جلوهگري گنجينه ايراني در ايروان
وی به نام مارک گریگوری در هشت فیلم نقش نخست را بازی کرد. در فیلم های آرامش قبل از طوفان (1339ـ1960)، گرگ صحرا (1340-1961)، کلید (1341-1962)، طلای سفید (1341-1962)، آخرین گذرگاه (1341-1962)، شهر بزرگ (1344-1965)، مردی در طوفان (1351-1972) و حرفهای (1355-1976). مارکو در سال 1962 به نیویورک رفت و مرحله تازهای را در زندگی کاریش آغاز کرده و آثار خود را در چندین نمایشگاه به نمایش گذاشت. در سال (۱۳۵۳ ـ1974) گروه نقاشان آزاد را همراه با فرامرز پیلارام، عبدالرضا دریابیگی، مسعود عربشاهی، سیراک ملکونیان، مرتضي ممیز و غلامحسین نامی بنیاد گذاشت. در آیین گشایش موزه هنرهای معاصرتهران در سال 1977 م، معاون رییس جمهور آمریکا نلسون راکفلر(Nelson Aldrich Rockefeller) کارهای هنری مارکو را ستایش کرد و هنگامی که دوباره مارکو را درنیویورک دید، یکی ازکارهایش را خریداری کرد و به موزه هنرهای معاصردر نیویورک بخشید. مارکو در سال 1980م، به نیویورک رفت و نگارخانه آرشیل گورکی (Arshile Gorky) را پایهگذاشت. نامی که برگرفته شده از نام نقاشی ارمنی است که در سال 1948 میلادی در آمریکا خودکشی کرده است. در 10 ژوئن 1986م، دخترش را از دست داد و همین موضوع انگیزه ای شد تا برخی از اولویتهای کاری برایش تغییر پیدا کند. پس از آن خود را در هنر بومی ارمنستان غرق کرد. مارکو جایزههای گوناگونی را برد. کارهایش در نمایشگاهها، موزهها و مجموعههای خصوصی نگهداری میشوند. در موزه ملی و شرق نزدیک ایروان، بانک ملی قبرس، مجموعه نلسون راکفلر درنیویورک، موزه هنرهای معاصرتهران و... (Fouladvand,2012).
مارکوس گریگوریان در27 آگوست سال 2007 میلادی در ایروان پا را از دایره هستی بیرون نهاد. موزه شرق نزدیک در واقع مجموعه کم مانند مارکو است که آن را به ایروان منتقل کرد و با نام مجموعه مارکو و سابرینا گریگوریان و موزه شرق نزدیک به نمایش گذاشت. موزه در ساختمانی است که به دو بخش، تقسیم شده است. بخشی از آن موزه ادبیات و فرهنگ است و بخشی دیگر موزه شرق نزدیک. مدیر موزه بانو زارا موکاتسیان (Zara Mokatsyan ) بسیارخوش برخورد و مهربان و البته شیفته فرهنگ ایران است و به گرمی از بازدیدکنندگان اندک موزه استقبال میکند.
در بخشی از موزه عکسهایی از خانواده مارکوس گریگوریان به نمایش درآمده است. بخشی از مدالها و افتخارهایی که به دست آورده را همراه با شماری (تعدادی) از تابلوهای او به چشم می خورد. در میان آن ها تابلوهایی از اردوگاه آشویتس(Auschwitz) جلب توجه میکند. سکههای اشکانی، ساسانی، رومی و سکههای دوران اسلامی هم بخش دیگری از آثار به نمایش درآمده در موزه است. قطعههایی از کاشیهای دورۀ قاجار به ویژه قطعههایی از کاشیهای مسجد کبود ایروان هم در موزه وجود دارد. تابلوهای نقاشی دورۀ قاجار همراه با نسخههای خطی پارسی و عربی هم زینت بخش، قسمتی دیگر از گنجینه است. قلمدانها و نوشت افزارهای زیبای قاجاری، سماور روسی، گونههای مختلفي از قفل و کلید، مفرغ های لرستان، پیکرکهای گلی از املش و شوش، ظرفهای سفالی لعابدارسلجوقی و قاجار، فرمانهای رسمی از دوره صفویه و قاجار همه و همه انگیزۀ شوق و ذوق فراوان بازدیدکننده میشود. در سفر به شهر زیبای ایروان فرصت دیدار از موزه شرق نزدیک و بانو موکاتسیان را ازدست ندهید.