گذر از شورای سیاستگذاری به پارلمان اصلاحات
طرح پارلمان اصلاحات که طی ماه‌های گذشته در دستور جلسات شورای هماهنگی احزاب اصلاح‌طلب و فعالان سیاسی جریان اصلاحات قرار گرفته بود، به نظر می‌رسد رو به اتمام است و نسخه نهایی آن به احزاب اصلاح‌طلب جهت اظهارنظر نهایی ارائه شده است.
راجع به پارلمان اصلاحات در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات مفصل صحبت شده است برخی آن را عامل اختلاف می‌دانند و برخی معتقدند زیر چتر پارلمان اصلاحات وزن احزاب این جریان مشخص خواهد شد. با این حال برخی اصلاح‌طلبان معتقدند که پارلمان اصلاحات به عنوان نهاد بالادستی عمل کند. به گفته برخی فعالان سیاسی اصلاح‌طلب این نهاد بالادستی قرار است جریان اصلاحات را از فرد محوری خارج کند. این در حالی است که هنوز چیزی از جزئیات این طرح در اختیار عموم قرار نگرفته و طراحان پارلمان اصلاحات هیچ توضیح مشخصی در این باره ارائه نداده‌اند.
پارلمان اصلاحات جایگزین شورای عالی سیاستگذاری می‌شود
یک شنبه شب جلسه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات با حضور دبیران کل و یا معاونین دبیران کل احزاب اصلاح‌طلب برگزار شد و در آن جلسه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات تصویب کرد: شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان با در نظر گرفتن ملاحظاتی تا تشکیل پارلمان اصلاحات قادر به فعالیت خواهد بود.
اعضاء در این جلسه با توجه به انتقاداتی که اخیرا درباره نحوه فعالیت و انتخاب اعضاء شورای عالی اصلاح‌طلبان در میان اصلاح‌طلبان مطرح شده و با توجه به جلساتی که با محمدرضا عارف رئیس شورای‌عالی اصلاح‌طلبان و رئیس دولت اصلاحات داشتند، با شنیدن انتقادات تصمیم گرفتند تا این شورا با ملاحظاتی تشکیل شود. شورای هماهنگی جبهه اصلاحات موافقت کرد تا این شورا به صورت موقت تا زمان تشکیل پارلمان اصلاحات به کار خود ادامه دهد و ماموریت شورای عالی با تشکیل پارلمان اصلاحات تمام شود.
همچنین تصریح شد تا مسائل حقوقی شورای عالی نیز بررسی و حل شود و درباره ادامه فعالیت و نحوه ساز و کارها هم اصلاحاتی صورت بگیرد؛ تا در نهایت با این ملاحظات شورای عالی ادامه فعالیت دهند.
آنها معتقدند در شرایط کنونی اصلاح‌طلبان نیاز به یک نهاد مجتمع‌کننده بالادستی دارد تا بتواند ضعف نهادهای موجود را مرتفع کند و همچنین به لحاظ فراگیری مجموعه جریان اصلاحات اعم از احزاب، طیف‌ها و شخصیت‌های منتسب به این جریان ایفای نقش کند و هم به لحاظ گفتمانی فضای کنونی کشور بتواند انسجام و اشتراک گفتمانی لازم را بین مجموعه اصلاح‌طلبان ایجاد و هم جریان اصلاحات را از شخص محوری خارج کند.
چرا پارلمان؟
از زمان شروع به کار «شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان»، عملکرد آن به ویژه بر سر ارائه دو لیست در انتخابات شوراهای پنجم، انتقاد برخی شخصیت‌ها و احزاب اصلاح‌طلب را به همراه داشت. با وجود موفقیت این شورا در انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر، برخی چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب از نحوه مدیریت و انتخاب لیست از سوی عارف به عنوان رئیس شورا انتقادهای شدیدی کردند و خواستار انحلال این تشکل شدند اما برخی دیگر انحلال این شورا را به مصلحت نمی‌دانستند.
