آغازِ پایانِ جمنا؟
جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی (جمنا) چندماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم تشکیل شد و جریان‌های دیگری از درون اصولگرایی هم کم کم به این جبهه اضافه شدند. جمنا که مدعی بود پارلمان اصولگرایی است، از یک تشکل انتخاباتی فراتر نرفت و پس از شکست در انتخابات سال 96 به گعده‌ای برای شکست‌خورده‌ها تبدیل شد.
درواقع گروهی از شکست‌خوردگان و ناکام‌های عرصه‌های مختلف انتخاباتی، تصمیمی جمعی برای شرکت در یک انتخابات بزرگ‌تر گرفتند که محصول آن نیز شکست در انتخابات ریاست‌جمهوری در مقابل اصلاح‌طلبان بود و حالا جمنا تنهاتر از همیشه شده و به نظر می‌رسد به پایان خود نزدیک شده است.
باید جمنا را یک پروژه تمام شده دانست؟
درست در شرایطی که چهره‌های جریان اصولگرایی در حال برنامه‌ریزی برای ادامه سیاست ورزی جمنا هستند خبرهایی وجود دارد که از پایان عمر سیاسی این نوپدید سیاست ایران حکایت دارد. گویا برخی چهره‌های موثر این جناح تلاش‌هایی را برای ایجاد سامانه جدیدی آغاز کرده‌اند. ساز و کاری که بتواند شکاف‌های موجود را کاسته و جناح را برای ورود به فاز جدید سیاست‌ورزی برای انتخابات آینده آماده کند.
سید کمال سجادی، سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری ، درباره فعالیت اصولگرایان در انتخابات سال ۹۸، می‌گوید: احزاب و تشکل‌های سیاسی باید به صورت درون گروهی پیرامون انتخابات بحث و بررسی کنند.
وی افزود: یکی از کارکردها و وظایف احزاب و تشکل‌های سیاسی این است که در درون خود مسائل اولیه انتخابات را بررسی تا نیروهای واجد شرایط برای مجلس شناسایی شود؛ عملکرد نمایندگان فعلی از سوی احزاب رصد و یا نیروهایی که از توانایی و کارآمدی لازم برخوردار هستند که در جایگاه کرسی قوه مقننه تکیه بزنند انتخاب کنند.
این فعال سیاسی اصولگرا می‌گوید: در حال حاضر این فعالیت انجام می‌شود، ما در جامعه اسلامی کارمندان اطلاعات مربوط به افراد واجد شرایط را در تهران، استان‌ها و شهرستان‌ها در قالب کمیته انتخابات بررسی می‌کنیم و در فهرست اولیه قرار می‌دهیم، این فهرست هم برای تشکل‌ها و هم برای اصولگرایان مفید است. احزاب اصولگرا نیز باید چنین کمیته‌ای(کمیته انتخابات) تشکیل دهند و مباحث مربوط به انتخابات را دنبال و پیگیری کنند.
سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری می‌گوید: اصولگرایان یا در قالب جمنا یا با طرح جدید که جمنا هم می‌تواند شامل آن شود در انتخابات آینده ظاهر شوند تا به انسجام دست یابند.
سجادی با بیان اینکه امیدواریم دیگر آرایشی مانند مجلس دهم تکرار نشود می‌افزاید: خدا نکند آرایش مجلس کنونی دوباره تکرار شود، عده‌ای در انتخابات براساس وعدههایی که مطرح شد چشم‌بسته رای دادند و افرادی وارد مجلس شدند که تازه فهمیده اند قانونگذاری و نظارت چیست.
در انتخابات 96 چه اتفاقی افتاد که اصولگرایان زمین بازی را به اصلاح‌طلبان تحویل دادند و چه شد که جمنا ناکام ماند؟
اصولگرایان در چهار انتخابات اخیر یعنی ریاست‌جمهوری92 و 96، دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و انتخابات شورای شهر و روستا شکست خوردهاند و به همین دلیل نظم درونی این جریان سابقهدار به هم ریخته است.
