درمان درد سیاتیک با چند حرکت ورزشی ساده
درد عصب سیاتیک گاهی آن‌قدر آزاردهنده و زجرآور می‌شود که گاهی مبتلایان به آن حتی توان خارج شدن از تخت را هم ندارند. علل شایع ابتلا به درد عصب سیاتیک مواردی مثل اضافه وزن، دیسک کمر و آسیب رسیدن به ستون فقرات و … است.
در اغلب موارد برای آرام کردن درد سیاتیک به عمل جراحی متوسل می‌شوند، اما خبر خوب این است که با انجام دادن برخی حرکات کششی و نیز ماساژ می‌توانید درد سیاتیک را در منزل آرام کنید. ۶ حرکت کششی آسان برای آرام کردن و درمان درد سیاتیک پا و کمر بدون عمل جراحی در منزل را در این مطلب از مجله کوروش بخوانید.
درد سیاتیک چگونه دردی است؟
سیاتیک در واقع طولانی‌ترین عصب بدن و متشکل از گروهی رشته‌های عصبی است که از قسمت پایین کمر شروع شده و تا انتهای انگشتان پا ادامه پیدا می‌کند. درد عصب سیاتیک به دلایلی که گفته شد با تحریک عصب سیاتیک دردی سرتاسری را از انتهای کمر تا ساق و کف پا ایجاد می‌کند، معمولا ضعف و بی‌حسی پا‌ها را به دنبال دارد و گاهی حتی راه رفتن و ایستادن را برای فرد مشکل می‌کند.
اگر چه برخی افراد برای تسکین درد سیاتیک به عمل جراحی متوسل می‌شوند، اما با اصلاح سبک زندگی، کاهش اضافه وزن و انجام برخی حرکات ورزشی درمان سیاتیک می‌توانید درد آزاردهنده طولانی‌ترین عصب بدن را التیام ببخشید.
۱- انجام حرکت کبوتر خوابیده
از جمله بهترین حرکات ورزشی درمان درد سیتاتیک پا و کمر بدون عمل جراحی انجام حرکت مشهور «کبوتر» در یوگا است. این حرکت عضلات باسن و مفصل ران را نرم و منعطف و شل می‌کند. نسخه‌های متعددی از این حرکت وجود دارد، اما حرکت «کبوتر نشسته» از همه تاثیرگذارتر است. اگر تا به حال این حرکت را انجام نداده‌اید بهتر است برای انجام آن:
* ابتدا به پشت روی زمین بخوابید. پای راست را به سمت راست بکشید و هر دو دست را پشت ران بگیرید و انگشتان خود را در هم قفل کنید.
* در مرحله دوم پای چپ را بالا بیاورید و قوزک پای راست را روی زانوی پای چپ قرار دهید.
* چند لحظه در این حالت باقی بمانید. این حرکت سبب انبساط و کشش ماهیچه کوچک و ظریف piriformis می‌شود که گاهی ملتهب شده و با فشار روی عصب سیاتیک باعث درد می‌شود. همین حرکت را با پای دیگر هم انجام دهید.
۲- انجام حرکت کبوتر نشسته
یکی دیگر از بهترین حرکات ورزشی درمان سیاتیک پا انجام حرکت «کبوتر نشسته» است.
*روی زمین بنشینید و پا‌ها را صاف بکشید.
*پای چپ را با حالت کشیده و صاف روی زمین نگه دارید. پای راست را خم کنید و قوزک پای راست را روی زانوی پای چپ قرار دهید.
*بدن‌تان را به سمت جلو خم کنید و اجازه بدهید قسمت بالای بدن به ران پای شما نزدیک شود. با انگشتان دو دست پنجه پای چپ را بگیرید. ۱۵ الی ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید. این حرکت کششی عضلات باسن و عضلات قسمت پایین کمر تقویت می‌کند.
*این حرکت را با پای چپ هم انجام دهید.
نکته: اگر نمی‌توانید پای‌تان را خم کنید هر دو پا را به حالت کشیده و صاف نگه دارید و این حرکت را انجام دهید.
۳- حرکت کبوتر رو به جلو
یکی دیگر از حرکات مرسوم یوگا که جز بهترین حرکات ورزشی درمان درد سیاتیک پا و کمر بدون عمل جراحی محسوب می‌شود حرکت مشهور «کبوتر رو به جلو» است. برای انجام این حرکت به ترتیب زیر عمل کنید:
*چهار زانو روی زمین بنشینید.
*پای راست‌تان را بلند کنید و جلوتر از بدن روی زمین بگذارید. پای راست باید به گونه‌ای قرار بگیرد که خم شده و زانو در سمت راست بدن و کف پا در سمت چپ بدن قرار بگیرد. در این حالت باید به آرامی روی زمین به صورت افقی دراز بکشید. پای چپ را هم دراز کنید.
*تمام این حرکات را باید به طور همزمان انجام دهید. وزن بدن را به تدریج از بازو‌ها به روی پا‌ها منتقل کنید تا پا‌ها از وزن شما حمایت کنند. در این حالت کف دست‌ها را روی زمین و جلوی بدن قرار دهید.
