گردشي رويايي در جزیره‌هاي زيباي ایراني
فصلي كه در آن طبيعت از رنگ‌هاي طلايي، قرمز، قهوه‌اي موج مي‌زند و صداي خش خش برگ‌ها زير پاي عابران به انسان آرامشي وصف ناپذير مي‌بخشد. جزيره‌هاي ايراني جزو بكرترين مناطق گردشگري هستند؛ كه سفربه اين مناطق مي‌تواند؛ خاطره‌اي بي‌نظير و گردشي رويايي را رقم زند. در اين گزارش به معرفي چند جزيره ايراني پرداخته‌ايم كه باهم‌مي‌خوانيم.
آشوراده؛ تنها جزير ايراني كاسپين
آشوراده، تنها جزيره ايراني درياي كاسپين در شرقي‌ترين بخش جزيره ميانكاله چون جواهري مي‌درخشد. آشوراده؛ دهی در مرکز شبه جزیره میانکاله در شهرستان بندرترکمن، استان گلستان است. جزیره که در سده‌های گذشته درپی عملکرد و فعالیت گروه‌های انسانی با حفر کانال از توده اصلی خشکی خود (شبه جزیره میانکاله) جدا افتاده‌است. آشوراده در سال ۱۳۵۴ جز نخستین مناطق زیست کره جهان معرفی و ثبت شد. در همین حال در کنوانسیون جهانی، رامسر در زمره تالاب های مهم دنیا قرار گرفت و سومین اهمیت این منطقه عضویت آن در پناهگاه حیات وحش است که در تمامی ایام سال میزبان انواع پرندگان است. ۴۰ خاویار ایران در نزدیکی این جزیره به دست می‌آید. لفظ «آشوراده» در زبان ترکمنی به معنای «جزیره آشور» است. و دارای دو بخش آشیر (آشور) و آدا (جزیره) (آشیرآدا = آشوراده) است. ترکمن‌ها به این جزیره «مال آشیر» هم می‌گویند زیرا در زمان‌های قدیم از ساحل بندر ترکمن دام‌های خود را براي چرا به جزیره مي‌بردند و در این لفظ «مال» به معنای «دام» و «آشیر» به معنای مصدری «رساندن» است.در سال ۱۸۳۷ این جزیره با وجود اعتراض ایران به دست نیروهای روسیه اشغال شد. پس از این اشغال، نیروهای روسی تا چندین دهه یک پاسگاه نظامی در آن داشتند.
سیر تاریخی جزیره آشوراده مبین این واقعیت است که این جزیره در مقاطعی از گذشته مرکز مبادلات تجاری و فعالیت‌های مختلف اقتصادی بوده است. در سال 1215 هجری شمسی برابر با 1836 میلادی جزیره به اشغال روس‌ها درآمد و محل رقابت استعماری روسیه تزاری و بریتانیا بوده و از این جهت موقعیت حساسی داشته است. در زمان ناصرالدین شاه، میرزا تقی خان امیرکبیر درصدد پس گرفتن آشوراده برآمد و سرانجام پس از سقوط تزاریسم به موجب عهدنامه مودت بین ایران و روسیه منعقده مورخ 26 فوریه 1921 در مسکو چنین مقررگردید؛ به‌واسطه عدم تمایل دولت شوروی نسبت به استفاده از ثمره غاصبانه دولت تزاری از جزیره آشوراده و همچنین خرید فیروز آباد با اراضی آن مطابق قرارداد 28 می 1892 از طرف ایران به روسیه انتقال داده شده بود به ایران مسترد گردید. هم‌اکنون این جزیره به‌عنوان یک جاذبه گردشگری مهم در شمال ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از تاریخ نویسان معتقدند این جزیره همان جزیره آب سکون است که محل مرگ سلطان محمد خوارزمشاه می‌باشد. این جزیره تا پایان جنگ جهانی دوم در دست روس‌ها بوده است. روس‌ها در این جزیره چندین بیمارستان، ساختمان مسکونی، قلعه و یک کلیسای چوبی ساختند که اکنون از کلیسای چوبی اثری در دست نیست اما یک قلعه مثلثی که در شمال این جزیره پابرجا مانده است به‌عنوان یادگار اشغال روس‌ها به ثبت میراث فرهنگی رسیده است. محدوده «آشوراده» در اثر بالا آمدن سطح آب دریاچه كاسپين توسط کانال طبیعی «خزینی» به صورت جزیره آشوراده از شبه جزیره میانکاله جدا شده‌است. به این ترتیب، جزیره آشوراده از شمال به دریاچه كاسپين، از شرق به تنگه‌ای باریک موسوم به «تنگه چپق‌اوغلی» و از غرب به کانال طبیعی خزینی و ادامه شبه جزیره میانکاله و از جنوب به خلیج گرگان منتهی می‌شود.
