چند توصیه برای روزه داری در دوران کرونا
ماه مبارک رمضان در شرایط کنونی با سال‌های قبل یک تفاوت اساسی دارد و آن مواجهه با ویروس کروناست. بسیاری از افراد در مورد نحوه روزه‌داری در این ایام سوالاتی دارند که کارشناس مسئول واحد تغذیه معاونت بهداشتی دانشکده علوم پزشکی ساوه به آنها پاسخ می‌دهد.
مینا اسدی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: یکی از اساسی‌ترین توصیه‌ها در کنترل بیماری کرونا تقویت سیستم ایمنی بدن است. تاثیر روزه داری بر بهبود عملکرد سیستم ایمنی به اثبات رسیده است، بنا به نظر پزشکان روزه داری موجب کاهش پاسخ‌های التهابی زیانبار و بهبود واکنش بدن در موارد استرس می‌شود، لذا کلیه افراد کمتر از ۶۵ سال با رعایت موارد بهداشتی تغذیه‌ای می توانند روزه بگیرند.
وی با اشاره به اینکه افرادی که دچار بیماری کرونا شده‌اند و بهبود یافته‌اند تا ۶ هفته پس از بهبودی از روزه گرفتن خودداری کنند، افزود: با توجه به اینکه افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای نظیر فشار خون بالا، بیماری قلبی - عروقی، سرطان و دیابت بیش از دیگران در معرض ابتلا به وضعیت شدید بیماری کووید ۱۹ هستند، به منظور پیشگیری از ابتلا به این بیماری و افرادی که مطمئن نیستند روزه برای آ نها ضرر دارد یا خیر احتیاطا از انجام این فریضه الهی پرهیز کرده و آن را پس از اطمینان از همه گیری بیماری کووید ۱۹ قضا کنند. مگر اینکه با نظر پزشک متخصص اطمینان از بی ضرر بودن روزه برای آنها حاصل شود.
او گفت: در افرادی که قبلا منعی برای روزه داری نداشته‌اند روزه داری در شرایط بحران ویروس کرونا با سایر سال ها تفاوتی ندارد و همچنان می‌توانند با رعایت کامل توصیه‌های غذایی روزه بگیرند.
اسدی با تاکید بر اینکه نکته حائز اهمیت در خصوص روزه داری تقویت سیستم ایمنی بدن است، افزود: لذا رعایت دستورالعمل های تغذیه مناسب، علاوه بر تقویت سیستم ایمنی در کاهش تشنگی و گرسنگی موثر خواهد بود.
او توضیح داد: باتوجه به اینکه کم آب شدن بدن و خشکی گلو می‌تواند زمینه را برای ابتلا به کووید ۱۹ فراهم کند، در وعده سحر سبزی هایی که آب بیشتری دارند و در طول روز از تشنگی و کم آبی بدن جلوگیری می‌کنند مثل کاهو، خیار و گوجه فرنگی مصرف شود. همچنین با توجه به اینکه نوشیدن چای پررنگ در وعده سحر موجب دفع آب از بدن می‌شود بهتر است در صورت تمایل به مصرف چای، به مقدار محدود و حتما چای کمرنگ نوشیده شود.
وی افزود: درهنگام افطار بدن نیاز به یک منبع انرژی دارد که کاهش قندخون در ساعات روزه داری را جبران کند، مثل مصرف یک لیوان آبگرم، چای کمرنگ یا یک لیوان شیر گرم همراه با خرما یا عسل در شروع افطار. انواع سوپ کم چرب، آش کم حبوبات و سبک و حلیم بدون روغن غذای مناسبی برای افطار است.
کارشناس مسئول واحد تغذیه معاونت بهداشتی دانشکده علوم پزشکی ساوه در ادامه گفت: برای تقویت سیستم ایمنی بهتر است در سوپ مواد غذایی حاوی ویتامین A، C، ویتامین‌های گروه B نظیر حبوبات، هویج، گوجه فرنگی و همچنین از انواع سبزیجات برگ سبز نظیر تره، جعفری، اسفناج و گشنیز، سیر و نیز از سبزیجاتی همچون بروکلی، شلغم و پیاز به علت داشتن ترکیبات گوگردی و جوانه ها به دلیل داشتن انواع ویتامین‌های B و همچنین از تکه‌های سینه مرغ استفاده کرد.
وی بیان کرد: غذاهای پر پروتئین مثل انواع کباب، جوجه کباب، و غذاهای خشک و پرروغن مثل کتلت و کوکو، سوسیس و کالباس، پیتزا، کله پاچه و غذاهای چرب و سرخ شده و پرادویه موجب احساس تشنگی و خشکی دهان در طول روز می‌شوند در وعده سحر مصرف نشوند.
او گفت: شام به عنوان یکی از وعده های غذایی مهم در روزه‌داری باید مورد توجه قرارگیرد و بهتر است افراد روزه‌دار حدود یک ساعت پس از صرف یک افطار بسیار ساده و سبک اقدام به خوردن شام کنند. مصرف سبزی و سالاد در هنگام افطار و خوردن میوه بین افطار و شام و در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل اینکه منبع خوبی از ویتامین C و پیش ساز ویتامین A است برای تقویت سیستم ایمنی بدن توصیه می‌شود. محدود کردن مصرف نمک در وعده‌های افطار، شام و سحر در این دوران بسیار مهم و کمک کننده است.
