7 روزنامه استان فارس در آستانه تعطیلی

صاحب‌امتیاز و مدیرمسئول روزنامه‌ی عصر مردم با ابراز نگرانی از وضعیت نشریه‌های مکتوب در کشور و استان فارس، تصریح کرد که هفت روزنامه‌ی فعال استان فارس، به دلیل ناتوانی در رفع مشکلات مالی، در آستانه‌ی تعطیلی قرار گرفته است.

به گزارش ایسنا، محمد عسلی در جمع خبرنگاران با اشاره به معضلات تداوم فعالیت رسانه‌های مکتوب و تبعات تداوم این مشکلات، گفت: گرانی مستمر کاغذ روزنامه و مواد اولیه چاپ از یک سو و کاهش شدید یارانه‌های کاغذ، افزایش ۲۰ درصدی دستمزدها، عدم وصول مطالبات به موقع اشتراک ادارات و نهایتاً پرهزینه شدن هر نسخه روزنامه در شرایط فعلی موجب شده تمامی روزنامه‌های فارس به جز یکی از آن‌ها که از تمکن مالی افزون بر نیاز برخوردار است، به چاپخانه‌ها و کاغذفروش‌ها بدهکار شوند و ادامه کار برایشان جز ضرر حاصلی نداشته باشد.

برگزاری نشست بررسی مشکلات با استاندار فارس

او در پاسخ به این سوال که آیا مشکلات را با مسئولان استان خصوصا مدیران فرهنگ و ارشاد فارس، مطرح کرده‌اند یا خیر؟ گفت: اخیراً هفت نفر از مدیران مسئول روزنامه‌ها در نشستی با استاندار فارس کاملاً مشکلات مالی و موانع موجود را بررسی و به اطلاع ایشان رساندیم. ایشان گفتند در جلسه شورای اداری موضوع را به مدیران انعکاس می‌دهم تا پرداخت هزینه اشتراک روزنامه‌ها تسهیل شود.

این روزنامه‌نگار باسابقه تصریح کرد: البته این تصمیم آقای استاندار ممکن است تا حد جزیی تأثیرگذار باشد اما مشکل اساسی گرانی بی‌رویه کاغذ که خوراک اولیه روزنامه‌ها است و تدارکات مواد چاپ که آن‌ها هم به شدت گران شده‌اند مانند زینگ، مرکب، داروی آب و مواد دیگر از اهم مشکلات مالی است.

او در پاسخ به این سوال که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چه اقداماتی باید انجام دهد تا رسانه‌های مکتوب امکان ادامه‌ حیات داشته باشند، گفت: وقتی در سال ۷۴ اولین نسخه روزنامه عصرمردم را منتشر کردم هر بند کاغذ ۷۰ گرمی ۱۰۰×۷۰  را ۱۴ هزار تومان از بازار آزاد خریداری می‌کردیم و اداره حمایت وزارت ارشاد در حد تیراژ، کاغذ کاهی و زینگ و فیلم را سهمیه‌بندی کرده بود و رایگان می‌داد، یا نسبت به نرخ بازار آزاد ۵۰ درصد ارزان‌تر حساب می‌کرد و به بعضی روزنامه‌ها هم برای خرید کاغذ از خارج ارز دولتی اختصاص می‌داد که معمولاً بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ تومان نسبت به بازار آزاد ارزان‌تر بود اما به مرور سهیمه ارزی و حواله‌های کاغذ خارجی و داخلی هم قطع شدند و ارشاد خرید کاغذ از خارج را هم که توسط شرکت تعاونی یا مؤسسات فرهنگی مانند نشرآوران و یا شرکت فار انجام می‌شد، قطع کرد و نهایتاً برای چند سالی یارانه‌ها نقدی بود که چون میزان آن نسبت به فعالیت ناشران بد نبود، تا حدودی هزینه کاغذ را جبران می‌کرد.

او گفت: البته قطع سهمیه زینگ و فیلم، هزینه روزنامه‌ها را افزایش داد تا اینکه در پنج سال گذشته کلاً سیاست ارشاد تغییر کرد و معاونت مطبوعاتی طرح اشتراک نیم بها را اعلام کرد که کل یارانه‌ها به آن اختصاص یافت و با اجرای این طرح که مورد سوءاستفاده مجریان قرار گرفت، روزنامه‌ها بعضاً بدهکار شدند و نتوانستند به موقع سهیمه پولی را که خود پرداخت کرده بودند تا دو برابر آن را بگیرند دریافت کنند؛ لذا در همان زمان تعطیل شدند و یا بعضی از آن‌ها به علت بدهی به چاپخانه‌ها به زندان افتادند.

