پایانی بر حواشی یک لب‌خوانی
داستان پرحاشیه حمید هیراد همچنان کش می‌آید، چند ماه پیش ماجرای لب زدن حمید هیراد در یک کنسرت، حاشیه‌های زیادی به پا کرد. عده بسیاری او را شماتت کردند و برخی هم به حمایت از او برخاستند. بسیاری از افراد از وزارت ارشاد خواستند تا به این اتفاق رسیدگی کند. حالا پس از گذشت چند ماه وزارت ارشاد لب زدن او را در بخشی از کنسرت تایید کرده است.
شاید در میان خوانندگان جوان، هیچ کس به اندازه حمید هیراد برای خودش خواسته یا ناخواسته حاشیه نساخته باشد. این جوان بیست وشش هفت ساله تقریبا از اواخر سال 1395 کار خود را در عرصه خوانندگی به صورت رسمی آغاز کرد.
هیراد و سرقت ادبی
از حدود یک سال بعد یعنی روزهای پایانی سال 1396 اما ماجرای سرقت ادبی او در متن ترانه‌هایش بر سر زبان‌ها افتاد. همین اتفاق باعث شد که در روزهای میانی نوروز سال 1397 تعدادی از شاعران و ترانه‌سرایان با انتشار بیانیه‌ای با موضوع «تضییع حقوق مولفین و حواشی ایجاد شده توسط حمید هیراد» بیانیه‌ای را منتشر کردند و خواستار رسیدگی به این موضوع از طریق مراجع ذی‌ربط شدند. آن‌ها با ناپسند خواندن سرقت ادبی و محکوم کردن آن، مواردی مثل استفاده اثر بدون کسب مجوز از صاحب اثر، ضایع کردن حقوق مادی- معنوی شاعران و ترانه‌سرایان و جعل نام و دستبرد در متن بدون اطلاع و رضایت صاحب اثر که توسط حمید هیراد، صورت گرفته است را ناشایست دانستند و خواستار رسیدگی مراجع ذی‌ربط در جهت احقاق حقوق از دست رفته صاحبان آثار شدند.
به دنبال این اعتراض‌ها و حواشی گسترده در شبکه‌های مجازی، حمید هیراد بیانیه‌ای در پاسخ به شاعران منتشر و عذرخواهی کرد. بعد از آن با صحبت‌های محمد‌علی بهمنی، رئیس شورای شعر و ترانه دفتر موسیقی فضای ایجاد شده برای مدت کوتاهی آرام شد و قرار شد که جلسه‌ای برگزار شود تا این مشکل حل شود. پس از تعطیلات نوروزی، در روز 18 فروردین جلسه‌ای میان شاعران معترض و مسئولان موسسه آوازی نو در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد و در پایان آن، موسسه آوازی نو و حمید هیراد با امضای یک متن عذرخواهی از شاعران و ترانه‌سرایان تعهد دادند تا کلیه حقوق مادی و معنوی را بپردازند. در بخشی از متن این عذرخواهی آمد: «در پنج ترانه اجرا شده توسط آقای حمید هیراد و بعضا تغییر و یا تحریف واژگان آن‌ها موسسه آوازی نو به‌عنوان مسئول و صاحب‌امتیاز آثار هنری جناب آقای حمید هیراد ضمن آنکه پیش از هر چیز به‌عنوان یک موسسه هنری خود را مکلف به رعایت مرزهای اخلاق و فرهنگ و قانون دانسته و با اعتقاد به آنکه فعالیت‌های فرهنگی باید نمونه بارز اخلاق و ادب باشد، از کلیه شاعران که ابیاتی از آثار ایشان بدون اخذ مجوز در آثار آقای حمید هیراد مورد استفاده قرار گرفته ضمن دلجویی از آن عزیزان خود را مکلف به احقاق حقوق مادی و معنوی ایشان می‌داند».
پلی‌بک خواند یا نخواند؟
همه چیز تقریبا به خوبی و خوشی به پایان رسید تا اینکه هیراد 25 تیرماه در شهر شیراز برای اجرای کنسرتی به روی صحنه رفت. در میانه‌های این کنسرت زمانی که هیراد که تصور کرده بود قطعه به پایان رسیده و برای تشکر از حضار تعظیم کرده بود، ادامه آهنگ با صدای هیراد پخش شد، در حالی که او در حالت احترام بود. هیراد در چرخشی سعی کرد ماجرا را به نوعی مخفی کند و دوباره وانمود به اجرای زنده کند.
