۵۷ درصــد مردم کشور به مراکز درمــان نابــاروری دسترسی ندارند!
اباروری یا "infertility" ایــن گونــه معنــی مــی‌شــود: بــاردار نشــدن یــک زوج پــس از یک سال تــلاش بــرای بــارداری بــدون اســتفاده از روش‌هــای پیشــگیری کــه خــود بــه دو نــوع اولیــه و ثانویه تقـسـیم‌بنـدی می‌شود و علـل متـعددی در آقایــان و خانم‌هـا بـرای آن ذکر می‌کنـند.
میانگیـن نرخ نابـاروری در جهــان 15 درصد اســت، عددی کـه در ایــران به 22 درصـد هـم می‌رســد، بر طبــق آمارهـا در ایـران حـدود 3 میلیــون و 500 هـزار زوج نابارور وجـود دارد که ســهم نابــاروری در آقایــان و خانــم‌هــا تقریبــاً برابــر است، بــه عبارتــی نابــاروری چیــزی در حـدود یک دوازدهــم جمعیــت کشـورمان را مســتقیم یا غیرمـستقیم درگیــر کرده است.
ناباروری تاثیــرات منـفـی متـعددی بر روی زندگـی فردی و اجتماعــی افــراد دارد، مثــل: طلــاق، ســردی رابطــه عاطفــی، ورشکســتگی مالــی به دلیــل هزینــه‌هــای ســنگین درمــان، دلســرد شــدن از درمــان به دلیــل زمــان بــر بــودن فرآینـد درمان و صف‌هـای انتظـار طولانی که مدیریت نشــده‌اند.
مقابلــه بــا نابــاروری در ســه ســطح پیشــگیری، تشــخیص و درمــان قابــل انجــام اســت:
در ســطح پیشــگیری بایــد بــر اهمیــت تغذیــه ســالم، ورزش و درمـان ریسـک فاکتورهـای نابـاروری در هـر دو جنــس تاکیــد کرد؛ در ســطح تشــخیص ضــرورت طراحــی یــک گایدلاین یکســان و هماهنــگ کشــوری بــرای تشــخیص علــت و تقســیم‌بنــدی نابــاروری اولیــه و ثانویــه احســاس مــی‌شــود.
در ســطح درمــان روش‌هــای متعــددی وجــود دارد از جملـه درمان دارویی، IVF، IUI، ICSI؛ طبــق گفتــه کارشناســان علــم درمــان در کشــور وجــود دارد امــا زیرســاخت لازم از قبیــل امکانــات و مراکــز درمانــی بــه تعــداد کافــی ایجــاد نشــده و همیــن 75 مرکــز درمانــی موجــود هــم توزیــع همگنــی در ســطح کشــور ندارنــد؛ بــه شــکلی کــه حــدود 57 درصــد جمعیــت کشــور از مرکــز درمــان نابــاروری در شهرسـتان خود برخوردار نیـسـتند و ایــن در تناقـض آشــکار بــا سیاســت‌هــای دسترســی عادلانه بــه خدمــات بهداشــت و درمــان اســت.
از طرفــی، میــزان پذیــرش دوره فلوشــیپ نابــاروری نیــز ســالانه فقــط 14 نفــر اســت کــه ایــن عــدد حتــی بــا توجـه بــه زیرســاخت‌هــای فعلــی آموزشــی مــی‌توانــد بــه 63 نفــر افزایــش یابــد، امــا متاســفانه مســئله تعــارض منافــع و عــدم توجه کافـی نظــام سلامت به درمان ناباروری، مانـع ایـن افزایــش ظرفیــت شــده اســت.
باید توجه داشت که درمـان ناباروری یک پروسـه پیچیده بــا هزینــه‌هــای بــالا و درصــد شکســت قابــل توجــه اســت و فاکتورهــای متعــددی در حمایــت مالــی از ایــن مســئله تاثیــر دارنــد از قبیــل: محــل تامیــن منابــع پایــدار، درصــد پوشـش بیـمه‌هـا، تفکیـک درمان اولیـه از درمان‌های پیچیـده و...؛ امــا بــر اســاس گــزارش وزارت بهداشــت حــدود 40 درصـد افــرادی کــه تحــت درمــان قــرار مــی‌گیرنــد، طــی یک ســال اول درمــان صاحــب فرزنــد مــی‌شــوند کــه ایــن حاکــی از اهمیــت ویــژه درمــان نابــاروران اســت؛ یکــی از مــوارد بســیار مهــم در حــوزه درمــان نابــاروری مدیریــت صــف انتظــار درمــان و اولویــت‌بنــدی مراجعــان اســت کــه بــه مــوارد متعـددی بســتگی دارد از جملــه: طــول مـدت نابــاروری، محدودیــت ســنی، تعــداد فرزنــدان، طــول زندگــی مشــترک.
در بودجــه ســالانه، مبلــغ 200 میلیــارد تومــان بــه درمــان نابــاروری اختصــاص داده می‌شــود کــه طبــق گــزارش مرکـز پژوهــش‌هــای مجلــس تنهــا 11 درصــد آن در محــل مربــوط هزینــه شــده اســت و الباقــی صــرف هزینــه‌هــای طــرح شکســت خــورده تحــول ســلامت شده اســت!
به طــور کلــی بــرای تامیــن هزینــه‌هــای درمــان نابــاروری و حمایـت از زوجیـن نابـارور، چهـار روش وجـود دارد کـه بایـد به صــورت همزمـان از آن‌هـا اسـتفاده کرد:
1. پیگیــری هزینه‌کرد صحیح بودجه 200 میلیاردی
2. تقویت حمایت بیمه‌ها
3. اختصاص درصدی از محل مالیات بر ارزش افزوده به توسـعه زیرساخت‌های درمان ناباروری
4. ایجاد جنبش خیرین ناباروری و استفاده از مشارکت مردمی
اخیــراً طرحــی بــه نــام طــرح جوانــی جمعیــت در مجلــس شــورای اســلامی مصوب شده و در حال حاضر در شورای نگهبان در دســت بررســی اســت کــه در موادی از آن بــه مــوارد مهــم و مفیــدی در بحــث نابــاروری اشــاره کرده اســت، از جملـه افزایــش زیرســاخت درمــان و آمــوزش فلوشــیپ؛ همچنیـن بــا توجــه بــه منابــع مالــی در نظــر گرفتــه شــده در مــاده 47 ایــن طــرح مــی‌تــوان امیــد داشــت کــه بخــش مهمــی از معضــلات و کمبودهــا برطــرف شــود در نهایــت امیدواریــم با اجرایی شدن هر چه سریع‌تر طرح فوق و توجه جدی به مسئله درمان ناباروری در کشــور شــاهد تاثیــر آن در افزایــش نــرخ بــاروری بــوده، نشــاط و امید به آینده در خانواده‌های ایرانی تقویــت شـود.