عسلی خاطرنشان کرد: بعد از شکست آن طرح مدت دو سال دوران فطرت بود. یارانه‌ای در کار نبود و بعضاً به‌صورت قطره چکانی در چشم بیمار مدیران پول بسیار کمی بعد از یک سال پرداخت شد که تقریباً یک دهم هزینه کاغذ بوده است. با تغییرات جدیدی که در وزارتخانه در سال ۹۶ انجام شد، قرار است اقداماتی برای پرداخت یارانه‌ها به‌صورت نقدی انجام شود که اخیراً مبلغ ناچیزی پرداخت شد، اما امروز هزینه کاغذ تحریر هر بند ۵۰۰ برگی قیمتی بالاتر از ۱۲۸ هزار تومان در بازار آزاد دارد که با مصرف آن هر نسخه روزنامه ۵ هزار تومان هزینه برمی‌دارد.

روزنامه داروی روح و روان است

مدیر مسئول روزنامه‌ی عصر مردم پیشنهادهایی را برای رفع مشکلات فعلی خطاب به مسئولان مطرح و اضافه کرد: اولاً اینکه کاغذ باید در ردیف کالاهای اساسی قرار گیرد زیرا همانگونه که دارو برای حفظ تن و رفع بیماری ضروری است داروی روح و روان، فرهنگ و آگاهی است. اگر وظیفه روزنامه‌ها تنویر افکار عمومی، حفظ باورهای انقلابی و مقابله با سم‌پاشی‌های رسانه‌ای مخالفان و دشمنان مردم ایران است، یکی از وسیله‌ها و اهرم‌های کارآمد همین روزنامه‌ها و نشریات هستند.

او در پاسخ به اینکه عده‌ای اعتقاد دارند فضای مجازی، سایت‌ها، اینترنت و گوشی‌های هوشمند موبایل، از روزنامه‌ها پیشی گرفته‌اند و رسانه‌های مکتوب کارآیی لازم را ندارند، گفت: به حسب ظاهر بله؛ اما اغلب سایت‌های مجازی در اختیار افراد غیرمسئولی است که بعضاً هیچ صداقت و امانتداری در اظهارات و نوشته‌هایشان نیست، بیشتر نوعی غوغاسالاری، بلبوشو، دروغ ‌پردازی و غلط نویسی در آن‌ها رواج دارد که هم سیاست و اقتصاد و هم اخلاق و باور مردم را به سخره گرفته‌اند و در بسیاری موارد نمی‌توان به گفته‌ها و اظهارات آن‌ها استناد کرد.

عسلی گفت: کار به جایی رسیده است که کشورهای پیشتاز و سازنده آن‌ها هم احساس خطر کرده‌اند و درصدد تعطیلی آن‌ها برآمده‌اند اما روزنامه و دیگر نشریات ما که مدیران مسئول آن‌ها واجد صلاحیت‌های قانونی هستند و تابع قانون مطبوعات و مقررات کشورند هدفی جز تنویر صحیح افکار عمومی و انتقال آگاهی‌ها و اخبار درست با محوریت حفظ منافع ملی ندارند. متأسفانه به علت مشکلات معیشتی که گریبانگیر همه شده است، در سبد خانوارها به ندرت هزینه‌ای برای خرید کتاب، روزنامه و یا مجله هست مگر کسانی که به مطالعه عادت دارند.

او اضافه کرد: ناگفته پیداست که وقتی یک بسته آدامس خروس نشان یک ریال بود روزنامه یک تومان به فروش می‌رفت یعنی ۱۰ برابر یک بسته آدامس اما امروز روزنامه‌ای باکیفیت بسیار برتر به لحاظ فرم و محتوا و تعداد صفحات زیر قیمت یک بسته آدامس به فروش می ‌ رود که آن‌هم بعضی از ادارات می‌گویند برای خرید روزنامه بودجه‌ای اختصاص نداده‌اند شما آن را به ما رایگان بدهید و یا اینکه به جای فاکتور روزنامه فاکتور قند و چای و یا برنج بیاورید تا پولتان را بدهیم و این خواسته در شرایطی است که مسئولان روابط عمومی ادارات و نهادها برای چاپ اخبار و گزارشات کاری‌شان اصرار می‌ورزند و چانه‌زنی هم می‌کنند.

