دیگه به دهه 60 برنمی گردم
وقتی در جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینما، حواشیای برای مهدویان پیش آمد و او از سوی فیلمسازی متهم به دردانه بودن در نهادهای حکومتی شد، کسی فکرش را نمیکرد که فیلمهای این فیلمساز جوان که عموما درباره جنگ و حوادث دهه60 است بتواند در هر طیف و گرایشی تماشاگر داشته باشد. شاید امروز صحبتهای مهدویان خطاب به جعفر پناهی که « باعث مشکلات آقای پناهی در سینما من نیستم.» نشان میدهد که مهدویان میخواهد بک فیلمساز مستقل باشد.
چند وقتی است که ماجرای نیمروز ۲ با عنوان «ردخون» کلید خورده است؛ ماجرای نجات عاشقانهای که در عملیات مرصاد اتفاق میافتد؛ فیلمی که همه منتظر تماشایش در جشنواره فیلم فجر هستند و باید دید رد خون به اندازه ماجرای نیمروز مهدویان که نقدهایی را به لحاظ داستان و روایت در پی داشت، میتواند موفق باشد یا اینکه انتظار مخاطبش را برآورده نمیکند.
باید ماههای پیشرو را به انتظار نشست و دید آیا عوامل «ماجرای نیمروز۲» از این میدان سفر به دهه ۶۰ به سلامت عبور میکنند یا اتفاقات دیگری در راه است؟
مهدویان درباره ساخت فیلم سوم درباره جنگ بعد از مستند «آخرین روزهای زمستان» و «ایستاده در غبار» به همشهری میگوید: «دوست دارم راجع به یک شخصیت دوران جنگ فیلم سومی با رویکردی متفاوت از مستند آخرین روزهای زمستان و فیلم ایستاده در غبار بسازم اما هنوز شرایط آن فراهم نشده. برای ساخت فیلمهای درباره جنگ روزهایی را از سر گذراندهام که نمیدانم باز هم امکان اینکه شخصیتنگاری از یک فرمانده جنگ داشته باشم، وجود دارد یا خیر؟ اما هدف و آرزویم تکمیل این سهگانه از جنگ است.»
مهدویان در پاسخ به این سؤال که قرار بود سومین فیلم درباره جنگ را از زندگی شهید بروجردی بسازید، آیا هنوز به این سوژه فکر میکنید یا کاری در این زمینه انجام شده است، میگوید: «هنوز هم ساختن فیلمی درباره شهید بروجردی در گوشه ذهنم است و هنوز به این فیلم فکر میکنم. چند باری تصمیم گرفتم و سمتش رفتم اما به دلایل زیادی هنوز دست نگه داشتهام. این پروژه برایم جدی است اما میدانم کار سختی است. شرایط ساخت فیلم باید فراهم شود و فراهم شدن آن هنوز مشخص نیست.»
وی ادامه میدهد: «خودم به لحاظ روحی و فکری آمادگی ساخت فیلم را باید پیدا کنم. راستش سوژههای زیادی در ذهنم هست اما نمیدانم شرایط فراهم خواهد شد یا نه؟»
همیشه علاقهمند به تاریخ کهن و معاصر هستم
مهدویان که با اکران «لاتاری» فیلمش با سوژه اجتماعی سال را آغاز کرد، حالا درگیر یک فیلم سیاسی – تاریخی شده است. این فیلمساز درباره اینکه تا چه اندازه دلبسته روایت تاریخ است و چقدر میخواهد تصویرکننده امروز بهعنوان تاریخ مستند برای فردا باشد، پاسخ میدهد: «دلبستگی زیادی به فیلمها و مستندهایی که ساختم، دارم. همیشه به تاریخ بهخصوص تاریخ معاصر فکر میکنم و علاقهمند هستم تا آخر عمر، فیلمهایی از تاریخ کهن و معاصر بسازم. شیفتگی من روایتهای تاریخی در دل سینماست و همیشه شیفته فیلمهای تاریخی بودهام اما نکتهای را بگویم که وقتی درباره موضوعات معاصر و روز فیلم میسازم اصلا به آن نگاه تاریخی ندارم. بهخاطر اینکه تاریخ باید شامل گذر زمان شود و ما نمیتوانیم امروز را ثبت تاریخی برای آینده کنیم. امروز را برای امروز ثبت میکنیم.» کارگردان «لاتاری» اضافه میکند: «خیلیها معتقدند با 30سال پیش هم هنوز فاصله نگرفتهایم که بخواهیم عنوان تاریخ را برایش بگذاریم. وقتی با موضوع روز مواجه میشویم، نوع برخوردمان متفاوتتر از موضوعات تاریخی است که با آن روبهرو میشویم. من سعی میکنم این دو را کاملا متفاوت ببینم.»