*یک نفس عمیق بکشید. در حال دم و بازدم قسمت جلوی بدن را روی پای جلو خم کنید و تا جایی که ممکن است وزن خود را روی دست‌های‌تان بیندازید.
*این حرکت را با سمت دیگر بدن هم انجام دهید.
۴- حرکت زانو به سمت شانه مخالف
یک حرکت ساده که به خاطر شل کردن عضلات کمر و باسن از جمله بهترین حرکات ورزشی برای درمان درد سیاتیک است. برای انجام حرکت «زانو به سمت شانه مخالف» به این ترتیب عمل کنید:
*به پشت بخوابید و پای راست را به سمت شکم خم کنید.
*دو دست را دور پا و روی زانوی راست حلقه کنید. پای خم شده را به آرامی در جهت مخالف به سمت شانه چپ بکشید. ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید. کشش زانو نباید سبب درد شود و به عبارت دیگر تا جایی که راحت هستید و عضلات کش می‌آیند زانو را به سمت مخالف بکشید.
*پا را بعد از ۳۰ ثانیه به آرامی رها کنید و روی زمین بگذارید. این حرکت را برای هر پا سه بار تکرار کنید.
۵- حرکت کششی چرخشی نشسته
اگر می‌خواهید فشار روی عصب سیاتیک کم شده و درد آرام شود یکی دیگر از موثرترین حرکات ورزشی درمان سیاتیک را انجام دهید. برای انجام حرکت «کششی چرخشی نشسته» به ترتیب زیر عمل کنید:
*روی زمین بنشینید و پاهای‌تان را صاف بکشید و دراز کنید.
*پای راست را خم کنید و در سمت دیگر پای چپ قرار دهید.
*در همین حالت آرنج دست چپ را پشت زانوی پای راست ببرید و بدن را به سمت راست بچرخانید و بکشید.
*۳۰ ثانیه در همین حالت بمانید و سه بار دیگر این حرکت را انجام دهید. برای پای چپ هم به همین ترتیب عمل کنید.
۶- حرکت کششی همسترینگ
یک حرکت کششی آرام‌بخش که از جمله اثربخش‌ترین حرکات ورزشی درمان درد سیاتیک پا و کمر بدون عمل است. با این حرکت کششی درد و گرفتگی عضلات ران را کاهش می‌دهید و آرام می‌شوید. برای انجام حرکت کششی همسترینگ به روش زیر عمل کنید:
*ابتدا پای راست را روی یک سطح بلند مثل صندلی یا سکو بگذارید. ارتفاع سطح حتی‌المکان باید تا حد باسن شما باشد و پای روی سطح با پای روی زمین یک زاویه ۹۰ درجه تشکیل بدهد.
*پنجه پایی را که روی سطح مرتفع گذاشته‌اید با دو دست یا دست مخالف بگیرید. بدن‌تان را به سمت پایین و روی پای روی سطح بکشید. ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید و به آرامی حالت خود را عوض کنید و حرکت فوق را به همین ترتیب روی پای دیگر انجام دهید.
درد سیاتیک چگونه دردی است؟
سیاتیک در واقع طولانی‌ترین عصب بدن و متشکل از گروهی رشته‌های عصبی است که از قسمت پایین کمر شروع شده و تا انتهای انگشتان پا ادامه پیدا می‌کند. درد عصب سیاتیک به دلایلی که گفته شد با تحریک عصب سیاتیک دردی سرتاسری را از انتهای کمر تا ساق و کف پا ایجاد می‌کند، معمولا ضعف و بی‌حسی پا‌ها را به دنبال دارد و گاهی حتی راه رفتن و ایستادن را برای فرد مشکل می‌کند.
اگر چه برخی افراد برای تسکین درد سیاتیک به عمل جراحی متوسل می‌شوند، اما با اصلاح سبک زندگی، کاهش اضافه وزن و انجام برخی حرکات ورزشی درمان سیاتیک می‌توانید درد آزاردهنده طولانی‌ترین عصب بدن را التیام ببخشید.
۱- انجام حرکت کبوتر خوابیده
از جمله بهترین حرکات ورزشی درمان درد سیتاتیک پا و کمر بدون عمل جراحی انجام حرکت مشهور «کبوتر» در یوگا است. این حرکت عضلات باسن و مفصل ران را نرم و منعطف و شل می‌کند. نسخه‌های متعددی از این حرکت وجود دارد، اما حرکت «کبوتر نشسته» از همه تاثیرگذارتر است. اگر تا به حال این حرکت را انجام نداده‌اید بهتر است برای انجام آن:
* ابتدا به پشت روی زمین بخوابید. پای راست را به سمت راست بکشید و هر دو دست را پشت ران بگیرید و انگشتان خود را در هم قفل کنید.
* در مرحله دوم پای چپ را بالا بیاورید و قوزک پای راست را روی زانوی پای چپ قرار دهید.
* چند لحظه در این حالت باقی بمانید. این حرکت سبب انبساط و کشش ماهیچه کوچک و ظریف piriformis می‌شود که گاهی ملتهب شده و با فشار روی عصب سیاتیک باعث درد می‌شود. همین حرکت را با پای دیگر هم انجام دهید.
