عباس غزالی: جلوی دوربین، خودم نیستم

حدود دو سال پیش سریالی با عنوان «مینو» روی آنتن رفت. مجموعه‌ای به کارگردانی امیر پوروزیری و تهیه‌کنندگی مهدی همایونفر که در قالب عاشقانه‌ای از دوران جنگ، قصه اشغال خرمشهر را روایت می‌کند.
پخش مجدد این سریال از شبکه آی‌فیلم در شب‌های گذشته بهانه‌ای شد تا باز هم سری به این مجموعه بزنیم و گفت‌وگویی با عباس غزالی یکی از بازیگران اصلی این قصه داشته باشیم. مروری به داستان این مجموعه و گپی کوتاه با یکی دیگر از بازیگران مینو هم بخش دیگری از این گزارش است که در ادامه می‌خوانید.
با رضا و احوالاتش زندگی کردم
بی‌گمان در زمان پخش نخست سریال مینو، حضور عباس غزالی به عنوان یکی از نقش‌های اصلی توجه و نگاه‌هایی را به خود جلب کرد. یادآوری ایفای نقش این بازیگر جوان، حالا هم که مینو از آی‌فیلم بازپخش می‌شود، خالی از لطف نیست. غزالی با نقش بهروز در سریال وضعیت‌سفید به شهرت و پیش از سریال وضعیت‌سفید در مجموعه‌هایی همچون داستان یک شهر، یوسف پیامبر، رستگاران و پس از آن در آثاری از جمله مادرانه، شاید برای شما هم اتفاق بیفتد، چرخ فلک و شاهرگ هم به ایفای نقش پرداخت، اما هیچ‌کدام شهرت بهروز را برایش به ارمغان نیاوردند. این بازیگر حالا و با سریال مینو آمده بود تا علاوه بر به‌نمایش گذاشتن بخش دیگری از توانایی‌هایش در هنرپیشگی از سایه سنگین کاراکتر بهروز بیرون آید.
غزالی تاکید می‌کند آنچه برایش اهمیت داشته، تفاوت نقشش در سریال مینو در قیاس با سایر کارهایش بوده و همچنین می‌گوید که رضا را بسیار دوست داشته و با این کاراکتر ارتباط نزدیک و تنگاتنگی را برقرار کرده است. این بازیگر جوان تصریح می‌کند که جلوی دوربین، لحظه به لحظه با رضا و احوالاتش زندگی کرده و در زمان تصویربرداری دیگر عباس غزالی نبوده است. در ادامه کامل این گفتگو را می‌خوانید.
سریال مینو را از آی‌فیلم دنبال کردید؟
بله، هم سریال مینو را به‌شدت دوست دارم و هم برای شبکه آی‌فیلم احترام زیادی قائلم و سعی می‌کنم هر وقت فرصت داشته باشم سریال را تماشا کنم.
کاراکتر رضا چقدر برایتان جذابیت داشت که نقشش را برای بازی پذیرفتید؟
خیلی زیاد. اصولا تا با یک کاراکتر ارتباط برقرار نکنم، نمی‌توانم نقشش را بازی کنم. وقتی پذیرفتم نقش رضا را بازی کنم به این معنا بود که توانسته‌ام با او ارتباط بگیرم. برای همین جلوی دوربین لحظه به لحظه با رضا و احوالاتش زندگی کردم و در زمان تصویربرداری دیگر عباس غزالی نبودم بلکه رضا شکری بودم و کاملا خودم را در قالب آن فضا گنجانده بودم. سعی کردم تمام اتفاقات و حال‌وهوای آن دوران را در کاراکتری که بازی‌اش می‌کردم ته‌نشین و با رضا زندگی کنم.
به لهجه جنوبی چگونه رسیدید؟ آیا از قبل آشنایی داشتید؟
در ابتدای کار، دوستان تردید داشتند که به سمت در نظر گرفتن لهجه برای شخصیت‌ها بروند یا خیر. اصرار من این بود که اگر هم نمی‌خواهید به سمت لهجه بروید، حداقل کاراکتر‌ها لهجه تهرانی هم نداشته باشند و یک آهنگ و لحنی که مخصوص مردم جنوب است برایشان درنظر گرفته شود.
درنهایت، این پیشنهاد پذیرفته شد. دلیل اولیه برای نداشتن لهجه هم به این دغدغه بازمی‌گشت که بازیگران درگیر لهجه گرفتن نشوند و همه تمرکز و توانشان معطوف بازی باشد؛ ضمن این‌که زمان چندانی هم تا آغاز تصویربرداری نمانده بود و این نگرانی وجود داشت که بازی‌ها دو دست شود. به نظرم هم حق داشتند.
اما زمانی که تصمیم به داشتن آهنگ و لحن جنوبی برای بازیگران شد، به نظرم نتیجه خوبی گرفتیم. در مورد شناخت خودم از آهنگ و لحن جنوبی هم در ابتدای فعالیت بازیگری‌ام یک تله‌فیلم را بازی کردم که داستانش در جنوب استان بوشهر می‌گذشت و من نقش یکی از اهالی را بازی می‌کردم. خودم هم لهجه جنوبی را خیلی دوست دارم. به‌طور کلی، گرفتن لهجه مناسب یکی از جذابیت‌ها و چالش‌های بازیگری است.
