازمند کلیه شوید. در این نامه تاکید شده است: انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی ایران به عنوان قدیمی‌ترین تشکل خیریه و بزرگترین انجمن تخصصی در این حوزه با داشتن بیش از ۲۰۰ شعبه در سراسر کشور آمادگی دارد، بدون هیچ چشمداشت مادی همه خدمات لازم در این زمینه را به نیازمندان واقعی پیوند کلیه ارائه کند. مهدی شادنوش با بیان اینکه در حوزه بیماران کلیوی حدود هشت هزارو۶۰۰ بیمار در فهرست انتظار پیوند داریم، افزود: ۶۰ درصد از پیوندهای‌مان در پیوند کلیه از اهداکنندگان مرگ‌مغزی اتفاق می‌افتد. اگر این فرهنگسازی بیشتر شود و افراد بیشتری حاضر شوند در صورت مرگ‌مغزی اعضای عزیزان‌شان را به بیماران اهدا کنند، از تعداد افراد منتظر در فهرست انتظار بیماران پیوند کلیه کاسته می‌شود و بیماران هم می‌توانند با کیفیت بالاتری به زندگی‌شان ادامه دهند. او تاکید کرد: درحال حاضر حدود ۴۰درصد از اهدای کلیه در کشور از اهداکنندگان زنده انجام می‌شود. باید توجه کرد که کسانی که بستگان درجه یک بیمار نیازمند پیوند کلیه هستند، به راحتی می‌توانند به بیمارشان کلیه اهدا کنند. غیر وابستگان نیز باید زیر نظر انجمن حمایت از بیماران کلیوی این اقدام را انجام دهند. مدل دیگر هم این است که اگر کسی در میان آشنایان و بستگانش اهداکننده‌ای می‌شناسد، اما از نظر همخوانی‌های خونی‌شان دچار مشکل هستند، می‌توانند در صورت تمایل اهداکننده کلیه، با گیرنده دیگری جابه‌جا کنند.
چالش کلیه‌فروشی غیرقانونی
این مقام مسئول درباره بحث خرید و فروش غیرقانونی کلیه در حوزه پیوند، ادامه داد: این موضوع یکی از دغدغه‌های ما نیز است. در گذشته در کشور پیوند کلیه از اهداکننده زنده اتفاق می‌افتاد که در حال حاضر تناسب آن تغییر کرده و ۶۰درصد پیوند کلیه از طریق بیماران مرگ‌مغزی و ۴۰درصد آن از سوی اهداکنندگان زنده انجام می‌شود. از طرفی در حوزه خرید و فروش کلیه مقداری بزرگنمایی بیش از اندازه هم اتفاق افتاد؛ به‌گونه‌ای که به‌جای اینکه اهدای کلیه امری بزرگ و ایثارگرانه تلقی شود، آنقدر تبلیغات بد شد که برخی اهداکنندگان می‌گویند ما ترجیح می‌دهیم هیچ وقت نگوییم که اهدای کلیه انجام داده‌ایم و این موضوع می‌تواند ضرر بزرگی را به جامعه وارد کند. او با بیان اینکه به هر حال در اقدامات گسترده، درصدی خطا هم ممکن است، وجود داشته باشد، افزود: در حال حاضر پیوند کلیه در کشور ما از مرز ۵۰هزار پیوند گذشته است. حال ممکن است، درصدی هم خطا اتفاق افتاده باشد، اما باید بدانیم که در دنیا روی مدل ایرانی پیوند کلیه مطالعات زیادی شده و مقالات متعدد در این زمینه داریم. باید توجه کرد که در بسیاری از کشورها بیماران کلیوی در فهرست انتظار، از دنیا می‌روند، زیرا اهداکننده‌ای وجود ندارد. هرچند در سیستم ایران با یک هم‌فزایی بین دولت و سازمان‌های مردم‌نهاد و با نظارت‌های دقیق، بسیاری از بیماران از مرگ نجات یافته‌اند. رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت تاکید کرد: لازم است که حوزه سلامت همیشه از آفت‌های مسائل سیاسی و اجتماعی به دور باشد. در موارد متعدد وقتی می‌خواهند نهایت فقر کسی را نشان دهند، می‌گویند حاضر است کلیه‌اش را هم بفروشد، اما این عنوانی است که با سلامت جامعه بازی می‌کند و به این کار نیکوکارانه جنبه‌ای منفی می‌دهد. باید در این موارد مراقبت کنیم. همچنین در حوزه رسانه‌ای باید تخصصی‌تر برخورد کرده و مراقب باشیم که برای تشریح برخی پدیده‌ها به مفاهیم ارزشی دیگری لطمه نزنیم که در حال حاضر چنین اتفاقاتی را در این حوزه شاهدیم. هر چند که تبلیغ درباره فروش کلیه یا ایجاد سایت و شبکه و آگهی کردن در این زمینه تخلف است و وزارت بهداشت روی این موضوع نظارت دارد، اما باید دستگاه‌های دیگر هم در حوزه نظارتی این پدیده کمک کنند.
