فارس| تالاب‌های فارس در انتظار معجزه
تأکید بر مشارکت همه ذینفعان حوضه‌های تالابی
معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور در سفر یک‌روزه 22 مردادماه 97 به شیراز، مأموریت گام نهادن در مسیر احیای تالاب‌ها را متوجه مدیران و دانشگاه‌های استان فارس دانست و گام‌های عملی در این زمینه را موکول به ارائه برنامه جامع برای احیای تالاب‌ها کرد.
تصویب ساختار ستاد احیا و حفاظت از تالاب‌های فارس می‌تواند گام نخست برای ورود متخصصان به این عرصه تلقی شود و مسئولیت نهادهای مختلف آموزشی و علمی را در زمینه احیای تالاب‌های فارس مشخص سازد.
این اقدام هم می‌تواند خواست رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور برای ورود دانشگاه شیراز و تدوین برنامه جامع احیای تالاب‌ها را برآورده سازد هم نقشه راهی برای پیمودن مسیر رسیدن به یک هدف با حرکت جمعی فعالان محیط‌زیست، برنامه ریزان و متصدیان و مسئولان است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست فارس بابیان اینکه در ساختار ستاد احیا و حفاظت از تالاب‌های فارس بر مشارکت همه ذینفعان حوضه‌های تالابی تأکید شده گفت: بر اساس قوانین بالادستی تلاش شده رویکرد سنتی و یک سونگر مدیریت منابع آب به مدیریت یکپارچه زیست بومی تغییر یابد.
سعید محمودی افزود: به‌طورکلی ستاد در بالاترین سطح مدیریتی استان تشکیل خواهد شد تا با بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های انسانی و مادی موجود در استان و بهره‌گیری از حمایت مسئولان ملی نسبت به تهیه و تدوین یک برنامه عملی، اجرایی و کاربردی بپردازد.
او اهداف ستاد احیا و حفاظت تالاب‌های فارس را استقرار مدیریت زیستی بومی با جلب مشارکت همه ذینفعان مبتنی بر پتانسیل‌های موجود اعم از دستگاه‌های دولتی، غیردولتی، دانشگاهی و جوامع بومی، طرح مسئله و یافتن راهکارهای عملی برای حل آن از طریق اتخاذ تصمیمات اجرایی و عملیاتی، تدوین برنامه عملیاتی احیای تالاب‌ها و دریاچه‌های فارس با هدف حفاظت از تالاب‌ها در کنار بهبود شرایط جوامع انسانی از طریق بهره‌برداری پایدار و استفاده از سرمایه اجتماعی استان در حل مناقشات آب و مدیریت مصرف آب برشمرد.
محمودی اضافه کرد: نتایج حاصله از 5 کمیته تخصصی تلفیق و برنامه‌ریزی و کمیته تخصصی آب، کشاورزی، محیط‌زیست، منابع طبیعی، زمین‌شناسی، اقلیم و کمیته تخصصی امور اقتصادی، کمیته تخصصی فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و پژوهشی و کمیته‌های محلی مدیریت تالاب‌ها به ریاست فرمانداران شهرستان‌ها در جلسات ستاد موردبررسی قرار می‌دهد.
سؤال‌هایی که بی‌پاسخ است
در حاشیه تصویب ساختار ستاد احیا و حفاظت تالاب‌های فارس این پرسش‌ها مطرح می‌شود که آیا کمیته‌های تخصصی پیش‌بینی‌شده می‌توانند سهم جوامع محلی حاشیه تالاب‌ها را تعیین کنند و مهر پایانی بر زیاده‌طلبی‌ها و برداشت‌های بی‌رویه آب از حاشیه تالاب‌ها بزنند؟
آیا این ستاد می‌تواند حق آبه رها نشده تالاب‌ها را جدی و بدون مسامحه مطالبه کند؟ رهاسازی این حق آبه ها بارها در شورای برنامه‌ریزی استان فارس به تصویب رسیده و بر روی کاغذ برای آن اعداد و ارقام تعیین‌شده است اما در میدان عمل سال‌هاست که قطره آبی برای احیای تالاب‌های فارس از سدهای بالادست رهاسازی نشده است.
این پرسش مطرح است که کمیته تلفیق و برنامه‌ریزی ستاد احیای تالاب‌های فارس با مسئولیت سازمان برنامه‌وبودجه می‌تواند هرسال بودجه مصوب برای احیای تالاب‌ها داشته باشد؟ آیا تاکنون این سازمان به رسالت و مسئولیت خود در این عرصه عمل کرده است؟ چرا استان فارس که 11 تالاب دارد و هرسال خشکسالی دست سنگین خود را بر گردن آن‌ها می‌فشارد اما در این میان از بودجه و اعتباری که دولت برای جان بخشیدن به تالاب‌های کشور داده، سهمی به استان فارس نرسیده است؟
چرا در سال‌های اخیر به‌رغم آنکه اعتبارات مناسبی به سمت احیای تالاب‌های کشور سرازیر شد اما در تقسیم بودجه، صدای ضجه‌های دردناک دریاچه‌های فارس به گوش مسئولان ملی نرسیده است؟
ستاد احیای تالاب‌های فارس باید به این پرسش پاسخ دهد که چرا تخصیص بودجه 260 میلیارد تومانی برای احیای دریاچه ارومیه در دولت اول حسن روحانی و حال نیز اختصاص 850 میلیارد تومان برای احیای تالاب انزلی که نشان از توجه دولت تدبیر و امید به حوزه محیط‌زیست کشور دارد اختصاص یافت ولی علی‌رغم مخاطره‌آمیز بودن شرایط تالاب‌های فارس، هنوز مسئولان کشوری قانع نشده‌اند که در بودجه‌ریزی‌ها سهمی را به تالاب‌های خشکیده این استان اختصاص دهند؟
چرا طرح نکاشت شلتوک در بالادست سد درودزن با جدیت دنبال نمی‌شود؟ کدام مانع بزرگ موجب می‌شود که ما هرسال شاهد افزایش سطح زیر کشت شلتوک در این مناطق باشیم؟ چرا کاشت های جایگزین در سایر مناطق فارس و در حاشیه تالاب‌ها اجرایی نمی‌شود و در خالی‌ترین دشت‌های فارس ما همچنان شاهد کاشت گندم و ذرت هستیم؟
فعالان و دوستداران محیط‌زیست علاقه‌مندند که تشکیلات مصوب این ستاد صرفا محفلی برای گفت‌وشنود مدیران نباشد و نشست‌های آن برنامه جامع و عملیاتی با خروجی مؤثر داشته باشد.