منتقدان به پایبند نبودن اعضا به این شورا و تشکیل نشدن جلسات آن به عنوان نقطه ضعف این مجموعه اشاره می‌کنند و از لزوم تشکیل پارلمان اصلاحات سخن به میان آوردند. طرحی که نخستین بار «محمدعلی نجفی» و «مصطفی کواکبیان» برای ایجاد یک جبهه فراگیر در جریان اصلاحات از آن سخن گفتند. به گفته برخی از اصلاح‌طلبان در شرایطی که احزاب قوی در کشور وجود ندارد، تشکیل جبهه فراگیر برای بالا بردن توان احزاب ضروری است.
عبدالله ناصری، عضو شورای مشورتی اصلاح‌طلبان درباره پارلمان اصلاحات و امکان جایگزینی آن با شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان پیشتر گفته بود: احزاب مطرح اصلاح‌طلب که عضو شورای عالی سیاستگذاری هستند، معتقدند تجربه‌ای که در سال 94 شکل گرفت و شورای هماهنگی در کنار شورای راهبردی برآمده از شورای مشورتی قرار گرفت، در تشکیل یک جبهه فراگیر در جبهه اصلاحات موفق بوده است. بنابراین قرار شد همین ساختار بماند و در نهایت اصلاحاتی در ساختار و ترکیب انسانی آن صورت بگیرد و نهاد ناظر هم به‌جای پارلمان اصلاحات همان شورای مشورتی باشد.
ناصری افزود: در جلساتی که موسوی‌لاری و خاتمی داشتند، به همین جمع‌بندی رسیدند و خاتمی کار را به هیات‌رئیسه واگذار کرد تا ساختار و ترکیب اصلاح‌شده را به ایشان ارائه دهد و نهایتا قبل از آغاز زمستان فعالیت خودشان را برای نقش‌آفرینی در انتخابات سال 98 آغاز کنند. البته در گزارشی که آقای موسوی‌لاری و برخی دیگر از هیات‌رئیسه به آقای خاتمی و شورای مشورتی دادند، اعلام کردند که هسته اصلی شکل گرفته است اما برخی اختلاف‌نظرها هنوز وجود دارد. تردیدی ندارم که جبهه اصلاحات در آینده هم با محوریت همین شورا خواهد بود. اما پارلمان اصلاحات قرار است چه نقشی داشته باشد و جایگاه این جبهه در ساختار جریان اصلاح‌طلب چگونه است؟ احمد حکیمی‌پور فعال سیاسی اصلاح‌طلب در این‌باره به «ابتکار» گفت: در پارلمان هم احزاب عضو هستند هم اشخاص، در این طرح دایره تصمیم‌گیری جریان اصلاحات هم از نظر تعداد و هم از نظر جغرافیایی باز شده است. اعضاء تصمیمات مهم راهبردی را در این پارلمان اتخاذ می‌کنند و راهبردها را تعیین می‌کنند و سازوکارهایی را برای جریان اصلاحات اینجا پیش‌بینی می‌کنند. حکیمی‌پور در ادامه افزود: سازوکار در اینجا جمعی است و به صورت از پایین به بالاست. در واقع خرد جمعی بیشتر در اینجا مورد نظر قرار گرفته است و یک ساختار دموکراتیک از پایین به بالا دارد.