فیلم این اتفاق در فضای مجازی دست به دست می‌شد. کاربران شبکه‌های اجتماعی این ماجرا را نابخشودنی می‌دانستند. بسیاری از هنرمندان هم در صفحه‌های شخصی خود به اظهارنظر درباره پلی‌بک خواندن هیراد پرداختند. اما از سوی دیگر هیراد لب‌زدن را تنها یک اتهام می‌دانست که برای تخریب او ساخته شده است.
همان زمان، روزبه اسفندارمز یکی از اعضای سابق گروه «پالت» اما در توئیتر خود به این ادعای هیراد واکنش نشان داد و نوشت: «چندروز پیش فیلم لب زنی حمید هیراد رو دیدم، اما از اونجایی که تو این روزگار خیلی هم کار غیرطبیعی نیست (متاسفانه) سریع از کنارش گذشتم، اما وقتی کلی فیلم لایو، متن و حرف هست از اتفاق، بیای متن و فیلم بذاری و بگی اینا همش تخریب سازماندهی شده‌است! این از شعر دزدی به مراتب بدتره»
امیرعباس گلاب، خواننده پاپاما از جمله کسانی بود که به حمایت از هیراد پرداخت. او در اینستاگرام خود نوشت: «من تا حالا نه حمید هیراد رو دیدم، نه میشناسم، نه موزیکاش تو سلیقمه ولی امروز با دیدن چند تا پست از یه سری همکارا تاسف خوردم که چقدر بی‌رحمانه یه جوانی که با هزار امید و آرزو و تلاش خودشو رسونده به استیج رو دارن میزنن، شما می‌دونین چقدر تلاش کرده به این جایگاه رسیده، چقدر رویا برای خودش داشته، چه شب‌هایی نخوابیده که فیلم‌های کنسرتشو ببینه؟ بابا کوفتش کردین، از اول زدینش. اگرم واقعا اون فیلم صحت داشته باشه خود شماها مقصرین. همه شدین کارشناس موسیقی. از روز اول کنسرتش به یه جوان بیست و چند ساله بی‌تجربه انگ دزدی زدین. گفتین فالشی. خب آقایون با این سیستم صدایی و آشنا نبودن با استیج شما برید بخونید ببینم فالش میشه یا نه. بابا بذارین تجربه به دست بیاره و با انگیزه کار کنه. مگه شماها خدایین؟ چرا راجع به هر چیزی نظر میدید؟ زمان بهترین قاضیه. اگه فکر می‌کنید اینجوری سرتون کلاه رفته اشتباه می‌کنید. خیلی جورای دیگه سرتون کلاه رفته که صداتون در نیومده الان همه محق هستید؟ اشکالی نداره بزنید. وای به حال روزی که خودتون خطا کنید. خدا ببخشتتون که اگه خطا کنید مطمئنا بی‌آبرو میشید.»
به دنبال گسترده شدن این ماجرا بسیاری خواستار ورود وزارت ارشاد به موضوع لب‌خوانی هیراد در کنسرت زنده شدند و به همین دلیل واحد نظارت و ارزشیابی دفتر موسیقی وزارت ارشاد اعلام کرد که تصمیم دارد، فیلم‌ها و مدارک مربوط به اجراهای مختلف کنسرت شیراز هیراد را بررسی و نتیجه را اعلام کند.
هیراد تا پایان 97 در شیراز ممنوع‌الکار شد
حالا ندا رادمهر، خبرنگار موسیقی در صفحه اینستاگرام خودش فایل صوتی را منتشر کرده که در آن با مدیر روابط عمومی معاونت هنری وزارت ارشاد گفت‌وگو کرده و مجید فروغی نظر این وزارتخانه را درباره کنسرت هیراد اعلام کرده است. بنا بر این گفت‌وگو «پلی بک» بودن بخشی از کنسرت هیراد تایید شده است. اما گفته تا پیش از این قانونی برای برخورد با چنین مواردی وجود نداشته که باید تصویب شود.
همچنین مهدی رنجبر، معاون هنری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس از تذکر به خواننده، موسسه و تهیه‌کننده خبر داده و خبر ممنوعیت هیراد از برگزاری کنسرت در شیراز تا پایان سال 97 را اعلام کرده است. همچنین هیراد باید یک سانس رایگان برای مردم در شیراز در ازای آن بخش از کنسرت که «پلی بک» بوده نیز اختصاص دهد.
