من کیوانم؛ عاشق بچه‌ها
خبر درگذشت پروفسور کیوان مزدا خیلی‌ها را غافلگیر کرد. هنرمندان، سیاستمداران، فعالان اجتماعی و ... با انتشار پیام‌هایی به این اتفاق واکنش نشان دادند. پروفسور مزدا پزشکی بود که بدون درنظرگرفتن نژاد، ملیت و دین، آدم‌ها را درمان می‌کرد. به قول خودش، با آنکه فارسی‌اش شکسته بود، اما با بچه‌ها به راحتی ارتباط می‌گرفت؛ همان بچه‌هایی که حالا نگاهشان در جست‌وجوی دست‌هایی خواهد بود که ارمغان‌آور سلامتی باشد. مزدا در آخرین سفر خود به ایران در شهریور ۹۷، ٢٨ کودک را جراحی کرد. او نجات‌بخش زندگی کودکان محروم بود؛ همان‌هایی که امیدی برای درمان نداشتند و اسم «کیوان مزدا» برایشان نشانی از زندگی بود.
کیوان مزدا که بود؟
دکتر کیوان مزدا ۳۱ مرداد ۱۳۲۸ در شهر آبادان به دنیا آمد و از ۷ سالگی در فرانسه بزرگ شد. او رشته پزشکی جراحی ارتوپدی و فلوشیپ جراحی ستون‌فقرات را در پاریس آموخت و به‌واسطه هوش و پشتکار فوق‌العاده از مشهورترین جراحان ستون‌فقرات دنیا شد. تکنیک خاص و ابداعی دکتر مزدا در اصلاح انحراف‌های ستون‌فقرات، هم‌اکنون در اکثر مراکز دنیا استفاده می‌شود و با این تکنیک منحصربه‌فرد امکان عمل‌های پیچیده ستون‌فقرات به وجود آمد. پروفسور کیوان مزدا از بزرگترین جراحان ارتوپدی در دنیا، نابغه جراحی ستون‌فقرات اطفال و یکی از بنیانگذاران خیریه بین‌المللی زنجیره امید ایران بود. او از سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را در موسسه زنجیره امید ایران آغاز کرد.، هر سال ۴ بار برای ویزیت رایگان کودکان بی‌بضاعت و با بیماری‌های پیچیده و سالی دو بار با تیم خود جهت عمل‌های جراحی به ایران سفر می‌کرد و عمل‌های جراحی را در بیمارستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی تهران و بیمارستان موقوفه نورافشار انجام می‌داد. در طول این ۱۱سال، در کنار فعالیت درمانی، فعالیت‌های علمی و آموزشی دکتر مزدا با دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داشت و جراحان ستون‌فقرات زیادی به‌واسطه ایشان تربیت شدند. او معمولا در سکوت خبری و بدون هیاهو با تیمش به ایران می‌آمد و کودکان بی‌بضاعت این کشور را عمل می‌کرد و به کشور فرانسه بازمی‌گشت.
«زنجیره امید» کجاست؟
مزدا از همگامان اولیه بنیانگذاری موسسه «زنجیره امید» بود که تا واپسین روزهای زندگی‌اش هم با آن کار کرد. موسسه خیریه بین‌المللی زنجیره امید در تیرماه ١٣٨٦ شروع به کار کرده است. این موسسه خدمات درمانی خود را با کمترین هزینه به کودکان زیر ١٨سال بدون در نظر گرفتن دین، نژاد و ملیت و طبق استانداردهای بین‌المللی در سه رشته قلب، ارتوپدی و ترمیمی ارایه می‌دهد. زنجیره امید فقط یک موسسه خیریه برای درمان کودکان نیست؛ این موسسه با ورود تیم‌های بین‌المللی و در جریان همکاری با پزشکان فوق‌تخصص مجرب داخلی جهت ایجاد کیفیت مطلوب درمان، دوره‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت آموزشی برگزار می‌کند و همچنین نخستین موسسه خیریه است که درون خود تیم فوق‌تخصصی پزشکان ایرانی و فرانسوی دارد. تاکنون ١٠٥ تیم فرانسوی جهت انجام ماموریت پزشکی و تعامل درمانی و علمی و آموزشی به ایران سفر کرده‌‌اند، همچنین بیش از ١٠٧پزشک برای دوره‌های کوتاه‌مدت Observer و ٣ پزشک برای دوره‌های بلندمدت Clinical اعزام شده اند که توسط سفارت فرانسه تحت حمایت مالی قرار گرفته‌اند. یکی از شاخصه‌های مهم فعالیت‌های زنجیره امید کاهش چشمگیر هزینه‌های درمان با بالاترین سطح استاندارد کیفیت درمان است. از آغاز فعاليت زنجيره اميد تاکنون بیش از ١٠٦٠٠ کودک بیمار ارتوپدی، قلبی و ترمیمی از سراسر کشور توسط این موسسه درمان شده‌اند. زنجيره اميد طبق اطلاعات ثبت‌شده در پرونده مددجويان در طول فعاليت خود، از همه ٣٣ استان کشور پذيرش داشته است.
وزیر بهداشت: بغض در گلو شکست
سیدحسن قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پی درگذشت دکتر کیوان مزدا، پزشک و جراح نیکوکار کشورمان، در پیام تسلیتی نوشت: «هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق. باز هم خبر کوتاه بود، اما چنان سنگین که بغض را در گلو شکست. دکتر «کیوان مزدا» جراح نیکوکار، دار فانی را وداع گفت. او که در آبادان چشم بر جهان گشود و در فرانسه بزرگ شد، به دلیل هوش و پشتکار فوق‌العاده‌اش، یکی از مطرح‌ترین جراحان ستون‌فقرات دنیا بود و یکی از نکته‌های قابل توجه در زندگی‌اش آن است که هیچ‌گاه هموطنان خود را از یاد نبرد. در ۱۱سال گذشته دکتر مزدا و تیمش بدون هیاهو و با دلی مملو از عشق، بارها به ایران آمدند، فرزندان بی‌بضاعت و دارای بیماری‌های پیچیده این سرزمین را در بیمارستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی تهران و موقوفه نورافشار به رایگان عمل کردند و در عین حال جراحان بسیاری را آموزش دادند.