۲- انجام حرکت کبوتر نشسته
یکی دیگر از بهترین حرکات ورزشی درمان سیاتیک پا انجام حرکت «کبوتر نشسته» است.
*روی زمین بنشینید و پا‌ها را صاف بکشید.
*پای چپ را با حالت کشیده و صاف روی زمین نگه دارید. پای راست را خم کنید و قوزک پای راست را روی زانوی پای چپ قرار دهید.
*بدن‌تان را به سمت جلو خم کنید و اجازه بدهید قسمت بالای بدن به ران پای شما نزدیک شود. با انگشتان دو دست پنجه پای چپ را بگیرید. ۱۵ الی ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید. این حرکت کششی عضلات باسن و عضلات قسمت پایین کمر تقویت می‌کند.
*این حرکت را با پای چپ هم انجام دهید.
نکته: اگر نمی‌توانید پای‌تان را خم کنید هر دو پا را به حالت کشیده و صاف نگه دارید و این حرکت را انجام دهید.
۳- حرکت کبوتر رو به جلو
یکی دیگر از حرکات مرسوم یوگا که جز بهترین حرکات ورزشی درمان درد سیاتیک پا و کمر بدون عمل جراحی محسوب می‌شود حرکت مشهور «کبوتر رو به جلو» است. برای انجام این حرکت به ترتیب زیر عمل کنید:
*چهار زانو روی زمین بنشینید.
*پای راست‌تان را بلند کنید و جلوتر از بدن روی زمین بگذارید. پای راست باید به گونه‌ای قرار بگیرد که خم شده و زانو در سمت راست بدن و کف پا در سمت چپ بدن قرار بگیرد. در این حالت باید به آرامی روی زمین به صورت افقی دراز بکشید. پای چپ را هم دراز کنید.
*تمام این حرکات را باید به طور همزمان انجام دهید. وزن بدن را به تدریج از بازو‌ها به روی پا‌ها منتقل کنید تا پا‌ها از وزن شما حمایت کنند. در این حالت کف دست‌ها را روی زمین و جلوی بدن قرار دهید.
*یک نفس عمیق بکشید. در حال دم و بازدم قسمت جلوی بدن را روی پای جلو خم کنید و تا جایی که ممکن است وزن خود را روی دست‌های‌تان بیندازید.
*این حرکت را با سمت دیگر بدن هم انجام دهید.
۴- حرکت زانو به سمت شانه مخالف
یک حرکت ساده که به خاطر شل کردن عضلات کمر و باسن از جمله بهترین حرکات ورزشی برای درمان درد سیاتیک است. برای انجام حرکت «زانو به سمت شانه مخالف» به این ترتیب عمل کنید:
*به پشت بخوابید و پای راست را به سمت شکم خم کنید.
*دو دست را دور پا و روی زانوی راست حلقه کنید. پای خم شده را به آرامی در جهت مخالف به سمت شانه چپ بکشید. ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید. کشش زانو نباید سبب درد شود و به عبارت دیگر تا جایی که راحت هستید و عضلات کش می‌آیند زانو را به سمت مخالف بکشید.
*پا را بعد از ۳۰ ثانیه به آرامی رها کنید و روی زمین بگذارید. این حرکت را برای هر پا سه بار تکرار کنید.
۵- حرکت کششی چرخشی نشسته
اگر می‌خواهید فشار روی عصب سیاتیک کم شده و درد آرام شود یکی دیگر از موثرترین حرکات ورزشی درمان سیاتیک را انجام دهید. برای انجام حرکت «کششی چرخشی نشسته» به ترتیب زیر عمل کنید:
*روی زمین بنشینید و پاهای‌تان را صاف بکشید و دراز کنید.
*پای راست را خم کنید و در سمت دیگر پای چپ قرار دهید.
*در همین حالت آرنج دست چپ را پشت زانوی پای راست ببرید و بدن را به سمت راست بچرخانید و بکشید.
*۳۰ ثانیه در همین حالت بمانید و سه بار دیگر این حرکت را انجام دهید. برای پای چپ هم به همین ترتیب عمل کنید.
۶- حرکت کششی همسترینگ
یک حرکت کششی آرام‌بخش که از جمله اثربخش‌ترین حرکات ورزشی درمان درد سیاتیک پا و کمر بدون عمل است. با این حرکت کششی درد و گرفتگی عضلات ران را کاهش می‌دهید و آرام می‌شوید. برای انجام حرکت کششی همسترینگ به روش زیر عمل کنید:
*ابتدا پای راست را روی یک سطح بلند مثل صندلی یا سکو بگذارید. ارتفاع سطح حتی‌المکان باید تا حد باسن شما باشد و پای روی سطح با پای روی زمین یک زاویه ۹۰ درجه تشکیل بدهد.
*پنجه پایی را که روی سطح مرتفع گذاشته‌اید با دو دست یا دست مخالف بگیرید. بدن‌تان را به سمت پایین و روی پای روی سطح بکشید. ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید و به آرامی حالت خود را عوض کنید و حرکت فوق را به همین ترتیب روی پای دیگر انجام دهید.