یک جلسه دیگر تا اتمام طرح پارلمان اصلاحات
دبیرکل حزب اراده ملت، با بیان اینکه آخرین اصلاحات روی طرح پارلمان انجام شده است، خاطرنشان کرد: کمیته سیاسی یک جلسه دیگر لازم دارد که تمام پیشنهادها را بررسی کند و بعد از آن پارلمان کار خود را به صورت رسمی آغاز می‌کند. طرح پارلمان تقریبا نهایی شده است. قرار بود در طول دو هفته احزاب نظرات خود را بدهند که ما نظراتشان را گرفتیم و کمیته سیاسی در حال بررسی است به نظرم یک جلسه دیگر لازم است تا طرح کامل شود. اظهارنظرهای متفاوتی که از سوی برخی چهره‌های اصلاح‌طلب در مورد نقش و جایگاه پارلمان اصلاحات در آینده، بیان می‌شود نشان از اختلاف‌نظر در میان آنها دارد. بی‌شک عملکرد غیرشفاف شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در بروز این اختلاف بی‌تاثیر نیست. مواضع اصلاح‌طلبان در آینده نشان خواهد داد که جایگاه پارلمان چگونه خواهد بود.
پارلمان اصلاحات جایگزین شورای عالی سیاستگذاری می‌شود
یک شنبه شب جلسه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات با حضور دبیران کل و یا معاونین دبیران کل احزاب اصلاح‌طلب برگزار شد و در آن جلسه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات تصویب کرد: شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان با در نظر گرفتن ملاحظاتی تا تشکیل پارلمان اصلاحات قادر به فعالیت خواهد بود.
اعضاء در این جلسه با توجه به انتقاداتی که اخیرا درباره نحوه فعالیت و انتخاب اعضاء شورای عالی اصلاح‌طلبان در میان اصلاح‌طلبان مطرح شده و با توجه به جلساتی که با محمدرضا عارف رئیس شورای‌عالی اصلاح‌طلبان و رئیس دولت اصلاحات داشتند، با شنیدن انتقادات تصمیم گرفتند تا این شورا با ملاحظاتی تشکیل شود. شورای هماهنگی جبهه اصلاحات موافقت کرد تا این شورا به صورت موقت تا زمان تشکیل پارلمان اصلاحات به کار خود ادامه دهد و ماموریت شورای عالی با تشکیل پارلمان اصلاحات تمام شود.
همچنین تصریح شد تا مسائل حقوقی شورای عالی نیز بررسی و حل شود و درباره ادامه فعالیت و نحوه ساز و کارها هم اصلاحاتی صورت بگیرد؛ تا در نهایت با این ملاحظات شورای عالی ادامه فعالیت دهند.
آنها معتقدند در شرایط کنونی اصلاح‌طلبان نیاز به یک نهاد مجتمع‌کننده بالادستی دارد تا بتواند ضعف نهادهای موجود را مرتفع کند و همچنین به لحاظ فراگیری مجموعه جریان اصلاحات اعم از احزاب، طیف‌ها و شخصیت‌های منتسب به این جریان ایفای نقش کند و هم به لحاظ گفتمانی فضای کنونی کشور بتواند انسجام و اشتراک گفتمانی لازم را بین مجموعه اصلاح‌طلبان ایجاد و هم جریان اصلاحات را از شخص محوری خارج کند.
چرا پارلمان؟
از زمان شروع به کار «شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان»، عملکرد آن به ویژه بر سر ارائه دو لیست در انتخابات شوراهای پنجم، انتقاد برخی شخصیت‌ها و احزاب اصلاح‌طلب را به همراه داشت. با وجود موفقیت این شورا در انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر، برخی چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب از نحوه مدیریت و انتخاب لیست از سوی عارف به عنوان رئیس شورا انتقادهای شدیدی کردند و خواستار انحلال این تشکل شدند اما برخی دیگر انحلال این شورا را به مصلحت نمی‌دانستند.
منتقدان به پایبند نبودن اعضا به این شورا و تشکیل نشدن جلسات آن به عنوان نقطه ضعف این مجموعه اشاره می‌کنند و از لزوم تشکیل پارلمان اصلاحات سخن به میان آوردند. طرحی که نخستین بار «محمدعلی نجفی» و «مصطفی کواکبیان» برای ایجاد یک جبهه فراگیر در جریان اصلاحات از آن سخن گفتند. به گفته برخی از اصلاح‌طلبان در شرایطی که احزاب قوی در کشور وجود ندارد، تشکیل جبهه فراگیر برای بالا بردن توان احزاب ضروری است.