مهدویان در پاسخ به این گمانه که بعد از ماجرای نیمروز و رد خون آیا قرار است این نوع فیلمهای مهدویان قسمت سومی هم داشته باشد، میگوید: «بعد از ماجرای نیمروز که ساختم، مستند ترور سرچشمه را نیز ساختم. اگر قرار باشد درباره این موضوع هم سهگانهای بسازم، «رد خون» فیلم سوم تلقی میشود و فکر میکنم دیگر کافی باشد. بعید میدانم که دیگر به این موضوع علاقه داشته باشم که آن را کار کنم.»
مهدویان، ایستاده در غبار را به تهیهکنندگی اوج ساخت اما مابقی فیلمها را با همکاری سیدمحمود رضوی ساخت؛ تهیهکنندهای که نفوذ و قدرت خود را دارد اما این قدرت به اندازه سازمان اوج نیست. مهدویان در ادامه از همکاریاش با رضوی میگوید. او دلایل همکاری پیوسته با رضوی را هم شخصی میداند و هم کاملا حرفهای و کاری. وی معتقد است: همکاری با رضوی، حتما دلایل حرفهای و دلایل شخصی هم دارد. دلایل حرفهای آن کاملا روشن است، فیلمساز همیشه نیازهایی دارد که معمولا رضوی بهعنوان تهیهکننده توانسته با ارادهای قوی شرایط را فراهم و نیازها را برآورده سازد. 3 فیلمی که کار کردم با آسودگی خاطر بود. بهعنوان تهیهکننده میتواند شرایط ساخت فیلم را برای کارگردان تسهیل کند. نتایج خوبی از همکاری با رضوی گرفتم.»
سرنوشت یک فیلمساز
وقتی مستند «آخرین روزهای زمستان» را اوایل دهه 90ساخت، شاید فکرش را نمیکرد که امروز تولید یکی از بزرگترین فیلمهای تاریخ معاصر درباره جنگ را در دست بگیرد. فیلمساز جوانی که توانست با «ایستاده در غبار» سبک جدیدی را وارد سینمای ایران کند؛ فیلمی که مورد وثوق همه طیفها شد. بهنظر میرسد همانطور که عملیات مرصاد در جنگ نابرابر هشت ساله تأثیرات زیادی گذاشت، ماجرای نیمروز 2 که سازندگانش نام «رد خون» را برای آن گذاشتند هم در سرنوشت فیلمسازی مهدویان مؤثر باشد.
سرنوشت یک فیلم
هماکنون با پایان فیلمبرداری فاز اول «ماجرای نیمروز2» (رد خون) در کرمانشاه، گروه تولید در حال ادامه فیلمبرداری فیلم در تهران هستند. موضوع این فیلم به ترورهای منافقین در سال ۱۳۶۰ و اتفاقات بعد از عزل ابوالحسن بنیصدر میپردازد. در این پروژه بزرگ سینمایی که مهدویان به همراه ابراهیم امینی آن را نوشته است، بهنوش طباطبایی، هادی حجازیفر، جواد عزتی، لیندا کیانی، احمد مهرانفر، مهرداد صدیقیان، مهدی پاکدل، مهدی زمینپرداز و... بازی میکنند.
باید ماههای پیشرو را به انتظار نشست و دید آیا عوامل «ماجرای نیمروز۲» از این میدان سفر به دهه ۶۰ به سلامت عبور میکنند یا اتفاقات دیگری در راه است؟
مهدویان درباره ساخت فیلم سوم درباره جنگ بعد از مستند «آخرین روزهای زمستان» و «ایستاده در غبار» به همشهری میگوید: «دوست دارم راجع به یک شخصیت دوران جنگ فیلم سومی با رویکردی متفاوت از مستند آخرین روزهای زمستان و فیلم ایستاده در غبار بسازم اما هنوز شرایط آن فراهم نشده. برای ساخت فیلمهای درباره جنگ روزهایی را از سر گذراندهام که نمیدانم باز هم امکان اینکه شخصیتنگاری از یک فرمانده جنگ داشته باشم، وجود دارد یا خیر؟ اما هدف و آرزویم تکمیل این سهگانه از جنگ است.»
مهدویان در پاسخ به این سؤال که قرار بود سومین فیلم درباره جنگ را از زندگی شهید بروجردی بسازید، آیا هنوز به این سوژه فکر میکنید یا کاری در این زمینه انجام شده است، میگوید: «هنوز هم ساختن فیلمی درباره شهید بروجردی در گوشه ذهنم است و هنوز به این فیلم فکر میکنم. چند باری تصمیم گرفتم و سمتش رفتم اما به دلایل زیادی هنوز دست نگه داشتهام. این پروژه برایم جدی است اما میدانم کار سختی است. شرایط ساخت فیلم باید فراهم شود و فراهم شدن آن هنوز مشخص نیست.»
