زمستان سخت حیات‌وحش
غذارسانی به حیات‌وحش باید از روی آگاهی و با هماهنگی متخصصان این حوزه انجام شود
سرما که می‌آید گونه‌های حیات‌وحش در معرض خطر قرار می‌گیرند. آنچه تهدیدشان می‌کند بیشتر از اینکه سرما باشد، نبود غذاست. برخی گونه‌ها همچون پرندگان برای یافتن غذا و زمستان گذرانی به نقاط گرم‌تر و سایر گونه‌ها نیز برای ادامه حیات و دسترسی به غذا به نقاط دیگر مهاجرت می‌کنند. در فصول سرد سال و به‌خصوص روزهای برفی، گونه‌هایی همچون آهو، کل، بز، قوچ و میش در نزدیکی روستاها و باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی زیاد دیده میشوند اما بسیاری از آنها دیگر به طبیعت باز نمی‌گردند؛ تعدادی از آنها به‌دست روستانشینان شکار و شماری هم قربانی جاده‌ها میشوند
. غذادهی به حیات‌وحش سال‌هاست که در سردترین روزهای سال انجام می‌شود؛ به‌خصوص در روزهایی که برف سنگین باریده و یافتن غذا برای حیوانات کار سختی است. در این روزها محیط‌بان‌ها به مناطقی که گونه‌های علوفه‌خوار حضور دارند علوفه می‌برند تا حیواناتی همچون کل و بز و قوچ و میش که از ارتفاع به نقاط پایین دست و گرم‌تر می‌آیند، گرسنه و بی‌غذا نمانند و مجبور به خروج از زیستگاه نشوند. تالاب‌های یخ بسته نیز برای پرندگان دان‌پاشی می‌شود. احمد بحری، محیط‌بان و از فعالان محیط‌زیست و بانی نذر طبیعت می‌گوید: «در بعضی نقاط در اوایل پاییز گندم و جو کاشته می‌شود تا حیوانات در زمستان گرسنه نمانند. اما در بعضی از مناطق نیاز به علوفه‌دهی دستی وجود دارد. البته در مواردی که برف سنگین باریده باشد، رساندن علوفه به ارتفاعات توسط هلی‌کوپتر انجام می‌شود.»
غذا رساندن به حیات‌وحش در زمستان، موافقان و مخالفانی دارد. بعضی معتقدند انجام این کار بر‌هم‌زدن چرخه عادی طبیعت است و امکان دارد رفتار جانوران را تغییر دهد. اما بعضی زیستگاهها طی سال‌ها در محاصره جاده‌ها درآمده و امکان مهاجرت ایمن برای یافتن غذا را از حیوانات می‌گیرد. بحری به همشهری می‌گوید: «غذادهی دراین زیستگاه‌های جزیره‌ای بسیار مهم است. یکی از گونه‌هایی که بیشتردر این زیستگاهها زندگی کرده و مورد تهدید قرار می‌گیرد آهوست. آهوها به‌دلیل این جاده‌کشی‌ها نمی‌توانند به مناطق گرم‌تر مهاجرت کنند.»
پاییز؛ فصل غذادهی به خرس‌ها
بارش‌های پاییزی، معمولا موجب رشد علوفه شده و به حیات‌وحش برای یافتن غذا در روزهای زمستان کمک می‌کند. اما در این فصل تنها گونه‌ای که نیازمند یافتن غذاست، خرس‌ها هستند. خرس‌ها در پاییز درپی غذا هستند تا ذخیره چربی‌شان را برای خواب زمستانی بالا ببرند. این محیط‌بان می‌گوید: تاکنون اقداماتی برای تامین غذای آنها انجام شده و میوه در زیستگاه‌هایشان قرار داده می‌شود. زیستگاه‌های خرس‌ها نیز به دلیل جاده‌کشی جزیره‌ای شده و آنها هم برای یافتن غذا به اطراف جاده آمده و متأسفانه بر اثر تصادف از دست می‌روند. او برخی مخالفت‌ها برای غذادهی به حیوانات را ناشی از اجرای نادرست طرح غذادهی به خرس‌ها عنوان می‌کند و می‌گوید: «تاکنون اقدامات پراکنده و بدون هماهنگی با متخصصان برای غذادهی به حیات‌وحش انجام شده اما می‌توان این کار را به شیوه صحیح و زیرنظر کارشناسان حیات‌وحش انجام داد تا همین اندک جمعیت باقیمانده از خرس‌های قهوه‌ای برای یافتن غذا، در برخورد با خودروهای عبوری جاده‌ها تلف نشوند.»