رئیس جمعیت هلال احمر: منش دکتر مزدا، چراغ راه آیندگان خواهد بود
دکتر علی اصغر پیوندی، رئیس جمعیت هلال احمر در پی درگذشت دکتر کیوان مزدا در صفحه شخصی خود نوشت: «دکتر کیوان مزدا از میان ما رفت، ولی یاد و خاطره و منش او بی گمان چراغ راه آیندگان و پزشکان جوانی خواهد بود که می خواهند علاوه بر خدمت در جامه سپید پزشکی، نامی نیک نیز در روزگار پر التهاب امروز از خود برجای بگذارند.»
سخنگوی وزارت امور خارجه : خاطره‌اش گرامی باد
سخنگوی وزارت امور خارجه درگذشت کیوان مزدا را تسلیت گفت. بهرام قاسمی با تسلیت درگذشت کیوان مزدا، یاد و خاطره این جراح برجسته و نیکوکار ایرانی را که خدمات
بی‌دریغی به هموطنان بیمار و آموزش پزشکان جوان ارایه کرد، گرامی داشت.
نرگس آبیار: چقدر جایش خالی خواهد بود
وقتی فیلم مستند «آی آدم‌ها» به کارگردانی خانم بنی‌اعتماد را دیدم با دکتر کیوان مزدا آشنا شدم؛ مردی که زندگی‌اش را وقف بازگرداندن سلامتی کودکان کرده بود. چقدر غبطه خوردم به ایشان.
به اینکه اگر دلیل و فلسفه‌ای برای حیات خودم آنطور که دوست دارم قایل باشم، باید مثل ایشان زندگی کنم و با مفهوم چیزی به اسم عمل بی‌چشمداشت در قبال آدم‌ها و هستی بیگانه نباشم و به آن بپردازم. اما افسوس که کمتر از آنم. دکتر کیوان مزدا، مردی که به دلیل جراحی‌های موفق ستون‌فقرات در دنیا معروف است، فرشته نجات کودک و بزرگسال بود و طی سال‌ها فعالیت داوطلبانه و رایگان در کشورمان به بسیاری سلامتی را بازگردانده بود. او می‌گفت: ٣٠سال است که کار من این است، فعالیت داوطلبی جزیی از زندگی‌ام است؛ برهانی برای توجیه آن ندارم، همان‌گونه که نفس می‌کشم، کار داوطلبی می‌کنم، به نظر شما نفس‌کشیدن دلیل می‌خواهد؟»
حرف پایانی دکتر مزدا در یک مصاحبه و آرزویش برای دنیا این بود: «جنگ نباشد، غذا باشد. زندگی بدون هیچ‌گونه تبعیض.» شنیدم که از دنیا رفته‌اند. چقدر غمگینم. چقدر کم داریم از این آدم‌ها. چقدر جایش خالی خواهد بود.
هانیه توسلی: كاش بيشتر مى‌مانديد
خبر دردناك است. مرگ حق است البته و جذاب، اما براى زمينى اينچنين نابسامان و سرشار از درد رفتن پروفسور كيوان مزدا مصيبت است. ايشان را از طريق فيلم مستند زنجيره اميد، آى آدم‌ها، ساخته درخشان و تاثيرگذار خانم رخشان بنى‌اعتماد شناختم. پزشكى كه سمبل انسانيت بود. پزشكى كاربلد و حاذق و مهربان كه دانشش را با عشقى وصف‌ناشدنى به پاى كودكان اين سرزمين نثار كرد. خوش به سعادت‌تان كه با روحى چنين شاد و بزرگ رهسپار ديار ديگر شديد. اما كاش بيشتر مى‌مانديد تا دست شفابخشتان درد و دردهايى ديگر را از كودكان دردمند دوا مى‌كرد. عميقا و از صميم قلبم غمگينم.
رخشان بنی‌اعتماد: سمبل انسانیت بود و بشردوستی
رخشان بنی‌اعتماد و گروه سازنده فیلم «آی آدم‌ها» با انتشار پیامی، درگذشت پروفسور کیوان مزدا را تسلیت گفتند. در متن پیام رخشان بنی‌اعتماد آمده است: «خبر تلخ بود و شوک‌آور. پروفسور کیوان مزدا نجات‌بخش زندگی صدها کودک محروم در سراسر ایران چشم از جهان فرو بست. در طول ساخت فیلم «آی آدم‌ها» بارها در برابر پزشکان و متخصصان داوطلب ایرانی و فرانسوی که در موسسه زنجیره امید برای درمان بچه‌های معصوم از جان مایه می‌گذاشتند، سر تعظیم فرود آوردیم و پروفسور کیوان مزدا پزشک ایرانی، فرانسوی سمبل انسانیت بود و بشردوستی. او از همراهان و همگامان اولیه بنیانگذاری زنجیره امید بود که تا واپسین روزهای زندگی کار کرد و کار کرد و کار کرد. آرزوی او تاسیس بیمارستان فوق‌تخصصی کودکان در ایران بود. امید است که زنجیره امید با کمک‌های مردمی بتواند رویای انساندوستانه دکتر مزدا را عینیت ببخشد. تسلیت به خانواده بزرگ زنجیره امید و همه بچه‌هایی که عاشقانه او را دوست داشتند. یادش گرامی، راهش پر رهرو باد.