دانشگاه‌های خوب برای ژن‌های خوب
این روزها تب افتاده به جان بازار ارز، مشکلاتی برای خانواده‌هایی پیش آورده که دردانه‌هایشان را با خرج خود برای ادامه تحصیل به کشورهای مختلف فرستاده‌اند. هوا خوب و آفتابی بود اما وقتی بانک مرکزی اعلام کرد پرداخت ارز دانشجویی به قیمت دولتی (4200تومان) حذف می‌شود اوضاع قمر در عقرب شد.
با اعلام این خبر ناگهان خانواده‌ها خود را در برابر چند برابر شدن هزینه تحصیل دانشجویان در خارج از کشور دیدند. دردانه‌هایی که خانواده‌ها اجازه ندادند هیچ‌وقت آب در دلشان تکان بخورد و آنها را فرسنگ‌ها از کابوس کنکور دور کرده بودند، حالا آنجا در غربت در انتظار دلار نشسته و خانواده‌هایشان اینجا در کوچه‌پس‌کوچه‌ها به‌دنبال ارز آزاد هستند.
در این وانفسا معاون دانشجویی و فرهنگی وزارت بهداشت اعلام کرد: مسئولان یک راه میانه‌ای پیدا کرده‌اند که نه سیخ بسوزد نه کباب. محمدرضا فراهانی دقیق‌تر توضیح داد و گفت: «مسئولان بین ایجاد تبعیض و اینکه دلار از کشور خارج شود راه میانه‌ای پیدا کرده‌اند که دانشجویانی که در گذشته تحصیل خود را شروع کرده‌اند و اکنون با مشکل مالی در خارج مواجه شده‌اند، می‌توانند با ۳۶واحد، آن‌هم تحت شرایط آیین‌نامه به کشور بازگردند.» آتش از اینجا به جان دانشگاه‌های معتبر داخلی مثل دانشکده دندانپزشکی شهیدبهشتی افتاد و موج اعتراضات آغاز شد.
دانشجویانی که با رتبه‌های برتر کنکور به دانشگاه‌های تراز اول کشور راه پیدا کرده‌اند معتقدند راه میانبری که معاون وزیر بهداشت پیدا کرده، جاده یکطرفه‌ای است که می‌خواهد این دانشجویان را بی‌چک و چانه و بی‌کنکور از یک دانشگاه معمولی خارج از کشور به دانشگاه‌های معتبر داخلی برساند. دانشجویان دانشکده دندانپزشکی شهیدبهشتی در گفت‌وگو با ما، از دست‌های پشت پرده حرف می‌زنند و از حضور تعداد قابل‌توجهی از ژن‌های خوب در بین این دانشجویان دردانه و همچنین از دور زدن قانون.
درددل های دانشجویی
مهدی 21ساله دانشجوی ترم سوم دندانپزشکی دانشگاه شهیدبهشتی می‌گوید: «هفته گذشته محمدجعفر اقبال، رئیس قبلی دانشکده دندانپزشکی شهیدبهشتی استعفا کرد. در متن استعفا نیامده اما علت کناره‌گیری او به‌خاطر فشارهایی بود که از سوی برخی افراد بانفوذ برای انتقال دانشجویان خارج از کشور به این دانشگاه تحمیل می‌شد. عجیب بود که بلافاصله و بی‌چون‌وچرا با استعفای او موافقت شد و الان شخص دیگری ریاست این دانشگاه را به‌عهده گرفته است.» یکی دیگر از دانشجویان معترض این دانشکده می‌گوید: «تعداد دانشجویانی که قرار است به این دانشگاه منتقل شوند به‌صورت دقیق مشخص نیست، در موج اول این انتقالی که با اعتراض دانشجویان مواجه شده قرار است 60نفر به این دانشگاه منتقل شوند.»