مرواريدي به‌نام جزيره هنگام
هنگام، نام جزیره‌ای کوچک در خلیج فارس است که در دو کیلومتری جنوب شرقی جزیره قشم قرار دارد. این جزیره با ۹ کیلومتر طول و شش کیلومتر عرض، وسعتی حدود ۳۳.۶ کیلومتر مربع دارد و ساختار آن به شکل یک مخروط ناقص به نظر می رسد. همین جزیره کوچک با ظاهری کاملا ساده، به بهترین شکل از شما میزبانی می کند و خوش‌ترین لحظات عمرتان را رقم می زند. اولین خوش گذرانی شما در این سفر، قایق سواری در میان آب‌های خلیج فارس است و خاطره سازی از همان ابتدای راه آغاز می شود. جزیره «هنگام» سه روستا را در خود جای داده که عبارتند از: هنگام قدیم یا کهنه، هنگام نو یا جدید (ماشی) و غیل. کوه ناکس با ۱۰۶ متر ارتفاع بلندترین نقطه این جزیره محسوب می شود. طولانی‌ترین قطر جزیره نیز به طول ۹ کیلومتر از روستای «هنگام کهنه تا روستای «هنگام جدید» است و کوتاه‌ترین قطر جزیره نیز ۵ کیلومتر طول دارد.
در این جزیره خبری از هیاهو نیست، خیابانی وجود ندارد و ماشینی تردد نمی‌کند. مردم مهربان، ساده و آرام هستند و رسم مهمان‌نوازی را به بهترین شکل به جای می‌آورند. همه چیز در اینجا آماده است تا آرامش را تجربه و به یاد ماندنی‌ترین خاطرات‌تان را خلق کنید. هنگام سرزمین بسیار کوچکی است که دنیایی متفاوت را پیش روی‌تان قرار می دهد؛ فقط باید بدانید که در این جزیره به سراغ کدام دیدنی‌ها و تفریحات بروید. در ادامه به شما می‌گوییم که چه چیزهایی در این جزیره انتظارتان را می‌کشند. هیچ چیز بهتر از این نیست که دقایقی را در کنار خلیج همیشه فارس سپری کنی و رقص امواجش را به تماشا بنشینی. «هنگام» از هر سو با این پهنه نیلگون و زیبا احاطه شده و هر تکه از آن به شکلی خاص جلوه می‌کند. طول نوار ساحلی هنگام، ۵۰ کیلومتر است و در هر قدم، تصویری متفاوت از دریا را خوهید دید. می‌توانید به سراغ سواحل صخره ای بروید و یا سواحل شنی آن را انتخاب کنید؛ در هر صورت با دیدن شکوه امواج خلیج فارس غرق تماشا‌می‌شوید.
حساب ساحل نقره‌ای هنگام از همه سواحل ایران سواست به همین خاطر به عنوان موردی کاملا مجزا از سایر سواحل از آن نام می‌بریم. در این ساحل ذراتی از نوعی کانی براق به چشم می‌خورد که در میان ماسه ها جا خوش کرده اند و جلوه ای درخشان به ساحل داده‌اند.بسیاری از گردشگران راه زیادی را می‌پیمایند تا دقایقی کوتاه را در این ساحل بگذرانند و از درخشش آن لذت ببرند. البته خیلی به اینکه بتوانید قدم در ساحل نقره ای بگذارید، دل خوش نباشید چرا که ممکن است مانع ورود شما به این قسمت از جزیره شوند. در پی آسیب‌هایی که چند سال گذشته به خاطر برداشتن خاک توسط گردشگران به این ساحل وارد آمده، محدودیت هایی برای ورود به آن وجود دارد. اگر از تورهای گردشگری مستقر در جزیره قشم و بندر کندالو، استفاده کنید، می‌توانید سوار بر قایق از کنار این ساحل زیبا عبور کنید و شاهد دلبری آن باشید. برای استفاده از این تورها، احتیاجی به پرداخت هزینه اضافی نیست؛ در واقع با خرید بلیط قایق کندالوـ هنگام، قایقرانان با مهربانی هر آنچه را که می‌توانند نشان‌تان داده تا گردشی خاطره‌انگیز را برای‌تان رقم بزنند. با فرارسیدن پاییز، آب‌های خلیج فارس مهمانان تازه‌ای را میزبانی می‌کنند. در اواسط این فصل، دلفین‌ها یکی یکی به نزدیکی هنگام می رسند و تا اواسط اردیبهشت در همین منطقه می مانند. گفته می‌شود که تا کنون ۱۳ گونه از ۴۰ گونه دلفین در آب‌های ایران از جمله خلیج فارس و دریای عمان ثبت شده است. دلفین‌های بازیگوش در آب بالا و پایین می‌روند و نمایشی کم نظیر را به راه می اندازند. گردشگران سوار بر قایق ها می‌شوند و خودشان را به میان آب‌های دریا می رسانند، آن‌ها فقط چند دقیقه منتظر می‌مانند تا اینکه دلفین‌ها به سطح آب آمده و زیبایی‌های دنیای آزاد و رهای‌شان را به نمایش‌بگذارند.
