افزایش استرس و افسردگی شدید به ۱۶ درصد/ ۲ برابرشدن تقاضای مشاوره تلفنی/افزایش بیماران روانی
مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور ضمن بیان تحلیلی از تأثیرات روانی و اجتماعی پاندمی کرونا در جامعه گفت: بررسی‌های سامانه خودارزیابی روانشناختی نشان می‌دهد که در طول ۶ ماه اول شیوع کرونا ۹ تا ۱۱ درصد استرس، اضطراب و افسردگی شدید و متوسط گزارش شده است و اکنون این رقم به ۱۶ درصد افزایش یافته است.
بهزاد وحیدنیا در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تاثیرات کرونا بر روی مسائل روانی و اجتماعی بیان کرد: فشارهای روانی به ویژه سوگ گسترده ناشی از بحران کرونا و پیامدهای آن از یک سو و تغییرات اقتصادی و اجتماعی و افزایش گرانی و بیکاری از سوی دیگر، بستر تغییر و تعمیق الگوی آسیبهای اجتماعی را فراهم کرده است. این عوامل کارکرد افراد و احساس امنیت، کفایت و رضایت آنها را تحت تاثیر قرار داده و موجب افزایش اختلالات روانی به ویژه اختلالات اضطرابی به عنوان زیربنای طیف وسیعی از سایر اختلالات شده است.
وحیدنیا در ادامه این گفت‌وگو به افزایش تعداد بیماران روانی بستری در کشور اشاره کرد و افزود: این مسئله مختص کشور ما نیست و همه‌گیری کرونا شاخص‌های مربوط به سلامت روانی اجتماعی بسیاری از کشورها را تغییر داده است، اما به تناسب ظرفیت‌ها، برنامه‌های مداخلاتی و حمایت روانی و اجتماعی هر کشور، میزان تنشی که مردم تجربه می‌کنند، متفاوت است.
بنابر اظهارات وی، در این دوران تنها ۱۷ درصد از ۱۱۶ کشور جهان، بودجه‌های مربوط به خدمات سلامت روان خود را افزایش داده‌اند که حداکثر میزان آن نیز حدود ۲ درصد از بودجه بهداشتی آن کشورها بوده است.
مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور گفت: این شرایط برخی از گروه‌ها را بیشتر در معرض آسیب قرار داده است. افراد دچار بیماری‌های روانی مزمن غیربستری و خانواده‌های آنها نمونه ای از این گروه‌ها هستند که مشکلات و نیاز آنها به دریافت خدمات بیشتر شده است. همچنین گزارشات جهانی بیانگر تشدید مشکلات گروه‌های در حال تحصیل و دانش‌آموزان و افزایش پنج برابری نیاز آنها به دریافت خدمات روانی و اجتماعی است. لذا باید به زیرساختهای لازم و تامین دسترسی‌ها بیشتر توجه شود.
تاثیر دسترسی به خدمات پیشگیرانه و واکسیناسیون بر سلامت روانی مردم
وحیدنیا با بیان تأثیر دسترسی به انواع سرویس‌های پیشگیرانه و درمانی بر سلامت روان مردم، یادآور شد: پیش‌بینی افراد از امکان واکسینه شدن و اطمینان از وجود خدمات درمانی کافی در صورت ابتلای به بیماری، اثر تعیین‌کننده‌ای بر میزان استرس و اضطراب آنها دارد.
افزایش ۲ برابری تقاضای مشاوره تلفنی
وی افزود: سازمان بهزیستی کشور در ایام کرونا و محدودیت‌های دسترسی ناشی از آن، تلاش کرده است خدمات مشاوره خود را به صورت حضوری، تلفنی، مداخلات روانی اجتماعی مبتنی بر محلات و پویش مردمی ارائه دهد. در بحث مشاوره تلفنی ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار مورد خدمت را فراهم کرده که در مقاطعی نیز با همکاری بیشتر رسانه‌ها در معرفی این خدمات، میزان تقاضای مشاوره تلفنی ۸ تا ۱۰ برابر افزایش یافته و در مجموع نسبت به سال‌های پیش از شیوع کرونا، حدود ۲ برابر شده است.
وحیدنیا در بخش دیگری با اشاره به طراحی سامانه جامع تامین خدمات روانشناسی اظهار کرد: در حال حاضر سازمان بهزیستی استانداردهای خدمات مجازی را تعریف کرده و به دنبال پیاده‌سازی آنها پس از طی ملاحظات خاص، مراحل اداری و روندهای قانونی است. پیاده‌سازی این استانداردها در چارچوبی جدید موجب خواهد شد که هم میزان دسترسی و هم میزان اطمینان مردم به دریافت خدمات تخصصی مجازی افزایش یابد.