پویا نیز که از دانشجویان ترم آخر است حرف‌هایی می‌زند که باقی همکلاسی‌هایش آن را تأیید می‌کنند: «در بین این دانشجویانی که از طریق این رانت قرار است در بهترین دانشگاه دندانپزشکی کشور ادامه تحصیل دهند فرزندان برخی سیاستمداران و افراد بانفوذ دیده می‌شود.» او ادامه می‌دهد: «اعتراض دانشجویان چندوجه دارد؛ یک وجه آن بحث زیرساخت‌های این دانشگاه است. هر ساله دانشگاه‌ها با احتساب توان امکاناتی و زیرساختی اعلام ظرفیت می‌کنند و دانشجو می‌پذیرند. حالا تصور کنید در یک ترم یکدفعه علاوه بر ظرفیتی که قبلا توسط کنکور تکمیل شده، دانشجوی اضافه بر سازمانی ثبت‌نام کنند. نبود امکانات بی‌شک بار علمی و پژوهشی دانشجویان را کاهش می‌دهد و این ظلمی است در حق دانشجویانی که با رتبه‌های برتر کنکوری و با تلاش و مشقت شبانه‌روزی توانسته‌اند به این دانشگاه راه پیدا کنند.»
تسهیلات تبعیض‌آمیز
یکی از دانشجویان دختر این دانشگاه در تکمیل صحبت‌های همکلاسی‌اش می‌گوید: «ما با آمدن این دانشجویان به کشور مخالف نیستیم. پرسش اصلی این است؛ چرا باید این عزیزان وارد بهترین دانشگاه کشور شوند درحالی‌که نه بورسیه هستند و نه در دانشگاه‌های مطرح دنیا در حال ادامه تحصیل‌اند. اینها دانشجویانی هستند که به‌علت تمکن مالی، بدون کنکور و آزمون در کشورهای فیلیپین، روسیه، مجارستان و... در رشته دندانپزشکی و رشته‌های پرطرفدار دیگر، مشغول به تحصیل شده‌اند. نکته قابل تامل این است که هیچ‌کدام از این دانشگاه‌ها هم‌تراز دانشگاه شهیدبهشتی و دانشگاه‌های مطرح داخلی نیستند. پس چرا باید این دانشجویان به دانشگاه‌های معتبر داخلی بیایند؟ این همه دانشگاه در کشور داریم، چرا اینجا؟»
به گفته دانشجویان وعده‌های مسئولان برای حل این مشکل تا به حال بسیار بوده اما هیچ وعده‌ای به‌صورت بخشنامه و مصوبه نیست. دانشجویان فعلا به وعده‌های محسن دالبند، رئیس جدید دانشگاه دل بسته‌اند. قول و وعده‌هایی که روی سایت دانشگاه شهیدبهشتی منتشر و در آن تأکید شده که مهرماه امسال هیچ دانشجویی از خارج پذیرش نمی‌شود، اما در بهمن‌ماه به شرط ایجاد زیرساخت‌ها و امکانات کافی پذیرش صورت می‌گیرد؛ طبق مصوبه‌ای که وزیر بهداشت آن را تصویب و ابلاغ کرده، «تا ژانویه2019 یعنی دی‌ماه سال97 پذیرش دانشجویان از خارج انجام می‌پذیرد و بعد از این تاریخ این مصوبه اعتباری ندارد. اما از همین الان دانشجویان خارج از کشور به‌صورت تکمیلی پذیرش شده‌اند تا در بهمن‌ماه هنگام منقضی شدن این مصوبه به ادامه تحصیل مشغول شوند. این یعنی عملا قانون را دور زده‌اند.»
این در حالی است که این دانشجویان انتقالی نه‌تنها در دانشگاه شهیدبهشتی که بسته به رشته تحصیلی‌شان در تمام دانشگاه‌های معتبر داخلی قرار است مشغول به تحصیل شوند. برخی از نمایندگان مجلس نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و عنوان کرده‌اند این تسهیلات تبعیض‌آمیز است. جبار کوچکی‌نژاد، نایب‌رئیس کمیسیون آموزش مجلس درباره انتقال دانشجویان پزشکی محصل خارج از کشور به دانشگاه‌های معتبر داخلی، به همشهری می‌گوید: از آنجا که این دانشجویان توانایی پذیرش در آزمون ورودی رشته پزشکی دانشگاه‌های داخلی را نداشتند ایجاد زمینه برای ادامه تحصیل آنها در دانشگاه‌های معتبر ایران پس از گذراندن 36واحد اقدام مناسبی نبوده و به نوعی دور زدن قانون است. در گذشته گذراندن حداقل ۷۲واحد درسی برای انتقال دانشجویان پزشکی محصل خارج از کشور به دانشگاه‌های داخلی الزامی بود اما در حال حاضر به‌دلیل نابسامانی‌های ارزی خانواده‌ها توانایی تامین ارز برای فرزندانشان را ندارند، به همین دلیل به‌منظور بازگشت سریع‌تر دانشجویان این تعداد به ۳۶واحد کاهش پیدا کرد.
