قطعات ضعیف، آپشن‌های خنده‌دار
خودروسازان کشور در سال‌های اخیر با مشکلات متعددی سر و کار داشته و این مشکلات هر بار این صنعت را بیشتر با چالش روبه‌رو کرده است.
اگر در این شرایط مشکلات این صنعت که قیمت‌گذاری جزو اصلی‌ترین آنها است را نادیده بگیریم، نارضایتی مشتریان از سطح کیفیت خودروهای داخلی را نمی‌توان نادیده گرفت. مسئله‌ای که هنوز برای آن راهکاری پیدا نشده است.
صنعت خودرو یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در اقتصاد به‌شمار می‌رود. بخشی که اگر برای مشکلاتش هر چه زودتر چاره‌اندیشی نشود، می‌تواند این صنعت را با چالش جدی روبه‌رو کند. چالشی که از یک طرف تولید خودرو را تهدید و از طرفی دیگر نارضایتی مشتریانش را از وضع موجود و کیفیت محصول چند برابر می‌کند و در این شرایط است که می‌توانیم نگران اقتصاد شویم. محمدرضا منصوری، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس درخصوص مشکلات پیش‌روی صنعت خودرو به «ابتکار» می‌گوید: من همیشه می‌گویم کسی که خیاطی بلد نیست بهتر از کسی است که کمی دانش خیاطی را دارد. کسی که کمی آگاهی از خیاطی دارد، پارچه را خراب می‌کند. ما در این شرایط قطعات را جمع می‌کنیم و بعد آنها را به نوعی خراب می‌کنیم و خودرویی را می‌سازیم که به هیچ دردی نمی‌خورد و به عبارتی ارابه مرگ می‌شود. پرایدی که 25 یا 30 سال از رده خارج شده، طبیعی است که تولید آن هم به ضرر خودروساز تمام می‌شود و از طرفی دیگر کسی در دنیا چنین خریدی انجام نمی‌دهد. تولید این خودروها مثل این می‌ماند که دوباره ما بخواهیم تلویزیون سیاه و سفید را تولید کنیم. در این شرایط کاملا مشخص است که کسی در دنیا به سراغ این تلویزیون نمی‌رود. پراید ما در این شرایط دقیقا همین وضعیت را دارد و با گذشت این همه سال و پیشرفت تکنولوژی جهان دارد به سمت خودرو هوشمند و پرنده می‌رود و اگر ما بخواهیم در فکر تولید این خودرو و صادرات باشیم فکر بیهوده‌ای است.
وی می‌افزاید: راهکار در این زمینه این بود که ما از برندهای نامی دنیا جوینت ونچر (به نوعی از همکاری تجاری اطلاق می‌شود که طی آن طرفین، مدیریت فعالیت خاصی را به نحو مشترک به عهده می‌گیرند و در سود و زیان حاصله شریک می‌شوند) را می‌‌گرفتیم. ما این کار را با شرکت رنو انجام دادیم و تا مرحله امضای قرارداد هم رسید اما خود خودروسازها یا مافیا اجازه ندادند که این مسئله قطعی شود. حضور چنین طرح‌هایی باعث می‌شود که ما هم صادرات را داشته باشیم و هم سطح اشتغال افزایش پیدا کند و به عبارتی یک انقلاب عظیمی در صنعت خودروسازی باشد. باید بگویم دست‌هایی در کار است که نمی‌خواهند مردم از خودروهای خوب استفاده کنند و دلیل این خواسته هم سود سرشاری است که از این بازار می‌برند. بحث جوینت ونچر دارای حسن بسیاری است. در قدم اول نام و برند شرکت‌های معتبر در فروش آنها تاثیر بسزایی دارد و باعث رشد قطعه‌ساز می‌شود. در حال حاضر قطعه‌سازان ما ضعیف هستند و نمی‌توانند قطعه‌ای تولید کنند که قابلیت صادرات را داشته باشد. دلیل آن هم این است که ایران خودرو و سایپا برای تولید قطعه با کیفیت پایین می‌خواسته و این باعث شده که قطعه‌سازان ضعیف عمل کنند. این مانند این است که دانش‌آموزی 12 سال درس بخواند اما امتحانی از آن گرفته نشود. این دانش‌آموز در کنکور چیزی به خاطر نمی‌آورد و عملا بی‌سواد است. خودروساز و قطعه‌ساز ما در شرایط کنونی این وضعیت را دارند. مشکل تمام این مسائل با توانمندسازی قطعه‌سازان حل می‌شود و توانمندسازی در کوتاه مدت تنها با جوینت ونچر امکان دارد. در این میان باید بگویم با سیستم دولتی ایران صنعت خودروسازی ما به زودی از بین خواهد رفت. سرعت رشد در دنیا خیلی بیشتر از چیزی است که ما داریم و حتی می‌توانیم بگوییم که ما سال به سال روند پس‌رفت داریم.
