تحریم کنفرانس سرمایهگذاری ریاض از اوبر تا اکونومیست
داستان ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامهنگار سعودی که برای آخرین بار در کنسولگری عربستان در استانبول دیده شده، وارد فاز جدیدی شده است. روزنامه واشنگتن پست، همان روزنامهای که جمال خاشقجی در آن یادداشت مینوشت در گزارشی نوشته که دولت ترکیه به آمریکا اطلاع داده است که «فایلهای صوتی و تصویری را به دست آورده است که قتل جمال خاشقجی در داخل ساختمان کنسولگری این کشور در استانبول را تایید میکند.» روزنامه واشنگتنپست در گزارشی مدعی شده که نهادهای اطلاعاتی آمریکا از لابهلای شنودهای مقامهای عربستانی دریافته بودند که محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور، دستور کشاندن خاشقجی به داخل عربستان را داده بوده است. واشنگتن پست همچنین میگوید که منابع مطلع به این روزنامه گفتهاند که صدای «بازجویی، شکنجه و قتل» و همین طور «کتک خوردن» جمال خاشقچی ضبط شده و در اختیار دولت ترکیه است. از سوی دیگر، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه که چندینبار از عربستان خواسته بود تصاویر دوربینهای مداربسته کنسولگری خود در استانبول را منتشر کند، تاکید کرده کشورش نمیتواند در این مورد «کوتاه بیاید». اردوغان، پیشتر در روز پنجشنبه تاکید کرده بود: «این حادثه در داخل خاک ما اتفاق افتاده و امکان ندارد که بتوانیم درباره آن سکوت کنیم. ما تمامی جوانب آن را مورد تحقیق قرار خواهیم داد.» ترکیه با انتشار تصاویر دوربین شهری مقابل در ورودی کنسولگری ساعت دقیق ورود جمال خاشقجی به این ساختمان را منتشر کرده و میگوید این دوربین هیچ تصویری از لحظه خروج او ثبت نکرده است. اردوغان گفته است: «عربستان از آخرین تکنولوژیها برخوردار است... یک پشه، مگس یا یک پرنده پر بزند سیستمها آن را ثبت میکنند.» مقامهای امنیتی و پلیس ترکیه معتقدند که خاشقجی در داخل کنسولگری و توسط تیمی ۱۵ نفره که همان روز از ریاض به استانبول پرواز و آنجا را ترک کردهاند، به قتل رسیده است. اما مقامات عربستانی هرگونه دخالت در مورد ناپدید شدن خاشقجی را رد کردهاند و میگویند خاشقجی که هفته گذشته برای گرفتن تایید تجرد به کنسولگری رفته بود دقایقی بعد آنجا را ترک کرده است. اردوغان از عربستان خواسته برای تایید ادعای خود مبنی بر خروج خاشقجی از ساختمان کنسولگری تصاویر مداربسته را منتشر کند. عربستان اما میگوید، سیستم دوربینهای ساختمان در آن روز فعال نبوده است. از سوی دیگر، سناتور باب کورکر، رئیس جمهوریخواه کمیته روابط خارجی مجلس سنا هم میگوید که تمامی گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا و جزییات منتشر شده از ماجرای ناپدیدشدن جمال خاشقجی به این باور منتهی میشود که او «به قتل رسیده» است. کورکر پنجشنبه گفت که از نظر او «قتل خاشقجی کار دولت عربستان» بوده است. همچنین یک فعال سعودی مخالف، مقیم کانادا در توییتر نوشته است که جمال خاشقجی روزنامهنگار منتقد سعودی خودش به او گفته که خانواده و نزدیکانش ممنوعالسفر هستند. همزمان دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا که تا چند روز واکنشی به این مسأله نشان نداده بود، تحت فشار افکار عمومی و کنگره آمریکا در آخرین اظهارنظر خود به خبرنگاران گفته که به نظرش منطقی نیست که معامله تسلیحاتی ۱۱۰ میلیارد دلاری با عربستان را بر هم بزند: «دقت کنید! اگر ما به آنها ۱۱۰ میلیارد دلار سلاح نفروشیم، آنها میروند از روسیه و چین میخرند و این به نفع ما نیست.» وبسایت وکس که یک وبسایت لیبرال آمریکایی است، در یکی از نخستین واکنشها نوشته: «ترامپ برای جان خاشقجی قیمت تعیین کرد.»
کنارهگیری رسانههای بزرگ از نشست سرمایهگذاری در عربستان
در پی افزایش فشارهای بینالمللی بر دولت عربستان سعودی، مدیران چند رسانه بزرگ غربی کنارهگیری خود را از کنفرانس بینالمللی سرمایهگذاری در ریاض اعلام کردهاند. سردبیر مجله اکونومیست، نمایندگان روزنامه نیویورک تایمز و مدیرعامل شرکت رسانهای وایاکام از جمله مدیران رسانهای هستند که در اعتراض به ناپدید شدن جمال خاشقجی از شرکت در کنفرانس سرمایهگذاری عربستان کنار کشیدهاند. روزنامه فایننشال تایمز هم اعلام کرده است در حال بررسی کنارهگیری از این نشست بینالمللی است. دارا خسروشاهی، مدیرعامل شرکت اوبر هم اعلام کرده که در این کنفرانس شرکت نخواهد کرد. همزمان، ریچارد برانسن، میلیاردر بریتانیایی و مدیر گروه تجاری ویرجین اعلام کرد که به گفتوگوها برای سرمایهگذاری یک میلیارد دلاری صندوق سرمایه گذاری عربستان سعودی در این گروه پایان داده است.