کوچکی‌نژاد خاطرنشان کرد: گذراندن ۳۶و حتی ۷۲واحد درسی نمی‌تواند توجیه مناسبی برای اجازه ادامه تحصیل به دانشجویان پزشکی محصل خارج از کشور باشد زیرا بسیاری از این دانشجویان به‌دلیل توانایی مالی با دور زدن قانون در رشته موردنظر خود ادامه تحصیل می‌دهند. این اقدام به‌نوعی تضییع حقوق افراد است. بهتر است وزارت بهداشت برای جلوگیری از اینگونه اقدامات تدبیری بیندیشد.
پیشنهاد من انتقال این دانشجویان به پردیس‌های خودگردان یا ادامه تحصیل در دانشگاه‌های هم‌تراز است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اتفاقی که در حال رخ دادن است و جابه‌جایی تعدادی از دانشجویان خارج‌نشین به بهانه گرانی ارز به دانشگاه‌های خوب داخلی می‌تواند مشکلاتی همچون بورسیه‌های غیرمجاز را که چندسال پیش شاهد آن بودیم به نوعی دیگر تکرار کند و باعث ایجاد فضای بی‌عدالتی و تبعیض در کشور شود.
مکث
ماجرای 900 میلیون دلار ارز دانشجویی!
محمدرضا فراهانی، معاون دانشجویی و فرهنگی وزیر بهداشت: هم‌اکنون حدود ۷هزار دانشجوی علوم پزشکی و حدود ۳۵هزار دانشجوی وزارت علوم و در مجموع حدود ۴۵هزار دانشجو متقاضی ارز دانشجویی هستند. هر فرد سالانه به‌طور متوسط ۱۵ تا ۲۰هزار دلار نیاز دارد. مجموع این میزان می‌شود ۹۰۰میلیون دلار! و در شرایطی که یک‌دلار هم برای کشور مهم است این حجم خارج شدن ارز می‌تواند تبعات زیادی داشته باشد.
در این وانفسا معاون دانشجویی و فرهنگی وزارت بهداشت اعلام کرد: مسئولان یک راه میانه‌ای پیدا کرده‌اند که نه سیخ بسوزد نه کباب. محمدرضا فراهانی دقیق‌تر توضیح داد و گفت: «مسئولان بین ایجاد تبعیض و اینکه دلار از کشور خارج شود راه میانه‌ای پیدا کرده‌اند که دانشجویانی که در گذشته تحصیل خود را شروع کرده‌اند و اکنون با مشکل مالی در خارج مواجه شده‌اند، می‌توانند با ۳۶واحد، آن‌هم تحت شرایط آیین‌نامه به کشور بازگردند.» آتش از اینجا به جان دانشگاه‌های معتبر داخلی مثل دانشکده دندانپزشکی شهیدبهشتی افتاد و موج اعتراضات آغاز شد.
دانشجویانی که با رتبه‌های برتر کنکور به دانشگاه‌های تراز اول کشور راه پیدا کرده‌اند معتقدند راه میانبری که معاون وزیر بهداشت پیدا کرده، جاده یکطرفه‌ای است که می‌خواهد این دانشجویان را بی‌چک و چانه و بی‌کنکور از یک دانشگاه معمولی خارج از کشور به دانشگاه‌های معتبر داخلی برساند. دانشجویان دانشکده دندانپزشکی شهیدبهشتی در گفت‌وگو با ما، از دست‌های پشت پرده حرف می‌زنند و از حضور تعداد قابل‌توجهی از ژن‌های خوب در بین این دانشجویان دردانه و همچنین از دور زدن قانون.
