ذوب برند ایرانی در درآمدهای تحریمی
این روزها حال و روز صادرات ایران که یکی از راه‌های ارزآوری در این دوره از تحریم‌ها است خوش نیست. در این میان هم خبر قاچاق برخی از محصولات ایرانی و صادر شدن‌شان با نام کشورهای دیگر را می‌شنویم، که اگر این روند ادامه پیدا کند در آینده‌ای نه چندان دور شاهد ازدست‌دادن برند صادراتی کشور خواهیم بود.
در شرایطی که صادرکنندگان می‌خواهند فعالیت خود را بیشتر کنند و بازارهای صادراتی خود را گسترش دهند، وجود چنین اتفاق‌هایی می‌تواند به ضرر آن‌ها تمام شود و صادرات را محدود کند. خبر قاچاق و صادرکردن یکی از محصولاتی که این روزها بر سر زبان‌ها افتاده، زعفران، گیاه دارویی باارزش است . طبق شنیده‌ها طلای سرخ ایران امروز به مرزهای افغانستان قاچاق شده و در آن‌جا بعد از بسته‌بندی با نام این کشور صادر می‌شود. علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی ایران در این خصوص گفت «قاچاق زعفران به علت حجم سبک آن افزایش یافته است که در صورت ادامه این وضع در آینده، شاهد برند شدن زعفران افغانستان خواهیم بود». نکته اینجاست که اگر این جریان برای بیشتر محصولات صادراتی اتفاق بیفتد چه بر سر برند صادراتی ایران خواهد آمد؟ علاءمیرمحمد صادقی عضو اتاق بازرگانی ایران در این‌باره به «ابتکار» گفت: در حال حاضر ممکن است برای صادرات ایران هر اتفاقی بیفتد و در این شرایط با توجه به تحریم‌ها شاید بتوانیم بگوییم حجم کم صادرات به این شکل ایرادی نداشته باشد اما اگر این روند در درازمدت ادامه داشته باشد یقینا به نام ایران لطمه خواهد زد و صادرکنندگان باید به این نکته مهم توجه داشته باشند که برخی از کالاها از جمله فرش، پسته و ... که جزو کالاهای سنتی کشور به حساب می‌آیند و باید حتما با نام ایران صادر شوند.
وی افزود: همان‌طور که گفتم وضعیت فعلی و مشکلاتی که برای صادرات ما به وجود آمده است، برای اینکه بتوان ارزآوری کرد، قابل توجیه باشد که این اتفاق را داشته باشیم اما باید مراقب ادامه آن در درازمدت باشیم. همه ما وظیفه داریم که مراقب نام ایران باشیم و حسن شهرت محصولات را حفظ کنیم تا دیگران از آن سوءاستفاده نکنند. تولیدکنندگان آماده فروش محصولات خود هستند و در این میان ممکن است عده‌ای از وضعیت پیش‌آمده که به ظاهر مناسب است، سوءاستفاده کنند. در این جریان نکته مهمی وجود دارد که نمی‌توان منکر آن شد. به عنوان مثال همین خبر قاچاق زعفران و فروش آن با نام یک کشور دیگر را اگر در نظر بگیریم به این نتیجه می‌رسیم که اگر برای فروش بگویند زعفران محصول ایران است قطعا بهتر به فروش خواهد رسید.
وی خاطرنشان کرد: به نظر من صادرات ایران رو به افزایش است و اگر این‌طور باشد در آینده می‌توانیم صادرات‌مان را تقویت کنیم و از این فرصت اجباری که برای ما به وجود آورده‌اند استفاده کنیم و صادرات را افزایش دهیم و من معتقدم که این اتفاق عملی خواهد بود.
علی قنبری، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص مشکلات بر سر راه صادرات ایران گفت: یکی از مشکلات عدم سازوکار مالی است که هنوز طراحی نشده و همین امر معضلات بسیاری را بر سر راه صادرات قرار داده است. در این شرایط که کشور در تحریم به سر می‌برد، صادر کردن محصولات ایران با نام کشورهای دیگر باعث می‌شود که برند کشورمان را از دست بدهیم. البته باید بگویم در چنین شرایطی برای اینکه بتوانیم منبع درآمدی خود را حفظ کنیم چاره دیگری هم نداریم و می‌توانیم با هماهنگی کشورهای همراه ایران، زمینه‌ای را ترتیب بدهیم که صادرات ادامه پیدا کند. اما همان‌طور که گفتم متاسفانه این کار باعث می‌شود نام ایران که ما سالیان سال است برای ثبت آن زحمت کشیده‌ایم کنار گذاشته شود.
وی افزود: طبیعی است که صادرات با افزایش مبادلات ارز و کاهش ارز پول ملی ما افزایش پیدا کند. البته نکته‌ای که وجود دارد این است، میزانی را که ما از صادرات در زمان کاهش ارزش پول ملی انتظار داشتیم اتفاق نیفتاد. رخ دادن چنین اتفاقی به این دلیل است که کانال صادراتی ما ضعیف است و نمی‌توانیم در تحریم زمینه را برای صادرات ایجاد کنیم. ما در صادرات مشکلات متعددی داریم که یک نمونه آن مشکلات بسته‌بندی است و از طرف دیگر مشکلات ناشی از مسائل قوانین مالی، صادرات ما را با چالش روبه‌رو کرده است.