چه بازخورد‌هایی از مخاطبان سریال گرفتید، چه در پخش اولیه از شبکه یک و چه در بازپخشی که شبکه آی‌فیلم روی آنتن خود دارد؟
امروزه هر سریالی برای پرمخاطب شدن نیاز به معرفی مناسب دارد. هنگام پخش سریال مینو از شبکه یک، بسیاری از دوستان و اطرافیان با این مجموعه همراه شده و نظرات مثبت خیلی زیادی گرفتم.
با این حال، احساس من بر این است آنچنان که باید و شاید به این سریال بها داده نشد. حالا که سریال در حال بازپخش از شبکه آی‌فیلم است، احساس می‌کنم که بیشتر از بار اول دیده می‌شود و این برای خودم هم جالب است.
هنوز بسیاری از مخاطبان شما را با نقش بهروز و بازی فوق‌العاده‌تان در سریال وضعیت سفید به یاد می‌آورند. چه کرده‌اید تا از بهروز وضعیت سفید فاصله بگیرید؟
یکی از ویژگی‌ها و چالش‌های بازیگری که همیشه برایم جذاب بوده، این است که بتوانم آدم‌های مختلف را زندگی کنم و نه فقط بازی کنم. بین این دو خیلی تفاوت است. من اصولا گزیده‌کار هستم و یکی از دلایل این گزیده‌کاری‌ام این است که منتظر می‌مانم تا قصه‌ها و نقش‌هایی پیشنهاد شوند که با تجربه‌های قبلی‌ام متفاوت و شناسنامه متمایز خود را داشته باشند.
رضای سریال مینو با بهروز وضعیت سفید خیلی‌خیلی تفاوت داشت و این مساله برای من خیلی ارزش دارد و به بازی در چنین نقشی افتخار می‌کنم. سعی می‌کنم برای هر نقشی یک شناسنامه به‌وجود بیاورم و از عباس غزالی جدا شده و در قالب یک شخصیت جدید زندگی کنم.
آیا بعد از وضعیت سفید، نقش مشابه بهروز به شما پیشنهاد شد؟
نه واقعا. در سریال‌هایی که در سال‌های اخیر پخش شده، کدام نقش شبیه کاراکتر بهروز بوده است؟ یا حال و هوای کدام سریال شبیه وضعیت سفید بوده؟ البته پیشنهاد‌هایی داشتم که از من می‌خواستند همان کار‌های بهروز را انجام دهم، اما بدون بستر مناسب، طبیعی است که هیچ‌یک از آن پیشنهاد‌ها را نپذیرم.
سریال مینو نسبت به دیگر سریال‌های ساخته و پخش شده در حوزه دفاع مقدس برای مخاطب جذاب‌تر است. نقاط قوت و علل جذابیت مینو را در چه می‌دانید؟
فکر می‌کنم کارگردان سریال در روایت لحظه به لحظه آن آدم‌ها و به‌خصوص کسانی که یک‌دفعه در مسیر دفاع افتادند، جسارت زیادی به خرج داد. در واقع آقای پوروزیری اتفاقات را به بهترین و واقعی‌ترین شکل روایت کردند. اگر به سراغ تاریخ نرویم و وقایع آن را به‌شکل درستی روایت نکنیم تحریف خواهد شد. باید از آنچه بر مردم رفته تا کشور حفظ شود، سخن بگوییم.
این روز‌ها مشغول چه کاری هستید؟
اخیرا سریال «شاهرگ» از من پخش شد. در حال حاضر یکی دو کار سینمایی آماده اکران دارم که نمی‌دانم با این وضعیت، چه زمانی روی پرده می‌روند و چه سرنوشتی پیدا می‌کنند. پیشنهاد‌هایی هم دارم که در حال مطالعه‌شان هستم. البته ترجیح می‌دهم در شرایطی کار کنم که موج کرونا فروکش کرده باشد و به سلامتی‌ام آسیب نزند.
قصه «مینو»
اگر بخواهیم جزئی‌تر از داستان مینو بگوییم، می‌شود گفت که این مجموعه عاشقانه‌ای است که در تابستان و پاییز ۵۹ در روز‌های آغازین جنگ تحمیلی می‌گذرد و روایتی از عشق، خیانت و انتقام است که ناگهان با شروع جنگ شکل دیگری پیدا می‌کند و جای همه‌چیز و همه‌کس عوض می‌شود.
قصه عاشقانه‌ای بین یک جاسوس عراقی و یک پرستار که فضای ملتهب جنگ آن را دستخوش فراز و فرود‌های بسیار می‌کند.
علاوه بر غزالی مهدیه نساج، سیاوش طهمورث، محمود پاک‌نیت، پروانه معصومی، سلمان فرخنده، مالک سراج و شیوا ابراهیمی از دیگر بازیگرانی هستند که در این سریال حضور دارند.