عمل پیوند در زیرپله انجام نمی‌گیرد
این عضو کمیسیون بهداشت مجلس با بیان اینکه پیوند کلیه باید در یک شرایط ویژه، یک تیم پزشکی خاص و در یک فضای بیمارستانی خاص انجام گیرد، توضیح داد: این نیست یک زیرپله باشد یا یک بیمارستان دسته چندم باشد یا یک نفر یک کلیه را بردارد و بیاورد پیوند بزند. شرایط پیوند، حساس است و عمل در سطح بالایی صورت می‌گیرد. کادر درمان مجهز و اتاق عمل مجهزی می‌خواهد. در زیرپله که پیوند نمی‌زنند. قربانی تاکید می‌کند: بنده آمار مستند دارم که در طول یکسال گذشته یک مورد فروش کلیه هم گزارش نشده است. اگر مورد مستند بود، گزارش کنید. حال اینکه یکی به علت فقر روی دیوار یک اطلاعیه بزند، دلیل بر این نیست که در سراسر کشور این کار دارد صورت می‌گیرد. باید نظام، حاکمیت و دولت کمک کنند که این افراد به علت فقر دست به چنین کارهایی نزنند. باید اینها را شناسایی کنیم و زیر پوشش سازمان‌های حمایتی بیاوریم. هیچ پزشک و هیچ بیمارستانی حق ندارد که چنین کار خارج از چارچوب و غیرقانونی را انجام دهد.
تبلیغ فروش کلیه تخلف است
رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت نیز با اشاره به دغدغه خرید و فروش غیرقانونی کلیه، تاکید کرد که تبلیغ درباره فروش کلیه یا ایجاد سایت و شبکه و آگهی کردن در این زمینه تخلف است. او با اشاره به اینکه تعدادی از افراد نیازمند پیوند کلیه به دلیل خروج از چارچوب‌های قانونی و به‌رغم اطلاع‌رسانی انجمن، نه‌تنها مال خود را باخته‌اند، بلکه جان آنها نیز در معرض خطر قرار گرفته، افزود: از آن مقامات محترم قضائی و انتظامی درخواست می‌شود با صدور دستور توقیف سایت‌های اینترنتی و کانال‌های تلگرامی فعال در این زمینه و برخورد انتظامی با دلالان و گردانندگان این شبکه‌های غیرقانونی، مانع از بروز مشکلات جدی برای بیماران نیازمند کلیه شوید. در این نامه تاکید شده است: انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی ایران به عنوان قدیمی‌ترین تشکل خیریه و بزرگترین انجمن تخصصی در این حوزه با داشتن بیش از ۲۰۰ شعبه در سراسر کشور آمادگی دارد، بدون هیچ چشمداشت مادی همه خدمات لازم در این زمینه را به نیازمندان واقعی پیوند کلیه ارائه کند. مهدی شادنوش با بیان اینکه در حوزه بیماران کلیوی حدود هشت هزارو۶۰۰ بیمار در فهرست انتظار پیوند داریم، افزود: ۶۰ درصد از پیوندهای‌مان در پیوند کلیه از اهداکنندگان مرگ‌مغزی اتفاق می‌افتد. اگر این فرهنگسازی بیشتر شود و افراد بیشتری حاضر شوند در صورت مرگ‌مغزی اعضای عزیزان‌شان را به بیماران اهدا کنند، از تعداد افراد منتظر در فهرست انتظار بیماران پیوند کلیه کاسته می‌شود و بیماران هم می‌توانند با کیفیت بالاتری به زندگی‌شان ادامه دهند. او تاکید کرد: درحال حاضر حدود ۴۰درصد از اهدای کلیه در کشور از اهداکنندگان زنده انجام می‌شود. باید توجه کرد که کسانی که بستگان درجه یک بیمار نیازمند پیوند کلیه هستند، به راحتی می‌توانند به بیمارشان کلیه اهدا کنند. غیر وابستگان نیز باید زیر نظر انجمن حمایت از بیماران کلیوی این اقدام را انجام دهند. مدل دیگر هم این است که اگر کسی در میان آشنایان و بستگانش اهداکننده‌ای می‌شناسد، اما از نظر همخوانی‌های خونی‌شان دچار مشکل هستند، می‌توانند در صورت تمایل اهداکننده کلیه، با گیرنده دیگری جابه‌جا کنند.