درددل های دانشجویی
مهدی 21ساله دانشجوی ترم سوم دندانپزشکی دانشگاه شهیدبهشتی می‌گوید: «هفته گذشته محمدجعفر اقبال، رئیس قبلی دانشکده دندانپزشکی شهیدبهشتی استعفا کرد. در متن استعفا نیامده اما علت کناره‌گیری او به‌خاطر فشارهایی بود که از سوی برخی افراد بانفوذ برای انتقال دانشجویان خارج از کشور به این دانشگاه تحمیل می‌شد. عجیب بود که بلافاصله و بی‌چون‌وچرا با استعفای او موافقت شد و الان شخص دیگری ریاست این دانشگاه را به‌عهده گرفته است.» یکی دیگر از دانشجویان معترض این دانشکده می‌گوید: «تعداد دانشجویانی که قرار است به این دانشگاه منتقل شوند به‌صورت دقیق مشخص نیست، در موج اول این انتقالی که با اعتراض دانشجویان مواجه شده قرار است 60نفر به این دانشگاه منتقل شوند.»
پویا نیز که از دانشجویان ترم آخر است حرف‌هایی می‌زند که باقی همکلاسی‌هایش آن را تأیید می‌کنند: «در بین این دانشجویانی که از طریق این رانت قرار است در بهترین دانشگاه دندانپزشکی کشور ادامه تحصیل دهند فرزندان برخی سیاستمداران و افراد بانفوذ دیده می‌شود.» او ادامه می‌دهد: «اعتراض دانشجویان چندوجه دارد؛ یک وجه آن بحث زیرساخت‌های این دانشگاه است. هر ساله دانشگاه‌ها با احتساب توان امکاناتی و زیرساختی اعلام ظرفیت می‌کنند و دانشجو می‌پذیرند. حالا تصور کنید در یک ترم یکدفعه علاوه بر ظرفیتی که قبلا توسط کنکور تکمیل شده، دانشجوی اضافه بر سازمانی ثبت‌نام کنند. نبود امکانات بی‌شک بار علمی و پژوهشی دانشجویان را کاهش می‌دهد و این ظلمی است در حق دانشجویانی که با رتبه‌های برتر کنکوری و با تلاش و مشقت شبانه‌روزی توانسته‌اند به این دانشگاه راه پیدا کنند.»
تسهیلات تبعیض‌آمیز
یکی از دانشجویان دختر این دانشگاه در تکمیل صحبت‌های همکلاسی‌اش می‌گوید: «ما با آمدن این دانشجویان به کشور مخالف نیستیم. پرسش اصلی این است؛ چرا باید این عزیزان وارد بهترین دانشگاه کشور شوند درحالی‌که نه بورسیه هستند و نه در دانشگاه‌های مطرح دنیا در حال ادامه تحصیل‌اند. اینها دانشجویانی هستند که به‌علت تمکن مالی، بدون کنکور و آزمون در کشورهای فیلیپین، روسیه، مجارستان و... در رشته دندانپزشکی و رشته‌های پرطرفدار دیگر، مشغول به تحصیل شده‌اند. نکته قابل تامل این است که هیچ‌کدام از این دانشگاه‌ها هم‌تراز دانشگاه شهیدبهشتی و دانشگاه‌های مطرح داخلی نیستند. پس چرا باید این دانشجویان به دانشگاه‌های معتبر داخلی بیایند؟ این همه دانشگاه در کشور داریم، چرا اینجا؟»
به گفته دانشجویان وعده‌های مسئولان برای حل این مشکل تا به حال بسیار بوده اما هیچ وعده‌ای به‌صورت بخشنامه و مصوبه نیست. دانشجویان فعلا به وعده‌های محسن دالبند، رئیس جدید دانشگاه دل بسته‌اند. قول و وعده‌هایی که روی سایت دانشگاه شهیدبهشتی منتشر و در آن تأکید شده که مهرماه امسال هیچ دانشجویی از خارج پذیرش نمی‌شود، اما در بهمن‌ماه به شرط ایجاد زیرساخت‌ها و امکانات کافی پذیرش صورت می‌گیرد؛ طبق مصوبه‌ای که وزیر بهداشت آن را تصویب و ابلاغ کرده، «تا ژانویه2019 یعنی دی‌ماه سال97 پذیرش دانشجویان از خارج انجام می‌پذیرد و بعد از این تاریخ این مصوبه اعتباری ندارد. اما از همین الان دانشجویان خارج از کشور به‌صورت تکمیلی پذیرش شده‌اند تا در بهمن‌ماه هنگام منقضی شدن این مصوبه به ادامه تحصیل مشغول شوند. این یعنی عملا قانون را دور زده‌اند.»
