امآرآی ترس ندارد
دكتر هاشمی: انجام امآرآی برای بیماران قلبی و ریوی منعی ندارد. كمااین‌كه در حال حاضر امآرآی قلب، نقش ارزشمند و قابل توجهی در تشخیص بیماری‌های قلبی داردقرار است به مدت 20 تا 30 دقیقه در محفظه دستگاه امآرآی كه شبیه تونل تنگ و باریكی می‌ماند كاملا بی‌حركت باشید و از صدای دستگاه و حركت تخت هم هراسی به دل راه ندهد تا تشخیص دقیقی از بیماری‌‌تان با بهره‌گیری از تصاویر امآرآی ممكن شود.
حال اگر از آن دسته افرادی هستید كه هنگام قرار‌گیری در مكان‌های تنگ و باریك دچار هراس و اضطراب یا لرزش می‌شوید یا به دلیل درد نمی‌توانید بی‌حركت بمانید، باید نسبت به انجام امآرآی آگاهی‌های لازم را كسب كنید. به بهانه روز جهانی رادیو لوژی ( 17 آبان) با دو نفر از متخصصان رادیولوژیست دكتر حسن هاشمی، دبیر بورد رادیولوژی تهران و دكتر مرتضی صانعی‌طاهری، مدیر گروه رادیولوژی شهید بهشتی به گفت‌وگو نشسته‌ایم .نویسنده : پونه شیرازی دانش و سلامتام‌آرآی نوعی تصویربرداری با ایجاد میدان مغناطیسی است كه بیمار در داخل این میدان قرار داده می‌شود و توسط ارسال امواج صوتی رادیویی و دریافت آن، امواج از بدن بیمار تصویر‌هایی می‌سازد و با پردازش رایانه‌ای پیشرفته به تصاویر آناتومیك بدن تبدیل می‌شود.
دستگاه‌های امآرآی در حال حاضر با شدت میدان مغناطیسی 5/1 تا سه تسلا در حال استفاده هستند كه هرچه تسلای آن زیادتر باشد قدرت تشخیص بالاتری دارند.
چرا باید امآرآی بشوید؟
دكتر حسن هاشمی، دبیر بورد رادیولوژی تهران در این باره می‌گوید: امآرآی یك روش
تصویر برداری از بدن است كه با امواج رادیویی در یك میدان مغناطیسی قوی انجام می‌گیرد و چون دارای اشعه ایكس و پرتو‌های یونیزان نیست، عوارض آنها را هم ندارد.
امآرآی برای اسكن بدن جهت دیدن آسیب‌های وارد شده و نیز پیدا كردن مشكلات مربوط به بیماری‌های قلبی- عروقی، تصویربرداری ستون فقرات، مشاهده دقیق بافت‌های سرطانی و حتی در تشنج‌ها انجام می‌شود .
برای امآرآی آماده هستی؟
به گفته دكتر هاشمی، اگر قبل از امآرآی با بیمار صحبت شود و از بی‌ضرری آن بیمار را مطلع كنیم بیمار فرایند انجام آن را بهتر تحمل خواهد كرد. از سوی دیگر، چون بیمار هنگام امآرآی صداهای بلندی می‌شنود، ممكن است نتواند تحمل کند و همیشه نیاز به گذاشتن پنبه در گوش وجود دارد.
گاهی نیز به دلیل ترس بیمار نسبت به این صداها و نیز ترس از محوطه تنگ
(clastrophobia) ممكن است احتیاج به بیهوشی برای تحمل زمان تصویربرداری باشد.
جالب است بدانید كه از كودكان هم در هر سنی می شود امآرآی گرفت. طی سه ماهه دوم و سوم بارداری نیز در صورت ضرورت، منعی برای امآرآی وجود ندارد، ولی از انجام امآرآی با تزریق در حاملگی باید پرهیز كرد مگر راه دیگری برای تشخیص نباشد .
همچنین انجام امآرآی برای بیماران قلبی و ریوی منعی ندارد.كما این‌كه در حال حاضر امآرآی قلب، نقش ارزشمند و قابل توجهی در تشخیص بیماری‌های قلبی دارد.