غذادادن بدون آگاهی به حیات‌وحش؛ تهدیدی جدی‌تر از نبود غذا
یکی از اقداماتی که از چند سال قبل برای غذا دادن به حیوانات در فصل سرما آغاز شد و مخالفت‌های کارشناسی را در پی داشت، دانه‌پاشی در تالاب‌های شمال کشور بود. اسماعیل کهرم، استاد محیط‌زیست با تلخی از این اتفاق یاد می‌کند و به همشهری می‌گوید: «غذا دادن به حیوانات اگر بدون آگاهی باشد، تهدیدی بسیار جدی است و تبعات منفی به‌دنبال دارد. مانند همان اقدامی که بعضی تشکل‌های مردمی 5سال قبل در تالاب‌های شمال انجام دادند و تعادل زیستی را بر هم زدند.» هرساله از سیبری حدود 5میلیون پرنده به ایران آمده، در تالاب‌های شمال کشور اتراق کرده و بعد به دیگر تالاب‌ها می‌روند. اما به گفته کهرم، فعالان محیط‌زیست چند سال قبل با جمع‌آوری پول از خیران اقدام به تهیه دانه‌های گندم برای پرندگان مهاجر کردند. این پرندگان وقتی چند سال پی‌درپی با وفور غذا در این تالاب‌ها مواجه شدند، رفتارشان را تغییر داده و دیگر به تالاب‌های جنوبی ایران مهاجرت نکردند و همانجا ماندگار شدند. تالاب‌های شمالی ظرفیت این تعداد پرنده را نداشت و از یک سو، شغال و روباه به پرندگان حمله و از دیگر سو، شکارچیان آنها را شکار کردند و درنتیجه تعادل در تالاب‌ها به هم ریخت ضمن آنکه تالاب‌های مقصد نیز با عدم‌مهاجرت پرندگان مواجه و از حضور آنها محروم شدند. کهرم می‌گوید: «این اقدام که از سر دلسوزی بود و نه با آگاهی، رفتار مهاجرت پرندگان را بر هم زد و تالاب‌ها را با مشکل مواجه کرد؛ درواقع دستکاری در روند طبیعی زندگی این پرندگان بود. فریدونکنار یکی از این تالاب‌هاست و متأسفانه این غذادهی و تغییر رفتار پرندگان همچنان ادامه دارد و محیط‌زیست نیز پاسگاهی برای این تالاب زده و مردم هم برای تماشای پرندگان به آنجا مراجعه می‌کنند.»
. غذادهی به حیات‌وحش سال‌هاست که در سردترین روزهای سال انجام می‌شود؛ به‌خصوص در روزهایی که برف سنگین باریده و یافتن غذا برای حیوانات کار سختی است. در این روزها محیط‌بان‌ها به مناطقی که گونه‌های علوفه‌خوار حضور دارند علوفه می‌برند تا حیواناتی همچون کل و بز و قوچ و میش که از ارتفاع به نقاط پایین دست و گرم‌تر می‌آیند، گرسنه و بی‌غذا نمانند و مجبور به خروج از زیستگاه نشوند. تالاب‌های یخ بسته نیز برای پرندگان دان‌پاشی می‌شود. احمد بحری، محیط‌بان و از فعالان محیط‌زیست و بانی نذر طبیعت می‌گوید: «در بعضی نقاط در اوایل پاییز گندم و جو کاشته می‌شود تا حیوانات در زمستان گرسنه نمانند. اما در بعضی از مناطق نیاز به علوفه‌دهی دستی وجود دارد. البته در مواردی که برف سنگین باریده باشد، رساندن علوفه به ارتفاعات توسط هلی‌کوپتر انجام می‌شود.»
غذا رساندن به حیات‌وحش در زمستان، موافقان و مخالفانی دارد. بعضی معتقدند انجام این کار بر‌هم‌زدن چرخه عادی طبیعت است و امکان دارد رفتار جانوران را تغییر دهد. اما بعضی زیستگاهها طی سال‌ها در محاصره جاده‌ها درآمده و امکان مهاجرت ایمن برای یافتن غذا را از حیوانات می‌گیرد. بحری به همشهری می‌گوید: «غذادهی دراین زیستگاه‌های جزیره‌ای بسیار مهم است. یکی از گونه‌هایی که بیشتردر این زیستگاهها زندگی کرده و مورد تهدید قرار می‌گیرد آهوست. آهوها به‌دلیل این جاده‌کشی‌ها نمی‌توانند به مناطق گرم‌تر مهاجرت کنند.»
