دردسرهای ٩٧/٧/٧
«مرضیه» دخترش را ٥/٥/٩٥ به دنیا آورد؛ شلوغ‌ترین روز بیمارستان. آن‌قدر شلوغ که او را دوساعت در اتاق زایمان معطل کردند تا به بخش منتقل شود. مرضیه، خودش زایمان فیزیولوژیک (طبیعی) داشت اما می‌گوید خیلی از زنان تاریخ زایمان سزارین‌شان را به آن روز هماهنگ کرده بودند! خیلی دور از ذهن نبود که هفت، هفت، نود و هفت از راه برسد و اتاق‌های زایمان شلوغ نشود. خبرها از کانال‌های تلگرامی درآمد، هرچند که هیچ منبع رسمی تاییدش نکرد: «صف‌های طولانی زایمان در بیمارستان‌ها.» اخبار غیررسمی حکایت از افزایش زایمان‌ها در دومین هفته پاییز داشت و رئیس انجمن متخصصان زنان و مامایی ایران می‌گوید که گزارشی از بالارفتن یا غیرطبیعی‌بودن روند زایمان در بیمارستان‌ها، به دستشان نرسیده است. با این حال، بعید به نظر می‌رسد مادرانی که همیشه دنبال ثبت تاریخ تولد فرزندشان در روزهای خاص بوده‌اند، از ٧/٧/٩٧ به همین راحتی‌ها گذشته باشند.
هماهنگی زایمان با تاریخ تولد مادر، پدر، مادربزرگ، پدربزرگ، سالگرد ازدواج و... حالا مدت‌هاست که تبدیل به یکی از دغدغه‌های خانواده‌ها از همان هفته‌های اول بارداری شده. موضوعی که قبلا از سوی علی رییسی، معاون بهداشت وزیر بهداشت، مورد توجه قرار گرفته بود: «متاسفانه شاهد آن هستیم که برخی والدین تمایل دارند تاریخ تولد نوزادشان را خودشان انتخاب کنند و درنظر می‌گیرند که نوزادشان در روز ازدواج یا تاریخ‌های ویژه‌ای به دنیا بیاید و تاریخ سزارین را براساس آن انتخاب می‌کنند اما دستکاری تاریخ تولد فاجعه است و این‌گونه رفتارکردن با سلامت نوزادان و نسل آینده کشور نگران‌کننده است.» به گفته این مسئول در وزارت بهداشت، دستکاری در تاریخ زایمان‌ها، میزان بستری نوزاد در انایسییو و حتی مرگ نوزادان را افزایش می‌دهد.
زایمان زودرس، اختلال در مغز، قلب، دستگاه گوارش و ریه جنین ایجاد می‌کند
معاون وزیر بهداشت از دستکاری تاریخ زایمان، به‌عنوان یک فاجعه نام می‌برد و نوشین جعفری که متخصص زنان است و همیشه با این درخواست‌ها مواجه است، تأیید می‌کند که زایمان‌های زودرس می‌تواند برای جنین آسیب‌زا باشد. او به «شهروند» می‌گوید: «اگر نوزاد زودتر از موعد به دنیا بیاید، ممکن است به مغز، دستگاه گوارش، ریه یا حتی قلبش آسیب وارد شود.» با این حال، یک شرط را هم میان حرف‌هایش می‌گنجاند: «اگر جابه‌جایی تاریخ در روزهای مجاز باشد، ممکن است خیلی مشکلی ایجاد نکند، مثلا اگر تاریخ زایمان دو سه‌روز دیگر باشد، می‌توان آن را جابه‌جا کرد اما برای جابه‌جایی زمان‌های طولانی مثلا یک‌ماه خیلی زیاد است و برای جنین خطرناک است.» مادران باردار که مراجعه‌کننده این متخصص زنانند، بارها از او برای انجام زایمان در تاریخ‌های خاص درخواست کرده‌اند:
«خیلی‌ها می‌خواهند تاریخ تولد فرزندشان رند باشد یا می‌خواهند در تاریخ‌ها و روزهای خاصی اتفاق بیفتد، مثل تولد خودشان یا سالگرد ازدواجشان. ما در مواجهه با این درخواست‌ها، گاهی مقاومت می‌کنیم، نمی‌پذیریم و گاهی هم اگر امکانش وجود داشته باشد انجام می‌دهیم.» جعفری معتقد است که خانواده‌ها تولد فرزندشان در یک روز خاص را شیک می‌دانند و هیچ تفکر یا باور خاصی پشت این انتخاب‌ها وجود ندارد.
دلمان عدد رندی می‌خواست
«سمیرا» ٧/٧/٧٧ به دنیا آمده و به گفته «مریم» که یکی از دوستانش است، این تاریخ در زندگی سمیرا خیلی پررنگ است، همیشه هم اعلام می‌کند که متولد این ماه است، نزدیک تولدش که می‌شود، دیگر همه می‌دانند او متولد چه تاریخی است: «به نظرم این تاریخ خیلی در زندگی‌اش تأثیر گذاشته.» «مریم» خودش متولد ساعت ٨ شب، ٨/٧/٧٠ است و از تکرار دو عدد هشت و دو عدد ٧ خوشش می‌آید: «عدد ٨ خیلی در زندگی من تأثیر گذاشته، من کلا از عددهای زوج خوشم می‌آید.»