گرچه پیگیری معاونت هنری در این زمینه قابل تقدیر است اما بدون شک تنها وعده وضع مقررات در این زمینه کافی نیست و هرچه سریع‌تر باید قوانین محکمی برای جلوگیری از تکرار چنین مواردی که باعث تضییع حق مخاطب که برای دیدن یک اجرای زنده رقم بالایی هم پرداخت کرده، وضع شود.
هیراد و سرقت ادبی
از حدود یک سال بعد یعنی روزهای پایانی سال 1396 اما ماجرای سرقت ادبی او در متن ترانه‌هایش بر سر زبان‌ها افتاد. همین اتفاق باعث شد که در روزهای میانی نوروز سال 1397 تعدادی از شاعران و ترانه‌سرایان با انتشار بیانیه‌ای با موضوع «تضییع حقوق مولفین و حواشی ایجاد شده توسط حمید هیراد» بیانیه‌ای را منتشر کردند و خواستار رسیدگی به این موضوع از طریق مراجع ذی‌ربط شدند. آن‌ها با ناپسند خواندن سرقت ادبی و محکوم کردن آن، مواردی مثل استفاده اثر بدون کسب مجوز از صاحب اثر، ضایع کردن حقوق مادی- معنوی شاعران و ترانه‌سرایان و جعل نام و دستبرد در متن بدون اطلاع و رضایت صاحب اثر که توسط حمید هیراد، صورت گرفته است را ناشایست دانستند و خواستار رسیدگی مراجع ذی‌ربط در جهت احقاق حقوق از دست رفته صاحبان آثار شدند.
به دنبال این اعتراض‌ها و حواشی گسترده در شبکه‌های مجازی، حمید هیراد بیانیه‌ای در پاسخ به شاعران منتشر و عذرخواهی کرد. بعد از آن با صحبت‌های محمد‌علی بهمنی، رئیس شورای شعر و ترانه دفتر موسیقی فضای ایجاد شده برای مدت کوتاهی آرام شد و قرار شد که جلسه‌ای برگزار شود تا این مشکل حل شود. پس از تعطیلات نوروزی، در روز 18 فروردین جلسه‌ای میان شاعران معترض و مسئولان موسسه آوازی نو در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد و در پایان آن، موسسه آوازی نو و حمید هیراد با امضای یک متن عذرخواهی از شاعران و ترانه‌سرایان تعهد دادند تا کلیه حقوق مادی و معنوی را بپردازند. در بخشی از متن این عذرخواهی آمد: «در پنج ترانه اجرا شده توسط آقای حمید هیراد و بعضا تغییر و یا تحریف واژگان آن‌ها موسسه آوازی نو به‌عنوان مسئول و صاحب‌امتیاز آثار هنری جناب آقای حمید هیراد ضمن آنکه پیش از هر چیز به‌عنوان یک موسسه هنری خود را مکلف به رعایت مرزهای اخلاق و فرهنگ و قانون دانسته و با اعتقاد به آنکه فعالیت‌های فرهنگی باید نمونه بارز اخلاق و ادب باشد، از کلیه شاعران که ابیاتی از آثار ایشان بدون اخذ مجوز در آثار آقای حمید هیراد مورد استفاده قرار گرفته ضمن دلجویی از آن عزیزان خود را مکلف به احقاق حقوق مادی و معنوی ایشان می‌داند».
پلی‌بک خواند یا نخواند؟
همه چیز تقریبا به خوبی و خوشی به پایان رسید تا اینکه هیراد 25 تیرماه در شهر شیراز برای اجرای کنسرتی به روی صحنه رفت. در میانه‌های این کنسرت زمانی که هیراد که تصور کرده بود قطعه به پایان رسیده و برای تشکر از حضار تعظیم کرده بود، ادامه آهنگ با صدای هیراد پخش شد، در حالی که او در حالت احترام بود. هیراد در چرخشی سعی کرد ماجرا را به نوعی مخفی کند و دوباره وانمود به اجرای زنده کند.
فیلم این اتفاق در فضای مجازی دست به دست می‌شد. کاربران شبکه‌های اجتماعی این ماجرا را نابخشودنی می‌دانستند. بسیاری از هنرمندان هم در صفحه‌های شخصی خود به اظهارنظر درباره پلی‌بک خواندن هیراد پرداختند. اما از سوی دیگر هیراد لب‌زدن را تنها یک اتهام می‌دانست که برای تخریب او ساخته شده است.