عبدالله ناصری، عضو شورای مشورتی اصلاح‌طلبان درباره پارلمان اصلاحات و امکان جایگزینی آن با شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان پیشتر گفته بود: احزاب مطرح اصلاح‌طلب که عضو شورای عالی سیاستگذاری هستند، معتقدند تجربه‌ای که در سال 94 شکل گرفت و شورای هماهنگی در کنار شورای راهبردی برآمده از شورای مشورتی قرار گرفت، در تشکیل یک جبهه فراگیر در جبهه اصلاحات موفق بوده است. بنابراین قرار شد همین ساختار بماند و در نهایت اصلاحاتی در ساختار و ترکیب انسانی آن صورت بگیرد و نهاد ناظر هم به‌جای پارلمان اصلاحات همان شورای مشورتی باشد.
ناصری افزود: در جلساتی که موسوی‌لاری و خاتمی داشتند، به همین جمع‌بندی رسیدند و خاتمی کار را به هیات‌رئیسه واگذار کرد تا ساختار و ترکیب اصلاح‌شده را به ایشان ارائه دهد و نهایتا قبل از آغاز زمستان فعالیت خودشان را برای نقش‌آفرینی در انتخابات سال 98 آغاز کنند. البته در گزارشی که آقای موسوی‌لاری و برخی دیگر از هیات‌رئیسه به آقای خاتمی و شورای مشورتی دادند، اعلام کردند که هسته اصلی شکل گرفته است اما برخی اختلاف‌نظرها هنوز وجود دارد. تردیدی ندارم که جبهه اصلاحات در آینده هم با محوریت همین شورا خواهد بود. اما پارلمان اصلاحات قرار است چه نقشی داشته باشد و جایگاه این جبهه در ساختار جریان اصلاح‌طلب چگونه است؟ احمد حکیمی‌پور فعال سیاسی اصلاح‌طلب در این‌باره به «ابتکار» گفت: در پارلمان هم احزاب عضو هستند هم اشخاص، در این طرح دایره تصمیم‌گیری جریان اصلاحات هم از نظر تعداد و هم از نظر جغرافیایی باز شده است. اعضاء تصمیمات مهم راهبردی را در این پارلمان اتخاذ می‌کنند و راهبردها را تعیین می‌کنند و سازوکارهایی را برای جریان اصلاحات اینجا پیش‌بینی می‌کنند. حکیمی‌پور در ادامه افزود: سازوکار در اینجا جمعی است و به صورت از پایین به بالاست. در واقع خرد جمعی بیشتر در اینجا مورد نظر قرار گرفته است و یک ساختار دموکراتیک از پایین به بالا دارد.
یک جلسه دیگر تا اتمام طرح پارلمان اصلاحات
دبیرکل حزب اراده ملت، با بیان اینکه آخرین اصلاحات روی طرح پارلمان انجام شده است، خاطرنشان کرد: کمیته سیاسی یک جلسه دیگر لازم دارد که تمام پیشنهادها را بررسی کند و بعد از آن پارلمان کار خود را به صورت رسمی آغاز می‌کند. طرح پارلمان تقریبا نهایی شده است. قرار بود در طول دو هفته احزاب نظرات خود را بدهند که ما نظراتشان را گرفتیم و کمیته سیاسی در حال بررسی است به نظرم یک جلسه دیگر لازم است تا طرح کامل شود. اظهارنظرهای متفاوتی که از سوی برخی چهره‌های اصلاح‌طلب در مورد نقش و جایگاه پارلمان اصلاحات در آینده، بیان می‌شود نشان از اختلاف‌نظر در میان آنها دارد. بی‌شک عملکرد غیرشفاف شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در بروز این اختلاف بی‌تاثیر نیست. مواضع اصلاح‌طلبان در آینده نشان خواهد داد که جایگاه پارلمان چگونه خواهد بود.