الناز مادر «سارا» هم خیلی دوست داشت دخترش ٤/٤/٩٣ به دنیا بیاید اما پزشکش به او گفته بود که آن تاریخ روز شلوغی است و بهتر است یک روز زودتر، زایمان کند. زایمان هم سزارین بود و مشکلی برای جابه جایی تاریخ وجود نداشت:«دلم می‌خواست دخترم در تاریخ رندی به دنیا بیاید، می‌خواستم دخترم در تاریخ تولد همسرم که یازدهم است به دنیا بیاید که پزشک گفت محیط رحمم درحال خشک‌شدن است و برای جنین خطرناک است.» از نظر الناز تولد در یک تاریخ خاص، هیچ تفاوتی در سرنوشت آن فرد ایجاد نمی‌کند، فقط تلاشش این بوده که عددها با هم جور در بیایند: «واقعا مهم نیست آدم در چه روزی به دنیا بیاید اما بعضی‌ها دوست دارند تاریخ تولد فرزندشان با خودشان یکی باشد. یا روی تاریخ‌های رندی تأکید می‌کنند، چرا؟ چون می‌خواهند خاص باشند. به نظرم مثل خط موبایل است، می‌خواهند رند و خاص باشد.» «زهره» یکی از همان کسانی است که برای هماهنگی تولد دختر و مادرش، بچه‌اش را ١٠ روز زودتر به دنیا آورد؛ ١٨ دی برای او تاریخ قابل توجهی بود. حتی قابل توجه‌تر از سلامت فرزند!
دستکاری در تاریخ زایمان در بیمارستان‌های خصوصی اتفاق می‌افتد نه دولتی
با این‌که از صبح روز گذشته، کانال‌های زیادی خبر از شلوغی اتاق‌های زایمان دادند اما اعظم السادات موسوی، رئیس انجمن متخصصان زنان و مامایی ایران می‌گوید که دیروز روند زایمان، طبیعی بود: «هیچ منبع موثقی اعلام نکرده که در این تاریخ میزان زایمان‌ها زیاد شده است.» شعله حیدری، پرستار یکی از بیمارستان‌های دولتی هم این موضوع را تأیید می‌کند اما در توضیح بیشتر به «شهروند» می‌گوید که معمولا زایمان‌هایی که تاریخشان دستکاری شده در بیمارستان‌های خصوصی انجام می‌شود نه بیمارستان‌های دولتی:«روند زایمان در این بیمارستان خیلی طبیعی بود، ما با افزایش زایمان‌ها مواجه نبودیم، اگر هم قرار است شلوغ شود در بیمارستان‌های خصوصی این اتفاق می‌افتد، چون در آن بیمارستان‌ها اغلب زایمان‌ها، سزارین است.» به گفته این پرستار، در بیمارستان‌های دولتی تنها زایمانی که موعدش باشد و همراه با درد زایمان باشد انجام می‌شود: «البته یکی دو روز تأخیر در زایمان یا انجام زایمان زودتر به اندازه یکی دو روز، مشکلی برای جنین ایجاد نمی‌کند.»
به صلاح مادر و جنین نیست
رئیس انجمن متخصصان زنان و مامایی ایران اما معتقد است که دستکاری در تاریخ زایمان، به صلاح مادر و نوزاد نیست: «نارسایی ریه جنین، مهمترین پیامد زایمان زودرس است که خیلی هم می‌تواند هزینه بر باشد و ممکن است منجر به بستری شدن نوزاد در بخش انایسییو شود، حتی ممکن است عوارض طولانی مدتی داشته باشد.» به گفته او، متخصصان معمولا با دستکاری در تاریخ تولد، موافقت نمی‌کنند: «سه روز بعد از هفته سی‌ونهم دوره بارداری، دیگر پزشک برای زایمان خیالش راحت می‌شود.» موسوی، اصرار خانواده‌ها برای ثبت زایمان در تاریخ مشخصی را غیرمنطقی می‌داند: «پزشک باید برخورد علمی با خانواده‌ها داشته باشد، چرا که آنها تنها برای لوکس بودن ماجرا می‌خواهند در تاریخ مشخصی زایمان داشته باشند وگرنه دلیل دیگری ندارند.» او از خانواده‌ها می‌خواهد تا سلامت نوزاد را فدای تولد در تاریخ شیک و قشنگ نکنند، چرا که این یک فرهنگ نادرست در ایران است و هیچ جای دنیا این مسأله وجود ندارد: «مادران باردار اجازه دهند همه چیز روال عادی خود را طی کند زیرا این به نفع سلامت مادر و نوزاد است.»
افراد دنبال تقدیرگرایی هستند
احمد بخارایی، جامعه‌شناس است. او در تحلیل اصرار بعضی خانواده‌ها برای زایمان در یک تاریخ مشخص به «شهروند» می‌گوید: «در فرهنگ، رفتارها و کنش‌هایی داریم که به دو دسته جمعی و فردی تقسیم می‌شوند، رفتارهای جمعی خمیرمایه هیجان دارد و رفتارهای فردی، تقدیرگرایی. تقدیرگرایی یعنی ارجاع علت امور به یک دنیای ماورا. این موضوع در فرهنگ ما خیلی دیده می‌شود و این معنی را می‌دهد که ما نمی‌خواهیم مسئولیت کار خودمان را بپذیریم و همواره دنبال این هستیم که به گردن دیگری یا شرایط دیگر، بیندازیم.» او ادامه می‌دهد: «کسی که مثلا می‌خواهد فرزندش در تاریخ ٧مهر به دنیا بیاید، این مسأله برایش مهم است که مسئولیت خوشبختی فرزندش را به مرجع دیگری غیر از خودش بسپرد. متاسفانه ما این فرهنگ تقدیرگرایی را زیاد می‌بینیم که به نوعی سلب مسئولیت از خود است.» به گفته این جامعه‌شناس، تقدیرگرایی، تعقل را به حاشیه می‌کشد و کارهای هیجانی را به نمایش می‌گذارد: «افرادی که زیاد به دنبال این مسائلند، خیلی محتوا محور نیستند و در گروه قالب‌گراها قرار می‌گیرند.»