وی ادامه میدهد: «خودم به لحاظ روحی و فکری آمادگی ساخت فیلم را باید پیدا کنم. راستش سوژههای زیادی در ذهنم هست اما نمیدانم شرایط فراهم خواهد شد یا نه؟»
همیشه علاقهمند به تاریخ کهن و معاصر هستم
مهدویان که با اکران «لاتاری» فیلمش با سوژه اجتماعی سال را آغاز کرد، حالا درگیر یک فیلم سیاسی – تاریخی شده است. این فیلمساز درباره اینکه تا چه اندازه دلبسته روایت تاریخ است و چقدر میخواهد تصویرکننده امروز بهعنوان تاریخ مستند برای فردا باشد، پاسخ میدهد: «دلبستگی زیادی به فیلمها و مستندهایی که ساختم، دارم. همیشه به تاریخ بهخصوص تاریخ معاصر فکر میکنم و علاقهمند هستم تا آخر عمر، فیلمهایی از تاریخ کهن و معاصر بسازم. شیفتگی من روایتهای تاریخی در دل سینماست و همیشه شیفته فیلمهای تاریخی بودهام اما نکتهای را بگویم که وقتی درباره موضوعات معاصر و روز فیلم میسازم اصلا به آن نگاه تاریخی ندارم. بهخاطر اینکه تاریخ باید شامل گذر زمان شود و ما نمیتوانیم امروز را ثبت تاریخی برای آینده کنیم. امروز را برای امروز ثبت میکنیم.» کارگردان «لاتاری» اضافه میکند: «خیلیها معتقدند با 30سال پیش هم هنوز فاصله نگرفتهایم که بخواهیم عنوان تاریخ را برایش بگذاریم. وقتی با موضوع روز مواجه میشویم، نوع برخوردمان متفاوتتر از موضوعات تاریخی است که با آن روبهرو میشویم. من سعی میکنم این دو را کاملا متفاوت ببینم.»
مهدویان در پاسخ به این گمانه که بعد از ماجرای نیمروز و رد خون آیا قرار است این نوع فیلمهای مهدویان قسمت سومی هم داشته باشد، میگوید: «بعد از ماجرای نیمروز که ساختم، مستند ترور سرچشمه را نیز ساختم. اگر قرار باشد درباره این موضوع هم سهگانهای بسازم، «رد خون» فیلم سوم تلقی میشود و فکر میکنم دیگر کافی باشد. بعید میدانم که دیگر به این موضوع علاقه داشته باشم که آن را کار کنم.»
مهدویان، ایستاده در غبار را به تهیهکنندگی اوج ساخت اما مابقی فیلمها را با همکاری سیدمحمود رضوی ساخت؛ تهیهکنندهای که نفوذ و قدرت خود را دارد اما این قدرت به اندازه سازمان اوج نیست. مهدویان در ادامه از همکاریاش با رضوی میگوید. او دلایل همکاری پیوسته با رضوی را هم شخصی میداند و هم کاملا حرفهای و کاری. وی معتقد است: همکاری با رضوی، حتما دلایل حرفهای و دلایل شخصی هم دارد. دلایل حرفهای آن کاملا روشن است، فیلمساز همیشه نیازهایی دارد که معمولا رضوی بهعنوان تهیهکننده توانسته با ارادهای قوی شرایط را فراهم و نیازها را برآورده سازد. 3 فیلمی که کار کردم با آسودگی خاطر بود. بهعنوان تهیهکننده میتواند شرایط ساخت فیلم را برای کارگردان تسهیل کند. نتایج خوبی از همکاری با رضوی گرفتم.»
سرنوشت یک فیلمساز
وقتی مستند «آخرین روزهای زمستان» را اوایل دهه 90ساخت، شاید فکرش را نمیکرد که امروز تولید یکی از بزرگترین فیلمهای تاریخ معاصر درباره جنگ را در دست بگیرد. فیلمساز جوانی که توانست با «ایستاده در غبار» سبک جدیدی را وارد سینمای ایران کند؛ فیلمی که مورد وثوق همه طیفها شد. بهنظر میرسد همانطور که عملیات مرصاد در جنگ نابرابر هشت ساله تأثیرات زیادی گذاشت، ماجرای نیمروز 2 که سازندگانش نام «رد خون» را برای آن گذاشتند هم در سرنوشت فیلمسازی مهدویان مؤثر باشد.
سرنوشت یک فیلم
هماکنون با پایان فیلمبرداری فاز اول «ماجرای نیمروز2» (رد خون) در کرمانشاه، گروه تولید در حال ادامه فیلمبرداری فیلم در تهران هستند. موضوع این فیلم به ترورهای منافقین در سال ۱۳۶۰ و اتفاقات بعد از عزل ابوالحسن بنیصدر میپردازد. در این پروژه بزرگ سینمایی که مهدویان به همراه ابراهیم امینی آن را نوشته است، بهنوش طباطبایی، هادی حجازیفر، جواد عزتی، لیندا کیانی، احمد مهرانفر، مهرداد صدیقیان، مهدی پاکدل، مهدی زمینپرداز و... بازی میکنند.