در نقد این سریال هم می‌توان گفت که علاوه بر فضای داستانی که تا حد قابل‌توجهی مخاطب را با خود همراه می‌کند، بازسازی حدود چهار دهه قبل در طول یک مجموعه کار چندان ساده‌ای نیست، اتفاقی که البته این گروه به خوبی از پس آن برآمدند. فاصله گرفتن از دیالوگ‌های شعاری هم ویژگی دیگری است که در مینو تا حدی به چشم می‌خورد. به طور کلی باید گفت که به‌تصویرکشیدن روابط عاطفی و انسانی آدم‌ها و دلبستگی‌شان و تلاشی که برای رسیدن به خواسته‌هایشان می‌کنند، درونمایه این سریال را شکل می‌دهد.
خیلی‌ها گفتند اشتباه کردم
یک دهه از پخش سریال «وضعیت‌سفید» و بازی غزالی در کاراکتر بهروز گذشته است. نقشی که باعث شد طبق جریان همیشگی نانوشته، پیشنهاد‌های مشابه زیادی به او شود. اینجاست که می‌شود به آن نقش علاوه بر فرصت از دید یک تهدید هم نگاه کرد.
جریانی که غزالی در پاسخ به این‌که آن انتخاب به کدام مورد نزدیک‌تر بوده، گفت: آن زمان در تلویزیون چندان شناخته شده نبودم و البته قبل از وضعیت‌سفید در سریال «رستگاران» به کارگردانی سیروس مقدم بازی کرده بودم و پخش هم شده بود. آن نقش به اندازه خودش دیده شد. بعد که نقش بهروز در سریال وضعیت‌سفید پیشنهاد شد خیلی‌ها گفتند اشتباه کردی این نقش را پذیرفتی.
به این دلیل که می‌گفتند تو تازه شناخته شده‌ای و باید پشت سر هم بازی کنی و در دید باشی، نه این‌که برای مدت دو سال خودت را درگیر بازی در وضعیت‌سفید کنی. خودم هم نگران این مساله بودم. تنها فردی که برخلاف دیگر دوستان فکر می‌کرد استاد پرستویی بود، چون ایشان هم قرار بود در وضعیت‌سفید بازی کنند و با قصه و فضای سریال آشنا بودند.
به من گفتند اصلا نگران نباش، چرا که داری مالیات کاری را پرداخت می‌کنی که درست است دو سال نیستی، اما وقتی سریال پخش شود به اندازه چند کار سینمایی تو را به بالا پرتاب می‌کند. من به حرف‌های ایشان ایمان داشتم و وقتی پیش‌بینی‌شان درست از آب درآمد، ایمانم دوبرابر شد.
هرچقدر از خرمشهر بگوییم، بازهم کم است
قبل از سریال مینو، فیلم‌ها و سریال‌هایی مثل «روز سوم» لطیفی و «خاک سرخ» حاتمی‌کیا راجع به روز‌های ابتدایی جنگ در خرمشهر ساخته شده که در این آثار جوانان خرمشهری درگیر هستند و شاید این مدل نقش‌ها دیگر تیپ مانند شده باشد.
این که غزالی برای آن‌که یک کاراکتر جدید و متفاوت را در قالب نقش رضا ارائه کند، موضوعی بود که او درباره‌اش گفت: همیشه ملاحظه‌ای در انتخاب نقش‌ها و فیلمنامه‌ها داشته‌ام که در روند کاری‌ام دچار کلیشه و تکرار نشوم، اما به این موضوع فکر نمی‌کنم که درباره این سوژه قبلا چند فیلم و سریال ساخته شده است. هر اثر نمایشی زاویه دید مختص به خودش را نسبت به یک اتفاق دارد و قصه‌اش از منظر نگاه نویسنده نوشته شده است.
به هر حال، محاصره خرمشهر در روز‌های ابتدایی جنگ یک رخداد تاریخی است و سندیت دارد و می‌توان از زوایای مختلف به آن پرداخت. وقتی سناریوی سریال مینو را خواندم، فیلم‌ها و سریال‌هایی را که پیش از این به خرمشهر و دفاع مردم این شهر در برابر دشمن پرداخته بودند، در نظر داشتم، اما مینو زاویه دید خاص خودش را داشت.
من بیشتر به این موضوع فکر می‌کردم و برایم اهمیت داشت که نقشم در این سریال با سایر نقش‌آفرینی‌هایم متفاوت باشد. هم قصه و هم کاراکتر رضا شکری برایم دوست داشتنی بود. از سوی دیگر، اعتقاد دارم هر چقدر درباره حماسه و مقاومت مردم در زمان دفاع‌مقدس و به‌خصوص در خرمشهر حرف بزنیم باز هم کم است.
مردمانی که هیچ‌کدام رزمنده نبوده و مشغول زندگی خودشان بودند، ولی یکباره همه اسلحه به دست شدند و از خاک و ناموس‌شان دفاع کردند. این موضوع برای من خیلی ارزشمند است و دوست داشتم ادای دینی داشته باشم نسبت به این از خودگذشتگی‌ها. به نظرم، هم در تلویزیون و هم در سینما درخصوص ساخت فیلم و سریال درباره مقاومت مردم خرمشهر کم کاری شده و هر چقدر تولید داشته باشیم باز هم کم است.