عسلی با یادآوری اینکه مسئولان در سخنرانی‌ها نسبت به اعتلای فرهنگ و کار فرهنگی تاکید داشته و دارند، گفت: مدام این سخنان را می‌شنویم اما دریغ از حمایت، دریغ از بها دادن به متولیان فرهنگی، فقط حرف می‌زنند هرچند ما خود را در برابر نظام و مردم مسئول می‌دانیم و با عشق به این ورطه وارد شده‌ایم، توقعی هم نداریم زیرا خود را سربازی می‌دانیم در سنگر رسانه که باید با دروغ ‌پردازی‌ها، زشتی‌ها، تهاجم فرهنگی و غوغاسالاری‌ها مقابله کنیم.

مدیرمسئول روزنامه‌ عصر مردم گفت: ما سعی داریم علیرغم محدودیت‌ها، مشکلات مالی و کم‌مهری‌ها آزادی را پاس داریم، شفاف‌سازی را وجهه همت قرار دهیم و با مشکلات کنار آییم. اما اینکه به جایی رسیده‌ایم که پرداخت هزینه‌ها و دستمزدها آنچنان فشار آورده که راه گریزی باقی نگذاشته است.

روزنامه های دولتی دغدغه ندارند

عسلی با اشاره به سابقه‌ی ۴ دهه کار آموزشی و فرهنگی و سابقه‌ی طولانی بسیاری از روزنامه‌ها و نشریات استان فارس و شیراز و با تصریح اینکه امروز سرمایه‌های انسانی استان فارس و شیراز گرفتار مسائل مالی شده و فعالان این عرصه خصوصا مدیران مسئول و صاحبان امتیاز، بدهی‌های زیادی دارند، گفت: به نظر می‌رسد فقط روزنامه‌های دولتی هستند که دغدغه مالی ندارند. حال آنکه نشریات بخش خصوصی ده‌ها برابر نشریات دولتی است.

او تاکید دارد که به نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از بودجه اختصاصی ارشاد صرف زیر مجموعه‌های دیگر فرهنگی می‌شود که چندان تأثیری هم به جای نگذاشته و در یک بررسی سرانگشتی می‌توان اذعان کرد بیشتر، فرم بر محتوای کارهای انجام شده غلبه دارد.

عسلی در خصوص راهکارهای حل مشکلات رسانه‌های مکتوب اضافه کرد: چه اصراری داریم که مجوز انتشار نشریات را به کسانی بدهیم که هیچ سابقه مطبوعاتی و نویسندگی ندارند، متأسفانه امروز شاهدیم بسیاری از مدیران روزنامه‌ها برای تأمین هزینه‌های خود را به هر دری می‌کوبند و شأن روزنامه‌نگاری را به شدت پایین آورده‌اند. بعضی از ادارات با ارائه هدایای نقدی خبرنگارانی چند را به چاپ هر مطلب کم بهایی به اسم خبر ترغیب می‌کنند زیرا حقوق خبرنگاران و عکاسان و گزارش‌نویسان کفاف هزینه‌های معیشتی آن‌ها را نمی‌دهد. نتیجه آنکه سر مدیران بی کلاه می‌ماند و روزنامه‌ها وسیله‌ای می‌شوند برای بده بستان‌های سیاسی و اقتصادی و کار به جایی می‌رسد که فلان اداره، نهاد یا سازمان تیتر بخرد و آگهی به شرط چاپ خبرهای داخلی کم بها، به شرط چاپ عکس فلان مدیر در صفحه اول، به شرط چاپ تیتر و عکس در صفحه اول و ... بدهند.

مدیرمسئول روزنامه‌ی عصر مردم گفت: این روند تضعیف‌کننده محتوای روزنامه‌ها همه ناشی از فقر است فقر مالی و فقر معنوی، خدا بیامرزد سید اشرف‌الدین حسینی مدیر روزنامه نسیم شمال که این شعر معروف مولانا را در نشریه‌اش می‌آورد، زیرا آنچه شیران را کند روبه مزاج احتیاج است، احتیاج است، احتیاج. ما اگر بخواهیم سربازان رسانه‌هایمان را در سنگر مقابله با تهاجم رسانه‌های قدرتمند جهان مسلح کنیم و کارآمدی آن‌ها را بالا ببریم باید احتیاجات آن‌ها را رفع کنیم تا فقط دغدغه آن‌ها بیشتر جنگیدن باشد همانند سربازان سپاه و ارتش که در سنگرهای نظامی آماده دفاع می‌شوند.

