انواع و چگونگی پیوند مغز استخوان
تاکنون برای شما پیش آمده که خبردار شوید کودکان به علت بیماری های صعب العلاج نیاز به مغز استخوان دارند. در این زمان با نزدیکان و والدین او تماس گرفته می شود تا با انجام ازمایش هایی نوع مغز استخوان ها آن ها، برای کمک مشخص گردد. اکنون جدا از این که این شیوه اهدا درست است یا نه می خواهیم درباره نحوه اهدای مغز استخوان و این که چه خطراتی برای فرد اهدا کننده و دریافت کننده وجود دارد بحث کنیم.
چه وقت پیوند مغز استخوان نیاز است؟
پزشکان در انواع بیماری های صعب العلاج می توانند پیوند مغز استخوان را تجویز کنند. بیمارانی که به این پیوند نیاز دارند دو دسته اند: بیماری های بدخیم خونی و غیر بدخیم خونی. از انواع بیماری های بدخیم می توان به سرطان های خون حاد و مزمن اشاره کرد. همچنین انواع بیماری های لنفوم که در طی درمان های اولیه خوب نشده و عود می کند پیوند مغز استخوان را می طلبد. از بیماری های خوش خیم نیز می توان به تالاسمی اشاره کرد که نیازمند تزریق مکرر خون است همچنین پیوندهای نقص ایمنی در اطفال که ممکن است پیوند مغز استخوان مورد نیاز باشد.
شیمی درمانی یا پیوند مغز استخوان؟
بیماری های سرطانی یا بدخیم خونی بیش از پیوند مغز استخوان، به شیمی درمانی نیاز دارند همانند: بیماری سرطان خون حاد. بیماران تحت درمان شیمی درمانی از کمبود پلاکت و اختلال گلبول های سفید همچنین عفونت های شدید رهایی می یابند. اما همه چیز به این نوع شیمی درمانی ختم نمی شود. ما برای تحکیم روند درمان مجبوریم از شیمی درمانی تحکیمی یا نگه دارنده بیمار استفاده کنیم.
درصد موفقیت "پیوند مغز استخوان"
در بدن برخی افراد سلول های خونی ناقص یا نارس تولید می شود یا تعداد گلبول های خونی بسیار کمی دارند. این سلول های خونی ناقص برای بدن بسیار مضراند چرا که در کنار سلول های سالم تجمع کرده و در روند کارشان اختلال ایجاد می کنند. حتی باعث حمله به برخی بافت های بدن نیز می شوند به این صورت روند طبیعی بدن به کلی مختل می شود.
می توان به وسیله دوزهای بالای اشعه درمانی یا شیمی درمانی سلول های ناقص و نارس را از بین برد اما این کار عوارضی زیادی دارد. ممکن است آسیب های جدی به سلول های سالم موجود در مغز استخوان وارد کند. در پیوند مغز استخوان پزشک از طریق پرتو درمانی اقدام به حذف سلول های آسیب دیده و ناقص می کند و سلول هایی از مغز استخوان را که در طی این امر آسیب دیده اند جایگزین می کند.
انواع پیوند مغز استخوان:
متداول ترین روش های پیوند مغز استخوان عبارتند از :
1. پیوند اتولوگ:
طی این پیوند بیمار مغز استخوان مورد نیاز خود را دریافت می کند. پزشک مغز استخوان آسیب دیده را خارج کرده و در معرض تششعات قرار می دهد تا سلول های بدخیم ان از بین بروند سپس آنچه باقی می ماند را نگهداری کرده و منجمد می کند.
2. پیوند سینژنئیک:
در این پیوند بیمار مغز استخوان مورد نیاز خود را از عضو دیگر دوقلوی مشابه خود دریافت می کند. البته در ابتدای این امر پزشک متخصص تمامی مغز استخوان های بدن بیمار را با استفاده از داروهای ضدسرطان از بین می برد. سپس با استفاده از عضو دوقلوی دیگر آن مغز استخوان سالم را استخراج کرده و جایگزین می کند.
3. پیوند آلوژنئیک:
بیمار در این روش مغز استخوان مورد نیاز خود را از خواهر، برادر یا هرکس دیگری که با او سازگاری دارد، دریافت می کند. مغز استخوان باید حتما سازگاری بافتی نزدیکی با بدن بیمار داشته باشد.
چگونگی پیوند مغز استخوان
چگونگی پیوند مغز استخوان
بعد از این که مغز استخوان مورد نیاز تامین شد، پزشک مربوطه تمامی مغز استخوان های موجود در بدن بیمار را از طریق شیمی درمانی همراه با پرتو یا بدون آن، از بین می برد. سپس مغز استخوان سالم را از طریق یک سوزن به سیاهرگ وارد کرده و به بیمار تزریق می کنند تا جانشین مغز استخوان تخریب شده گردد. این مغز استخوان جدید به سمت مغز استخوان آسیب دیده رفته و با سلول ها پیوند می خورد و کم کم به تولید گلبول های قرمز، سفید و پلاکت ها می پردازد.