چالش کلیه‌فروشی غیرقانونی
این مقام مسئول درباره بحث خرید و فروش غیرقانونی کلیه در حوزه پیوند، ادامه داد: این موضوع یکی از دغدغه‌های ما نیز است. در گذشته در کشور پیوند کلیه از اهداکننده زنده اتفاق می‌افتاد که در حال حاضر تناسب آن تغییر کرده و ۶۰درصد پیوند کلیه از طریق بیماران مرگ‌مغزی و ۴۰درصد آن از سوی اهداکنندگان زنده انجام می‌شود. از طرفی در حوزه خرید و فروش کلیه مقداری بزرگنمایی بیش از اندازه هم اتفاق افتاد؛ به‌گونه‌ای که به‌جای اینکه اهدای کلیه امری بزرگ و ایثارگرانه تلقی شود، آنقدر تبلیغات بد شد که برخی اهداکنندگان می‌گویند ما ترجیح می‌دهیم هیچ وقت نگوییم که اهدای کلیه انجام داده‌ایم و این موضوع می‌تواند ضرر بزرگی را به جامعه وارد کند. او با بیان اینکه به هر حال در اقدامات گسترده، درصدی خطا هم ممکن است، وجود داشته باشد، افزود: در حال حاضر پیوند کلیه در کشور ما از مرز ۵۰هزار پیوند گذشته است. حال ممکن است، درصدی هم خطا اتفاق افتاده باشد، اما باید بدانیم که در دنیا روی مدل ایرانی پیوند کلیه مطالعات زیادی شده و مقالات متعدد در این زمینه داریم. باید توجه کرد که در بسیاری از کشورها بیماران کلیوی در فهرست انتظار، از دنیا می‌روند، زیرا اهداکننده‌ای وجود ندارد. هرچند در سیستم ایران با یک هم‌فزایی بین دولت و سازمان‌های مردم‌نهاد و با نظارت‌های دقیق، بسیاری از بیماران از مرگ نجات یافته‌اند. رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت تاکید کرد: لازم است که حوزه سلامت همیشه از آفت‌های مسائل سیاسی و اجتماعی به دور باشد. در موارد متعدد وقتی می‌خواهند نهایت فقر کسی را نشان دهند، می‌گویند حاضر است کلیه‌اش را هم بفروشد، اما این عنوانی است که با سلامت جامعه بازی می‌کند و به این کار نیکوکارانه جنبه‌ای منفی می‌دهد. باید در این موارد مراقبت کنیم. همچنین در حوزه رسانه‌ای باید تخصصی‌تر برخورد کرده و مراقب باشیم که برای تشریح برخی پدیده‌ها به مفاهیم ارزشی دیگری لطمه نزنیم که در حال حاضر چنین اتفاقاتی را در این حوزه شاهدیم. هر چند که تبلیغ درباره فروش کلیه یا ایجاد سایت و شبکه و آگهی کردن در این زمینه تخلف است و وزارت بهداشت روی این موضوع نظارت دارد، اما باید دستگاه‌های دیگر هم در حوزه نظارتی این پدیده کمک کنند.