اسدی با اشاره به اینکه خرما بهترین ماده غذایی برای تامین تدریجی قندخون است، افزود: مواد خیلی شیرین مانند زولبیا، بامیه، حلوا و شله زرد در وعده سحری که سبب افت سریع قندخون در ساعات اولیه روز می‌شود، مصرف نشود. در صورت عدم مصرف وعده سحری، قند خون افت پیدا کرده و تمایل به مصرف غذاهای سرخ کرده و بویژه شیرین افزایش یافته و باعث چاقی می‌شود. همچنین افت قند خون، سردرد، سرگیجه و عوارض عصبی را به دنبال دارد.
وی با اشاره به اینکه افرادی که دچار بیماری کرونا شده‌اند و بهبود یافته‌اند تا ۶ هفته پس از بهبودی از روزه گرفتن خودداری کنند، افزود: با توجه به اینکه افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای نظیر فشار خون بالا، بیماری قلبی - عروقی، سرطان و دیابت بیش از دیگران در معرض ابتلا به وضعیت شدید بیماری کووید ۱۹ هستند، به منظور پیشگیری از ابتلا به این بیماری و افرادی که مطمئن نیستند روزه برای آ نها ضرر دارد یا خیر احتیاطا از انجام این فریضه الهی پرهیز کرده و آن را پس از اطمینان از همه گیری بیماری کووید ۱۹ قضا کنند. مگر اینکه با نظر پزشک متخصص اطمینان از بی ضرر بودن روزه برای آنها حاصل شود.
او گفت: در افرادی که قبلا منعی برای روزه داری نداشته‌اند روزه داری در شرایط بحران ویروس کرونا با سایر سال ها تفاوتی ندارد و همچنان می‌توانند با رعایت کامل توصیه‌های غذایی روزه بگیرند.
اسدی با تاکید بر اینکه نکته حائز اهمیت در خصوص روزه داری تقویت سیستم ایمنی بدن است، افزود: لذا رعایت دستورالعمل های تغذیه مناسب، علاوه بر تقویت سیستم ایمنی در کاهش تشنگی و گرسنگی موثر خواهد بود.
او توضیح داد: باتوجه به اینکه کم آب شدن بدن و خشکی گلو می‌تواند زمینه را برای ابتلا به کووید ۱۹ فراهم کند، در وعده سحر سبزی هایی که آب بیشتری دارند و در طول روز از تشنگی و کم آبی بدن جلوگیری می‌کنند مثل کاهو، خیار و گوجه فرنگی مصرف شود. همچنین با توجه به اینکه نوشیدن چای پررنگ در وعده سحر موجب دفع آب از بدن می‌شود بهتر است در صورت تمایل به مصرف چای، به مقدار محدود و حتما چای کمرنگ نوشیده شود.
وی افزود: درهنگام افطار بدن نیاز به یک منبع انرژی دارد که کاهش قندخون در ساعات روزه داری را جبران کند، مثل مصرف یک لیوان آبگرم، چای کمرنگ یا یک لیوان شیر گرم همراه با خرما یا عسل در شروع افطار. انواع سوپ کم چرب، آش کم حبوبات و سبک و حلیم بدون روغن غذای مناسبی برای افطار است.
کارشناس مسئول واحد تغذیه معاونت بهداشتی دانشکده علوم پزشکی ساوه در ادامه گفت: برای تقویت سیستم ایمنی بهتر است در سوپ مواد غذایی حاوی ویتامین A، C، ویتامین‌های گروه B نظیر حبوبات، هویج، گوجه فرنگی و همچنین از انواع سبزیجات برگ سبز نظیر تره، جعفری، اسفناج و گشنیز، سیر و نیز از سبزیجاتی همچون بروکلی، شلغم و پیاز به علت داشتن ترکیبات گوگردی و جوانه ها به دلیل داشتن انواع ویتامین‌های B و همچنین از تکه‌های سینه مرغ استفاده کرد.
وی بیان کرد: غذاهای پر پروتئین مثل انواع کباب، جوجه کباب، و غذاهای خشک و پرروغن مثل کتلت و کوکو، سوسیس و کالباس، پیتزا، کله پاچه و غذاهای چرب و سرخ شده و پرادویه موجب احساس تشنگی و خشکی دهان در طول روز می‌شوند در وعده سحر مصرف نشوند.
او گفت: شام به عنوان یکی از وعده های غذایی مهم در روزه‌داری باید مورد توجه قرارگیرد و بهتر است افراد روزه‌دار حدود یک ساعت پس از صرف یک افطار بسیار ساده و سبک اقدام به خوردن شام کنند. مصرف سبزی و سالاد در هنگام افطار و خوردن میوه بین افطار و شام و در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل اینکه منبع خوبی از ویتامین C و پیش ساز ویتامین A است برای تقویت سیستم ایمنی بدن توصیه می‌شود. محدود کردن مصرف نمک در وعده‌های افطار، شام و سحر در این دوران بسیار مهم و کمک کننده است.
اسدی با اشاره به اینکه خرما بهترین ماده غذایی برای تامین تدریجی قندخون است، افزود: مواد خیلی شیرین مانند زولبیا، بامیه، حلوا و شله زرد در وعده سحری که سبب افت سریع قندخون در ساعات اولیه روز می‌شود، مصرف نشود. در صورت عدم مصرف وعده سحری، قند خون افت پیدا کرده و تمایل به مصرف غذاهای سرخ کرده و بویژه شیرین افزایش یافته و باعث چاقی می‌شود. همچنین افت قند خون، سردرد، سرگیجه و عوارض عصبی را به دنبال دارد.