سیستان و بلوچستان| لیپار، تالابی با آب صورتیرنگ
لیپار در جهان 3 همتا بیشتر ندارد
به گواه کارشناسان تنها چهار نمونه مشابه این تالاب در جهان وجود دارد؛ رنگ این تالاب به دلیل فعلوانفعالات پلانکتونهای گیاهی خاص آن و مواد معدنی جنس خاک، 5 ماه از سال بهرنگ صورتی است.
کارشناس گردشگری و بومگردی سواحل مکران میگوید: تالاب لیپار نتیجه جمع شدن آبهای سطحی و بارانی خور گواتر در شرق چابهار است؛ این آبها قبل آنکه به دریا بریزند در تالاب لیپار جمع میشوند و به دلیل نوع و فراوانی پلانکتونهای این تالاب که از نوع پلانکتونهای گیاهی است، مواد آلی و معدنی خاک آنجا و همچنین جریانهای دریایی فصل مونسون، رنگ تالاب 5 ماه در سال در ماههای بهمن، اسفند، فروردین، شهریور و مهر به رنگ صورتی درمیآید. مسلم بارکزهی میافزاید: این تالاب در فصل پرآبی میزبان پرندگان مهاجر نیز در مهرماه خواهد بود و یکی از سایتهای مقصد پرندگان مهاجر در سواحل مکران است؛ سایتهای تیس، بریس، خورگواتر، خور باهوکلات، خور باهو و لیپار جزو سایتهای مقصد پرندگان مهاجر است که تالاب لپیار یکی از مهمترین آنهاست.
این کارشناس ادامه میدهد: فلامینگو، باقرقره، کشیم، تیهو، عقاب دشتی و حواصیل از معدود پرندگان مهاجر ایران هستند که در این تالاب قابلمشاهدهاند؛ اینگونه پرندگان بهصورت تجمعی در معدود نقاط قابلمشاهده هستند که لیپار یکی از آنهاست.
گردشگران تنها راه درآمد بومیان
لیپار تنها راه درآمد بومیان کنار تالاب است؛ بنا به برآوردهای معاونت گردشگری منطقه آزاد چابهار و اداره کل میراث سیستان و بلوچستان، سالانه حداقل 100 هزار نفر از این تالاب دیدن میکنند و این گردشگران با خرید نمک و صنایعدستی بومیان اطراف، تنها راه درآمد آنها هستند. نمک عمان با جذر و مدهای متنوع دریا در دونقطه از سواحل مکران جمع میشود، یکی روستای بریس در 60 کیلومتری شرق چابهار و دیگری همینجا در تالاب لیپار؛ این نمک توسط بومیان جمعآوری، فرآوری و به گردشگران و مسافران بهعنوان سوغات و توشه سفر با نازلترین قیمت، هر کیلو 5 هزار تومان به فروش میرسد.
کارشناس بومگردی سواحل مکران میگوید: جمعآوری و فروش نمک شغل ابا و اجداد و هزاران ساله بومیان روستاهای اطراف لپیار است و آنها راه درآمدی جز این ندارند و نداشتند بهویژه الآنکه خشکسالی بیسابقه 20 ساله نیز در بلوچستان حاکم شده و روستاییان، زمینها و دامهای خود را ازدستدادهاند.
بارکرزهی میافزاید: با شناخته شدن این تالاب و جذب گردشگران در سالهای اخیر، بومیان علاوه بر فروش نمک به جمعآوری صدفهای کنار دریا و ساخت و فروش صنایعدستی معرق صدف و سوزندوزی به گردشگرآنکه از مهمترین و کهنترین صنایعدستی بلوچستان و ایران است روی آوردند.
این کارشناس اعتقاد دارد؛ معرفی هرچه بهتر و بیشتر تالاب لیپار و ایجاد زیرساخت برای آنکه حقا و انصافا یکی از اعجابآمیزترین پدیدههای گردشگری ایران است میتواند به جذب بیشتر گردشگران به اینجا و اشتغالزایی و بهبود زندگی بومیان محروم اطرافش کمک شایانی کند.
لپیار به مقصد گردشگری تبدیل شود
مدیر گردشگری منطقه آزاد چابهار نیز میگوید: لیپار باید با ایجاد زیرساختهای اقامتی و تفریحی در گردشگری مقصد شود؛ منطقه آزاد چابهار برنامه ویژه برای افزایش زیرساختهای آن دارد؛ در مرحله اول برنامه داریم با متمرکز کردن دستفروشان بومی و ایجاد بازار سنتی برای فروش محصولات بومیان در کنار تالاب اقدام به ساماندهی آنان کنیم.
طاهره شهرکی میافزاید: کارشناسان جهانی گردشگری بر کمنظیر بودن جاذبه تالاب لپیار در دنیا اتفاقنظر دارند و ما وظیفهداریم برای شناساندن هرچه بهتر و بیشتر آن و ایجاد زیرساخت برای جذب حداکثری گردشگران و بهبود زندگی بومیان تلاش کنیم؛ بومیان اطراف لپیار محروم هستند و نیاز به توجه بیشتر و هدایت گردشگران برای خرید صنایعدستی منحصربهفردشان را دارند.
او خاطرنشان میکند: تمام تورهای گردشگری که از طرف سازمان رزرو میشوند و میآیند را موظف کردیم تا حتما از لیپار بازدید کنند، خودمان هم مرتبا در بازدیدها و سفرهای مدیران ارشد و کشوری از بومیان خرید میکنیم؛ انصافا دستبندها و زیورآلاتی که بومیان با صدفهای کنار دریا درست میکنند منحصربهفرد است و این نظر در تمام بازدیدکنندگان مشترک است.