از گِل‌مالی بیرانوند تا دیگ نذری هنرمندان
مراسم تاسوعا و عاشورای حسینی مثل هر‌سال، امسال هم با شکوه خاصی در سراسر کشور برگزار شد؛ «دستههای سینه‌زنی و زنجیرزنی، نخل‌گردانی، طبق‌کشی، طشت‌گذاری، دستههای شاخسی واخسی، زارخاک، گِل‌مالی، بیل‌زنی، شام‌غریبان و...» تنها بخشی از جلوه‌ها و مراسم‌های عزاداری است که مردم شهرهای مختلف کشور در این روزها و شب‌های محرم انجام می‌دهند. در ایام محرم، به‌طور ویژه روز تاسوعا و عاشورا رویدادهای جالب توجهی نیز اتفاق می‌افتد که برای مردم جذابیت خاص خود را دارد؛ حضور ورزشکاران و هنرمندان مطرح کشور در حسینیه‌ها و پخش نذری ازجمله آن است. نمونه‌هایی از این اتفاقات، سنت و آیین‌ها را در ادامه آورده‌ایم.
هنرمندان و ورزشکاران
در عزاداری محرم ۹۷
هنرمندان و چهره‌های سرشناس ورزشی نیز مانند مردم و در کنار آنها و هرکدام به طرقی به عزاداری پرداختند. از آن جمله می‌توان به حضور ورزشکاران، هنرمندان و خواننده‌های محبوب مردمی اشاره کرد. بهنوش طباطبایی، امید حاجیلی، شیلا خداداد، محسن مسلمان، علی دایی در هیأت علی پروین، رز رضوی، لیلا اوتادی، سارا خوئینی‌ها، شقایق دلشاد، لیندا کیانی، محمد علیزاده، امیر قلعه‌نوعی، فرزاد فرزین، کوروش تهامی، علی اوجی، المیرا شریفی‌مقدم، علی کریمی، کاوه سماک‌باشی و... در مراسم تاسوعا و عاشورا حضور داشتند. هنرمندان هرساله در ایام سوگواری محرم حضور پررنگی در هیأت‌‌ها، مساجد و دستههای عزاداری دارند و حتی برخی از آنها مداحی می‌کنند و برخی دیگر پای دیگ‌های نذری حاضر می‌شوند و نذری توزیع می‌کنند.
نخل‌گردانی
نخل‌گردانی، مراسمی است که شیعیان برخی مناطق به‌عنوان تشییع نمادین پیکر امام حسین(ع) در عزاداری روز عاشورا برگزار می‌کنند. نخل‌گردانی بیشتر در شهرها و آبادی‌های اطراف کویر مرکز‌ی ایران رواج دارد؛ ازجمله جنوب خراسان، سمنان، دامغان و شاخص‌ترین نخل‌های ایران در استان یزد دیده می‌شود. در روایات و باورهای مردم، پیکر امام حسین(ع)، روی شاخه‌های درخت خرما به سمت محل دفن حمل شده است.
سخنان جالب توجه واعظان
سخنرانی‌ها و مواضع برخی از واعظان در ماه محرم همیشه با حاشیه‌هایی همراه بوده است. اگرچه چهره‌های زیادی را می‌توان اشاره کرد، اما صحبت‌های سخنران پیش از خطبه‌های نماز جمعه دیروز تهران، چیزی از این جنس بود. حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان گفته که «شبکه خبیث بی‌بی‌سی چند‌سال قبل در روز تاسوعای اباعبدالله‌الحسین (ع) را این‌گونه تحلیل کرده بود، امروز روز عزاداری برای برادر ناتنی اباعبدالله‌الحسین (ع) است و اگر این شبکه بتواند می‌خواهد بین امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) نیز اختلاف بیندازد.
رسم سنج‌زنی در ماسوله
در غروب روز آخر ماه ذی‌الحجه هر‌سال مردم ماسوله به پیشواز ماه محرم می‌روند و شروع مراسم عزاداری را با سنت دیرین سنج‌زنی اعلام می‌کنند. در دهه محرم بزرگان چهار محله در مسجد امامزاده عون ابن علی(ع) جمع می‌شدند و برنامه ماه محرم را به ترتیب به مرحله اجرا درمی‌آوردند. به احترام امامزاده عون ابن علی، نخستین سنج در محله «مسجدبر» به صدا درمی‌آید.
بیرانوند در مراسم گِل‌مالی خرم‌آباد
گِل‌مالی یا آیین گِل آیینی است که مردم لر در سوگواری‌های مختلف ازجمله در مرگ افراد خانواده یا عزاداری‌های مذهبی انجام می‌دهند. گِل‌مالی در زبان لری با عنوان خَه‌رَّه‌گیری تلفظ می‌شود. خَه‌رّه به معنای گِل است. علیرضا بیرانوند، دروازبان تیم‌ملی در مراسم گِل‌مالی که در خرم‌آباد برگزار شده، حضور پیدا کرده است.
طشت‌گذاری در اردبیل
«طشت‌گذاری» یا «طشت‌گردانی» مراسمی است که منسوب به اردبیل، به‌طور خاص و مردم آذربایجان به‌طور عام است. در این آیین، طشت، نماد مشک سقای کربلا، نماد آب رود فراتی است که به روی حسین(ع) و یارانش بسته شد؛ چراکه واقعه کربلا و بسته‌شدن فرات به روی امام حسین(ع)، یارانشان و ایثارگری‌های سقای کربلا برای رسانیدن آب به تشنگان و حماسه‌آفرینی آنانی که با لبانی تشنه به شهادت رسیدند.