جزيره كوشك؛ زيباي خفته در خوزستان
جزیره کوشک، یکی از زیباترین تفرجگاه‌های کشور در استان خوزستان، شهرستان مسجد سلیمان است که در همسایگی رودخانه زیبای کارون و در پشت سد شهید عباسپور قرار دارد. جزیره زیبای کوشک، به دلیل قرارگیری در موقعیت جغرافیایی مناسب، برخورداری از اقلیم و آب و هوایی مطبوع، بهره‌مندی از طبیعتی چشم‌نواز در پیرامون و نیز مجاورت با رود زیبا و خروشان کارون، توانسته است امتیازی مناسب و ایده‌آل برای جذب گردشگر بدست آورد. هر سال این منطقه تفریحی و رویایی، میزبان جمع زیادی از مسافران و گردشگران داخلی و خارجی است. منطقه گردشگری کوشک، در واقع جزیره‌ای است فوق‌العاده زیبا از توابع شهرستان «اندیکا»، که به سرزمین کوه‌های شگفت شهرت دارد و در دل دریاچه نیلگون سد شهید عباسپور قرار گرفته است. این محوطه‌گردشگری را به یقین می‌توان در گروه یکی از زیباترین جزایر کشور به دلیل وجود طبیعت بکر، پوشش گیاهی متنوع، چمن‌زارها، گل‌های رنگارنگ و درختان متنوع میوه قرار داد. شاید همین زیبایی و رنگارنگی طبیعت پیرامون این جزیره شگفت‌انگیز در کنار حضور آن روی دریاچه زیبا، محبوبیت آن را در بین گردشگران دوچندان ساخته است.گردشگران برای حضور در جزیره کوشک باید از جاده شهرستان مسجد سلیمان به سمت شهرستان اندیکا حرکت کرد. پس از رسیدن به اندیکا به سمت دریاچه سد شهید عباسپور خواهند رسید که جزیره کوشک در دل آن قرار دارد. از ویژگی‌های این منطقه گردشگری، می‌توان به انجام فعالیت‌هایی از جمله کوه‌نوردی، صخره‌نوردی، غارنوردی، قایق‌سواری، دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی در طبیعت بکر و دست‌نخورده اشاره کرد که تجربه‌ای ناب و به یادماندنی را برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی به ارمغان خواهد آورد.همچنین در این جزیره زیبا و افسانه‌ای، امکانات رفاهی و اقامتی مجهز و قابل توجهی ایجاد شده است که می‌توان به تعدادی ویلا، زمین فوتبال، سالن غذاخوری و سالن ورزشی در کنار امکانات ویژه دیگری اشاره کرد.یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری در این جزیره، بارگاه امامزاده سلطان ابراهیم (ع) است که در تمامی ایام سال، میزبان گردشگران و مسافران از سراسر استان و ایران است که برای حضور در این بارگاه ملکوتی از مسیر آبی دریاچه استفاده می‌کنند.
تنب بزرگ جزيره‌اي در باغ ميوه
جزیره تنب بزرگ از جزایر خلیج فارس و از توابع استان هرمزگان و شهرستان ابوموسی است. این جزیره با مساحتی حدود ۱۱ کیلومتر مربع در جنوب غربی قشم قرار دارد و از نظر مختصات جغرافیایی بین ۱۵ ۲۶ و ۱۹ ۲۶ عرض شمالی و ۱۶ ۵۵ و ۱۹ ۵۵ طول شرقی واقع شده است. ازطرف شمال به جزیره قشم، از غرب به جزیره تب کوچک، از جنوب به جزیره ابوموسی و از شرق به کشور عمان محدود است. فاصله جزیره تنب بزرگ تا جزیره قشم حدود ۳۲ کیلومتر و تا جزیره تنب کوچک ۱۴ کیلومتر و تا بندرعباس ۱۸۰ کیلومتر است.شکل این جزیره دایره ای و قطر آن حدود ۵ کیلومتر است.جزیره تنب بزرگ شن زار و خشک بوده که بخش جنوبی آن هموار و در بخش شمال غربی تپه ای است.مرتفع‌ترین نقطه این جزیره ۵۳ متر ارتفاع دارد. مناسب‌ترین محل برای لنگرگاه در بخش جنوبی و در کناره شرقی آن است.ساحل شرقی جزیره بیشتر دارای صخره‌های کوتاه است. جزیره تنب بزرگ دارای اقلیم گرم و مرطوب است که هوای آن رطوبت به نسبت بالایی دارد و میانگین حداکثر رطوبت به ۸۰ تا ۸۲ درصد در تابستان می رسد. دمای هوای جزیره در تابستان بین ۲۴ تا ۴۴ درجه و در زمستان بین ۱۰ تا ۲۴ درجه سانتیگراد تغییر می‌کند. میزان بارندگی اندک و توزیع فصلی آن نیز نامناسب است. بیشتر بارش در فصل زمستان یعنی در ماه‌های دی تا اسفند صورت‌می‌گیرد.