عوارض پیوند مغز استخوان
پیوند مغز و استخوان ممکن است عوارضی مثل: بی اشتهایی، واکنش های پوستی، ریزش مو، استفراغ، تهوع، خونریزی و عفونت را به همراه داشته باشد.
پزشکان در انواع بیماری های صعب العلاج می توانند پیوند مغز استخوان را تجویز کنند. بیمارانی که به این پیوند نیاز دارند دو دسته اند: بیماری های بدخیم خونی و غیر بدخیم خونی. از انواع بیماری های بدخیم می توان به سرطان های خون حاد و مزمن اشاره کرد. همچنین انواع بیماری های لنفوم که در طی درمان های اولیه خوب نشده و عود می کند پیوند مغز استخوان را می طلبد. از بیماری های خوش خیم نیز می توان به تالاسمی اشاره کرد که نیازمند تزریق مکرر خون است همچنین پیوندهای نقص ایمنی در اطفال که ممکن است پیوند مغز استخوان مورد نیاز باشد.
شیمی درمانی یا پیوند مغز استخوان؟
بیماری های سرطانی یا بدخیم خونی بیش از پیوند مغز استخوان، به شیمی درمانی نیاز دارند همانند: بیماری سرطان خون حاد. بیماران تحت درمان شیمی درمانی از کمبود پلاکت و اختلال گلبول های سفید همچنین عفونت های شدید رهایی می یابند. اما همه چیز به این نوع شیمی درمانی ختم نمی شود. ما برای تحکیم روند درمان مجبوریم از شیمی درمانی تحکیمی یا نگه دارنده بیمار استفاده کنیم.
درصد موفقیت "پیوند مغز استخوان"
در بدن برخی افراد سلول های خونی ناقص یا نارس تولید می شود یا تعداد گلبول های خونی بسیار کمی دارند. این سلول های خونی ناقص برای بدن بسیار مضراند چرا که در کنار سلول های سالم تجمع کرده و در روند کارشان اختلال ایجاد می کنند. حتی باعث حمله به برخی بافت های بدن نیز می شوند به این صورت روند طبیعی بدن به کلی مختل می شود.
می توان به وسیله دوزهای بالای اشعه درمانی یا شیمی درمانی سلول های ناقص و نارس را از بین برد اما این کار عوارضی زیادی دارد. ممکن است آسیب های جدی به سلول های سالم موجود در مغز استخوان وارد کند. در پیوند مغز استخوان پزشک از طریق پرتو درمانی اقدام به حذف سلول های آسیب دیده و ناقص می کند و سلول هایی از مغز استخوان را که در طی این امر آسیب دیده اند جایگزین می کند.
انواع پیوند مغز استخوان:
متداول ترین روش های پیوند مغز استخوان عبارتند از :
1. پیوند اتولوگ:
طی این پیوند بیمار مغز استخوان مورد نیاز خود را دریافت می کند. پزشک مغز استخوان آسیب دیده را خارج کرده و در معرض تششعات قرار می دهد تا سلول های بدخیم ان از بین بروند سپس آنچه باقی می ماند را نگهداری کرده و منجمد می کند.
2. پیوند سینژنئیک:
در این پیوند بیمار مغز استخوان مورد نیاز خود را از عضو دیگر دوقلوی مشابه خود دریافت می کند. البته در ابتدای این امر پزشک متخصص تمامی مغز استخوان های بدن بیمار را با استفاده از داروهای ضدسرطان از بین می برد. سپس با استفاده از عضو دوقلوی دیگر آن مغز استخوان سالم را استخراج کرده و جایگزین می کند.
3. پیوند آلوژنئیک:
بیمار در این روش مغز استخوان مورد نیاز خود را از خواهر، برادر یا هرکس دیگری که با او سازگاری دارد، دریافت می کند. مغز استخوان باید حتما سازگاری بافتی نزدیکی با بدن بیمار داشته باشد.
چگونگی پیوند مغز استخوان
چگونگی پیوند مغز استخوانبعد از این که مغز استخوان مورد نیاز تامین شد، پزشک مربوطه تمامی مغز استخوان های موجود در بدن بیمار را از طریق شیمی درمانی همراه با پرتو یا بدون آن، از بین می برد. سپس مغز استخوان سالم را از طریق یک سوزن به سیاهرگ وارد کرده و به بیمار تزریق می کنند تا جانشین مغز استخوان تخریب شده گردد. این مغز استخوان جدید به سمت مغز استخوان آسیب دیده رفته و با سلول ها پیوند می خورد و کم کم به تولید گلبول های قرمز، سفید و پلاکت ها می پردازد.
عوارض پیوند مغز استخوان
پیوند مغز و استخوان ممکن است عوارضی مثل: بی اشتهایی، واکنش های پوستی، ریزش مو، استفراغ، تهوع، خونریزی و عفونت را به همراه داشته باشد.