ضرورت پوشش بیمه ای خدمات مشاوره‌ای و حمایت از قشر نیازمند
وحیدنیا در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا سازمان بهزیستی باتوجه به قرمزشدن وضعیت کشور برنامه‌های جدیدتری برای کاهش بار روانی ناشی از کرونا در نظر دارد؟ گفت: در حال حاضر توسعه سرویس‌های خدمات اجتماعی یکی از الزامات و ضرورتها است و تاکنون نهایت توان خود را برای تغییر الگوهای تامین خدمات و تقویت آنها بکار گرفته‌ایم؛ لیکن یکی از بسترهای اصلی برای تامین خدمات تخصصی روانشناختی منسجم و پاسخگو، توسعه بیمه‌های خدمات مشاوره و روانشناختی است که حمایت منابع اجتماعی، قانونی و دولتی لازمه تامین آن و تسهیل دسترسی مردم به این خدمات است. بنابراین دولت و مجلس باید بر توسعه پوشش بیمه ای خدمات مشاوره‌ای جهت تقویت بهره‌گیری مردم از این خدمات و به ویژه گروه‌های اجتماعی کم برخوردار، توجه و تامل بیشتری کنند.
وحیدنیا در بیان ضرورت تداوم و تقویت حمایتهای روانی اجتماعی اظهار کرد: سازمان بهزیستی سهم خود را در این حوزه با حمایت اجتماعی از جامعه تحت پوشش، تقویت پروتکلها و استانداردهای بهداشتی در مراکز نگهداری، اورژانس اجتماعی، سامانه خود ارزیابی روانشناختی، خدمات مشاوره حضوری و غیر حضوری، تامین محتواهای تخصصی، توسعه مداخلات اجتماع محور و... انجام داده و کماکان در تامین بهزیستی عمومی در تلاش خواهد بود.
وی با تاکید بر ضرورت افزایش منابع در حوزه سلامت روان گفت: هر چند که در سازمان بهزیستی متخصصین این حوزه را بسیج کرده و از تمام ظرفیت‌های این حوزه استفاده کرده‌ایم اما برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای این حجم از تقاضا نیاز است و لازم است از سوی دولت و با حمایت مجلس منابع کافی برای پشتیبانی از خدمات اجتماعی مردم در نظر گرفته شود.
مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور، تقویت خدمات بهداشتی کشور و افزایش اطمینان از دسترسی به این خدمات، حمایتهای اقتصادی از حرفه‌ها و مشاغل آسیب دیده، توجه ویژه به تامین کنندگان خدمات، تقویت مراکز روانشناختی و حمایت از آنها، مهارت افزایی عمومی و آموزش رسانه‌ای را از جمله راهکارهای کنترل و کاهش میزان اختلالات روانی در جامعه دانست.
وحیدنیا در ادامه این گفت‌وگو به افزایش تعداد بیماران روانی بستری در کشور اشاره کرد و افزود: این مسئله مختص کشور ما نیست و همه‌گیری کرونا شاخص‌های مربوط به سلامت روانی اجتماعی بسیاری از کشورها را تغییر داده است، اما به تناسب ظرفیت‌ها، برنامه‌های مداخلاتی و حمایت روانی و اجتماعی هر کشور، میزان تنشی که مردم تجربه می‌کنند، متفاوت است.
بنابر اظهارات وی، در این دوران تنها ۱۷ درصد از ۱۱۶ کشور جهان، بودجه‌های مربوط به خدمات سلامت روان خود را افزایش داده‌اند که حداکثر میزان آن نیز حدود ۲ درصد از بودجه بهداشتی آن کشورها بوده است.
مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور گفت: این شرایط برخی از گروه‌ها را بیشتر در معرض آسیب قرار داده است. افراد دچار بیماری‌های روانی مزمن غیربستری و خانواده‌های آنها نمونه ای از این گروه‌ها هستند که مشکلات و نیاز آنها به دریافت خدمات بیشتر شده است. همچنین گزارشات جهانی بیانگر تشدید مشکلات گروه‌های در حال تحصیل و دانش‌آموزان و افزایش پنج برابری نیاز آنها به دریافت خدمات روانی و اجتماعی است. لذا باید به زیرساختهای لازم و تامین دسترسی‌ها بیشتر توجه شود.