این در حالی است که این دانشجویان انتقالی نه‌تنها در دانشگاه شهیدبهشتی که بسته به رشته تحصیلی‌شان در تمام دانشگاه‌های معتبر داخلی قرار است مشغول به تحصیل شوند. برخی از نمایندگان مجلس نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و عنوان کرده‌اند این تسهیلات تبعیض‌آمیز است. جبار کوچکی‌نژاد، نایب‌رئیس کمیسیون آموزش مجلس درباره انتقال دانشجویان پزشکی محصل خارج از کشور به دانشگاه‌های معتبر داخلی، به همشهری می‌گوید: از آنجا که این دانشجویان توانایی پذیرش در آزمون ورودی رشته پزشکی دانشگاه‌های داخلی را نداشتند ایجاد زمینه برای ادامه تحصیل آنها در دانشگاه‌های معتبر ایران پس از گذراندن 36واحد اقدام مناسبی نبوده و به نوعی دور زدن قانون است. در گذشته گذراندن حداقل ۷۲واحد درسی برای انتقال دانشجویان پزشکی محصل خارج از کشور به دانشگاه‌های داخلی الزامی بود اما در حال حاضر به‌دلیل نابسامانی‌های ارزی خانواده‌ها توانایی تامین ارز برای فرزندانشان را ندارند، به همین دلیل به‌منظور بازگشت سریع‌تر دانشجویان این تعداد به ۳۶واحد کاهش پیدا کرد.
کوچکی‌نژاد خاطرنشان کرد: گذراندن ۳۶و حتی ۷۲واحد درسی نمی‌تواند توجیه مناسبی برای اجازه ادامه تحصیل به دانشجویان پزشکی محصل خارج از کشور باشد زیرا بسیاری از این دانشجویان به‌دلیل توانایی مالی با دور زدن قانون در رشته موردنظر خود ادامه تحصیل می‌دهند. این اقدام به‌نوعی تضییع حقوق افراد است. بهتر است وزارت بهداشت برای جلوگیری از اینگونه اقدامات تدبیری بیندیشد.
پیشنهاد من انتقال این دانشجویان به پردیس‌های خودگردان یا ادامه تحصیل در دانشگاه‌های هم‌تراز است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اتفاقی که در حال رخ دادن است و جابه‌جایی تعدادی از دانشجویان خارج‌نشین به بهانه گرانی ارز به دانشگاه‌های خوب داخلی می‌تواند مشکلاتی همچون بورسیه‌های غیرمجاز را که چندسال پیش شاهد آن بودیم به نوعی دیگر تکرار کند و باعث ایجاد فضای بی‌عدالتی و تبعیض در کشور شود.
مکث
ماجرای 900 میلیون دلار ارز دانشجویی!
محمدرضا فراهانی، معاون دانشجویی و فرهنگی وزیر بهداشت: هم‌اکنون حدود ۷هزار دانشجوی علوم پزشکی و حدود ۳۵هزار دانشجوی وزارت علوم و در مجموع حدود ۴۵هزار دانشجو متقاضی ارز دانشجویی هستند. هر فرد سالانه به‌طور متوسط ۱۵ تا ۲۰هزار دلار نیاز دارد. مجموع این میزان می‌شود ۹۰۰میلیون دلار! و در شرایطی که یک‌دلار هم برای کشور مهم است این حجم خارج شدن ارز می‌تواند تبعات زیادی داشته باشد.