منصوری از ضعف خودروسازان می‌گوید: ما در این شرایط ملزومات خودرو را جزو آپشن قرار می‌دهیم و این موضوع خنده‌دار است. بدهی خودروسازان به 50 هزار میلیار تومان رسیده یعنی ماهی 1000 میلیارد تومان باید سود پول بدهند و در این شرایط یعنی ورشکستگی اتفاق افتاده است. طبیعی است در این بازه زمانی باید هر چه سریع‌تر فکر اساسی کرد اما مسئله اینجا است که اجازه نمی‌دهند. شرکت رنو به ما می‌گوید سیستم شما فاسد است، می‌گوید من شریک شدم به من می‌گویند از فلان قطعه‌ساز با این قیمت خرید کن. وقتی این را می‌گویند مگر من می‌توانم خودرو صادراتی تولید کنم. قطعه‌ای بدون استاندارد که مورد تایید من نیست را برای من تعیین می‌کنند. تمام این مسائل باعث شد که رنو حاضر نباشد با شرکت‌های ایرانی شریک شود، چون با سیستم فساد، صادراتی در کار نخواهد بود. شرکت‌های بنام می‌خواهند صادرات داشته باشند پس در نتیجه به قطعه‌ساز فشار وارد می‌کنند و از این طرف ماجرا قطعه‌ساز رشد پیدا می‌کند. قطعه‌سازان ما در بخشی رشد پیدا کردند و صادرات هم می‌کنند و دلیل آن هم این است که با شرکت رنو در تندر کار کردند. ما الان ماشین خوبی مثل ال90 را داریم که برای ایران نیست و 51 درصدش در اختیار فرانسه بوده. چون سهام‌دار اصلی و مدیریتش با آنها بود کیفیتش کمی بهتر شد. ما باید ببینیم که در این مدت چه برسر صنعت خودروسازی‌مان آمده است. اگر جلوی این اتفاقات را هرچه زودتر نگیریم نام خودرو را می‌توانیم بگذاریم وسیله‌ای که تنها حرکت می‌کند. در آن صورت یا ارابه مرگ است و یا شبه خودرو! هر زمانی توانستیم خودرویی داشته باشیم که قابلیت صادر کردن داشته باشد، آن وقت است که می‌توانیم نام خودرو را بر روی آن بگذاریم. باید مرز رقابت را باز کنیم. ما عملا مرز رقابت را بسته‌ایم و 140 درصد تعرفه برای آن گذاشتیم و در این بازار انحصاری به 3 برابر قیمت به فروش رساندیم، باز با تمام این موارد صنعت خودرو بزرگ‌ترین بدهکار دنیا است.
وی ادامه می‌دهد: هدف و بحث ما اقتصاد و اشتغال است. خودروسازی یکی از بخش‌های اقتصاد به‌شمار می‌رود که می‌تواند در جامعه موثر باشد. ما در صنعت خودروسازی مطالبات بسیاری داشتیم و در گذشته تحریم‌ها را پیش‌بینی کرده بودیم. آن موقع ما در پی گرفتن وقتی برای اصلاح ساختار کلی از رئیس جمهوری بودیم. ما سال‌ها در زمینه خودروسازی تجربه داریم و برای آسیب‌شناسی مسائل قطعه‌سازی راهکار‌هایی داریم و می‌توانم بگویم که ما برای اصلاح اقتصاد و صنعت ایده‌های کارآمدی در دست داریم.