شکست جمنا هزینه‌های سنگینی در پی داشت. برخی تحلیل‌گران اصولگرا معتقدند جمنا تشکیلاتی جامع نبود، درواقع رفتار و محدودیت‌های جبهه مردمی نیروهای انقلاب سبب قهر برخی اصولگرایان و ریزش رای این جریان شد. سنتی‌های اصولگرا هنوز هم از جمنایی‌ها دلخورند؛ دلخوری از این بابت که راستگرایان سنتی حالا دلیل شکست جمنا را توجه نکردن اعضای آن به توصیه‌های آنها می‌دانند. نمونه آن محمدرضا باهنر، دبیرکل جبهه خط امام و رهبری است. او در چند اظهارنظر با بیان اینکه تداوم محوریت جمنا در جریان اصولگرا، مشخص نیست، اعلام کرده که قائل به احتمال تجدید سازمان این تشکل نوپا است. باهنر بارها گفته حضور دوباره آنها به علت تداعی شکست گذشته، با بی‌اقبالی مردم روبه‌رو خواهد شد. حتی یحیی آل اسحاق که عضو هیات موسس جمنا بود هم معتقد است جمنا برای ادامه مسیر نیازمند بازنگری درونی است و باید ایرادات مرتفع شود. اصولگرایان فارغ از نتیجه‌ای که در انتخابات حاصل خواهد شد یک بار دیگر در ائتلاف ناکام ماندند. برخی پیام دادند که ساز و کار را قبول نداشته و کار خود را می‌کنند و برخی دیگر هم نگفتند و کار خود را کردند. این مهمترین نکته‌ای است که می‌توان در مورد جمنا و عملکردش گفت. جمنا اگر چه در نگاه اول تسکین دهنده درد انشقاق و چند دستگی در بین اصولگرایان بود اما شاید خوشبینانهترین افراد حاضر در جریان اصولگرایی هم به این نکته فکر نمیکردند که جمنا روزی به یک درد بزرگ تبدیل خواهد شد.
عبور از جمنا
این روزها بیشتر مشکلات و مسائل اصولگرایان بحث‌های داخلی است و تلاش دارند با حل این موضوعات بتوانند در انتخابات آتی مجلس و پس از آن در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 نقش پررنگی ایفا کرده و گوی رقابت را در نهایت از رقیب سنتی خود بربایند. البته پیش شرط آن رفع مشکلاتی است که این جریان در داخل خود باید ابتدا آنها را برطرف کند. با توجه به مولفه‌هایی که به آنها اشاره شد بعید به نظر می‌رسد اصولگرایان دوباره به جبهه مردمی نیروهای انقلاب بپیوندند. هنوز مشخص نیست که قالیباف در چه سازوکاری کنار کشیده است. جبهه پایداری صراحتا ادغام‌شدن در جمنا را منتفی اعلام کرد، جبهه پیروان خط امام و رهبری خواستار طراحی مدل جدیدی از کار تشکیلاتی جریانی شد و جامعه روحانیت نیز سعی کرد سکوت پیشه کند و دیگر نامش در اخبار و تحلیل‌ها با جمنا گره نخورد. تنها نامزد انتخابی جمنا یعنی ابراهیم رئیسی است که همچنان در قالب آن، فعالیت زودهنگام انتخاباتی خود را کلید زده است.
بدون شک در شرایط کنونی تغییر استراتژی و برنامهریزیهای مقطعی و کوتاه مدت برای اصولگرایان راهحل نخواهد بود و این جریان نیاز به بازنگری در مبانی خود دارد.
باید جمنا را یک پروژه تمام شده دانست؟
درست در شرایطی که چهره‌های جریان اصولگرایی در حال برنامه‌ریزی برای ادامه سیاست ورزی جمنا هستند خبرهایی وجود دارد که از پایان عمر سیاسی این نوپدید سیاست ایران حکایت دارد. گویا برخی چهره‌های موثر این جناح تلاش‌هایی را برای ایجاد سامانه جدیدی آغاز کرده‌اند. ساز و کاری که بتواند شکاف‌های موجود را کاسته و جناح را برای ورود به فاز جدید سیاست‌ورزی برای انتخابات آینده آماده کند.
سید کمال سجادی، سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری ، درباره فعالیت اصولگرایان در انتخابات سال ۹۸، می‌گوید: احزاب و تشکل‌های سیاسی باید به صورت درون گروهی پیرامون انتخابات بحث و بررسی کنند.
وی افزود: یکی از کارکردها و وظایف احزاب و تشکل‌های سیاسی این است که در درون خود مسائل اولیه انتخابات را بررسی تا نیروهای واجد شرایط برای مجلس شناسایی شود؛ عملکرد نمایندگان فعلی از سوی احزاب رصد و یا نیروهایی که از توانایی و کارآمدی لازم برخوردار هستند که در جایگاه کرسی قوه مقننه تکیه بزنند انتخاب کنند.
این فعال سیاسی اصولگرا می‌گوید: در حال حاضر این فعالیت انجام می‌شود، ما در جامعه اسلامی کارمندان اطلاعات مربوط به افراد واجد شرایط را در تهران، استان‌ها و شهرستان‌ها در قالب کمیته انتخابات بررسی می‌کنیم و در فهرست اولیه قرار می‌دهیم، این فهرست هم برای تشکل‌ها و هم برای اصولگرایان مفید است. احزاب اصولگرا نیز باید چنین کمیته‌ای(کمیته انتخابات) تشکیل دهند و مباحث مربوط به انتخابات را دنبال و پیگیری کنند.
سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری می‌گوید: اصولگرایان یا در قالب جمنا یا با طرح جدید که جمنا هم می‌تواند شامل آن شود در انتخابات آینده ظاهر شوند تا به انسجام دست یابند.
سجادی با بیان اینکه امیدواریم دیگر آرایشی مانند مجلس دهم تکرار نشود می‌افزاید: خدا نکند آرایش مجلس کنونی دوباره تکرار شود، عده‌ای در انتخابات براساس وعدههایی که مطرح شد چشم‌بسته رای دادند و افرادی وارد مجلس شدند که تازه فهمیده اند قانونگذاری و نظارت چیست.
در انتخابات 96 چه اتفاقی افتاد که اصولگرایان زمین بازی را به اصلاح‌طلبان تحویل دادند و چه شد که جمنا ناکام ماند؟
اصولگرایان در چهار انتخابات اخیر یعنی ریاست‌جمهوری92 و 96، دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و انتخابات شورای شهر و روستا شکست خوردهاند و به همین دلیل نظم درونی این جریان سابقهدار به هم ریخته است.
شکست جمنا هزینه‌های سنگینی در پی داشت. برخی تحلیل‌گران اصولگرا معتقدند جمنا تشکیلاتی جامع نبود، درواقع رفتار و محدودیت‌های جبهه مردمی نیروهای انقلاب سبب قهر برخی اصولگرایان و ریزش رای این جریان شد. سنتی‌های اصولگرا هنوز هم از جمنایی‌ها دلخورند؛ دلخوری از این بابت که راستگرایان سنتی حالا دلیل شکست جمنا را توجه نکردن اعضای آن به توصیه‌های آنها می‌دانند. نمونه آن محمدرضا باهنر، دبیرکل جبهه خط امام و رهبری است. او در چند اظهارنظر با بیان اینکه تداوم محوریت جمنا در جریان اصولگرا، مشخص نیست، اعلام کرده که قائل به احتمال تجدید سازمان این تشکل نوپا است. باهنر بارها گفته حضور دوباره آنها به علت تداعی شکست گذشته، با بی‌اقبالی مردم روبه‌رو خواهد شد. حتی یحیی آل اسحاق که عضو هیات موسس جمنا بود هم معتقد است جمنا برای ادامه مسیر نیازمند بازنگری درونی است و باید ایرادات مرتفع شود. اصولگرایان فارغ از نتیجه‌ای که در انتخابات حاصل خواهد شد یک بار دیگر در ائتلاف ناکام ماندند. برخی پیام دادند که ساز و کار را قبول نداشته و کار خود را می‌کنند و برخی دیگر هم نگفتند و کار خود را کردند. این مهمترین نکته‌ای است که می‌توان در مورد جمنا و عملکردش گفت. جمنا اگر چه در نگاه اول تسکین دهنده درد انشقاق و چند دستگی در بین اصولگرایان بود اما شاید خوشبینانهترین افراد حاضر در جریان اصولگرایی هم به این نکته فکر نمیکردند که جمنا روزی به یک درد بزرگ تبدیل خواهد شد.
عبور از جمنا
این روزها بیشتر مشکلات و مسائل اصولگرایان بحث‌های داخلی است و تلاش دارند با حل این موضوعات بتوانند در انتخابات آتی مجلس و پس از آن در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 نقش پررنگی ایفا کرده و گوی رقابت را در نهایت از رقیب سنتی خود بربایند. البته پیش شرط آن رفع مشکلاتی است که این جریان در داخل خود باید ابتدا آنها را برطرف کند. با توجه به مولفه‌هایی که به آنها اشاره شد بعید به نظر می‌رسد اصولگرایان دوباره به جبهه مردمی نیروهای انقلاب بپیوندند. هنوز مشخص نیست که قالیباف در چه سازوکاری کنار کشیده است. جبهه پایداری صراحتا ادغام‌شدن در جمنا را منتفی اعلام کرد، جبهه پیروان خط امام و رهبری خواستار طراحی مدل جدیدی از کار تشکیلاتی جریانی شد و جامعه روحانیت نیز سعی کرد سکوت پیشه کند و دیگر نامش در اخبار و تحلیل‌ها با جمنا گره نخورد. تنها نامزد انتخابی جمنا یعنی ابراهیم رئیسی است که همچنان در قالب آن، فعالیت زودهنگام انتخاباتی خود را کلید زده است.
بدون شک در شرایط کنونی تغییر استراتژی و برنامهریزیهای مقطعی و کوتاه مدت برای اصولگرایان راهحل نخواهد بود و این جریان نیاز به بازنگری در مبانی خود دارد.