تنب یا تمب واژه فارسی دری یا تنگستانی (فارسی جنوب)به معنی تپه یا پشته و تل است.در قدیم در این جزیره مارهای سمی فراوانی وجود داشت و به همین دلیل در برخی منابع آن را تنب مار یا تل مار می‌نامند.در لنگه و بوشهر برخی از روستاها را تنب می‌نامند. دریانوردان محلی به گویش خودشان این جزیره را تمب گپ به معنی تنب بزرگ می‌نامند.پس از جدایی نافرجام بحرین از ایران و تسلط انگلستان بر جزایر سه گانه خلیج فارس، با بازپس‌گیری جزیره ابوموسی سرانجام ایران دو جزیره تنب بزرگ و تنب کوچک را پس از ۸۰ سال که در اشغال انگلیسی‌ها بود، در ۹ آذر ۱۳۵۰ هجری شمسی از آن‌ها پس گرفت.
جزیره تنب بزرگ منشأ نمکی دارد یعنی در اثر بالا آمدن گنبدهای نمکی به وجود آمده است که آب دریا با فعالیت‌های شیمیایی و مکانیکی و جنس رسوبات برجاگذاشته از خود مناظر و اشکال دیدنی فراوانی را در جزیره پدید آورده است که به دلیل نمکی بودن جزیره و خاصیت انحلالی آن این مناظر از تنوع بیشتری برخوردارند.این جزیره از نظر پوشش گیاهی بسیار فقیر است.گیاهان موجود در جزیره از انواع گیاهان شورپسند هستند مانند درختان لور(انجیرهندی)، تمر، کرت، مغیر، گز و غیره که از میان آن‌ها انجیر هندی درخت فراوان این جزیره است.
در آب‌های پیرامون جزیره، انواع ماهی‌های خوراکی مانند سنگسر، شیر، حلوا، قباد، خارو، نعیم، سرخو، شوریده و ماهی غیرخوراکی مانند اره ماهی، لقمه ماهی، اسب ماهی، مارماهی و بسیاری دیگر از انواع ماهی‌ها یافت می‌شود.همچنین کوسه، دلفین، ماهی مرکب، لاک پشت دریایی، انواع خرچنگ دریازی و نرمتنان دیده می شود. از پرندگان این جزیره می‌توان انواع کاکایی، دم سرخ معمولی، بلبل خرما، پرستو، قمری خانگی، گنجشک خانگی، کبوتر چاهی، اگرت سفید و دیگر پرندگان را نام برد.پستانداران این جزیره بیشتر شامل جوندگان مانند موش خانگی، موش سیاه، موش انباری، خرگوش وحشی و ...است.
از خزندگان جزیره می‌توان به مارهای سمی مانند افعی شاخدار، مار جعفری که بسیار فراوان است اشاره کرد.از سوسماران انواع جکو، اسکینک، آگاما و نیز بزمجه را می‌توان نام برد.عقرب در این جزیره زیاد بوده و به ویژه دوگونه عقرب از دو جنس مزبوتوس و آندروکتونوس که به فراوانی دیده می‌شوند.جزیره تنب بزرگ دارای یک باند فرودگاه برای هواپیماهای ملخی کوچ است.یک اسکله در شرق جزیره دارد که برای پهلوگرفتن لنج ها و قایق‌های کوچک است. شیلات یک تاسیسات سردخانه‌ای در این جزیره دارد. این جزیره همچنین دارای یک مدرسه، فروشگاه، دو مسجد، یک پادگان کوچک نیروی دریایی و تعدادی خیابان کوچک است.یک فانوس دریایی در شمال غربی جزیره نصب شده است که حدود ۲۰ متر ارتفاع دارد. این جزیره دارای جمعیت اندک است که از اهالی بندرلنگه و نیز عرب‌های قبیله بنی یاس دبی هستند.ساکنین جزیره از طریق ماهیگیری، صید مروارید و مختصری هم از زراعت و باغداری امرار معاش می‌کنند.باغ‌های میوه و نخلستان هم در غرب جزیره به چشم می خورد. جزیره تنب بزرگ یک پایگاه مهم از نظر استراتژی و دفاعی برای ایران به شمار می رود.