چرا نباید به سگ‌های بلاصاحب غذا داد؟
موضوع غذارسانی به سگ‌ها و گربه‌های بلاصاحب این روزها به محل اختلاف نظر برخی دوستداران حیوانات و کارشناسان حیات وحش تبدیل شده است. طی سال‌های اخیر جمعیت گربه‌ها و سگ‌های بلاصاحب در حاشیه و داخل شهرها همچنین مناطق چهارگانه که هدف از تعیین آن‌ها حفاظت از گونه‌های شاخص حیات وحش است، افزایش قابل توجهی داشته است.
غذارسانی به سگ‌های بلاصاحب ارتباط مستقیمی با افزایش جمعیت آن‌ها دارد. در این گزارش به ۱۰ نکته درباره پیامدهای غذارسانی به سگ‌های بلاصاحب که عبدالله سالاری - متخصص اکولوژی و مدیریت حیات وحش - به آن ها اشاره کرده است، می‌پردازیم:
* غذارسانی به سگ‌های بلاصاحب باعث افزایش مدیریت نشده جمعیت آن‌ها و ایجاد معضلات متعددی برای حیات وحش و جامعه می‌شود.
* سگ موجودی است که توسط بشر اصلاح نژاد و اهلی شده است. از این رو کارشناسان معتقدند که سگ جزو چرخه طبیعی اکوسیستم نیست و جایی در طبیعت ندارد و باید در کنار انسان زندگی کنند. از این رو نمی‌توان جایگاهی برای این موجود در طبیعت متصور شد.
* سگ‌های بلاصاحب در محیط‌های طبیعی دشمن زنده‌ای برای گونه‌های جانوری بومی یک منطقه هستند. از یک سو با گوشتخواران منطقه مانند گرگ، روباه، شغال و.... تعارض دارند. از سویی دیگر علاوه بر اینکه دشمن زنده‌ای برای سایر حیوانات مانند پرندگان و علفخواران به‌حساب می‌آیند و از آن‌ها تغذیه می‌کنند، با سایر گوشتخواران بر سر این منابع غذایی رقابت می‌کنند.
* وجود سگ‌های بلاصاحب در مناطق حفاظت شده یکی از بزرگ‌ترین معضلاتی است که باعث کاهش غیرطبیعی جمعیت حیات وحش می‌شود چراکه سگ‌های بلاصاحب در فصل زادآوری به بره‌های تازه متولد شده علفخواران بزرگ‌جثه از جمله قوچ و میش و کل و بز حمله و از آن‌ها تغذیه می‌کنند و باعث کاهش منابع غذایی سایر گوشتخواران می‌شوند.
* یکی از موضوعات مهم و خطرناک در رابطه با حضور سگ‌های بلاصاحب در محیط‌های انسانی، انتقال بیماری از طریق این حیوان به دام، انسان و سایر گونه‌های جانوری است علاوه بر این به‌علت تراکم جمعیتی بالایی که سگ‌های بلاصاحب در محیط‌های شهری پیدا کرده‌اند می‌توانند در صورت ابتلا به بیماری هاری خطر زیادی برای انسان‌ها به‌ویژه کودکان و گروه‌های ضعیف‌تر داشته باشند.
* سگ‌های بلاصاحب می‌توانند تهدیدی برای برخی گونه‌های حیات وحش موجود در شهرها از جمله انواع پرندگان و روباه به حساب آیند.
* غذارسانی سازمان‌یافته به سگ‌های بلاصاحب یکی از دلایل اصلی افزایش مدیریت نشده جمعیت آن‌ها است چراکه باعث تامین منابع غذایی آن‌ها و در نتیجه افزایش مدیریت نشده جمعیت آن‌ها می‌شود.
* در حالی که وضعیت حیات وحش در برخی مناطق کشور بسیار شکننده است، نباید تنش مضاعفی با غذارسانی و در نتیجه افزایش سگ‌های بلاصاحب برای حیات وحش ایجاد کنیم. از این رو لازم است هرچه زودتر برای کنترل و مدیریت جمعیت سگ‌های بلاصاحب چاره‌اندیشی شود.