پاییز؛ فصل غذادهی به خرس‌ها
بارش‌های پاییزی، معمولا موجب رشد علوفه شده و به حیات‌وحش برای یافتن غذا در روزهای زمستان کمک می‌کند. اما در این فصل تنها گونه‌ای که نیازمند یافتن غذاست، خرس‌ها هستند. خرس‌ها در پاییز درپی غذا هستند تا ذخیره چربی‌شان را برای خواب زمستانی بالا ببرند. این محیط‌بان می‌گوید: تاکنون اقداماتی برای تامین غذای آنها انجام شده و میوه در زیستگاه‌هایشان قرار داده می‌شود. زیستگاه‌های خرس‌ها نیز به دلیل جاده‌کشی جزیره‌ای شده و آنها هم برای یافتن غذا به اطراف جاده آمده و متأسفانه بر اثر تصادف از دست می‌روند. او برخی مخالفت‌ها برای غذادهی به حیوانات را ناشی از اجرای نادرست طرح غذادهی به خرس‌ها عنوان می‌کند و می‌گوید: «تاکنون اقدامات پراکنده و بدون هماهنگی با متخصصان برای غذادهی به حیات‌وحش انجام شده اما می‌توان این کار را به شیوه صحیح و زیرنظر کارشناسان حیات‌وحش انجام داد تا همین اندک جمعیت باقیمانده از خرس‌های قهوه‌ای برای یافتن غذا، در برخورد با خودروهای عبوری جاده‌ها تلف نشوند.»
غذادادن بدون آگاهی به حیات‌وحش؛ تهدیدی جدی‌تر از نبود غذا
یکی از اقداماتی که از چند سال قبل برای غذا دادن به حیوانات در فصل سرما آغاز شد و مخالفت‌های کارشناسی را در پی داشت، دانه‌پاشی در تالاب‌های شمال کشور بود. اسماعیل کهرم، استاد محیط‌زیست با تلخی از این اتفاق یاد می‌کند و به همشهری می‌گوید: «غذا دادن به حیوانات اگر بدون آگاهی باشد، تهدیدی بسیار جدی است و تبعات منفی به‌دنبال دارد. مانند همان اقدامی که بعضی تشکل‌های مردمی 5سال قبل در تالاب‌های شمال انجام دادند و تعادل زیستی را بر هم زدند.» هرساله از سیبری حدود 5میلیون پرنده به ایران آمده، در تالاب‌های شمال کشور اتراق کرده و بعد به دیگر تالاب‌ها می‌روند. اما به گفته کهرم، فعالان محیط‌زیست چند سال قبل با جمع‌آوری پول از خیران اقدام به تهیه دانه‌های گندم برای پرندگان مهاجر کردند. این پرندگان وقتی چند سال پی‌درپی با وفور غذا در این تالاب‌ها مواجه شدند، رفتارشان را تغییر داده و دیگر به تالاب‌های جنوبی ایران مهاجرت نکردند و همانجا ماندگار شدند. تالاب‌های شمالی ظرفیت این تعداد پرنده را نداشت و از یک سو، شغال و روباه به پرندگان حمله و از دیگر سو، شکارچیان آنها را شکار کردند و درنتیجه تعادل در تالاب‌ها به هم ریخت ضمن آنکه تالاب‌های مقصد نیز با عدم‌مهاجرت پرندگان مواجه و از حضور آنها محروم شدند. کهرم می‌گوید: «این اقدام که از سر دلسوزی بود و نه با آگاهی، رفتار مهاجرت پرندگان را بر هم زد و تالاب‌ها را با مشکل مواجه کرد؛ درواقع دستکاری در روند طبیعی زندگی این پرندگان بود. فریدونکنار یکی از این تالاب‌هاست و متأسفانه این غذادهی و تغییر رفتار پرندگان همچنان ادامه دارد و محیط‌زیست نیز پاسگاهی برای این تالاب زده و مردم هم برای تماشای پرندگان به آنجا مراجعه می‌کنند.»