همان زمان، روزبه اسفندارمز یکی از اعضای سابق گروه «پالت» اما در توئیتر خود به این ادعای هیراد واکنش نشان داد و نوشت: «چندروز پیش فیلم لب زنی حمید هیراد رو دیدم، اما از اونجایی که تو این روزگار خیلی هم کار غیرطبیعی نیست (متاسفانه) سریع از کنارش گذشتم، اما وقتی کلی فیلم لایو، متن و حرف هست از اتفاق، بیای متن و فیلم بذاری و بگی اینا همش تخریب سازماندهی شده‌است! این از شعر دزدی به مراتب بدتره»
امیرعباس گلاب، خواننده پاپاما از جمله کسانی بود که به حمایت از هیراد پرداخت. او در اینستاگرام خود نوشت: «من تا حالا نه حمید هیراد رو دیدم، نه میشناسم، نه موزیکاش تو سلیقمه ولی امروز با دیدن چند تا پست از یه سری همکارا تاسف خوردم که چقدر بی‌رحمانه یه جوانی که با هزار امید و آرزو و تلاش خودشو رسونده به استیج رو دارن میزنن، شما می‌دونین چقدر تلاش کرده به این جایگاه رسیده، چقدر رویا برای خودش داشته، چه شب‌هایی نخوابیده که فیلم‌های کنسرتشو ببینه؟ بابا کوفتش کردین، از اول زدینش. اگرم واقعا اون فیلم صحت داشته باشه خود شماها مقصرین. همه شدین کارشناس موسیقی. از روز اول کنسرتش به یه جوان بیست و چند ساله بی‌تجربه انگ دزدی زدین. گفتین فالشی. خب آقایون با این سیستم صدایی و آشنا نبودن با استیج شما برید بخونید ببینم فالش میشه یا نه. بابا بذارین تجربه به دست بیاره و با انگیزه کار کنه. مگه شماها خدایین؟ چرا راجع به هر چیزی نظر میدید؟ زمان بهترین قاضیه. اگه فکر می‌کنید اینجوری سرتون کلاه رفته اشتباه می‌کنید. خیلی جورای دیگه سرتون کلاه رفته که صداتون در نیومده الان همه محق هستید؟ اشکالی نداره بزنید. وای به حال روزی که خودتون خطا کنید. خدا ببخشتتون که اگه خطا کنید مطمئنا بی‌آبرو میشید.»
به دنبال گسترده شدن این ماجرا بسیاری خواستار ورود وزارت ارشاد به موضوع لب‌خوانی هیراد در کنسرت زنده شدند و به همین دلیل واحد نظارت و ارزشیابی دفتر موسیقی وزارت ارشاد اعلام کرد که تصمیم دارد، فیلم‌ها و مدارک مربوط به اجراهای مختلف کنسرت شیراز هیراد را بررسی و نتیجه را اعلام کند.
هیراد تا پایان 97 در شیراز ممنوع‌الکار شد
حالا ندا رادمهر، خبرنگار موسیقی در صفحه اینستاگرام خودش فایل صوتی را منتشر کرده که در آن با مدیر روابط عمومی معاونت هنری وزارت ارشاد گفت‌وگو کرده و مجید فروغی نظر این وزارتخانه را درباره کنسرت هیراد اعلام کرده است. بنا بر این گفت‌وگو «پلی بک» بودن بخشی از کنسرت هیراد تایید شده است. اما گفته تا پیش از این قانونی برای برخورد با چنین مواردی وجود نداشته که باید تصویب شود.
همچنین مهدی رنجبر، معاون هنری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس از تذکر به خواننده، موسسه و تهیه‌کننده خبر داده و خبر ممنوعیت هیراد از برگزاری کنسرت در شیراز تا پایان سال 97 را اعلام کرده است. همچنین هیراد باید یک سانس رایگان برای مردم در شیراز در ازای آن بخش از کنسرت که «پلی بک» بوده نیز اختصاص دهد.
گرچه پیگیری معاونت هنری در این زمینه قابل تقدیر است اما بدون شک تنها وعده وضع مقررات در این زمینه کافی نیست و هرچه سریع‌تر باید قوانین محکمی برای جلوگیری از تکرار چنین مواردی که باعث تضییع حق مخاطب که برای دیدن یک اجرای زنده رقم بالایی هم پرداخت کرده، وضع شود.