* راهکارها و دستورالعمل‌های مدیریت جمعیت و پراکنش سگ‌های بلاصاحب وجود دارد که در سطح بین‌المللی پذیرفته و در بسیاری از کشورهای دنیا اجرا شده است و نتیجه داده‌اند. سازمان جهانی بهداشت دام (OIE) دستورالعملی را در زمینه مدیریت سگ‌های بلاصاحب در محیط‌های شهری دارد و در این دستورالعمل به روش‌های جمع‌آوری، عقیم‌سازی و نگهداری این سگ‌ها اشاره شده که در ایران نیز می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
* کارشناسان معتقدند که تصور اینکه با غذارسانی به سگ‌ها کمکی به آن‌ها یا حیات وحش کرده‌ایم نه تنها نادرست است بلکه با این کار خسارت‌های جبران‌ناپذیری به حیات وحش و محیط زیست جانوری کشور وارد می‌کنیم.
* غذارسانی به سگ‌های بلاصاحب باعث افزایش مدیریت نشده جمعیت آن‌ها و ایجاد معضلات متعددی برای حیات وحش و جامعه می‌شود.
* سگ موجودی است که توسط بشر اصلاح نژاد و اهلی شده است. از این رو کارشناسان معتقدند که سگ جزو چرخه طبیعی اکوسیستم نیست و جایی در طبیعت ندارد و باید در کنار انسان زندگی کنند. از این رو نمی‌توان جایگاهی برای این موجود در طبیعت متصور شد.
* سگ‌های بلاصاحب در محیط‌های طبیعی دشمن زنده‌ای برای گونه‌های جانوری بومی یک منطقه هستند. از یک سو با گوشتخواران منطقه مانند گرگ، روباه، شغال و.... تعارض دارند. از سویی دیگر علاوه بر اینکه دشمن زنده‌ای برای سایر حیوانات مانند پرندگان و علفخواران به‌حساب می‌آیند و از آن‌ها تغذیه می‌کنند، با سایر گوشتخواران بر سر این منابع غذایی رقابت می‌کنند.
* وجود سگ‌های بلاصاحب در مناطق حفاظت شده یکی از بزرگ‌ترین معضلاتی است که باعث کاهش غیرطبیعی جمعیت حیات وحش می‌شود چراکه سگ‌های بلاصاحب در فصل زادآوری به بره‌های تازه متولد شده علفخواران بزرگ‌جثه از جمله قوچ و میش و کل و بز حمله و از آن‌ها تغذیه می‌کنند و باعث کاهش منابع غذایی سایر گوشتخواران می‌شوند.
* یکی از موضوعات مهم و خطرناک در رابطه با حضور سگ‌های بلاصاحب در محیط‌های انسانی، انتقال بیماری از طریق این حیوان به دام، انسان و سایر گونه‌های جانوری است علاوه بر این به‌علت تراکم جمعیتی بالایی که سگ‌های بلاصاحب در محیط‌های شهری پیدا کرده‌اند می‌توانند در صورت ابتلا به بیماری هاری خطر زیادی برای انسان‌ها به‌ویژه کودکان و گروه‌های ضعیف‌تر داشته باشند.
* سگ‌های بلاصاحب می‌توانند تهدیدی برای برخی گونه‌های حیات وحش موجود در شهرها از جمله انواع پرندگان و روباه به حساب آیند.
* غذارسانی سازمان‌یافته به سگ‌های بلاصاحب یکی از دلایل اصلی افزایش مدیریت نشده جمعیت آن‌ها است چراکه باعث تامین منابع غذایی آن‌ها و در نتیجه افزایش مدیریت نشده جمعیت آن‌ها می‌شود.
* در حالی که وضعیت حیات وحش در برخی مناطق کشور بسیار شکننده است، نباید تنش مضاعفی با غذارسانی و در نتیجه افزایش سگ‌های بلاصاحب برای حیات وحش ایجاد کنیم. از این رو لازم است هرچه زودتر برای کنترل و مدیریت جمعیت سگ‌های بلاصاحب چاره‌اندیشی شود.
* راهکارها و دستورالعمل‌های مدیریت جمعیت و پراکنش سگ‌های بلاصاحب وجود دارد که در سطح بین‌المللی پذیرفته و در بسیاری از کشورهای دنیا اجرا شده است و نتیجه داده‌اند. سازمان جهانی بهداشت دام (OIE) دستورالعملی را در زمینه مدیریت سگ‌های بلاصاحب در محیط‌های شهری دارد و در این دستورالعمل به روش‌های جمع‌آوری، عقیم‌سازی و نگهداری این سگ‌ها اشاره شده که در ایران نیز می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
* کارشناسان معتقدند که تصور اینکه با غذارسانی به سگ‌ها کمکی به آن‌ها یا حیات وحش کرده‌ایم نه تنها نادرست است بلکه با این کار خسارت‌های جبران‌ناپذیری به حیات وحش و محیط زیست جانوری کشور وارد می‌کنیم.