امآرآی خطری ندارد
دكتر مرتضی صانعی‌طاهری، مدیر گروه رادیولوژی شهید بهشتی با تاكید بر این‌كه امآرآی، خطری برای بیماران ندارد، می‌گوید: با توجه به وجود میدان مغناطیسی قوی لازم است كه قبل از وارد شدن به اتاق امآرآی لباس‌ها تعویض شود و
هیچ گونه فلزی نیز همراه بیمار نباشد.
ورود به دستگاه امآرآی بدون فلز
دكتر صانعی درباره ملاحظات قبل از انجام امآرآی توضیح می‌دهد: ورود بیماران با پیس میكر (باتری) قلبی، استنت‌های فلزی،كلیپس انوریسم مغزی (وقتی خونریزی در یكی از شریان‌های مغزی اتفاق می‌افتد با عمل جراحی، ضایعه عروق را پیدا كرده و با استفاده از كلیپس‌های مخصوص، جلوی آن گرفته می‌شود) و دریچه قلبی مصنوعی اكیدا ممنوع است و سبب آسیب جبران‌ناپذیر به واسطه حركت اشیای فلزی در میدان مغناطیسی می‌شود.
بیهوش و سپس امآرآی شوید
همان گونه كه گفته شد امآرآی در تمامی سنین از جمله كودكان انجام می‌شود و منعی ندارد.
اما برای تهیه تصاویر با كیفیت بالا لازم است در مدت زمان انجام امآرآی بیمار كاملا بی‌حركت باشد و به همین علت در كودكان و شیرخوران یا كسانی كه از فضاهای بسته ترس دارند، بیهوشی انجام می‌شود.
خطا در نتیجه امآرآی
به گفته دكتر صانعی برای دستیابی به تشخیص مناسب و درست، سه اصل باید رعایت شود:
لزوم استفاده از دستگاهی با استاندارد و داشتن ابزارها و نرم افزارهای تخصصی
استفاده از پروتكل‌های مشخص شده و استاندارد مطابق با منابع علمی و كارشناسان متبحر
رادیولوژیست كار آزموده و با تجربه
بدون آرایش و زیورآلات، امآرآی شوید
به دلیل این‌كه داشتن قطعات فلزی در بدن مانند باتری یا دریچه مصنوعی قلب، سمعك، كاشت حلزون گوش، شنت فلزی مغز و پلاتین در اندام‌ها می‌تواند منجر به خطرآفرین شدن امآرآی شود، بیماران باید پیش از تصویربرداری تمام قطعات فلزی شامل جواهرات، زینت‌آلات، ساعت، كارت اعتباری، تلفن همراه و... را از خود دور كنند و فقط با لباس‌های یك بار مصرف مخصوص وارد اتاق تصویربرداری شوند.
همچنین برای انجام امآرآی سر و صورت، افراد باید توجه كنند آرایش (ممكن است حاوی سرب باشد) و لنز چشم نداشته باشند، چون منجر به اختلال در تصویربرداری می‌شود.
بعلاوه بیماران باید پیش از تزریق ماده حاجب (در موارد مورد نیاز ) هر نوع حساسیت غذایی و دارویی را به پرسنل اطلاع دهند و از چهار ساعت قبل ناشتا باشند.
دستگاه‌های امآرآی در حال حاضر با شدت میدان مغناطیسی 5/1 تا سه تسلا در حال استفاده هستند كه هرچه تسلای آن زیادتر باشد قدرت تشخیص بالاتری دارند.
چرا باید امآرآی بشوید؟
دكتر حسن هاشمی، دبیر بورد رادیولوژی تهران در این باره می‌گوید: امآرآی یك روش
تصویر برداری از بدن است كه با امواج رادیویی در یك میدان مغناطیسی قوی انجام می‌گیرد و چون دارای اشعه ایكس و پرتو‌های یونیزان نیست، عوارض آنها را هم ندارد.
امآرآی برای اسكن بدن جهت دیدن آسیب‌های وارد شده و نیز پیدا كردن مشكلات مربوط به بیماری‌های قلبی- عروقی، تصویربرداری ستون فقرات، مشاهده دقیق بافت‌های سرطانی و حتی در تشنج‌ها انجام می‌شود .
برای امآرآی آماده هستی؟
به گفته دكتر هاشمی، اگر قبل از امآرآی با بیمار صحبت شود و از بی‌ضرری آن بیمار را مطلع كنیم بیمار فرایند انجام آن را بهتر تحمل خواهد كرد. از سوی دیگر، چون بیمار هنگام امآرآی صداهای بلندی می‌شنود، ممكن است نتواند تحمل کند و همیشه نیاز به گذاشتن پنبه در گوش وجود دارد.
