لرستان| ریشه به تیشه درختان بلوط اشترانکوه

منطقه اشترانکوه که در حاشیه سه شهر دورود، ازنا و الیگودرز واقع‌شده با وسعت ۱۰۶۶۰۷ هکتار در سال ۱۳۴۹ حفاظت‌شده اعلام شد. منطقه‌ای کوهستانی در استان لرستان با دامنه ارتفاعی ۱۳۰۰ تا ۴۰۸۰ متر، دمای متوسط سالیانه ۴ تا ۱۲ درجه سانتی‌گراد و بارندگی متوسط سالیانه ۵۰۰ تا ۹۰۰ میلی‌متر، منطقه را دارای اقلیم‌های مدیترانه‌ای معتدل تا مرطوب سرد نموده است، دریاچه گهر که یکی از زیباترین دریاچه‌های کوهستانی خاورمیانه است در ارتفاع ۲۴۰۰ متر در این منطقه قرار دارد.

چوب درختان بلوط در این منطقه از مرغوب‌ترین چوب‌ها بوده، به‌طوری‌که سبب قطع بی‌رویه درختان و تهیه زغال در شهرستان دورود شده تا نگرانی فعالان محیط‌زیست در این شهرستان را از هدر رفت سرمایه‌ ملی به دنبال داشته باشد.

درخت بلوط در مناطق زاگرسی به آب کمی احتیاج دارد و شرایط کم‌آبی را می‌تواند به‌خوبی تحمل کند، اما باوجوداین ویژگی یکی از مهم‌ترین عوامل تهدیدکننده حیات جنگل‌های زاگرس استفاده از چوب درختان به‌عنوان سوخت، چرای بی‌رویه دام، آتش‌سوزی‌های عمدی، غیرعمدی‌ و سایر تهدیدهایی است که پوشش گیاهی منطقه زاگرس را با خطراتی روبه‌رو کرده است.

در سال‌های اخیر و با رشد آفات مختلف در جنگل‌های بلوط لرستان شاهد خشکیدگی و زوال درخت بلوط در بخشی از بلوطستان استان هستیم، اما در کنار این تهدیدها اکنون خبر قطع شدن درختان بلوط در فضای مجازی لرستان در حال گسترش است و بر نگرانی‌های زیست‌محیطی در استان افزوده است. طی روزهای اخیر در شهرستان دورود درختان بلوط دره اسپر واقع در روستایی در 11 کیلومتری جنوب غربی این شهرستان توسط عده‌ای ناشناس قطع شد.

جای این درختان در طبیعت خالی است

یکی از شهروندان دورود که تصاویر قطع درختان را در فضای مجازی منتشر کرده گفت: من باغدار هستم، در هفته گذشته همراه با خانواده برای تفریح به سمت کوه‌های منطقه حفاظت‌شده دورود رفتیم، در آنجا همراه پسرم به دنبال جمع‌آوری چوب ریز برای روشن کردن زغال بودیم که با صحنه قطع شدن درختان بلوط روبه‌رو شدیم. او با بیان اینکه از قطع شدن بیش از 100 درخت بلوط در این منطقه بسیار ناراحت شدم، جای این درخت‌ها در طبیعت حالا خالی است، اما انتشار تصاویر و آگاهی از قطع شدن این درخت‌ها می‌تواند سبب جلوگیری از تخریب عرصه منابع طبیعی در شهرستان دورود شود.

هزینه‌های هنگفت سوخت توجیهی برای قطع درختان

مسعود خادمی رئیس انجمن سبزاندیشان اشترانکوه با بیان اینکه نبود گازرسانی در روستای دره اسپر، گرانی نفت و استفاده از بخاری هیزمی یکی از مهم‌ترین دلایل قطع درختان بلوط در منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه است، بیان کرد: بیش از 90 درصد از جنگل‌های شهرستان دورود را درختان بلوط تشکیل می‌دهد. او افزود: مردم مناطقی که از هیزم برای سوخت استفاده می‌کنند، به دلیل اینکه با هزینه‌های هنگفت سوخت مواجه هستند از چوب درخت بلوط تر استفاده می‌کنند تا برای گرم شدن خانه‌هایشان از ماندگاری آتش استفاده کنند.

نوشدارو پس از مرگ سهراب

رئیس منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه نیز اظهار داشت: در پی گزارش رسیده از سوی همیاران طبیعت مبنی بر بریده شدن و تخریب درختان بلوط در مسیری از منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه بلافاصله اکیپ گشت با حضور علی دالوند، فعال محیط‌زیست و نماینده تشکل‌های مردم‌نهاد زیست‌محیطی به‌عنوان ناظر و نماینده شهروندان دورود جهت بررسی موضوع به محل اعزام شدیم. او افزود: باوجود تمام اطلاع‌رسانی‌ها، آموزش‌ها و احساس مسئولیت جمعی در موردحفاظت از محیط‌زیست افرادی با اقدامی کاملا غیراخلاقی و انجام جرمی نابخشودنی اقدام به قطع تعدادی درخت بلوط در این محل کرده‌اند.

خسرو بهلولی عنوان کرد: درختان بلوط به لحاظ اکولوژیکی درختانی بسیار دیر رشد هستند که با توجه به مرغوبیت زغال تولیدشده از آن‌ها موردتوجه افراد سودجوست، درحالی‌که ارزش اکولوژیکی این‌گونه جنگلی در مقابل قیمت زغال آن قابل‌تصور نیست.

تلاش برای شناسایی مجرمان

او بیان کرد: به‌احتمال‌زیاد عامل یا عاملان قطع درختان بلوط در دورود جهت سودجویی و تبدیل به زغال اقدام به تخریب جنگل کرده‌اند و با هماهنگی انجام‌شده با رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان دورود اقدامات لازم جهت شناسایی مجرمان انجام‌شده است. بهلولی گفت: هم‌چنین مقررشده در صورت طی مراحل قانونی با انجام قرق در محل موردنظر برای جبران تخریب بخشی از جنگل در منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه در فصل درخت‌کاری به تعداد لازم نهال بلوط در آنجا کاشته شود. رئیس منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه خاطرنشان کرد: از همه‌کسانی که هنوز ضرورت حفاظت از محیط‌زیست و وابسته بودن زندگی انسان‌ها به درختان را درک نکرده‌اند، تقاضا داریم در رفتار خود تجدیدنظر کنند.