عسلی تصریح کرد: همه می‌دانیم جنگ رسانه‌ای آنچنان تعیین کننده است که انقلاب فیسوکی در لیبی، مصر، تونس، سوریه، عراق و امثالهم راه می‌اندازند و بر موج ایجاد شده سوار می‌شود. مگر در همین کشور خودمان بسیاری از جوانان را تحت تأثیر القائات خود قرار نمی‌دهند.

این روزنامه‌نگار معتقد است که اگر روزنامه‌نگاران خوب کار و روشنگری کنند و آزادی را پاس بدارند، مخاطب ما کبوتر بام دیگران نمی‌شود. اما متأسفانه همه چیزمان مثل همه چیزمان است. گاهی به مسائل جزئی آنقدر اهمیت می ‌دهیم و برای آن هزینه می ‌ کنیم که از کل باز می‌مانیم.

عسلی گفت: وزارت ارشاد تجربه ۳۶ ساله خود را اصلاح نمی‌کند. همه پشت سر هم راه می‌روند. گویی آنقدر درگیر فرم و شکل‌بندی شده‌اند که محتوا را فراموش کرده‌اند. وزارت ارشاد باید مرد عمل و کار و آگاهی و مسئولیت‌پذیری را به میدان نشریات بیاورد و آن‌ها را تقویت کند. سربازان ما در رسانه‌ها بعضاً منفعل ناکارآمد و یا در دغدغه مسائل مالی غرق شده‌اند. هزینه کردن برای اعتلای فرهنگ، اخلاق و اصلاح روابط و تعاملات اجتماعی پس‌اندازی است که بار سنگین قوه قضائیه و نیروهای انتظامی را سبک می ‌ کند.

این روزنامه‌نگار تصریح کرد: فرهنگ‌سازی در واقع نوعی پیشگیری از ضررهای هنگفتی است که گاه استوانه ‌ های هویت ملی ما را تخریب می‌کنند ما باید جلو این ضررها را بگیریم و صرفه‌جویی های ناشی از این پیشگیری ‌ ها را در فرهنگ و رسانه هزینه کنیم.

به اعتقاد عسلی سرمایه‌گذاری در آموزش خبرنگاران، عکاسان و گزارش ‌ نویسان و تحلیلگران و مسلط کردن آن‌ها به زبان دوم و آموزش‌های حرفه‌ای در کیفیت‌بخشی به محتوای روزنامه‌ها و دیگر نشریات بسیار مؤثر است. آشنایی آن‌ها با نحوه عملکرد نشریات کشورهای خارجی به‌ویژه کشورهای آسایی با سفرهای خارجی قطعاً در ایجاد انگیزه بیشتر آن‌ها و آگاهی‌هایشان مؤثر است. نظارت به معنای مشخص به فعالیت‌های آن‌ها می‌تواند اهمیت کارشان را به خودشان تفهیم کند. در وزارت ارشاد نه تشویق هست و نه تنبیه و نه رقابت به معنای حقیقی.

خطر بیکار شدن هزار نفر به صورت مستقیم

مدیرمسئول روزنامه‌ی عصر مردم اعتقاد دارد که بعد از تعطیلی حداقل به‌طور مستقیم قریب به هزار نفر به‌صورت مستقیم و چند هزار نفر غیرمستقیم بیکار می‌شوند. این با سیاست اشتغال‌زایی دولت در تناقض است. آن‌هم کار فرهنگی.

عسلی حمایت مردم و اداره‌ها و نهادهای دولتی برای خرید نقدی روزنامه‌ها و نشریات را راهکاری برای ممانعت از تعطیلی رسانه‌های مکتوب دانست و تاکید کرد که این مهم انگیزه کار را نیز افزایش می‌دهد.

این روزنامه‌نگار که اعتقاد دارد تعطیلی رسانه‌های مکتوب مخاطبان این رسانه‌ها را به سمت فضای مجازی سوق خواهد داد و این عامل بروز مشکلاتی دیگر می‌شود، اضافه کرد: بخش اعظم آگهی ‌ های فروش ملک و ماشین و ... امروز در سایت‌های مجازی چاپ می‌شود مانند سایت دیوار و امثالهم. یعنی از هر طرف که رفتم جز وحشتم نیفزود. کاهش شدید یارانه، گرانی شدید کاغذ و تدارکات که تناسب معکوس را تداعی می‌کند و تقاضای ادارات و هنرمندان برای دریافت روزنامه‌های رایگان به قول سعدی علیه الرحمه یکی یارش در برو دیگری دو چشم انتظارش بر در است. این بدان کی ماند!!