تاثیر دسترسی به خدمات پیشگیرانه و واکسیناسیون بر سلامت روانی مردم
وحیدنیا با بیان تأثیر دسترسی به انواع سرویس‌های پیشگیرانه و درمانی بر سلامت روان مردم، یادآور شد: پیش‌بینی افراد از امکان واکسینه شدن و اطمینان از وجود خدمات درمانی کافی در صورت ابتلای به بیماری، اثر تعیین‌کننده‌ای بر میزان استرس و اضطراب آنها دارد.
افزایش ۲ برابری تقاضای مشاوره تلفنی
وی افزود: سازمان بهزیستی کشور در ایام کرونا و محدودیت‌های دسترسی ناشی از آن، تلاش کرده است خدمات مشاوره خود را به صورت حضوری، تلفنی، مداخلات روانی اجتماعی مبتنی بر محلات و پویش مردمی ارائه دهد. در بحث مشاوره تلفنی ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار مورد خدمت را فراهم کرده که در مقاطعی نیز با همکاری بیشتر رسانه‌ها در معرفی این خدمات، میزان تقاضای مشاوره تلفنی ۸ تا ۱۰ برابر افزایش یافته و در مجموع نسبت به سال‌های پیش از شیوع کرونا، حدود ۲ برابر شده است.
وحیدنیا در بخش دیگری با اشاره به طراحی سامانه جامع تامین خدمات روانشناسی اظهار کرد: در حال حاضر سازمان بهزیستی استانداردهای خدمات مجازی را تعریف کرده و به دنبال پیاده‌سازی آنها پس از طی ملاحظات خاص، مراحل اداری و روندهای قانونی است. پیاده‌سازی این استانداردها در چارچوبی جدید موجب خواهد شد که هم میزان دسترسی و هم میزان اطمینان مردم به دریافت خدمات تخصصی مجازی افزایش یابد.
ضرورت پوشش بیمه ای خدمات مشاوره‌ای و حمایت از قشر نیازمند
وحیدنیا در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا سازمان بهزیستی باتوجه به قرمزشدن وضعیت کشور برنامه‌های جدیدتری برای کاهش بار روانی ناشی از کرونا در نظر دارد؟ گفت: در حال حاضر توسعه سرویس‌های خدمات اجتماعی یکی از الزامات و ضرورتها است و تاکنون نهایت توان خود را برای تغییر الگوهای تامین خدمات و تقویت آنها بکار گرفته‌ایم؛ لیکن یکی از بسترهای اصلی برای تامین خدمات تخصصی روانشناختی منسجم و پاسخگو، توسعه بیمه‌های خدمات مشاوره و روانشناختی است که حمایت منابع اجتماعی، قانونی و دولتی لازمه تامین آن و تسهیل دسترسی مردم به این خدمات است. بنابراین دولت و مجلس باید بر توسعه پوشش بیمه ای خدمات مشاوره‌ای جهت تقویت بهره‌گیری مردم از این خدمات و به ویژه گروه‌های اجتماعی کم برخوردار، توجه و تامل بیشتری کنند.
وحیدنیا در بیان ضرورت تداوم و تقویت حمایتهای روانی اجتماعی اظهار کرد: سازمان بهزیستی سهم خود را در این حوزه با حمایت اجتماعی از جامعه تحت پوشش، تقویت پروتکلها و استانداردهای بهداشتی در مراکز نگهداری، اورژانس اجتماعی، سامانه خود ارزیابی روانشناختی، خدمات مشاوره حضوری و غیر حضوری، تامین محتواهای تخصصی، توسعه مداخلات اجتماع محور و... انجام داده و کماکان در تامین بهزیستی عمومی در تلاش خواهد بود.
وی با تاکید بر ضرورت افزایش منابع در حوزه سلامت روان گفت: هر چند که در سازمان بهزیستی متخصصین این حوزه را بسیج کرده و از تمام ظرفیت‌های این حوزه استفاده کرده‌ایم اما برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای این حجم از تقاضا نیاز است و لازم است از سوی دولت و با حمایت مجلس منابع کافی برای پشتیبانی از خدمات اجتماعی مردم در نظر گرفته شود.
مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور، تقویت خدمات بهداشتی کشور و افزایش اطمینان از دسترسی به این خدمات، حمایتهای اقتصادی از حرفه‌ها و مشاغل آسیب دیده، توجه ویژه به تامین کنندگان خدمات، تقویت مراکز روانشناختی و حمایت از آنها، مهارت افزایی عمومی و آموزش رسانه‌ای را از جمله راهکارهای کنترل و کاهش میزان اختلالات روانی در جامعه دانست.