گاهی نیز به دلیل ترس بیمار نسبت به این صداها و نیز ترس از محوطه تنگ
(clastrophobia) ممكن است احتیاج به بیهوشی برای تحمل زمان تصویربرداری باشد.
جالب است بدانید كه از كودكان هم در هر سنی می شود امآرآی گرفت. طی سه ماهه دوم و سوم بارداری نیز در صورت ضرورت، منعی برای امآرآی وجود ندارد، ولی از انجام امآرآی با تزریق در حاملگی باید پرهیز كرد مگر راه دیگری برای تشخیص نباشد .
همچنین انجام امآرآی برای بیماران قلبی و ریوی منعی ندارد.كما این‌كه در حال حاضر امآرآی قلب، نقش ارزشمند و قابل توجهی در تشخیص بیماری‌های قلبی دارد.
امآرآی خطری ندارد
دكتر مرتضی صانعی‌طاهری، مدیر گروه رادیولوژی شهید بهشتی با تاكید بر این‌كه امآرآی، خطری برای بیماران ندارد، می‌گوید: با توجه به وجود میدان مغناطیسی قوی لازم است كه قبل از وارد شدن به اتاق امآرآی لباس‌ها تعویض شود و
هیچ گونه فلزی نیز همراه بیمار نباشد.
ورود به دستگاه امآرآی بدون فلز
دكتر صانعی درباره ملاحظات قبل از انجام امآرآی توضیح می‌دهد: ورود بیماران با پیس میكر (باتری) قلبی، استنت‌های فلزی،كلیپس انوریسم مغزی (وقتی خونریزی در یكی از شریان‌های مغزی اتفاق می‌افتد با عمل جراحی، ضایعه عروق را پیدا كرده و با استفاده از كلیپس‌های مخصوص، جلوی آن گرفته می‌شود) و دریچه قلبی مصنوعی اكیدا ممنوع است و سبب آسیب جبران‌ناپذیر به واسطه حركت اشیای فلزی در میدان مغناطیسی می‌شود.
بیهوش و سپس امآرآی شوید
همان گونه كه گفته شد امآرآی در تمامی سنین از جمله كودكان انجام می‌شود و منعی ندارد.
اما برای تهیه تصاویر با كیفیت بالا لازم است در مدت زمان انجام امآرآی بیمار كاملا بی‌حركت باشد و به همین علت در كودكان و شیرخوران یا كسانی كه از فضاهای بسته ترس دارند، بیهوشی انجام می‌شود.
خطا در نتیجه امآرآی
به گفته دكتر صانعی برای دستیابی به تشخیص مناسب و درست، سه اصل باید رعایت شود:
لزوم استفاده از دستگاهی با استاندارد و داشتن ابزارها و نرم افزارهای تخصصی
استفاده از پروتكل‌های مشخص شده و استاندارد مطابق با منابع علمی و كارشناسان متبحر
رادیولوژیست كار آزموده و با تجربه
بدون آرایش و زیورآلات، امآرآی شوید
به دلیل این‌كه داشتن قطعات فلزی در بدن مانند باتری یا دریچه مصنوعی قلب، سمعك، كاشت حلزون گوش، شنت فلزی مغز و پلاتین در اندام‌ها می‌تواند منجر به خطرآفرین شدن امآرآی شود، بیماران باید پیش از تصویربرداری تمام قطعات فلزی شامل جواهرات، زینت‌آلات، ساعت، كارت اعتباری، تلفن همراه و... را از خود دور كنند و فقط با لباس‌های یك بار مصرف مخصوص وارد اتاق تصویربرداری شوند.
همچنین برای انجام امآرآی سر و صورت، افراد باید توجه كنند آرایش (ممكن است حاوی سرب باشد) و لنز چشم نداشته باشند، چون منجر به اختلال در تصویربرداری می‌شود.
بعلاوه بیماران باید پیش از تزریق ماده حاجب (در موارد مورد نیاز ) هر نوع حساسیت غذایی و دارویی را به پرسنل اطلاع دهند و از چهار ساعت قبل ناشتا باشند.