قنبری در پایان خاطرنشان کرد: ما باید صادرات را انجام بدهیم و از آن طریق بتوانیم ارز به دست بیاوریم و برای به دست آوردن درآمد ناچار هستیم هرطور که شده صادرات را ادامه دهیم. در این شرایط باید به دنبال یافتن راه حل باشیم و اگر می‌توانیم راه جدید، معقول و منطقی را برای صادرات پیدا کنیم. اما در این شرایطی که ما مجبور هستیم یا صادرات را متوقف کنیم و یا برند را تغییر بدهیم، منطقی است که دست به چنین اقداماتی بزنیم. اما نکته اینجاست که باید در هر بازی خوب و بد کار را بسنجیم. اگر منافع کار برای کشور و اقتصاد بیشتر بود آن کار را انجام بدهیم و اگر در مقابل کشور و اقتصاد را با ضرر درگیر می‌کرد از انجام آن منصرف شویم.
وی افزود: همان‌طور که گفتم وضعیت فعلی و مشکلاتی که برای صادرات ما به وجود آمده است، برای اینکه بتوان ارزآوری کرد، قابل توجیه باشد که این اتفاق را داشته باشیم اما باید مراقب ادامه آن در درازمدت باشیم. همه ما وظیفه داریم که مراقب نام ایران باشیم و حسن شهرت محصولات را حفظ کنیم تا دیگران از آن سوءاستفاده نکنند. تولیدکنندگان آماده فروش محصولات خود هستند و در این میان ممکن است عده‌ای از وضعیت پیش‌آمده که به ظاهر مناسب است، سوءاستفاده کنند. در این جریان نکته مهمی وجود دارد که نمی‌توان منکر آن شد. به عنوان مثال همین خبر قاچاق زعفران و فروش آن با نام یک کشور دیگر را اگر در نظر بگیریم به این نتیجه می‌رسیم که اگر برای فروش بگویند زعفران محصول ایران است قطعا بهتر به فروش خواهد رسید.
وی خاطرنشان کرد: به نظر من صادرات ایران رو به افزایش است و اگر این‌طور باشد در آینده می‌توانیم صادرات‌مان را تقویت کنیم و از این فرصت اجباری که برای ما به وجود آورده‌اند استفاده کنیم و صادرات را افزایش دهیم و من معتقدم که این اتفاق عملی خواهد بود.
علی قنبری، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص مشکلات بر سر راه صادرات ایران گفت: یکی از مشکلات عدم سازوکار مالی است که هنوز طراحی نشده و همین امر معضلات بسیاری را بر سر راه صادرات قرار داده است. در این شرایط که کشور در تحریم به سر می‌برد، صادر کردن محصولات ایران با نام کشورهای دیگر باعث می‌شود که برند کشورمان را از دست بدهیم. البته باید بگویم در چنین شرایطی برای اینکه بتوانیم منبع درآمدی خود را حفظ کنیم چاره دیگری هم نداریم و می‌توانیم با هماهنگی کشورهای همراه ایران، زمینه‌ای را ترتیب بدهیم که صادرات ادامه پیدا کند. اما همان‌طور که گفتم متاسفانه این کار باعث می‌شود نام ایران که ما سالیان سال است برای ثبت آن زحمت کشیده‌ایم کنار گذاشته شود.
وی افزود: طبیعی است که صادرات با افزایش مبادلات ارز و کاهش ارز پول ملی ما افزایش پیدا کند. البته نکته‌ای که وجود دارد این است، میزانی را که ما از صادرات در زمان کاهش ارزش پول ملی انتظار داشتیم اتفاق نیفتاد. رخ دادن چنین اتفاقی به این دلیل است که کانال صادراتی ما ضعیف است و نمی‌توانیم در تحریم زمینه را برای صادرات ایجاد کنیم. ما در صادرات مشکلات متعددی داریم که یک نمونه آن مشکلات بسته‌بندی است و از طرف دیگر مشکلات ناشی از مسائل قوانین مالی، صادرات ما را با چالش روبه‌رو کرده است.
قنبری در پایان خاطرنشان کرد: ما باید صادرات را انجام بدهیم و از آن طریق بتوانیم ارز به دست بیاوریم و برای به دست آوردن درآمد ناچار هستیم هرطور که شده صادرات را ادامه دهیم. در این شرایط باید به دنبال یافتن راه حل باشیم و اگر می‌توانیم راه جدید، معقول و منطقی را برای صادرات پیدا کنیم. اما در این شرایطی که ما مجبور هستیم یا صادرات را متوقف کنیم و یا برند را تغییر بدهیم، منطقی است که دست به چنین اقداماتی بزنیم. اما نکته اینجاست که باید در هر بازی خوب و بد کار را بسنجیم. اگر منافع کار برای کشور و اقتصاد بیشتر بود آن کار را انجام بدهیم و اگر در مقابل کشور و اقتصاد را با ضرر درگیر می‌کرد از انجام آن منصرف شویم.